2
THEE
Nieuws- en Advertentieblad «oor
Workum en omliggende gemeenten
KIJK UIT
WaliFeife
No. 13
Zaterdag 29 Maart 1947
70ste Jaargang
komt ds. Wilhelmus
f
L
I
HE DE WERELD
DOOR EEN NIEUWE BRIL
VAN
«gEBRGORTER
GEDIPL OPTICIEN HORLOGER
F
Op initiatief van de Friesche Maat
schappij van Landbouw zal in de
week van 22—27 September 1947 te
Leeuwarden een tentoonstelling wor
den gehouden, die overwegend het
karakter zal dragen van een Friesche
landbouwtentoonstelling, maar waar
bij er tevens naar gestreefd zal
worden, om zooveel mogelijk andere
aspecten van het Friesche leven in
de manifestatie te betrekken.
MM
bij onbewaakte overwegen I
Jndië
35 zooals ik het zie.
la’Simon Gaastra J
HULDE
aan de Stadsreiniging
Nu de winter de benen genomen
heeft meen ik, namens alle stadge
noten te spreken, als ik zeg, dat een
woord van dank aan de gem.-reini-
ging op z’n plaats is. Wat hebben ze
geworsteld door kou, sneeuw en
wind, al maar die Stationsweg open
af, om de faecaliën enz. de stad uit
te werken. En nimmer bleef een groet
onbeantwoordde goede stemming
bleef. Ons aller dank.
Een Stadgenoot.
Workum, Maart 1947.
Binn’er yn Hylpen ek wol’s dyngen
skriiand, jin ’t omütens drukt en üt-
joend binne? Jawol hir, wol boken
en geskriften, likj en graet.
Awwe ’t oer dy skriuwerii hewwe,
dan komme allerèast de domenys
yn oenmörking en as nommer één
ds. Dominions Goltzius (1644—1719).
„Hinlopens Hemeltolk” nèmet B.
Bekker him yn ’t fersjen under syn
petret, dot so eendiget;
maar die hem hoort en leest,
Die kent hem allerbest
En acht hem allermeest.
Dy het dus wol geskriften üt-joend.
Op Donderdag 15 Mei 1947 (Hemel
vaartsdag) wordt te Rijssen (O.), een
Nationale Landdag georganiseerd,
voor hen, die in de mobilisatie en
oorlogsdagen Mei 1940, het vaderland
als militair gediend hebben (land- en
zeemacht).
Aan deze Landdag kunnen deel
nemen de b.g.n. militairen met echt-
genooten en verloofden. Deelnemers
moeten zich vóór 1 April 1947 schrif
telijk aanmelden onder gelijktijdige
storting van minimum t 1.— per
deelnemend persoon, bij den secre
taris van het organiseerend comité,
adres G. J. Voortman, J. ter Horst-
straat 14 te Rijssen op Girono. 291195
of per postwissel.
Gratis logies, indien noodig, wordt
verstrekt. Vereenigingen of comité’s
van b.g.n. militairen knnnen zich
collectief opgeven.
I
Eogelvrienden
Het is nu bijna weer zo ver dat de
vogels hier weer komen, en weer
beginnen te broeden. Dit is dan de
juiste tijd om er op uit te trekken
met kijker en bus. Het groene strand
biedt ons dan een prachtige gelegen
heid om iets meer van de Natuur
aan de weet te komen.
En daarom is het zo goed om lid
te worden van de N. J. N., d.i. (Ie
„N ederlandse J eugdbond voor N atuur-
studiev. Degene die hier wat voor
voelt kan zich als lid opgeven bij
Joh. de Jong in „Het Bloemenhuis”
of bij ondergetekende. We kunnen
er dan samen op uit gaan. Komen er
genoeg leden dan kunnen we ook
hier in Workum een club oprichten.
De N. J. N. heeft 2 bladen „De
Wilster” (voor Friesland) en „Amoeba”
(voor heel Nederland). Het is heel
nuttig en leerzaam als wij hier een
club kunnen oprichten, omdat we
nog zo weinig van de fauna en flora
van Friesland afweten. Als wij zo
door het land lopen dan is er zoveel
dat onze aandacht trekt, de meeste
van ons letten er niet op, en toch is
het zo mooi, de bloemen, de vogels
en de vissen. De N. J. N. stelt zich
tot doel dit alles te bestuderen, de
vogels met de schuilhut en de kijker,
de vissen en de waterdiertjes met
de microscoop. Niets is er mooier
dan samen of alleen door het veld
te zwerven, telkens zie je weer wat
nieuws, dan weer een nest met eieren,
dan weer een broedende vogel of
een zeldzame bloem. Dit kunt ge
met de N. J. N. prachtig doen. We
gaan dan elke week tesamen op
excursie. Nu vrienden vanaf 12 jaar,
we rekenen er op dat vele van jullie
ook natuurvriend en lid van de
N. J. N. worden.
FRANS JAN SIKKES.
voor allo lijden
Fan aid Hielpen.
’t Spyt my, do’k der n’t mear fan
fetolle ken.
Den letter
Heshusius. Yn Oktober 1765joogdy’n
rèdefoering üt by de da fan prinses
Maria Louise, de wédewe fan Jan
Willem Friso („Maeike-mui” by de
FrizenJ. En yn Mat 1766 kómen 4
preken fan ’m üt by Koumans te
Leauwet. Letter stoog-er te Dokkurp
en der joog-er ek a] ’n prekebook
üt„Drietal leerredenen door ds.
Wilh. Heshusius” by H. Groenia te
Dokkum. [D’ore kear mear].
M. P. v. d. K.
Het Hoofdbestuur der Fr. Mij v.
Landbouw heeft zich alle moeite ge
troost, om een opzet voor deze Ten
toonstelling te vinden, die zoo breed
mogelijk is en waardoor het van
tevoren gewaarborgd' is, dat geheel
Frieslanct zal meewerken en zal
medeleven met deze belangrijke ge
beurtenis.
De Tentoonstelling zal weer op
hetzelfde terrein worden gehouden,
waar ook de groote Landbouwten
toonstelling 'van 1927, ter gelegen
heid van het 75-jarig bestaan der Er.
Mij. v. Landbouw, is gehouden, boven
dien zijn de Beurs te Leeuwarden en
de zalen van „de Harmonie“ be
schikbaar gedurende de tentoon-
stellingsweek.
Hoe groot de tentoonstelling zal en
kan worden is thans nog niet te
zeggen: het comité ontveinst zich
niet, dat er allerlei bezwaren en
moeilijkheden zullen optreden, waar
over men zich vóór 1940 niet bezorgd
behoefde te maken. Toch is de
Friesche bodemcultuur onze vee
teelt, onze akkerbouw en onze tuin
bouw, als ook het Friesche agrarische
leven, wel in een zoodanige conditie,
dat zij onvoorziene omstandig
heden voorbehouden met een
machtige manifestatie naar voren
kunnen treden. Wij hopen en ver
wachten dan ook, dat de Landbouw
tentoonstelling 1947, onder Gods on-
misbaren zegen, een waardig gevolg
mag zijn op de reeks der tentoon
stellingen, die in de loop van vijfen
negentig jaar door of onder auspiciën
van onze Friesche Maatschappij van
Landbouw zijn georganiseerd. In
dezen zin verwachten wij ook niet
alleen een krachtige .medewerking,
een warme belangstelling van geheel
Friesland, maar ook een gebeurtenis,
die in geheel Nederland groote aan
dacht zal trekken en die ook in het
buitenland weerklank zal vintin.
Laat Friesland, laat vooral de Frie
sche landbouw met alles wat daar
mee verband houdt, zijn krachten
concentreeren op deze belangrijke
Friesche gebeurtenis. Moge deze de
Friesche naam en prestatie vér uit
dragen tot bekendheid met den Frie-
schen landbouw, de Friesche land
bouwindustrie, de Friesche cultuur
en het Friesche leven inhetalgemebn.
Moge zij alom een propaganda be-
teekenen voor de Friesche agrarische
voortbrengselen moge zij naar
binnen, in Friesland zelve, bijdragen
tot eensgezindheid, tot inzicht aan
gaande bezinning en de beteekenis
en de waarden van Friesland en het
Friesch-eigeneZoo hopen wij, moge
de Landbouwtentoonstelling 1947 haar
gunstige werking hebben, wat betreft
de stoffelijke en geestelijke welvaart
van ons Gewest.
Het opzetten van een dergelijke
tentoonstelling in dezen tijd betee-
kent het aanvaarden van zeer be
langrijke flnancieele ricico's. Dathoudt
in, dat het Tentoonstellingscomitè
binnenkort een beroep zal doen op
geheel Friesland: op alle personen,
instellingen, organisties vooral op
het agrarisch deel daarvan omge-
zamelijk een groot waarborgfonds
bijeen te brengen. We twijfelen er
niet aan, of die actie zal slagen en
daarmee is dan een gewichtige stap
gedaan ter verwezenlijking van onze
plannen. Maar dat beteekent slechts
een begin! Wil de Friesche tentoon
stelling 1947 slagen dan zullen wij
moeten rekenen op de spontane of
desnoods gevraagd volledige mede
werking van alle Friezen, vooral van
alle Friesche agrariërs reeds bij
voorbaat houdt het Comité zich er
van overtuigd, dat die medewerking
volop zal worden geschonken.
v. d. M.
PLAATSELIJK NIEUWS
CORRESPONDENTIE.
INGEZONDEN.
seder/ 18p
TPorkum
stukken
het lied
z
1
1
Ck
KOUDUM
t
i
Uitgave van: Fa. T. GAASTRA Bz.
te Workum - Tel. 45
Verantwoordelijk voor de geheele inhoud
B. GAASTRA, D 36, Workum
Verschijnt eenmaal per week
J
Friesche
Landbouwtentoonstelling 1947.
en
uit te noodigen, zal wel bij
en publiek op prijs gesteld
«Renado*, Sint Nicolaasga, «Hee-
«Sneek*. Aan beide l.g.
zoo
van
OVorkutn
r.
Om de ingezonden copie geplaatst te
i krjjgen, komen we deze week in grooter
formaat uit. Zal het volgend no. everal
tijdig voor de Paaschdagen besteld worden,
dan moet de postzending vroeger gereed
zijn, dus wordt eerder afgedrukt. Gelieve
I hiermee rekening te houden met inzending
van berichten en advertenties.
Uitg. „Friso”.
Nationale Landdag oud-strijders.
.A-’'.
WORKUM. Tot tijdelijk ambtenaar
te St. Anna Parochie is benoemd onze
plaatsgenoot de heer G. Gerritsma
voorheen plv. leider Distributiedienst
alhier.
Levert Uw bonnen op tijd in!
Van verschillende neringdoenden
ontvingen wij het verzoek er bij het
publiek de aandacht op te willen ves
tigen, dat tijdige inlevering van de
voor een bepaalde periode aangewezen
distributiebonnen, van het grootste
belang is. Niet iedereen houdt hier
voldoende rekening mee. Het gebeurt
meermalen, dat het koopend publiek
bepaalde bonnen (die een looptijd
hebben van veertien dagen) op de
laatste dag besteedt en soms zoo laat,
dat de leverancier die bonnen niet
meer op tijd kan inleveren, waardoor
zoowel de consument als de dataillist
wordt benadeeld. Voor een vlotte
gang van zaken geldt ook hier Stelt
niet uit tot morgen, wat ge vandaag
doen kunt.
P. T. T.-nieuws.
van 1 April zal voor
de mogelijkheid
om briefpostzen-
einde kwam ongeveer half
Een plotselinge ontmoeting
Wat wjj van het sympathieke en interes'
santé werk van de N. J. N. elders zagen en
hoorden, doet ons de oprichting van een
afd. hier van harte aanbevelen.
Redactie.
Verkrijgbaar in GAASTRA’S Boekhandel
Fan Hylper skriuwes yn fórige ieuwen. I.
Met ingang
het geheele land
worden opengesteld
dingen per expresse te doen behan
delen.
Voor aangeteekende stukken en
postwissels zal voorloopig nog geen
expresse-behandeling mogelijk zijn.
Naar wij nader lezen is in overleg
met de Ned. Spoorwegen (die voor
loopig nog onvoldoende wagonruimte
konden garandeeren) de invoering tot
het weder verzenden van postpakket
ten, dat aanvankelijk bepaald was op
1 April a.s., uitgesteld tot 6 Mei
wanneer de nieuw e N.S. dienstregeling
er zal zijn.
De postpakketten zullen voorshands
een gewicht van 5 Kg. niet te boven
mogen gaan. De tarieven zijn aanmer
kelijk verhoogd en zullen bedragen
t.m. 1 Kg. 30 cent, t m. 3 Kg. 45
cent, t.m. 5 Kg. 60 cent.
Mij. tot Nat van ’t Algemeen.
22 Maart. Gisteravond werd in
Hotel >De Wijnberg* alhier, de derde
Nutsavond gehouden, met als spreker
de heer J. Cohen, die over z’nroman-
trilogie «Menschen met sterren” een
lezing hield. Hij deed dit op een bij
zondere wijze na een ietwat diepzin
nige inleiding. Inhoud en personen
uit het boek bleken geheel gefanta
seerd te zijn, doch niettemin had, hoe
tegenstrijdig dit ook moge klinken, de
schrijver angstvallig de grootst moge
lijke waarheid betracht, hetgeen hij
verklaarde met gedeelten uit z’nverk
voor te lezen. In de gevoelvolle be
handeling toonde spr. aan dat z’n
roman iedere uitgesproken tendenz
miste en uitsluitend tot strekking had
een sobere waaiheid te dienen, waar
bij de conflicten en voorvallen in hun
onafwendbaarheid slechts het echt-
men^chelijke copiëerden, Dat het des
kundig geteekende milieu Joodsch is,
doet aan de waarde niets af. Evenals
van de voordracht van deze avond
mag van het boek zelve verwacht
worden dat het tevenseenonopzettelijke
bestrijding van het anti semietisme
geeft.
In z’n sluitingswoord prees de voorz.,
de heer IJ. Oosten, de aparte wijze
waarop de schrijver z’n roman behan
delde en het minder talrijke publiek
dan gewooolijk, zoo geboeid had weten
te houden.
Gouden ring terecht.
25 Mrt Ovtr de ring, die zooalswe
vorige week meldden, bij het slachten
uit een koeienmaag te voorschijn
kwam, zijn telefonisch o.a. vanuit
Ureterp en Menaldum inlichtingen
gevraagd, doch de wettige eigenaar
behoetde tenslotte niet ver gezocht te
worden. De heer Jolie Westerman uit
’t Heidenschap bleek deze ring al ruim
2 jaar te missen. Nadat de koe inder
tijd te Sneek verkocht was, kwam ze
weer dichtbij huis op de slachtbank
om nu meteen haar vroegere gulzig
heid te laten zien. Geen ontsteld
Vrouwtje van Stavoren, maar een
dankbare eigenaar kreeg het kleinood
weer in z’n bezit. Dat er nog zooveel
ringen met 't jaartal 1938 zoek zijn,
hadden wij niet verwacht, maar er loopen
ook nog heel wat koeien I
Nieuws s.v. „Workum”.
Eindelijk is de lange winter voorbij
en de eerste wedstrijden voor de Za-
terdagmiddagcompetitie zullen waar
schijnlijk morgen gespeeld kunnen
worden. Vol belangstelling worden de
resultaten van de diverse clubs en elf
tallen tegemoet gezien.
«Workum* I zal zich in de restee-
rende wedstrijden kranig moeten
houden, wil zij haar plaats op de
ranglijst handhaven, doch ook de jon
gens zien vol enthousiasme naar de
eerstkomende wedstrijden uit. Ons
«eerste* is sinds de laatste wedstrijd
tegen H. V. C. verzwakt en zullen het
buiten Obe moeten stellen en ook
Bmke, Tiemen en onze rechtsbuiten
Siep de Boer zullen niet geregeld van
de partij zijn, doch niettegenstaande
dit, weten we echter dat het «rood
wit* van «Workum* door onze jongens
zoo goed mogelijk verdedigd zal
worden. Alle voetbalvrienden en sup
porters rekenen op jullie. In goede
samenwerking en sportieve clubgeest
voorwaarts 1 1
Ook ons 2e elftal is theoretisch
zwakker, dan aan het begin van het
seizoen, doch over de nieuwe opstel
ling en de kracht van dit elftal weten
we nog weinig. In de practijk kan
straks het «tweede* nog wel eens niet
tegenvallen. We hebben goede moed!
In bestuursvergadering (afd. voetbal)
is besloten, de traditioneele seriewed-
strijden weer op Hemelvaartsdag te
houden. Uitnoodigingen zijn verzonden
aan
renveeo* en
clubs is verzocht bij deelname
mogelijk met elftallen ter sterkte
le kl. F. V. B. of 3e klas K. N. V. B.
uit te komen. In verband met de
achterstand in de competitie lijkt het
ons bij voorbaat echter moeilijk mede
werkende clubs te vinden, doch het
streven van het bestuur om weer eens
andere clubs, zooals «Heerenveen
«Sneek*
spelers
worden.
Voor de seriewedstrijden uitgeschre
ven door de v.v. «Oeverzwaluwen* te
Koudum, is door loting het volgende
programma vastgesteld
Balk IWorkum I
Oeverzwaluwen IBakhuizen I
Oeverzwaluwen lBalk I
Workum I—Bakhuizen I
Handbalwedstrijd
Workum I—Oeverzwaluwen I
Balk I—Bakhuizen I.
Iedere wedstrijd duurt 2 X 25 min.
Training: De opkomst voor de
training is wel minder geweest als de
laatste weken het geval is. Er zijn
echter nog geregelde wegblijvers. Kom,
jongens, zoo gaat het toch niet? Er
valt voor ieder lid, dus ook voor jullie
nog heel wat te leeren. Onze trainer
doet zijn best jullie voetbaltechniek te
ontwikkelen, stel hem en onze club
niet teleur. Blijf zonder wettige ver
hindering niet thuis, doch bezoek het
trainingsuurtje Onze trainer wil zoo
mogelijk reeds de volgende week met
de veldtraining beginnen (raadpleeg
steeds de «S.V.W.» medsdeelingen in
het clubkastje in de Bagijnestraat, be
treffende aankondiging van training,
opstelling elftallen, lesuren gymnastiek
enz. enz.)
Van Henk de Boer, onze sportmak-
ker uit Indië, kregen we dezer dagen
als blijk van medeleven en verbonden
heid aan onze s.v. «Workum*, een
binnenbal toegezonden. Uit een ver
gezeld gaand schrijven deed hij tevens
zijn beste wenschen toekomen aan de
nieuwe sportvereeniging «Workum*.
die, naar hij hoopte mocht medewer
ken tot de ontwikkeling van de sport
beoefening en verbroedering in de s v.
«Workum*. In het bijzonder deed
hij een hartelijke groet en stevige
«poot* toekomen aan zijn voetbal en
clubmakkersvan «Workum*. Je schreef
dat je steeds met bijzondere belang
stelling het sportnieuws van de s.v.
«Workum* in de «Friso* leest. Wij
hopen echter dat je na niet te langen
tijd de wedstrijden op het «Groene
Strand* weer persoonlijk kunt bijwonen.
Henk, jongen, tot ziens, het ga je
goed I
De slag in de Javazee. II.
De vier Amerikaansche torpedojagers
moesten naar Soerabaja terugze
hadden al hun torpedo’s verschoten
en kregen brandstofnood. Met de «De
Ruyter* vooropen.de «Java* achteraan
zette nu het tot 5 schepen geslonken
eskader dicht onder de Javaanache
kust langs, koers in Oostelijke richting
Daarbij liep de «Jupiter* in een hin
derlaag van onderzeeërs. Daarvóór was
de «Electra* reeds de weg van de
«Kortenaar* gegaan. Zonder bescher
ming voeren de vier kruisers thans
weer in Noordelijke koers. Het geronk
der Japansche luchtverkenners bleef
hen vergezellen het lied van den
Dood.
Het
twaalf,
met eenige zware vijand^lijke kruisers
In de loop van het volgend artillerie-
duel kreeg eerst de «Java* een treffer
in het achterschip om binnen tien
minuten te zinken, daarna geen
5 minuten na de «Java* werd de
«De Ruyter* midscheeps getorpedeerd.
«Groote wolken gloeiende stoom
aldus een ooggetuige stegen uit
het ketelruim op en omhulden het
brugcomplex, waardoor wij dit moes
ten verlaten. Hr. Ms. «De Ruyter*
stond in brand van de achtersteven
tot aan de vliegtuigkatapult. De munitie
ontplofte en maakte verschillende
slachtoffers. Van een paniek was geen
sprake, hoewel iedereen begreep, dat
het met ons was afgeloopen. De «De
Ruyter* begon over te hellen en wy
sprongen over boord*.
Tot zoover de ooggetuige. Wat de
Eskader Commandant Schout-bij-Nacht
Doorman betreft, na zich vergewist
te hebben, dat er voor de gewonden
een sloep was gestreken, stak hij een
versche sigaar op en begaf zich met
zijn Adjudant naar het brandende
achterschiphet laatste dat men van
hem heeft gezien. «De «Perth* en de
«Houston* wisten Tandjong Priok te
bereiken, maar het was uitstel van
executiebij een poging om uit te
breken naar de Indische Oceaan ver
dwenen ook zij in de golven.
Vandaag herdachten wij de slag op
de Javazee een verloren slag en toch
een glorieuze herinnering. Glorieus,
omdat de Combined Striking Force,
vurend uit alle kanonnen, zoolang zij
zich boven water kon houden, de
Japanners zulke gevoelige verliezen
heeft berokkend, dat zij enkele maan
den later in de Koraal-Zee tot staan
kon worden gebracht. Het jongste
werelddeel bleef hierdoor voor de
vrijheid bewaard. Glorieus bovenal,
omdat hier honderden Nederlandsche
mannen, die recht hebben op den
dank van millioenen, hun leven offer
den voor Koningin, voor Volk en Rijk
Moge hun plichtsbetrachting, hun
heldenmoed en hun offerbereidheid
ons blijvend voor oogen staan en ons
de bezieling geven, die wij noodig
hebben voor de vervulling van onze
Koninklijke taak, de wederopbouw van
het Rijk op den hechten grondslag
van Recht en Veiligheid.