Pinksteren wil zeggen vijftig!
ih
Trouwbrieven
de meestgevraagde
soorten
weer voorradig zijn
Alle Vereniging-
en
familiedrukwerk
wordt desgewenst
geheel postklaar, met
adressen afgeleverd
fa. T. Gaastra Bz.
Telef. 45 Workum
Drukkerij „Friso”
Geboortekaartjes
Trouwkaarten
Wat behelsde het telegram
Postzegelbevochtigers
uit Batavia?
in GAASTRA S BOEKHANDEL
AS
Drukwerken
Symbolische betekenis voor onze tijd
I
Wordt vervolgd).
A
/x
1
b law
Vj
3
GEMENGD NIEUWS.
FEUILLETON
door EMS I. H. VaN SOEST
hoofd
kig!”
Vlootcom-
v
t
was
zijn ouders
zou
nog
met een definitief klapje, veert even terug.
Ze staan in de kamer, waar de papieren
zullen worden afgegeven en Monica beseft
plots, dat dit een belan gr ijker moment is
dan op het bal van de Consul. Hier geldt
het hun eigen gebied.
Maar een grote rust komt over haar, als
de Vlootcommandant, die reeds was opge
ld kunt ze noj| kwijt!
Het ministerie van Financiën deel
de onlangs mede, dat de aangekon-
heft plotseling met een ruk het hoofd in
haar richting.
„Juffrouw Inthof, vraagt u eens direct
Atoomvliegtuigen.
Dr. Plesman, de president-directeur
van de K. L.M., heeft verklaard, dat
reeds binnen acht tot tien jaar de
atoomvliegtuigen hun intrede zullen
doen.
Het nieuwe land der windmolens.
Terwijl het aantal windmolens in
ons land en in geheel Europa achter
uitgaat, komenerinZuid Afrikasteeds
meer windmolens bij De meeste wor
den door een firma te Kaapstad ge
leverd.
dat
is
vanaf 70 cent verkrijgbaar
eindelijk,
van onze
in het spel
vertrouwen.
en
ACCL RAAT WERK
dan bestellen bij
Eenalichtje als een speldenknop.
Onlangs is een lampje ontworpen
niet groter dan een speldenknop Het
kan zonder onderbreking3jaar bran
den en wordt gebruikt in electrische
apparaten om aan te tonen, dat zij
onder spanning staan. Zij worden
ook ingebouwd in knoppen van for
nuizen, zodat men ze in het donker
gemakkelijk kan vinden.
„O, mijn
Eerste Christelijke
Pinksterviering
Tot het vieren van het Pinkster
feest werd eerst besloten in hetjaar
305 op de Kerkvergadering te Elvira;
men vierde aanvankelijk alle vijttig
dagen van het Paasfeest ai uoor dage
lijkse communie en gebeden.
Later werd de viering tot één dag
beperkt. Paus Urbanus li voerde het
Pinksterfeest van drie dagen in. Dat
was in het jaar 1094. Later werd
het Pinksterfeest tot twee dagen te
ruggebracht. In sommige streken van
ons land wordt nog aan de derde-
Pinksterdag vastgehouden (Pinkster-
Drie). In vele landen is het gebruike
lijk met Pinksteren berkenboompjes
op stellen (Pinkstermeiënj. Men ver
moedt dat dit gebruik samenhangt
met oud-Germaanse lentefeesten, wel
ke echter in de loop der eeuwen ge
kerstend werden.
nationale betekenis van de Cristelijke
gedachte, die in haar ideale verwe
zenlijking de gemeenschap van „alle
dingen belichaamt.
Daar hei Pinksterfeest zeven volle
weken na het Pascha werd gevieiu,
heette het bij ne Jonen heiF eest der
Weken. Bij de rabijncn golu het te
vens als het Feest der Wetgeving van
de Sinaï. De tegenwoornige Joden
vieren het met het versieren hei
huizen en synagogen in welke zij
gewoonlijk Ue geschiedenis van Kuih
lezen.
digde laatste gelegenheid tot na-in-
levering van halve guldens, halve
stuivers en halve centen is openge
steld tot en met 15 Juni 1949. Na deze
termijn zal de mogelijkheid tot om
wisseling van de genoemde munten
definitief zijn gesloten. De omwisse
ling kan plaats hebben bij alle post
kantoren, bij- en hulpkantoren der
posterijen en poststations en de halve
gulden bovendien bij de hoofdbank,
de bijbank en de agentschappen van
de Nederlandse Bank N.V.
„Ende als de dagh des Pinekster
(feests) vervult wert, waren sij
alle eendrachtelick bijeen.
Het is niet algemeen bekend dat
de benaming „Pinksteren” afgeleid
is van een Grieks woord dat vijftig
betekent. Het was de naam van het
Joodse dankfeest voor de oogst dat
op de vijftigste dag na Pasen valt.
Voor de Christenheid is Pinksteren
het derde grote feest, dat de uitstor
ting van de Heilige Geest, waarvan
in het tweede hoofdstuk van de Han
delingen der Apostelen wordt ver
haald en die begrepen wordt als de
stichting van de eerste Christelijke
kerk, gedenkt.
Eleotricitcits-Tarieven voor klein
verbruikers
In verband met de sinds het begin
van het jaar gestegen kolenkosten
hebben de electriciteitsbedrijven toe
stemming gekregen hun tarieven met
1 cent per kWh te verhogen. Voor
de grootverbruikers was dit reeds
eerder doorgevoerd.
Luchtpostnieuws.
Met ingang van 1 Juni j.l. zijn de
de volgende wijzigingen inhetlucht-
postverkeer van kracht geworden:
a. het luchtrecht, boven de ge
wone porten en rechten, voor ge
drukte stukken, akten, monsters enz.
voor bestemmingen in Europa wordt
5 cent per 50 gram;
b. de maximum-afmetingen voor
luchtpostpakketten worden 70 x 40
x 40 cm. Voorts is voor vele bestem
mingen het maximum-gewicht ver
hoogd tot 20 kg. en zijn de tarieven
gewijzigd;
c. naar Brazilië kunnen luchtpost
pakketten worden verzonden. Het
maximum gewicht bedraagt 10 kg.
Verdere inlichtingen verstrekken
de PPT-kantoren.
Het wonder
Het is niet zonder bekoring dit be
langwekkende verhaal te lezen in
een heel oude vertaling van het Nieu
we Testament. Terwijl de Apostelen
„eendrachtelik” bijeen waren op de
dag van het Pinksterfeest, geschiedde
het wonder:
„Ende daer geschiedde haeste-
lick uyt den hemel een geluyt,
gelijck als van eenen geweldigen
gedrevenen wint, ende vervulde
het gebeele huys daer sy saten.
Ende van haer werden gesien ver
deelde tongen als vanvuyr, ende
het sat op een yegelick van haer.
Ende sy werden alle vervult met
den Heyligen Geest ende begon
nen te spreken met andere talen,
soo als de Geest haer gaf uyt te
spreken."
Een merkwaardig gebeuren. Nog
merkwaardiger als ons wordt ver
teld, dat daar te Jeruzalem mensen
bijeen waren, behorend tot verschil
lende volkeren, die de meest uiteen
lopende talen spraken. De Apostelen
echter, op wie de Heilige Geest was
uitgestort, en die men kende als Galli-
leërs spraken in alle talen van de
toen bekende wereld.
„Parthers ende Meders, ende
Elamiten, ende die inwoonders
zijn van Mesopotamia, en Judea,
endeCapadocia, Pontus ende Asia.
Phrygia ende Pamphilia, Egyp-
ten ende de heelen Lybye, welck
by Curenen [ligt] ende uytlan-
dische Romeynen, beyde Joden
ende Jodengenooten, Cretensen
ende Arabiers.”
Zij allen hoorden de Apostelen spre
ken in de taal, die zij verstonden, zij
hoorden hun eigen taal, in welke zij
geboren waren. Geen wonder dat zij
daarna bereid waren te luisteren
naar een predikatie van de Apostel
Petrus en toegankelijk waren voor
zijn woord.
„Ende alle die geloofden, waren
bijeen, ende hadden alle dingen
gemeyn”.
Het is stellig niet verwonderlijk,
dat velen dit Pinksterwonder over
denkende zich bezinnen op de inter-
worden netjes
uitgevoerd
door
De sortering
is zeer uitgebreid,
terwijl voor
en tweede wereldoorlog, de kostbaar
ste en vernietigendste uit de gehele
wereldgeschiedenis, op de slagvelden
in het buitenland het leven gelaten.
Deze mannen zijn niet gevallen in
oorlogen die voor vergroting van
grondgebied of van 's lands macht
werden gevoerd maar bij de verde
diging van de grondslagen van de
mocratie en vrijheid waarop de re
geringsvorm van de Verenigde Sta-
i ten berust. Zij hebben gestreden en
I zijn gestorven opdat de volkeren on
bevreesd konden leven zoals hun
goeddunkt zonder de angst voor
agressie.
Duizenden van deze gevallenen
zijn op verzoek van hun familie op
kosten van de Amerikaanse regering
naar de Verenigde Staten overge
bracht en daar opnieuw begraven.
Vele duizenden rusten nog in tijde
lijke of permanente graven in vreemde
aarde.
williger
geweest en nu
dagen en
eh
Pieterse zuchtte. En zijn vrouw zuchtte
mee. „Karei weet, dat wij een jaar gele
den drie kamers afgestaan hebben aan
een gezin, dat om woonruimte zat te sprin
gen”, zei mevrouw. „Waar moeten wij nu
heen met die eheh„Weet je wat,’’ant
woordde haar man, „ik belehehop en
vraag of we dit ehehdaar onderdak kun
nen brengen, ’t Is de enige plaats waar ze er
in Amsterdam mee om kunnen gaan. Ja,
dat doe ik. Dan behoeven wij ons nergens
kopzorg over te maken en kunnen met de
Pinksteren fijn van het eh eh genieten.”
Mevrouw Pieterse knikte met stralende
ogen. „Een goed idee, man, een prachtop-
lossing.”
Ja lezeressen en lezers, hier ziet U dan
afgebeeld het telegram dat Oorlogvrijwil-
liger Karei Pieterse uit Batavia aan zijn
ouders zond.
Elke letter van de tekst is door een do
minosteen voorgesteld (dezelfde letter door
dezelfde steen natuurlijk). De vraag is aan
U„Hoe luidde de tekst van dit telegram
Onder de goede oplossingen (oor adreszijde gemerkt met P.P.) worden enkele prijsjes verloot. Inzendingen tot en met 9 Juni aan Bureau „Friso", Workum
„Die Karei toch, altijd heeft-ie iets bij
zonders 1” M’neer Pieterse, een geboren
en getogen Amsterdammer, kon deze ver
zuchting niet weerhouden, toen hij het
telegram las dat enkele weken voor
Pinksteren bezorgd was.
Twee jaar was Karei als oorlogsvrij-
van zijn ouders gescheiden
hij met de feest-
wel met een eh
Dan komt zij naar hem. Ze raakt zach
tjes zijn arm aan en ze voelt, hoe hij beeft
onder die aanraking. Een duizel van geluk
slaat over haar heen. Ze slaat plotseling
haar armen om zijn nek en drukt haar lip
pen op de zijne. Een moment is ’t, alsof
hij zijn hoofd wil wegtrekken, maar dan
geeft hij zich pver. Het lijkt, of hun kus
geen einde zal nemen en tegen het zilve
ren uitspansel vormen zij één silhouet.
Eindelijk fluistert Monica: „Dit was het
toch, jongen, wat je meende?”
„Monica,” fluistert hij schor. „O, Moni
ca.vergeef me!”
Hij maakt zich los uit haar armen. Bijna
wankelend gaat hij de drempel over van
de kajuit.
Monica legt haar hoofd met gesloten
ogen tegen de koele gladheid van een ijze
ren paal. „Liefste!” fluistert ze. „O, mijn
liefste! Wat ben ik onuitsprekelijk geluk-
HOOFDSTUK IX.
Als een speelgoedauto hangt de twosea-
ter in de lucht, langzaam, langzaam laat de
hijskraan hem zakken en schreeuwende
koelies nemen hem in ontvangst op de
kade.
Monica haalt diep adem. Dit is dus de
haven van Soerabaja! En haar indruk van
de tropen wijzigt zich weer. De donkere
bontheid van Singapore en hier de blan
ke, blauwe wijdheid. Groot, maar niet
groots. Vriendelijker, eigener, volkomen
verschillend van Holland en toch.... het
is, of je Nederlandse lucht ademt!
„Je kunt wel zien, dat het een marine
haven is, nietwaar!” zegt René. Glanzend
in het zongeblikker ligt daar fier een witte
kruiser en Monica voelt haar hart bonzen:
„Hare Majesteit De Ruyter!” wat geeft je
dat een fier gevoel. En welk een glorie, de
driekleur te zien wapperen in het triomfe
rende zonlicht!
„Zie je de dreigende vuurmonden?” fluis
tert René. „Het is belachelijk, maar ik heb
het idee, dat die schuit er voor ons ligt!”
Monica ziet hem glimlachend aan. Dan
verstrakt zijn gezicht, als bedenkt hij iets,
maar héér glimlach verinnigt zich. Na de
bewuste maanavond houdt René zich angst-
valliger dan ooit op een afstand. Haar
aan het Departement van Visserij of er nog
aanvragen binnen zijn gekomen van Ja-
panse vissers aan onze kust!”
„Zeker, Commandant.” Juffrouw Inthof I
verdwijnt.
„De dochter van een onzer eerste mari
nemannen, die prefereert ingewerkt te zijn
in het marineleven, vóórdat ze haar hand
schenkt aan een marine-officier,” zegt de
Commandant glimlachend en Monica
denkt. „Als vader zal hij een engel zijn!” I
„Meneer Overwinckel en ook u, Mevrouw,
die blijkbaar zo’n belangrijk aandeel neemt
in deze kwestie de draagwijdte van dit
alles is nog niet te bepalen. Zeker is het
een uiterst belangrijk punt, dat ik dit
stuk in handen heb gekregen en de Neder-
lands-Indische marine zal paraat zijn, dat
verzeker ik u! Doch het spionnageweb vindt
haar oorsprong in Singapore. Door de ge
heimzinnige diefstal der die haven betref
fende papieren, is er ruchtbaarheid gege
ven aan deze zaak en ook de nationalisti
sche pers hier op Java, geleid door extre
mistische elementen, heeft er haar voor
deel mee gedaan ten bate der propaganda.
Op geringschattende wijze wordt het mach
tige Singapore aangeduid, de vlootleiding
aan de kaak gesteld. Wanneer Singapore
wordt aangevallen, betekent dit ook voor
Soerabaja de uiterste consequentie!”
HOOFDSTUK X.
„Dat is mij volkomen duidelijk, Comman-
dant,’ zegt René en Monica ziet, hoe bleek
hij is geworden en hoe kleine droppeltjes
parelen aan zijn slapen. „Op onbegrfipelij-
ke wijze zijn de papieren mij als het ware
onder de eigen ogen op het bewuste bal
ontfutseld!”
„Juist! Het kortste moment van verslap
te aandacht is ook genoeg. Genieten de Ja
panners hier bij ons niet de grootste mate
van vertrouwen? Als fotograaf had ik mij
geen betere kunnen wensen dan Haro-
shiyama en u weet, dat onze nationale
voorkeur uitgaat naar prima vakmanschap
en.billijke tarieven! Wij scheppen graag
bestaansmogelijkheden ook voor naburige
volken. De Indische wateren bieden hun
rijkdom aan de Japanse visserij. Thans
blijkt, dat er van onze royaliteit misbruik
wordt gemaakt op schromelijke wijze, ter
wijl onze vaderlandse zuinigheid wel zwaar
wordt gestraft!”
Het Amerikaanse volk herdenkt z’n
helden.
Elk jaar op Memorial Day (30Mei)
herdenkt het volk van de Verenigde
Staten op Kerkhoven in het vaderland
en in den vreemde zijn gevallenen.
Deze gedenkdag is voor de eerste
maai in 186b, drie jaar na het einde
van de Amerikaanse Burgeroorlog,
gehouden. Oorspronkelijk werden op
deze dag de doden van de oorlog
herdacht, maar tegenwoordig wordt
deze uag aan de herdenking van de
gesneuvelden van alle oorlogen ge
wijd. President Truman had het ge
hele volk uitgenodigd om op 36 Mei
een uur te reserveren voorgebeden,
dat de wereld van oorlog verschoond
zou mogen blijven.
Op deze dag worden overal in de
Verenigde Staten parades en andere
plechtigheden georganiseerd waaraan
door alle burgers, ongeacht geloof',
ras of milieu kan worden deelgeno
men. Overal worden in de kerken
en op de begraafplaatsen herdenkings
diensten gehouden en de graven van
de soldaten worden met vlaggen en
bloemen versierd.
Ook op de Amerikaanse militaire
kerkhoven overzee worden herden
kingsplechtigheden gehouden. Meer
dan 425000 soldaten, matrozen, mari
niers en vliegers hebben in de eerste
Monica weer die plezierige opwinding. Een
i rezen van zijn stoel, hen tegemoet komt.
Weer komt het gevoel van vertrouwd-zijn
over haar. En toch gaat de Commandant
na de korte begroeting recht op het doel af.
De introductiebrief, hem door René met
een korte buiging overgereikt, leest hij
snel en zakelijk door, na hen een zitplaats
te hebben gewezen met een kort gebaar.
Dan legt hij de brief terzijde en de han
den met de vingertoppen tegen elkaar leg
gend, buigt hij zich naar René, de markan
te kop vooruit, de ellebogen op het tafel
vlak met de grote vloeimap.
„U is door het lot wel vreemd belast met
zulk een belangrijke missie, maar ik wens
u geluk er mee! Niet iedereen op uw leef
tijd houdt tussen zijn vingers een docu
ment, dat de sleutel kan vormen tot een
Aziatische omwenteling!”
Monica ziet de ernst op René’s jong ge
zicht, als hij het document in de uitgestrek
te hand van de Vlootcommandant legt.
Enige minuten heerst er een geladen
stilte, terwijl de Vlootcommandant het stuk
bestudeert. Een scherpe voor staat tussen
zijn wenkbrauwen, zijn lippen zijn vastop-
eengeklemd.
„Een sterk stukje!” zegt hij
„Een complete documentaire
vlootbasis. Hier moet verraad
zijn en misbruik van gesteld
Sluwheid is niet een van onze op de voor
grond tredende eigenschappen, daarom on
derschatten wij onze Oosterse aspirant-
vijand.”
René’s ogen glanzen in jongensachtige
trots. Wat een fijne kerel, die Vlootcom
mandant! Geen valse schaamte voor zijn
gefnuikt prestige-besef maar een ruiter
lijke erkenning, die elke gedachte aan
zwakheid bant.
De Vlootcommandant drukt op een knop
en onmiddellijk gaat een glazen deur open.
Een jonge vrouw met een zakelijk uiterlljk,
toch in geen énkel opzicht on vrouwelijk,
treedt binnen.
„Mijn secretaresse,” stelt de
mandant voor. „Juffrouw Inthof, heeft u
de fotograaf Haroshiyama nog opgebeld,
hoe het staat met de foto’s van de laatste
vlootmanoeuvres?”
„Ja zeker, Commandant. Nog geen vijf
minuten geleden kreeg ik bericht,
Haroshiyama plotseling naar Japan
teruggekeerd voor een familiebezoek.”
„Zo.” De Commandant wrijft zich na
denkend de gladgeschoren kin. „Zo, zo.” Hij
ogen tintelen vertederd. Hij is haar liefste
en hij wéét het niet! Daar moet je toch een
man voor zijn.
Lager, vlakker dan Singapore lijkt haar
de omtrek van de stad. Als ze geland zijn
en René zijn douaneformaliteiten vervult
voor het inklaren van de two-seater, voelt
t' z.
klein, bruin mannetje, dat Hollands spreekt
en precies even secuur, nee, nog veel se
cuurder doet dan een vaderlands ambte
naar! Matrozen, dooreenkrioelend in him
witte pakken met de blauwe kragen, de
witte baret schuin op de zwartverbrande,
echt Hollandse koppen. En zowaar, enkele
met een Javaanse schone aan de arm, die
tj etterend tot hem opzien, het soepele
lichaam in een nauwsluitend helkleurig zij
den baadje, onder de ritselende sarong de
kleine voeten in hooggehakte, geborduur
de slofjes. De Jannen brommen iets terug
op het radde, klaterende Maleis van hun
uitverkorenen. René voert er Monica snel
langs, alsof hij het een onplezierige bedoe
ning vindt en weer glimlacht ze. De schat!
Haar indruk blijft gehandhaafd, als ze
door de stad rijden naar het paleis van de
Vlootcommandant. Een blanke stad is Soe
rabaja onder de blauwe, strakke lucht. En
kele gebouwen zijn imposant genoeg, zoals
ze met hun strakke, moderne lijnen opto
renen tégen de lucht. Maar ze missen het
pompeuse van Singapore’s bouwtrant en
zonder uitzondering zijn ze wit, helder, in ’t
zonlicht verblindend wit. ’t Oosten schijnt
hier ook in een ander stadium, moderner
en alles lijkt Monica meer vertrouwd! De
vele flitsende fietsen, de snelle auto’s, de
Nederlandse opschriften.
Ze vertelt haar mening aan René. „Je
bent al wat de Engelsen noemen tropical-
minded of geacclimatiseerd blijkbaar. Maar
als je regelrecht hierheen was gekomen,
zou je dit alles vermoedelijk even exotisch
hebben gevonden als Singapore.”
„Ik weet het niet,” zegt Monica. „Zelfs
de Chinezen lijken me hier anders ik
voel me hier thuis!”
Maar als ze het enorme erf van de Vloot
commandant oprijden en ze de in het wit
geuniformde inheemse schildwacht het ge
weer ziet presenteren, voelt ze zich alles
behalve op haar gemak. René echter schijnt
zeker van zijn zaak. Hij helpt haar uitstap
pen en samen bestijgen ze de brede mar
meren trappen. Hakken slaan tegen elkaar,
een hand salueert. „Meneer en Mevrouw
Overwinckel? Wilt u mij maar volgen naar
het privékantoor van de Commandant!”
Kranige typen, die Indische marineoffi
cieren, denkt Monica met een besef van
nationale fierheid. Ze knippert even met de
ogen, als de tochtdeur open wordt geduwd
en zij op dezelfde wijze worden aangekon-
digd. Een hernieuwd saluut, een buiging,
stram en correct de tochtdeur slaat dicht
