h.
TAXI
Nieuws- en Advertentieblad voor Workum en omliggende gemeenten
lijdelijke maatregelen
in verband met de
restauratie van het stadhuis.
Op I
Driejarenplan Aardappelteelt
3
74ste Jaargang
No. 9
Zaterdag 3 Maart 1951
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Wit faeks immen in üt-
6 persoons
In zijn openings-
sn
M
dan naar
en
landbouwbedrijfjes zijn, ondanks
Wet Bes'rijding Aardappe’moiehe d,
O S.V.W.-AGENDA S
Sportpark
Workum 1—de Leeuw. Zwaluwen 1
4e kl. K.N. V.B
Aanvang 4 uur
Groene Strand:
Ooefenwedstr. Jun.AenB. Aan v. 2.45 u.
Hielpen 1—Workum 2 3.30 u.
Balk 2—Workum 3 3.30 u.
jierren lyn, 'kin”ik rneidiele, dat ik earstdeis hwat skriuwe sil oer de tiid
tegen land dat gunstiger voor hen
ligt. Enkele verhardingen van land
wegen staan ook op het programma
alsmede beter fuctioneren van het
waterpeil door tochtsloten en duikers.
Volgens het rapport laat de afwate
ring nog wel te wensen over van
dit bijna 450 ha. beslaande gebied.
De trots van het Workumer Nieuw-
lajid is de molen en nu is er gespro
ken over electrificatie. Vorig jaar
pas werd deze gerestaureerd, wat
aan kosten pl m. f8000.meebracht.
Het is te hopen dat het landschaps-
schoon niet door deze maatregelen
geschonden wordt, want waar vindt
men zo n prachtig geplaatste molen
als bij ons stadje. Er is ook een be
raming van de kosten gemaakt en
dat heeft als cijfer f 142.000.met
f42.000. voor arbeidslonen. De ruil-
verkavelingsrente zal vermoedelijk
gedurende dertig jaar f 10.— per ba.
per jaar bedragen. Twee derde van
de kosten zijn voor het Rijk.
Iedere geïnteresseerde overweegt
de verschillende mogelijkheden en na
14 Maart kunnen we ons er concreter
over uitlaten.
Het doel is door ruilverkaveling
het land productiever te maken en
dan moet men wel eens door een
zure appel heen bijten.
IJEME DE BOER
Noord A 47 - Telef. 138
Naar is gebleken circuleren
onder het publiek nog betrekkelijk
grote hoeveelheden zilveren en zin
ken kwartjes, die op 15 Aug. 1950
buiten omloop werden gesteld. In
verband hiermede zal van 5 tot en
met 30 Maart a.s. een laatste gelegen
heid worden gegeven tot inwisseling
van deze oude munten tegen gang
bare betaalmiddelen. De inwisseling
zal kunnen geschieden bij alle post
kantoren bij- en hulpkantoren der
posterijen en poststations.
'WORKUM, 25 Febr. Tijdens de
avonddienst van de Ned. Herv Ge
meente alhier, deelde Ds.A. de Jonge
mee, dat hij het beroep naarde Ned.
Herv. Gemeente te Zaandam had
aangenomen. Door zeer velen zal dit
besluit worden betreurd, temeer daar
binnenkort beide predikantsplaatsen
onbezet komen.
Naar wij vernemen zal de Com
missaris der Koningin in de Provincie
Friesland de HoogEdelgestrenge Heer
Mr. H. P. Linthorst Homan ouze ge
meente op Woensdag, 21 Maart a.s.
des voormiddags 10 uur, bezoeken.
28 Febr. Gisteravond hield de
Geref. Vrouwenvereniging alhier een
verkoopavond in de lokalen achter
de Geref. Kerk. Er waren veel be-
gerenswaardige artikelen, waardoor
er een flinke belangstelling onder de
aanwezigen was. De inkomsten van
de penningmeesteresse stegen met
plm. f600, wat na aftrek der onkosten
weer besteed zal worden voor het
een of ander kerkelijk werk. Bij de
uitgang werd een deurcollecte ge
houden voor het menslievende werk
van de kankerbestrijding en zo kan
f 40.13 worden overgeschreven op
het Haak-in-gironummer.
De Stichting voor Ned. Zelf
standige Handel en Industrie hield
vorige week Donderdag in Hotel „De
Wijnberg" alhier een contactavond,
die geopend werd door een verte
genwoordiger van Koopmans' Meel
fabrieken te Leeuwarden. Na allen
welkom geheten en er aan herinnerd
te hebben dat een afdeling Workum
van de Z. H. I. in 1946 was gevormd,
werd een prachtige Amerikaanse
landbouwfilm vertoond. Ook de film
waarmee de avond besloten werd,
liet zien tot welke geweldige presta
ties en grote welvaart de vrije, par
ticuliere industrie had geleid.
De mechanisatie van allerlei be-
werkingsmethoden dwingt respect af
en is in hoge mate arbeidsbesparend
en winstgevend, maar op kleine be
drijven, zoals wij ze kennen, wordt
in ons land werk gegeven aan heel
wat meer handen, vinden veel meer
mensen een bestaan van eenzelfde
oppervlakte grond. Maar toch de
zakelijke, ondernemende Amerikanen,
die in 't groot van alle geboden
kansen weten te profiteren, komen
tot oen gemiddelde productie per
werkkracht, die nergens ter wereld
wordt benaderd. De hele industriële
ontwikkeling getuigt van een prac-
zitter bijna alle leden een welkom
mocht toeroepen I
woord werd een minuut stilte in acht
genomen ter nagedachtenis aan het
overleden lid de heer M. J. Siemon
sma. De secretaris verkreeg hierna
het woord om de notulen voor te
lozen, welke zonder op of aanmer
kingen werden goedgekeurd. Ook
het verslag van de penningmeester
viel in goede aarde, daar er een
klein batig saldo is Verschillende
commissies moesten worden benoemd,
maar dit liep ook vlot van stapel.
Ieder voelde wel dat zowel bij in korf
ais klokkencommissie een sportieve
medewerkt tg noodzakelijk is, om het
a.s. vliegseizoen goed te doen ver-
snel tempo worden afgewerkt en het
was bijna half elf toen de voorzitter
We hopen dat er Zaterdag weer
eens gevoetbald kan worden. In
Workum wordt één wedstiijd ge
speeld en wel Workum I—Leeuw.
Zwaluwen I terrein „Sportpark".
Aanvang 4 uur. Leeuw. Zwaluwen
schoot Zaterdag j.l. uit haar slof door
een 8—2 overwinning op Balk. Dit
smaakt de Zwaluwen Boys naar meer
en zal het tot haar eer rekenen ook
Workum te laten struikelen. Dit zal
echter zo niet gebeuren.
Hielpen 1 ontvangt Workum 2, een
wedstrijd waar het eigen terrein-
voordeel wel eens de doorslag kan
geven. De 4—1 nederlaag in Makkum
zal de Hielpers wel wakker geschud
hebben en vrijzeker zal Workum dit
aan de lijve ondervinden. Balk 2 en
en Workum 3 zijn aan elkaar ge
waagd. De Balksters zullen echter
dit keer wel aan het langste eind
trekken. Voor de Jun. A en B elftal
len zijn onderlinge oefenwedstrijden
vastgesteld op het hoofd- enbijterrein
van het „Groene Strand". Aanvang
precies 2.45 uur. Zie de opstellingen
in het clubkastje.
tische werkelijkheidszin en heeft de
levensstandaard op een ongekend
hoog peil gebracht. Tot zelfs spoor
wegmaatschappijen toe zijn in parti
culiere handen.
Over het onderwerp: „Coöperatie
of samenwerking als zelfstandigen"
hield de heer Doppen Van Zwolle
een vlotte, onderhoudende causerie.
Spr. begon in z'n rede met een
geestige vergelijking dat opschrift
en inhoud niet altijd hetzelfde zijn,
dat althans een aanduiding niet steeds
een waarborg is voor wat men denkt
te vinden. Als we ons afvragen wat
het kenmerkende verschil is tussen
een primitieve negermaatschappij,
onze samenleving en een totalitaire
maatschappij, dan is dat de arbeids
verdeling, die bij de primitieve vol
ken geheel ontbreekt; ieder is vol
ledig zelfverzorger. Wij kennen ver
schillende bedrijfsvormen, een vrije
arbeid en een collectieve of zoals in
Rusland een planeconomie met ge
dwongen arbeid. Ieder mens wil
graag vrij zijn en is aan z’n zelfstan
digheid gehecht.
Het gehele, verdere betoog wordt
als ’t ware beheerst door dit begrip
„zelfstandigheid”. De heer Doppen
legt er de nadruk op dat aan de zelf
standigheid zowel van de boer als
van de handelaar dezelfde basis ten
grondslag ligt. Tast men deze basis
aan, dan heeft dat voor allebeigelijke
gevolgen, omdat ze beide tenslotte
niets anders dan vrije zelfstandige
middenstanders zijn.
In een land als Rusland heeft men
reeds de vrijheid van het individu
aangetast. Daar wordt immers het
belang van de enkeling volledig ge
negeerd ten gunste van het gemeen
schapsbelang. Men zou dit kunnen
noemen Coöperatisme in zijn uiterste
vorm. Want wanneer wij de coöpe
ratieve gedachte huldigen -als doel,
d.w.z. het streven om alles coöperatief
te maken, dan zullen we onvermijdelijk
terecht komen bij de toestanden, zoals
die in totalitaire staten, als bijv, in
Rusland heersen. Men dient niet te
vergeten dat de ene concentratie de
andere oproept. Als middel evenwel
heeft de coöperatie in het verleden
veel goeds tot stand gebracht en ook
heden ten dage kan deze bedrijfsvorm
nuttig zijn, nl. als correctie op de
zelfstandig handelende industrie, mits
men zich z’n eigen beperktheid be
wust, is.
Zelfstandigheid kweekt verantwoor
delijkheidsgevoel en daarom is het
een juist en gezond standpunt om de
ondernemers zoveel mogelijk zelf
standig hun bedrijf te laten voeren.
Wordt het coöperatieve beginsel
eenmaal overheersend [sommige ar
beidersgroepen gaan met verbruiks
coöperaties die weg op en beseffen
niet dat ze een stukje vrijheid en
menselijkheid prijs geven] dan make
ook de boer zich geen illusies meer
over het voortbestaan van zijn eigen
vrije bedrijf, want dan zal de coöpe
ratieve bedrijfsvorm voor zijn erf
niet halt houden. Dan zal ook zijn
bedrijf vroeg of laat ten offer vallen
aan een bepaald soort dwangsysteem
Zelfstandigheid prikkelt tot de
grootste prestaties; het directe eigen
belang is de beste en nooit aflatende
drijfveer naar beter werk en
grotere resultaten.
Spr. ziet zijn stellingen bevestigd
in het natuurrecht zowel als in de
Christelijke maatschappijleer, die er
kennen immers ook het vrije en zelf
werkzame individu.
De pilaren waarop de vrije arbeids
verdeling moet rusten, zijn de vrije
keus van leverancier en de concur
rentie Zolang deze twee factoren
aanwezig zijn, blijft een economisch
leven erezond. Elké overtreding straft
zichzelf, elke prijsopdrijving of wat
ook, leidt onverbiddelijk tot verlies
van vertrouwen, dus tot verlies van
klanten.
27 Febr. Maandagavond hield
de postduivenvereniging „De Lucht
bode” haar ledenvergadering in
Hotel „De Wijnberg”, waar de vqor-
In de vacature, ontstaan wegens
aanstaand vertrek van Mej. R. Koch
naar Haarlem, is met ingang van 1
Mei benoemd tot onderwijzeres aan
de School met den Bijbel, onze plaats-
genote, Mej. L. N. Tjeerde, thans in
gelijke functie werkzaam aan een
Chr. school te Doetinchem.
Als nadere toelichting op het bericht
aangaande het telen van aardappelen
op bedrijven met een kleinere opper
vlakte dan Iha. en in particuliere en
volkstuinen deelt het Ministerie van
Landbouw, Viserij en Voedselvoorzie
ning mede:
Vele telers van aardappe'en in volks-
particuliere tuinen en op kleine
ibouwbedrijfjes zijn, ondanks de
m
de jaren 1949 éh 1950 voortgegaan met
méér dan een derde deel van hun
bouwland met aardappe en te betelen.
Dikwijls geschiedde dit uit onwetend
heid. Soms ook besefte men onvol
doende de grote belangen, die daar
door in de waagsch ai werden ges e d-
In feite is het echter zo, dat door deze
handelwijze ve e teers, die maar over
ken, in 1951 en zelfs ook in 1952 in
een geringe oppervlakte grond beschik-
het geheel geen aardappeen zouden
kunnen verbouwen. Deze telers heb
ben het han zichzelve te wijten, dat
zij thans in een noodtoestand verkeren
vruchtwisseling van 1:3, dus na één
jaar aardaipe’en twee jaren andere ge-
vva se moet gehandhaa.’d worden, om
de teelt 'ïn grote gebieden van ons land
moge ïja te blijven maken.
Ondanks de gevaren aan afwijking
van 1:3 wi sehee t verbon .en, heeft de
Minister van Landbouw, Visserij en
Vcedse’vor r ie ing toch gemeend, aa i
deze meetlij .heden 'e em e. te moe en
komen. Aan alie telers, die over min
der dan 1 ha. bouwland in totaal be
schikken, zal het in 1951 zijn toege
staan tot een derde deel van hun bouw
land of tuin me> aardappelen te be elen
Men dient dan in de eerste plaats
grond te gebruiken, waarop in 1950
geen aardappelen stonden. Pas als men
op die wijze nief een derde deel mei
aardappelen kan beplanten, zal men
ook grond mogen gebruiken, waao a
in 1950 reeds aardappe'en stonden. Dit
is zuiver eigen belang: hoe langer men
wacht met op dezelfde grond met aard
appelen terug te komen, hoe minder
kans dat de aardappelmceheid zal gaan
optreden. De teelt in tuinen en op klei
ne bedrijfjes wordt dus zó, dat elk jaar
een derde deel beteeld mag worden
met aardappelen. In 1951 zoveel mo
gelijk op grond, waarop in 1950 geen
aardappelen stonden; in 1952 beslist
met op grond waarop reeds in 1951
aardappelen stonden en in 1953 alléén
op grond, waarop in 1951 èn in 1952
geen aardappelen werden verbouwd.
Op deze wijze wordt bereikt, dat men
de Wet niet overtreedt en tot in lengte
van dagen elk jaar aardappelen kan
telen. Wijkt men van dit schema af
en wordt de ziekte waargenomen, dan
is het voor vele jaren uit met de aard
appelteelt op het gehele terrein. Op
besmette pene en mogen in het ge
heel geen aardappelen worden ver
bouwd
'elere teler make dus een driejaren
plan voer de aardanpeLeeft. Verdeelt
zo mogeiijk Uw ‘terrein door greppëis
of paden eens en vooral Tn drie gelijke
He en en verbouwt op ae e delen atvvls-
se’end aaraappJfe'en: Met op ére,
h u’e i we de <iardappelm eheid ci.dr
de kniel - -
Maar nogmaals zij herhaald, dat bo- iop n. De gehele agenda kon in
venstaande ontheffing niet geldt voor j
besmet.e ter eir.en. biet teelt.erbod op j was bjjna half elt toen de voorzitter
besmet terrein blijft gehandhaafd.
Fryske Brief 198.
In moanne of hwat lyn haw ik ris frege; „Wit faeks immen in üt-
lizzing to jaen fan it wurd: „De feile kant.” Ik mien wolris opmurken
to haw wen, dat men dat wurd alear mear brükte as tsjintwurdich. En
ja hear, ik haw der in brief oer krige. In aid-Warkumer, dy 't my
wolris faker paedwiis makke bat, stjürd in antwurd op myn frage. Ik moat
mar earlik sizze, ik kin it wol iens mei him wêze. Mar binne der faeks
Onder de lêzers fan dit skriuwen dy ‘t der in oare miening oer hawwe, litte
hja harren dan efkes üterje.
Lit my dan mar in stik? üt de brief fan dy aid-Warkumer oernimme.
„Ut jou léste brief mien ik bigrepen to hawwen dat jo net rjocht oer
'e wei kinne mei de „feile kant”.
Yn myn jongesjierren hearde men oars noait as de feile ként om, as
de Staverske boat net foer.
Op skoalle by meester van der Wal, moast ik ris in frage bianderje,
dy wie sa: „Als de vaart Enkhuizen—Stavoren gestremd is, hoe komt men
dan van Amsterdam naar Workum?”
Ik wie sa mar biredt en sei: „De feile ként om, meester.” Dat wie
tige bést sei master.
Mar doe kaem der in oare frage„Hoe komt men eins oan de namme
feile kant?”
En der siet ik en wy allegearre. Master lei it doe sa üt: „As men fan
Amsterdam oer Amersfoart, Swolle nei Ljouwert reisget, komt men oer de
Veluwe. En nou soe dat wurd Veluwe, sa forbéstere wêze, dat der op ‘t
lést „feile" oerbleau.“
My tinkt der is in bulte foar to sizzen. It is net sa‘n greate oergong
fan Veluwe, Velü, nei feile.
Och de tsjintwurdige jongerein is hwat better ünderlein as doe ‘t it
spoar noch mar koart yn Warkum kaem. En hat dos it wurd de feile kant,
it plak romje moatten, foar oer lén en de plaknammen as boppe neamd.“
Oan safier dan üt de brief fan in aid-Warkumer.
Witte jimme hwat my yn dizze brief ek wer opfoel? Dat dizze man,
dy ‘t sa goed ik him kin, al gau in 60 jier fan skoalle óf is, dat dy noch
net forgetten is, hwat hy ienris by „meester van der Wal“ learde.
It is wol bisünder, dat yn it great tal brieven hwat ik sa troch de tiid
hinne krige, sa faek dy namme neamd wurdt. Der wurdt oer master van der
Wal, altyd mei greate achting skreaun. As in man mei tige greate gaven,
len dy ‘t mei rjocht en reden de namme fortsjinne fan to wêzen „een op
voeder der jeugd", yn de heechste bitsjutting fan it wurd.
In aid Warkumer, dy ‘t it moai fier yn it libben brocht hat, in ald-learling
fan master van der Wal’, sei my ris: „Hy wie in man dy ‘t hwat syn lesjaen
oangie, syn tiid fier en fier foarüt wie. Alle bern wiene pür mei him".
Ik miende goed to dwaen, dat hjir efkes op to heljen.
En hjirmei beslüt ik dan itjinge ik miende skriuwe te moatten oer de
feile ként om“.
Foar dyjinge dy ‘t dan wol graech ris hwat léze oer it Warkum fan
dat ielaken nog foeren. Jimme sille dan ek léze kinne de bilibbenissen fan
in stikmanich aeksfeinten.
It wachtsjen is noch op inkelde bisünderheden en dan set ik üt ein.
FRISO.
Woensdag 14 Maart komt op
nieuw de ruilverkaveling van het
Workumer Nieuwland ter tafel, onder
voorzitterschap van de heer H. M.
Gerbrandij te Nijland, die door Ged.
Staten van Friesland daarvoor is
benoemd.
De cultuurtechnische dienst heeft
een onderzoek ingesteld en meende
dat de bezittingen van de tachtig
eigenaren ongunstig verkaveld zijn
in zo’n 250 percelen, en depachttoe-
standen zijn ook niet, aldus deze
dienst, om er van te watertanden.
Daar het land in de zeventiende
eeuw is ontstaan heeft het een betere
verdeling dan, over het algemeen,
landinwaarts wordt gevonden. Aan
de structuur van het land zal dan
ook niet worden getornd, maar de
deze geanimeerde vergadering sloot, boeren zullen percelen kunnen ruilen
9
PRBDIKBEURTEN
ï't
OFFICIÊLE MEDEDELINGEN
n
in
n.
L.
o.
tr
en
jr
ar
er
ïn
in
BURGERLIJKE STAND.
PLAATSELIJK NIEUWS.
t
t
d.
n.
n-
voor
het
5
5
30
or
18
De Secretaris,
VAN DER GOOT.
Workum
Van 21 tot en met 27 Febr. ’51.
GeborenJoost, zv Obe IJntema en Ca-
thaiina Bglsma.
Gehuwd: Geen.
Ovrieden Meji’e Siemonsma, 49 jr, echt
genoot van Anr.a Flapper.
Verseb t>n» eemnaiu per week
Uitgave: Fa. T. GAASTRA Ba
te Workum - Tel. 45
Postrekening 82269
Inzending van advertenties uiterfijk
Donderdagsmorgens
O
ir
n-
d.
;n
st
Is
e,
n.
t.
J.
k.
n.
n
Zondag 4 Maart 1951.
Workum (R. K.) Voorm. 7.30 uur Vroegmis
10 uur Hoogmis. ’sAv. 7 uur Lof mst
meditatie.
(Herv.) Voorm. 9 en 10.30 uur ds A. de
Jonge, ’s Avonds 7.30 uur ds P. de Bruyn.
(Doopsgez.) ’s Avonds 7.30 u. ds R. Hofman.
Voorm. 1130 uur Westhill kinderdienst.
(Geref.) Voorm. 9 en nam. 2 uur ds E.
Verburg.
(Bapt.) Voorm. 9.30 uur ds B. Fabrie.
’s Avonds 8 uur Jeugd.
Woensdagavond 8 uur Bijbellezing
Bidstond.
Heidenscrinp (Herv.) Voorm. 9.30uur ds P.
de Bruyn. Nam. 1 30 uur ds A. de Jonge.
Ferwoude (Herv.) Voorm. 9 uur ds P. E.
van Oofjen.
daast (Herv.) Geen dienst.
Hindelopen [Herv.] Voorm. 9.30 en nam.
2 uur ds H. Altena.
(Doopsgez.) ’sAv. 7.30uur ds L.Laurense.
[Geref.] Voorm 9.30 uur Leesdienst. Nam.
2 uur ds Bonda van Stave:en.
Koudum (Herv.) Voorm. 9.30 en nam. 2 uur
ds J. Brouwer.
(Doopsgez.) Geen dienst.
Molkwerum (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds A.
J. Schneider, ’s Av. 7 30 uur ds H. Altena
van Hindelopen Jeugddienst.
Woensdag 7 Maart Bidstond
gewas ds A. J. Schneider.
Warns (Herv.) Voorm. 9.30 en nam. 2 uur
ds A. J. Oostenrijk.
(Doopsgez Voorm. 9.30 uurds R. Hofman.
Staveren (Herv.) Voorm 9.30 en nam. 2 uur
ds B J. Riemersma.
Ook verhuur zonder chauffeur
Advertentietarieftot 5 mm 60 cent
«ike mm. meer 6
van buiten Friesland 8
Contracten volgens algem. regeling
AtoMtMMn&iprtyiSf2 per
per post f2.20
Na-inlevering
oude kwartjes en stuivertjes.
Geref Vrouwenvereniging.
Zelfstandige Handel.
Z e, 1 pen
Burgemeester en Wethouders van WORKUM
brengen ter kennis, dat gedurende de restau
ratie van ’t stadhuis de spreek- en werkkamer
van de Burgemeester gevestigd zal zijn in het
pand thans bewoond door mej. D. Wielinga.
De gemeente-secretarie wordt verplaatst
naar het bovengedeelte van het waaggebouw
(voorheen openbare leeszaal) terwijl het bureau
voor sociale zaken tijdelijk wordt gevestigd
in het Tehuis voor Ouden van Dagen.
Zowel gemeente-secretarie als bureau
sociale zaken zullen des middags voor
publiek gesloten zijn.
NlsEUWS S. V. ’WORKUM
Postd ui ven nieuws.
▼oor het
Ruitverkavelingplannen voor
het Workumer Nieuwland.
WORKUM, 1 Maart 1951.
Burgemeester en Wethouders voornoeind,
J. RUSSCHEN.
