DE WORKUMER KRANT
3
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
UEME DE BOER, Autoverhuur
Voor kleine tuinen
BEL 170 (doorvei binding)
No. 49
Zaterdag 6 December 1952
75ste Jaargang
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
^eiijKen, Kan men ae oostemeinvueu i
hi
(i
Fryske Brief 279.
Né, folie Sintneklazeferskes learden wy yn üs tiid net. Dat fan: „Zie
ginds komt de stoomboot”, wie wol it bikindste. En dan
Sintneklaas die goeie heer, Komt hier alle jaren weer.
Met zijn paardje voor de wagen, Daar komt Sinterklaas aan jagen.”
Mar ynsté fan „paardje* songen wy dan „peertsje*. Wis, it „Zie de
de maan schijnt door de bomen”, waerd ek wol songen, mar wie dochsnet
sa tige bikind. Dat üs „répertoire” wie al frijhwat lytser as tsjinfwurdich.
Hwat net wei nimt, dat üs leauwe en bitrouwen yn de „goed heilich man“,
lang tige hecht en sterk bleaun is. It mei dan wier wêze dat wy Sintne-
klaes nea libbensliif seagen, wy leauden oan syn bistean en dat wie
haedsaek.
Ik haw dat, mien ik earder, al ris skreun, mar üs Sintneklaes wie
dy ‘t by Dora en Süske Fischer yn ’e ütstalling siet. Mar dy ‘t sa gau it
skimerich bigoun to wurden, de stêd troch kaem. Hy wie ‘t ommers dy ‘t
yn skimerjoun by üs foar de rüten of by de foardoar rép„Syn hier noch
stoute kinders Ja dan krigen wy it earlik wol efkes binaud en fleagen
hals oer ‘e kop by heit en mem yn 't hoekje. Der fielden wy üs feilich,
hwat lykwols foar üs noch gjin reden wie, om sa foar en nei net ris nei
de greate wiide skoarstien to sjen. It wie der almeastsaspoekeftigtsjuster.
En dan wy sjonge. Dan ynienen fleagen de pipernuten troch de keamer.
Hwer wei? Ja üt 'e skoarstien fansels, hwer oars wei. De doarren wiene
ticht en heit en mem sieten by üs. In wündere gewaerwurding eltse kear
opnij. Wol hwat eangstich mar doch ek in bliid eagenblik om de piper-
nüten op to siikjen.
Ja, ja, dy tiid leit fier efter üs. Mar ien ding, it oantinken is my
biwarre bleaun.
Wy sitte nou wer lyk as alle jierren, midden yn‘eSintneklaze drokte.
Mar it is nou dochs oars as yn üs tiid.
Foar in deimanich lyn, seach ik yn in stêd, yn ien en deselde strjitte
mar efkes trije Sintneklazen. Süver om bang fan to wurden. Nou ja foar
de bern dan altyd, wy greaten binne net sa skrüten.
Hwat al in great forskil by doe of nou. Wy haw’we it altyd stelle
moatten mei dy iene, dy ’t earst in hiele dei efter ’e rüten sitte moast. En
nou sjocht men mar efkes trije tagelyk.
Mei al dy libbene Sintneklazen fan 't tsjintwurdich, mei al dy moaije
ferskes dy ‘t de bern nou leare, leauwe hja der net ienris safolle mear
oan as wy.
Siker ik wit wol, in hiel bulte minsken miene dat der yn dizze mo
derne tiid, gjin plak mear is foar in fyguer as Sintneklaes. En dat men de
bern soks ek mar leare moat.
By üs buorljue binne de bern sa wiis ek al. Dos gjin hoas mear op-
hingje, gjin klomp of skoen mear Onder 'e skoarstien sette, soe men sizze.
Ja dat noch wol.
Hja hawwe in famke fan sa‘n jier of fjouwer. Dy sei fan ‘e wike:
„Hat mem nou al hwat by de Jong helle? Ik mei ommers joun myn hoas
ophingje".
Nou freegje ik jimme, hwat foar in healslachtiich spul is my dat Sintne-
kleas bistiet net, mar like goed hwat yn ‘e hoas.
Ik, mei myn miskien foraldere bigryp oer de dingen, kin der wier
net by. Myn miening is, gjin Sintneklaes, goed, mar dan ek dy hoasophin-
gerij de wrald üt. Kieze of diele, it iene of it oare. Né, as heit en mem
seis foar de Sint spylje is it moaije, de romantyk der öf.
Yn in aide Friso stiet dit ferske to lézen:
Lit halde ‘t bern syn sinneskyn, syn skripsucht en gewrimel
Syn takomst sünder skaedgerdyn, syn ünbiwolkte himmel
Syn hope en winsk, syn Loftkastiel, syn soune laeits en syn gekwiel
Kom net oan bernenocht sa bliid, fansels komt wol syn earnst en striid.
FRISO.
Verschijnt eenmaal per week
Uitgave
FRIS
Telefoon Redactie
.j
KERKDIENSTEN
Zondag 7 Dec. ’52.
ds Mol
uur
ds P. E. van
(Doopsgez.) Voorm. 10
ds R. Hofman.
uur
KONINKLIJKE ONDERSCHEIDINGEN.
uur
nomische
PLAATSELIJK NIEUWS.
deze
van
1 tioh heeft nieegeliaacfUj
geweest.
vracucs zuilen meraan ongetwijteia aenet zijn.
untjea,
Abonnementepriis: i 1,10 per kwartaal
per post f 2.40 per halfjaar
i
i
GECOMB. VERGADERING
A.R. KIESVER. EN ARJOS.
i
i
i
i
i
Warns (Herv.) Voorin. 9.30
ds A. J. Oostenrijk.
van
eco-
Ook L'w adres
voor grote en
kleinere ritten
Advertentietarief: 7 cent per tn.tn.
Advertenties van kuiten friesland 9 ct. pet m,m.
Contracten volgens algemene regeling
ook anderzijds betitele men
nieuwe overheidsbemoeiing
(Doopsgez.) ’s Av. 7.30 uur ds R. Hofman.
11,30 uur Westhill.kinderdienst,
Geref.) Voorm. 9 en nam. 2
Verburg.
(Bapt.) Voorm. 9.30 uur ds B. Fabrie.
Workum (R.K.) Voorm. 7.30
10 uur Hoogmis. Nam. 3.30
(Herv.) Voorm. 9.30 uur ds D. J. Spaling.
(H. Doop), ’s Avonds 7.30 uur ds E. J.
Beker.
Van verslagen, berichten enz. gaarne
spoedige opgaaf!
Ferwoude (Herv.) Nam. 1.30
van Wons.
Koudum (Herv.) Voorm. 9.30 en nam. 2 uur
ds J. Brouwer.
(Geref.) Voorm. 9.30 uur Leesdienst. Nam.
2 uur ds A. J. Janssens van Koudtrm (Voor
ben H.A.)
Inzending van advertenties uiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 uur
met en zonder chauffeur
CONCERT VAN „CRESCENDO”.
Een kleine honderd bezoekers verkozen
Dinsdagavond j.l. de weldadige rust dfce er
uitstraalde van het concerterend „Cresecndo”
boven het eentonig gekras van de schaatsende
menigte op de ijsbaan.
Neen, wij hebben ons geen minuut verveeld
bij het met zorg opgestelde en naar voren
gebracht programma. Dirigent Heeringa had
nl. bij zijn keuze rekening te houden met
de beperkingen, i’
grote kerkgebouw
veel rijker waren
ruimte voor
uur Vroegmis.
uur Lof.
en nam. 2
WORKUM. Zondagavond is door de Geref.
Kerk alhier, in de a.s. vacature Ds. E.
Verburg, bij acclamatie beroepen Ds. H. van
Benthem, Geref. predikant te Holwerd.
uur ds H.
uur ds
Staveren (Herv.) Voorm. 9.30 en nam. 2.15
uur ds B. J. Riemersma.
uur ds E.
Molkwerum (Herv.) Voorm. 9.30
Altena van Hindeloopen. Nam. 2
A. J. Schneider.
Gaast (Herv.) Voorm. 9 uur
Ooijen.
en nam.
Kamerplanten in December (1)
Kocht of kreeg U dezer dagen een Azalea
in bloei of al ver in de knop? Dan hebt
U te doen met een vroege soort, die in
de verwarmde kamer geplaatst mag worden.
Dan moogt U er wel voor oppassen, dat de
plant niet verdroogt. Azalea’s worden door
de kwekers nl. meestal in kluit, dus zon
der pot, naar de bloemenhandelaars ver
zonden. Pas kort voor de verkoop aan het
publiek zijn ze dan opgepot; de potgrond
is in die gevallen dan ook nog lang niet
doorworteld. Bij het gieten loopt het water
daardoor vrij snel door de pot, zonder die
eigenlijke wortelkluit behoorlijk te bereiken.
Bij bloeiende Azalea’s vooral is dit funest; de
plant verdroogt, hoewel ogenschijnlijk toch
voldoende water werd gegeven. De bloeiende
Azalea zetten we daarom enkele malen per
week tot aan de potrand in lauw water,
totdat er geen luchtbellen meer opborrelen.
Voor de overige Azalea’s, die nog niet in
knop of nog niet beginnen te „kleuren”
geldt het volgende voorschrift: in een koel,
vorstvrij vertrek houden, zoveel mogelijk voor
een licht venster, matig water geven.
Gaan de knoppen evenwel aan het zwellen,
en komt er kleur doorheen, dan moet de
Azalea warmer geplaatst worden en ook weer
zoveel mogelijk in het licht. Geleidelijk dient
meer en meer water te worden gegeven.
In dit stadium is het goed om de plant
een keer of wat per week te bestuiven met
lauw-warm water; een bloemenspuit kan hier
bij niet gemist worden. Staat de Azalea echter
in bloei, dan besproeien we bladeren en knop
pen niet meer. In de bloeiperiode eenmaal
per week voeden met een kunstmestoplossing
(1 tabletje oplossen in een liter water).
Aan de bloeitijd kunnen we de soort onder
kennen, waartoe de Azalea behoort. De vroege
soorten bloeien nl. vanaf half November
de middelvroege soorten vanaf half Januari
ongeveer; de late soorten vanaf half Fe
bruari,
De laatste jaren zijn o.a. de Philodendron
(„Gatenplant” of Monstera) en de Ficus
(Ficus elastica of „Rubberboom”) als kamer
planten erg in zwang. De Philodendron of
Monstera valt op door de brede, ovaalvormigo
bladen, die insnijdingen hebben welke bijna
tot de hoofdnerf doorlopen. Onze „gaten
plant” is een prachtplant voor de warme
kamer, maar vraagt ook al weer een lichte
plaats, dus dicht bij het venster en heeft
betrekkelijk veel water nodig, De plant ech
ter niet te dicht bij de verwarming plaatsen.
Een of tweemaal per week de plant gedurende
een minuut of tien tot aan de potrand in
lauw water zetten.
De Ficus met haar langwerpige, glim
mende, dikke, donkergroene bladeren is even
eens een ideale kamerplant, zij vergt weinig
zorgen. Een of tweemaal per week water
geven en elke week de bladeren even luchtig
afsponsen. Nooit met een zeemlap of iets der
gelijks na-vegen I De Ficus kan een enorme
afmeting krijgen, maar blijft smal en heeft
dus niet zoveel ruimte nodig als b.v. de
Palm (Kentia Forsteriana).
De Clivia heeft in de wintermaanden
rust nodig. Daarom in de periode van No
vember tot Maart weinig water geven,
ook geen plantenmest geven!
en Administratie 45
Postrekening 82259
Benoemd tot leerling-Bedrijfscontroleur
aan de Kaas- Roomboterfabriek v/h Tjebbes
Co. alhier, de heer P. Sikkes te Hinde
loopen.
NIEUWE IJSBAAN
IN GEBRUIK GESTELD.
3 Dec. Gistermorgen vertelde men al
tegen elkaar dat de nieuwe ijsbaan ’s avonds
voor het publiek open zou worden gesteld.
Het ijs was echter van dien aard dat het
beter geacht moest worden hier nog even
mee te wachten, maar toen er zoveel aandrang
van liefhebbers kwam, temeer daar de radio
dooiweer voorspelde, werd tegen vijf uur
bekend gemaakt dat om half acht voor
het eerst in de geschiedenis van de Workumer
IJsclub een eigen baan in gebruik zou
worden gesteld. De verlichting deed het goed
en er is korte tijd druk en lustig ge
zwierd. Door de grote toeloop kwam er
nogal wat water op het ijs, zodat sommigen
met de eerste souvenirs, een paar natte voe
ten, thuis kwamen.
Vandaag deed de dooi alle illusies van de
rijders verdwijnen, maar de wintertijd ie
vani Fa. T. GAASTRA Bz.
Boekhandel en Drukkerij, Workum
vergezeld gaan van een envelop met inhoud.
De heer van den Akker sprak namens z’n
mede-gedecoreerde woordlen van dank aan
Hare Majesteit voor de verleende koninklijke
onderscheiding, Burgemeester Russchen voor
directeur Folmer voor de
en het aangebodene onder
nog lang en we hebben dan ook alle reden
om aan te nemen dat er binnen korte tijd
weer gebruik van de baan gemaakt kan
worden.
Over het wedstrijdprogramma en trouwens
over de hele exploitatie van ijsbaan zal van
avond (Woensdag) wel terdege op de leden
vergadering worden gesproken en dat pu
bliceren we dan in ons volgend nummer.
De 1 igging van de baan is heel goed en
nu hier ook alle wedstrijden op kunnen
worden gehouden is toch wel komen vast te
staan dat deze ijsbaan in een grote bij
wintertijd voelbare leemte voorziet.
DE CHR. JONGEREIN.
28 Nov. hield de Chr. Jongerein haar
tweede vergadering in het lokaaltje achter
„Ons Gebouw”. De voorzitter, H. Brouwer^
opende deze vergadering en las vervolgens
Psalm 46 uit de H. Schrift en ging voor
in gebed.
Hierna werden alle aanwezigen hartelijk
welkom geheten, inzonderheid de spreker van
deze avond, de heer H. de Groot van Joure,
waarna de secretaris de gelegenheid kreeg
z’n notulen naar voren te brengen, welke
ongewijzigd werden goedgekeurd en getekend
door de voorzitter.
Toen kwamen ingekomen stukken aan de
orde. Deze werden nogal vlug behandeld.
Bestuursverkiezing was een punt, waar men
niet uit kon komen, omdat alle leden van
’t bestuur niet aanwezig waren, dus afgelast
tot de volgende vergadering.
Na de pauze kreeg de heer H. de Groot
de gelegenheid z’n inleiding te behandelen,
welke handelde over „Boerderijbouw”. Hij
vertelde van de nieuwste typen boerderijen,
die op ’t ogenblik werden gebouwd en welke
voordelen er aan waren, vergeleken bij de
oude boerderijen van vroeger. Hierop volgde
een geanimeerde bespreking.
Na nog enkele dingen behandeld te hebben
bij punt rondvraag, gaven zich nog twee
gasten op als lid.
Niets meer aan de orde zijnde, sloot de
voorzitter de vergadering en bedankte allen
voor hun medewerking. Hierna ging de heer
Hi de Groot voor in dankgebed)
1 Dec. Vrijdagavond kwam de A.R.
Kiesvereniging „Nederland en Oranje” met
de Anti Rev, Jongeren Organisatie bijeen, on
der voorzitterschap van de heer R. Visser,
Na z’n openingswoord waarin hij z’n blijd
schap er over uitsprak dat zoveel jongeren
aanwezig waren, werd aan de orde gesteld de
inleiding over Staatssocialisme, welk onder
werp behandeld werd door burgemeester J.
Russchen, die de volgende gedachtengang ont
wikkelde,
De gedachte die in het staatssocialisme is
belichaamd, dateert eigenlijk al uit de 16c
eeuw en was tot de 18e eeuw het heersend
stelsel van pratisch staatsbeleid. Het is de
leidende gedachte die we telkens weer ont
dekken bij de overgang van de middeleeuwen
tot de nieuwe tijd. Dat Staat en Maatschappij
een eigen leven hebben, werd niet beseft.
De Staat heeft de roeping het hele econo
mische leven te regelen en alleen het nut
en belang voor de Staat bepaalt de mate hier
van, Lijnrecht hiertegenover stond de Man
chester school, welke propageerde absolute
vrijheid in het verkeer en vrije concurrentie.
Generlei preventieve inwerking van de Over
heid kon worden geduld. De moeilijkheid om
het beginsel van staatssocialisme te tekenen
wordt door tweeerlei omstandigheden vergroot.
Eerstens omdat onderscheidenen, door hen ai-
gekeurde maatregelen van sociale wetgeving,
verdacht zoeken te maken door er het etiket
„staatssocialisme” op te drukken, terwijl in
waarheid deze karaktertrek ontbreekt. An
derzijds wordt de juistheid van de beoordeling
vaak geschaad, doordat verschillenden onge
twijfeld op staatssocialistisch standpunt staan,
terwijl zij zich toch met kracht verzetten,
als zodanig kwalificatie aan hun streven
wordt gegeven, De leidende gedachte bij het
staatssocialisme is deze: De souvereiniteit van
de bestaande staat strekt zich onbeperkt uit
over het economische terrein, zodat hem
het volle recht toekomt, dat leven te rege
len gelijk hem goeddunkt. Hij kent hiervoor
geen andere grens dan het nut, het belang.
Het staatssocialisme is niet anders dan het
op economisch gebied toegepaste staatsabso-
lutisme. Dat staatsabsolutisme acht de Over
heid los van elke band en loochent dat ze
aan enig boven haar staande autoriteit ge
bonden is. De Staat ontleent alle macht aan
zichzelf. _Het staatsabsolutisme lacht om de
rechten en vrijheden van individuen en groe
pen, het ontkent het bestaan van onaantast
bare rechten, welke ook der Overheid heilig
moeten zijn. Zo is ook die almachtige staat
op economisch terrein tot ingrijpen bevoegd,
als hem dat nuttig voorkomt. Niet het na
tuurlijk recht der individuen of groepen, niet
de zelfstandigheid van enige kring, maar
alleen het practisch doel, het nut, begrenst
de staatsbemoeiing. De staat is onbeperkt
bevoegd, ook de ganse voortbrenging staats
zaak te maken. Het kenmerkende van haar
optreden is dat hier ontbreekt het besef
dat vóór de Overheid haar regelen stelt,
ernstig behoort te worden onderzocht of niet
door de vrije werkzaamheid van het maat
schappelijk leven het noodzakelijk geachte
tot stand kan worden gebracht. Tegen deze
staatsvergoding staan we onverzoenlijk. De
souvereiniteit der Overheid stellen we hoog
en we verdedigen haar met kracht. Maar
zij ontleent haar macht niet aan zichzelf,
doch aan de souvereiniteit Gods, die haar
verplicht zich naar de door Hem geschonken
levenswet te ontwikkelen. Zo houden wij naast
de souvereiniteit der Overheid vast aan „de
souvereiniteit in eigen kring”, de souvereini
teit van menigen kring, die zich in het
maatschappelijk leven heeft gevormd. Wij be
lijden dat er onaantastbare rechten en vrij
heden bestaan, die nimmer door de Overheid
ter voldoening van welk belang ook, mogen
worden onderdrukt. Wel degelijk wordt zo
de opvatting omtrent de taak der Overheid
in dezen beheerst door beginselen uit de
Heilige Schrift te ontwikkelen. Enerzijds
wordt hier ten volle het sociale element
erkent en anderzijds wordt niet minder de
hoge waarde van het individu staande ge
houden, Enerzijds beschimpe men dus nimmer
ieder manhaftig terugdringen van staatsover-
heersing al» reactionair conservatisme, maar
niet lichtvaardig
als uiting
staatssocialistische gedachte. Ook in de
worsteling kan het noodzakelijk
zijn dat de Overheid haar schild ter bescher
ming en beveiliging opheft en activeert die
krachten welke door deernis en ontferming
niet het weggezonkene en neergebogene, geen
poging achterwege laat om stoere energieke
volkskracht te ontwikkelen.
Aan de bespreking die op dit onderwerp
volgde, namen verschillende personen deel
en toen bleek te meer met hoeveel aandacht
naar deze rede geluisterd was.
Nog even werd stil gestaan bij een maand
overzicht, waarin de belangrijkste gebeurte
nissen de revue passeerden.
Deze uitstekend geslaagde avond werd door
de eerste inleider met dankgebed gesloten.
29 Nov. Hedenmorgen ontplooide zich
aan verschillende woningen in ons stadje de
nationale driekleur vlag, als teken van een
belangrijke gebeurtenis.
Het bleek al spoedig dat dit een uitdruk
king was van het personeel van de zuivel
fabriek Tjebbes Co., daar de N.V. Lijempt
waar we vorige week een artikel over
publiceerden 40 jaar lang een belangrijke
plaats in de Nederlandse zuivelwereld had
ingenomen. Nadat de vorig jaar overleden
heer Crol zich als directeur had terugge
trokken, kwam deze fabriek na zijn vertrek
dat voor de oorlog plaats vond, onder Lijempf
controle te staan.
Ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum
werden ’s morgens op het kantoor van de
directeur de heren A. van den Akker en
K, Hoekstra met hun echtgenoten ontboden,
die beiden langer dan 40 jaar aan deze
fabriek verbonden zijn geweest. Toen bleek
dat daar eveneens aanwezig was het vol
tallige college van B. en W. met de gemeente
secretaris.
Burgemeester Russchen nam het woord en
memoreerde in korte trekken het grote be
lang dat ons land bij de zuivel heeft. Hij
schetste de beide werknemers als personen
waarop men kan bouwen. Zij hebben in de
verstreken jaren die ze aan dit bedrijf heb
ben gewerkt de ontwikkeling van zeer nabij
gevolgd en kunnen getuigen van een gestadige
technische vooruitgang, waardoor het mogelijk
is dat ons land als exporteur kan wedijveren
met andere landen op de wereldmarkt.
Dat deze verdiensten grote erkenning onder
vinden bleek deze morgen wel overduidelijk,
daar burgemeester Russchen meedeelde, dat
hij namens Hare Majesteit Koningin Juliana
de heren van den Akker en Hoekstra mocht
vereren met een koninklijke onderscheiding,
waarin hun arbeidsprestaties ’.o treffend wor
den erkend.
Directeur Folmer feliciteerde de beide heren
en memoreerde dat beide personen steeds
tot grote voldoening van de directies, het
hunne hebben bijgedragen tot de uitbouw
van deze onderneming en liet z’n woorden
Hindeloopen (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds A.
J. Schneider van Molkwerum. ’s Avonds
7.30 uur ds H. Altena en ds L. Laurense
(Oecumenische dienst).
(Doopsgez.) Geen dienst.
die de accoustiek van het
hem oplegden, doch hoe
de voordelen van
deze fanfare-klanken.
Een enkele keer moest misschien iets
het voorgeschreven tempo worden afgeweken,
doch dit was niet hinderlijk.
De mooie klank van het musicerend en
semble evenals de zeer muzikale verzorging
van de concertnummers brachten ons een
prachtig uurtje,
Heidenschap ('Herv.) Voorm. 9.3fl uur ds E.
J. Beker. Nam. 1.3o uur ds D. J Spaling.
de uitreiking en
hartelijke woorden
couvert.
Dat het een gezellige morgen was op
het privé-kantoor zal een ieder kunnen be
grijpen.
Vanaf deze plaats ook onze gelukwensen
aan deze twee oudste, nog steeds werkzame
getrouwen uit de plaatselijke zuivelindustrie.
e
f
1
i.
1
