ERFSKIP DE WORKUMER KRANT en Pypskoft Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen Zuidwesthoek van Friesland IJEME DE BOER, Autoverhuur met en zonder chauffeur Gemeente-reiniging. Commissie voor Woonruimteverdeling. EFKES Woensdag 24 December 1952 No. 52 75ste Jaargang ds T. J. WARKUMS ds H. Al- R.L.V.D. PLAATSELIJK nieuws BEL 170 (doorveibinding) Ook Uw adres L voor grote en kleinere ritten behoudens des Stads Gerechtigheit en elks de Sijne. Actum en onder ons en Stads Segel (ad Causas) en de Secretaris hand. Workum, den 26 November 1751. Ter wd. van Deselve w.g. Toutenburgh. En nou ta beslüt in frage Hwa kin my sizze, hwer op it Sylspaed hat deDianonie hüzen hawn Ik haw der alle belang by om dat to witten. FRISO. O’an ’e efterkant stiet skreaun:’ „Also de Coop van de huisir.ge Cum annexis in vorenstaande coop- briev vermeld en deze diverse tijden over de Parochiekerk en Geregte deser Stede sonder protestatie versperinge geen niaer nemtnge is gepro clameerd ende So es dat wij Burgemeesteren en Raden der Stad Workum op alles rijpelijk gelet en de geconsidereert hebber de het gene men in desen be hoorde te Consederen, in den name en wegers De Heerlijkheid der Land- schappe van Friesland uit Cragt onser Stads Privelegien Daat (in wurdmanich ünlêsber F.) Sulks doende door Desen steHerderde Egte- luiden Copers in den volkomen Eijgendom en Cossessie van ’t gekochte, om daarmede te doen en laten gelijk ijder met het Sijne geoorlof't is, voor- behoudens des Stads Gerechtigheit en elks de Sijne. Actum en Fryske Brief 282. Hjir folget dan sa’n aide keapbrief, hwertroch ik hiel hwat to witten kaem. „Ansk Heres Egte Huisvrouw van Bauke Pijtters Smakschipper te Workum, in desen met dezelve Gesterkt ik bekenne hiermede ver- kogt en in Waren Eijgendom overgedragen te hebben Aan Durk Hannes en Feijkjen Douwes Egtel. ter voorz. Stad, Sekere Mijne huijsinge en Stede cum omnibus annexis, Staande en gelegen op het Sijlspad aldaar hebbende de wed. wijl Meinert ijtties ten Noordoosten en de Diaconie ten Suidwesten tot naastleggers, Strekkende voor van het Padt tot agter inde Grote Oos terse Dolte, Vrij van Grondpacht, Edog besnaart met Sijn ordinaris huis- floreen en gewone Stads Lasten, mitsgaders met Agt Jaren huishuur de Echtelen. Copers op den 12 Maij 1751 voor Sestien Cargls in’t jaar, daaraan Competerende, voorts So beruist, beboud, bestekt en bepaald is. Met al watter aan aard, muurband, spijker en nagelvast is. mitsgaders de losse goederen, en actiën, Serviteiten en Geregtigheden, daartoe en van Ouds aanbehorende, onder conditie dat de Copers bevrijdt Sijn van het Onder houdt van het Stakettinge, tussen dit gekogte en de Huisinge van de Diaconie Staande, also de Diaconie voorz. volgens contract gehouden is gemelte Stakettinge alleen te Onderhouden. Aldus verkogt voor de Summa van twee Hondert Cargls, XX Stvs. het Stuk, te betalen met goed gangbaar Silvergeld, en geensins met S’Lands Obligation geheel en al in Een termijn tekenen deses, En gemerkt de Eg- telieden Coopers, Mij verkoperse bij het passeren dezes voorz. Summa hebben betaalt, So passere haarlieden desen niet alleen voor een Coopbrief, prout in debita forma, maar ook te Gelijk voor Een Generale, Eijntelijke, en Absolute quitantie, stellende de Copers door Traditie deses, in den Waren Eijgendom, en Possessie van het Gekogte on-: het selve tituloEmti- onis te Mogen aanvaarden en van Stonden aan daarmede doen en Laten als Elk met het Zijne na regte vermag en Geoorloft is, Met Aanneminge het Verkochte vrij te Leveren, hoeden en Waren, en voor de Edictie van dien te caveren So na regte behoort onder verbandt van Goederen, met Submissie 'S Hofs van Friesland, en alle Gerechten, en Sullen de Costen over dese Alienati vallende bij Egtel. Copers alleen worden gedragen, in kennis mijn handtekeninge en die van mijn man ter approbatie, actum Workum den 19 October 1750. Edog bij Continuatie en tekent den 22 November Ejusdem Anno dit is Ansk x Heres Selvs gesette merk. Bauke Pijtters Attestor W. Potter p.p. Verschijnt eenmaal per week Uitgave OFFICIËLE MEDEDELINGEN uur ds Fokkema 7 uur ds A. J. I. uur uur uur uur BURGEBLIJKE STAND Tonci mear. KERKDIENSTEN uur van van v.oor nam. P. E. Abonnementsprijs: f l.tó per kwartaal per post f 2.40 per halfjaar ds A. uur Gemeente Workum Vanaf 18 tot 23 December 1952. Geboren: Anna, dv Frans Sijtsma en Alida Wilhelmina Bos. Gehuwd en overleden: Geen. ds A. uur uur de van: Fa. T. GAASTRA Bz. Boekhandel en Drukkerij, Workum meer voor gewonnen een zeer Advertentietarief: 7 cent per m.m. Advertenties van buiten Friesland 9 ct. per m.m. Contracten volgens algemene regeling Leesdienst. uur ds B. evenals aan de Van verslagen, berichten enz. gaarne spoedige opgaaf! Ek kin foar sa üs jildmiddels dat talitte binne wy ek ré der in forgoeding foar to jaen. In seintsje oan de skriuwer fan üs foriening, de hear W. T. Beetstra, is foldwaende. Wy winskje jimrne in pear goede Kryst- dagen ta. Inzending van advertenties uiterlijk Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods Vrijdagsmorgens voor 10 uur Met ingang van benoemd tot technisch Hierdoor wordt bekend gemaakt, dat de haardas en vuilnis in plaats van op Vrijdag 26 December a.s. op Maandag 29 December ef.a.v. wordt opgehaald. 8 uur ds L. Laurense a.s. is vaste De eerstvolgende vergadering van de Com missie voor Woonruimteverdeling wordt in plaats van op Woensdag 31 December ge houden op Dinsdag 30 December a.s. des avonds half acht. STAVEREN, Dec. ’52. De Raad onzer ge meente kende aan de muziekvereniging „Soli Deo Gloria” een subsidie toe van f300. dat is een mooie geste. machinaal methode die ontwikkeld. van en nam. 2 Riemersma (Zang van 5 uur Kerstfeest. Zondag 28 Dec. Voorm. 9.30 J. Oostenrijk van Warns. Nam. 2.15 ds B. J. Riemersma. uur ds H. ds J. Brou- WORKUM. Bedankt voor het beroep de Geref. kerk alhier, Ds. H. van Benthem te Holwerd. Ie Kerstdag, van Ooijen. Zondag 28 Dec. Voorm. 9 uur ds P. E. van Ooijen, Gaast (Herv.) Ie Kerstdag. Nam. 1.30 ds P. 'Es. van Ooijen. 2e Kerstdag, Voorm. 9 uur van Exmorra. Fryske tsjinst. Zondag 28 Dec. Nam. 1.30 uur Drent van Parrega. Hindeloopen (Herv.) Ie Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds H. Altena. Nam. 3.30 en Kerstfeestviering Zondagsschool. 2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur Schneider van Molkwerum. Zondag 28 Dec. Voorm. 9.30 Altena (H. Doop). Nam. 2 uur wer van Koudum. In tentoanstellingsgids üt 1877. Yn it jier 1877 is der to Ljouwert in greate historyske tentoanstelling ha'lden yn it tsiintwurdiche paleis fan de Kommissaris. Dat is dus nou 75 jier lyn. It hat in ten toanstelling fan great bistek west) der ’i de nedige tarieding oan foaróf gien is. Nést en ünd»rge kikt oan de sintrale kommisje dy ’t de algemiene leiding hie, wiene der nooh in stikmannich kommisjes dy ’t bipaelde taken hiene en der ’t wy fierder net op yngean sille. In great tai korrespondinten yn alle gritenijen en stêdden fan Fryslan soar gen der foar, dat rounom wei materiael foar dizze tentoanstelling öfstien waerd, en men kin sizze, dat se folie sukaes hawn hawwe. Hoe ’t wy dit allegearre witte? Koartlyn koene wy noch in gids fan dizze tentoanstelling keapje, in gids, dy ’t ek nou noch foar üs fan bilang is, sa as jimme daliks wol hearre sille. Om hwat bigryp oer de omfang fan de tentoanstelling to krijen kinne wy der op wize, dat de gids in boekwurk is fan skraech 400 bledsiden en hwat faeks mear seit dat krapoan 1500 nammen foarkomme op de „naamlijst der inzenders” mei Kening Willem HI boppe- oan. yn Warkum een subsidie f 30.per jaar tot uur ds M. VOORLOPIG ZACHT WEER? Nauwelijks is de dooi ingetreden en doorgewerkt, of de kieviten, die enkele dagen geleden haast maakten om warmer oorden op te zoeken, keren weer naar Friese bodem terug. Zo zagen wij er eerst een paar, later een klein troepje van over zee komen. Kondigt deze terugkeer voorlopig zacht weer geving gevormde melkzuur als voedsel, waar- aan? Kuilen volgens Hardeland De vorige keer werden de uitkomsten van het onderzoek van verschillende kuilsoorten besproken. Hierbij werd opgemerkt, dat de Hardelandkuil een aanzienlijk beter product leverde, dan de andere kuilen, met name de zgn. Friese. Waar ligt hiervan de oorzaak? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moet men weten door welke invloeden het gras in de kuilhoop wordt geconserveerd. Wanneer men gras aan een hoop rijdt en het niet direct door een zware belasting stijf in elkaar perst, wordt het warm. Tenge volge van deze warmte, ontwikkelen zich allerlei bacteriën op zeer snelle wijze. Im mers, al wat nodig is voor deze ontwikkeling treft men in de grashoop aan: warmte, lucht, vocht en voedsel. Het zijn vooral drie groe pen van bacteriën die strijden om de heer schappij, nl .melkzuurbacteriën, boterzuur- bacteriën en eiwitafbrekende bacteriën. De beide laatste groepen hebben op de kwaliteit van de kuil een slechte invloed, terwijl de melkzuurbacteriën juist zeer nut tig zijn. Het komt- er dus op aan, de melk zuurbacteriën in hun ontwikkeling zo veel tuogelijk te bevorderen, Als voed>el gebruiken m suikerachtige stoffen, die ze omzetten in 1 Februari ambtenaar in dienst bij de gemeente Ferwerderadeel, stand plaats Ferwerd, onze stadgenoot de heer P. Vlieg, thans opzichter-tekenaar op arbeids contract bij de dienst Gemeentewerken. MOLKWERUM, Dec. ’52. De heren S. J. de Jong en J. Kramer werden herkozen tot notabel bij de Ned. Herv. Gemeente alhier. Telefoon Redactie en Administratie 45 Postrekening 82259 le en 2e Kerstdag 1952. Zondag 28 December 1952. Workum R.K.) le Kerstdag, ’s Morgens 5 uur Hoogmis. uur ds E. J. door de pH weer gaat oplopen. Bovendien gaat de kuil door het boterzuur stinken, waardoor de melk een slechte geur krijgt. Ook de kaas, die bereidt wordt uit met boter- zuurbacteriën besmette melk, kan ernstige gebreken vertonen. Al met al moet er bij het kuilen met alle middelen naar gestreefd wor den, dat de melkzuurbacteriën over de ge hele linie baas blijven. Dit kan alleen bereikt worden, wanneer men machinaal gaat in kuilen volgens de methode die door dë Duitser Hardeland is ontwikkeld. Het is dus niet het gebruik van de silo als zo danig, die tot gunstige resultaten leidt. Een goede silo kan bij een Friese kuil de kantverliezen beperken wanneer men deze met zorg vult, maar de methode wordt er niet door verbeterd. Slechts toevoeging van suikerhoudende stof fen in voldoende mate en innig gemengd met het gras kan een goed product leveren. Dat is slechts langs machinale weg te bereiken. Een volgende maal iets over de A.I.V.- methode. Sneek. uur Nachtmis. Voorm. 10 Nam. 3,30 uur Vespers, 2e Kerstdag. Voorm. 7,30 uur Vroegmis. Voorm, 10 uur Hoogmis. Nam. 3,30 Lof. Zondag 28 Dec. Voorm. 7,30 uur Vroeg mis, Voorm. 10 uur Hoogmis. Nam. 3.30 uur Lof. fan dizze ynstj Orders wei, je der 40 lang net min en men sjl al bigrepen hawwe, dat it us om dizze minsken en hwat hja ynrtjürden hjir to rédden is. De korrespondinten yn Warkum der t dit resultaet mei oan to tankjen wie, wiene de fo'.gjende hearen: H. Brandenburgh Jr., A. E. van Eerde, K. Tjebbes, R. Ver meulen J.Gz. en T. S. Ybema. Wy sille nije wikke in bigjin meitsje mei de publikaesje fan de nammen fan ynstjür- ders en der by it materiael opneamme, dat hja ynstjórden. Dat hat foar üs in hiele üt- aikerij west. Hwat wy hjir mei foar hawwe? Wy woene graech witte oft d’r by de tsjint- wurdige öfstammelingen, meast pake-sizzers, noch hwat biwarre bleaun is fan itjinge doetiids ynstjürd is. Jimme witte it: men kin üs foriening der in greate deugd mei dwaen dit materiael óf to stean. jt yn brükHen jown wurde en fier men dit winsktet en f melkzuur. Dit melkzuur, waarvan de voe- derwaarde gelijk gesteld kan worden aan die van de suiker waaruit het is ontstaan, maakt de kuilhoop fris zuur. In deze zure omge ving kunnen al spoedig de eiwitafbrekende bacteriën niet meer leven en als er in voldoende mate melkzuur gevormd wordt, leggen ook de boterzuurbacteriën het bijltje er bij neer, pit laatste gebeurt pas, als de pH beneden de 4.2 daalt. Bij een Friese kuilhoop slaagt men er nimmer in, deze lage waarde te bereiken o.a. omdat er te weinig suiker in het gras voorkomt. De melkzuur bacteriën moeten dus wegens voedselgebrek de strijd staken. Bovendien worden ze sterk belemmerd in deze strijd, door de aanwezig heid van eiwit. Hoe beter, jonger, eiwitrijker dus het gras is, des te slechter lukt het er een behoorlijk kuilproduet van te winnen volgens de Friese methode. Dat blijkt ook wel uit het onderzoek der laatste jaren. Men is telkens wat vroeger gaan maaien en heeft gestreefd naar een eiwitrijker pro duct. En toch heeft men uiteindelijk telkens minder eiwit overgehouden. Zo was het ge halte aan verteerbaar ruw eiwit in de Friese kuilhopen in 1947 gemiddeld 2.4 pCt., maar het liep sedertdien ieder jaar iets terug, tot in 1951 het gehalte gedaald was tot 1.5 pCt. De Friese kuilmethode past dus niet bij de nieuwere bedrijfsvoering, want het kostbare eiwit, dat met veel zorg wordt, blijkt een gewone kuil slechte bewaarplaats te zijn. Het loopt er uit als uit een lekke emmer. Voegt men nu voldoende suiker toe in de vorm van suikermelasse, gemalen bieten, wei- pasta, weipoeder of meksuikermelasse, dan kunnen de melkzuurbacteriën voldoende zuur ontwikkelen om de eiwitafbraak binnen de perken te houden, De Hardelandkuil be waart b.v. bijna tweemaal zoveel verteer baar ruw eiwit als de Friese kuil. Niet alleen moet men zorgen voor voldoende sui ker, maar ook voor oen zodanige verdeling daarvan dat practisch ieder grassprietje er iets van mee krijgt. Giet men b.v. met een emmer of gieter verdunde melasse over de graslagen in de silo, dan blijven overal nesten zitten, waar eiwitafbrekende- en boter, zuurbacteriën zich kunnen handhaven. Deze boterzuurbacteriën gebruiken het in hun om- (Herv.) le Kerstdag. Voorm. 9,30 uur ds E. J, Beker, ’s Avonds 7.30 uur ds Q. J, Spaling, (Zangdienst met medewerking van de Kerkkoren). 2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds D. J. Spaling. Zondag 28 Dec, Voorm. 9.30 uur ds E. J. Beker, ’s Avonds 7.30 uur ds D. J. Spaling. (Doopsgez.) Woensdag 24 Dec. ’s Avonds 8 uur ds R. Hofman (medewerking van Kerkkoor; collecte voor noodfonds). le Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds R. Hof man. Nam. 3 uur Kinderkerstfeest. Zondag 28 Dec. Geen dienst. (Geref.) le Kerstdag. Voorm. 9 en 2 uur ds E. Verburg. 2e Kerstdag. Voorm. 9.30 van Dijk van Gaast. Zondag 28 Dec. Voorm. 9 uur ds Verburg, Nam. 2 uur Leasdiansf. Koudum (Herv.) le Kerstdag Voorm. 9.30 en nam. 2 uur ds J. Brouwer (Zang van Kerk- en Meisjeskoor). 2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds Th. W. Dekker van Hemelum. Nam. 4 en ’s avonds 8 uur Kinderdienst. Zondag 28 Dec. Voorm. 9.30 uur ds J. Brouwer. Nam. 2 uur ds H. Altena van Hindeloopen, (Doopsgez.) le Kerstdag. Voorm. 10.30 ds R. Hofman (extra collecte voor Zending). 2e Kerstdag. Nam. 5 uur Kinderkerstfeest. Zondag 28 Dec. Geen dienst. Molkwerum (Herv.) le Kerstdag. Voorm. 9.30 en nam 2 uur ds A. J. Schneider (Ge- zinsdienst). 2e Kerstdag, Voorm. 9.30 uur ds A. J. Oostenrijk van Warns, Zondag 28 Dec, Voorm. 9.30 uur ds B. J. Riemersma van Staveren, ’s Avonds 7.30 uur ds A. J. Schneider. Warns (Herv.) Woensdag 24 Dec. ’s Avonds 7.30 uur Interkerkelijke Ker twij ling samen komst. le Kerstdag. Voorm. 9.30 ds A. J. Oostenrijk. 2e Kerstdag. Voorm. 9.30 tena van Hindeloopen. Zondag 28 Dec. Voorm. 9.30 uur J. Schneider van Molkwerum. Nam. 2 ds A. J. Oostenrijk. Staveren (Herv.) Woensdag 24 Dec. ’s avonds Interkerkelijke Kerkwijding, Voorg. en ds B. J. Riemersma. le Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds B. J. Riemersma. 2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds B. J. het Kerkkoor). Nam. RAAD STAVEREN. Nadat de officiële overdracht van de door de heer M. Strikwerda vervaardigde Maquette, voorstellende oud-Staveren, in te genwoordigheid van de familie Strikwerdia plaats had, waarbij de heer Strikwerda een fraai wapenbordje van Staveren en Mevr. Strikwerda een bakje bloemen werd verstrekt en de burgemeester mede namens de Raad de familie Strikwerda dank zei voor dit fraai stuk werk, ging de Raad tot de ge wone werkzaamheden over. Vooraf sprak de burgemeester er zijn vol doening over uit, dat de haven van Stave ren geheel ijsvrij was, en dat zowel de scheepvaart als de aanvoer aaji de vis- afslag hier niet weinig van profiteerden. Medegedeeld werd dat d.e aanbesteding van de nieuwe sluisbrug zeer waarschijnlijk in Maart ’53 zal kunnen plaats hebben. Een voorstel van B. en W. tot verlenging van de overeenkomst inzake de destructie van afgekeurd vee en vlees, ging zonder op- of aanmerking onder de hamer door, de verhuur van een strook grond heer P. Alkema te Staveren. Aansluiting van de gemeente bij een even tuele’schooltandverzorgingsdienst werd na enig heen en weer gepraat aangenomen. Als leden van de Raadscommissie voor toe zicht op de visafslag werden herbenoemd de heren A. de Groot en Tj. de Haan. Als lid van het college van Maatschap pelijk Hulpbetoon werd herbenoemd de heer Jurjen Faber Sr. Een voorstel van B. en W. tot het aan gaan van een kasgeldlening van ten hoogste f 300.000.dienstjaar 1953, werd aange nomen. Voor het aangaan van een rekeningcourant dienst 1953, groot f 70.000.—, werd het zelfde besluit genomen. Een bedrag van f 29.betreffende inter nering tijdens de bezetting, dat niet door het Rijk zal worden vergoed, werd voor onin baar verklaard. Een wijziging van de begroting der ge meente, dienst 1952, lokte in verband met een riolering, nog al enige besprekingen uit. Vervolgens kwamen de begrotingen aan de orde. Door de Roodscommissie waren de volgende opmerkingen gemaakt: Een bedrag dat was uitgetrokken voor verbetering van de woning van het hoofd der O.L. school, vonden de heren wat hoog. Een bedrag, wat was bestemd voor het aanbrengen van betuma papier op een gemeentewoning werd ook erg hoog gevonden. De centrale ver- warmingskosten van het gemeentehuis en de burgemeesters’ woning kostte de heren ook te veel. Na enige toelichting van de burge meester werd tenslotte de begroting in het algemeen aangenomen met een bedrag van f 149.739.88 in ontvang en uitgaaf; de kapi- taaldienst gaf ’n cijfer aan van f 680.544.61 met een batig slot van f 6901.20. De begroting van Maatschappelijk Hulp betoon was sluitend met een bedrag van f 3127.29, onvoorzien f 388.92. De ontwerpbegroting, dienst 1953, van het gemeentelijk sluisbedrijf en die van het ge meentelijk visafslag-bedrijf, sloten beide met nihil. De ontwerpbegroting, dienst 1953, van de gemeente inclusief de le ontwerp-wijziging, werd z.h.s. aangenomen. De subsidie, die verleend zal worden aan de Muziekvereniging ,.Soli Deo Gloria” zal f 200.op f 300.— worden gebracht, buiten beschouwing latende de f 75. gebruik gemeente-lokaal. Aan het Frysk Orkest zal worden verleend van wederopzeggens toe. Aan de vereniging in Friesland van Maat schappelijk Werk, zal een bedrag van f 0.03 per inwoner worden verstrekt. Aan de A.N.W.B., waaraan voorheen f 5. werd bijgedragen zal nu f 10.worden verstrekt. Bij de rondvraag kwam het voetbalveld ter sprake. LAMMETJE IN DE SNEEUW. HEMELUM, 20 Dec. Bij de boerderij van de heer G, Damstra kon men dezer dagen reeds een jong lammetje in de sneeuw zien rond springen. Zeker wel een zeer vroeg Kerst- lammetj»! (Bapt.) le Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds B. Fabrie. ’s Nam. 4 uur Kerstfeest van de Zondagsschool in „Rehobath”. 2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur Zondag 28 Dec. Voorm. 9.30 Fabrie. Heidenschap (Herv.) le Kerstdag. Nam. 1.30 uur ds D. J. Spaling. 2e Kerstdag. Voorm. 9.30 Beker. Zondag 28 Dec. Voorm. 9.30 uur d» D. J. Spaling. Nam. 1.30 uur ds E. J. Beker. Ferwoude Herv.) le Kerstdag. Voorm. 9 uur ds P. E.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Friso nl | 1952 | | pagina 1