ERFSKIP
I
■BaMH
I
DE WORKUMER KRANT
UEME DE BOER, Autoverhuur
RAMP!
I
Bysünderheden oer do Warkumer
kofskippers üt de 18e ieu.
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
Vrouwen, helpt Vrouwen!
De wetterfloed yn Sélan.
De Watersnoodzegel 1953.
SS3SS35S3SS2SS2S33SS3
>3
No. 6
Zaterdag 14 Februari 1953
WARKUMS
I
et
FRISO.
le
ik
76ste Jaargang
1
BEL 170 (doorverbinding)
A
V.
In 1747 wurdt op ‘e helling fan Baes Rein in schip makke, noch al
frijhwat greater as de beide koffen. Utdemjittendy'tüs neamdwurde,
miende ik dat dit it greatste skip wie, hwat yn dy tiid to Workum
boud wurden is. Mar wy sille letter sjen, dat Hylke Jansz. Kingma,
yn 1774, it dochs noch woun.
It skip dat yn 1747 fan de helling komt wie in trijemester, in
galjoot, lang 105, breed 25 en djip 14 foet. It hie „12 stukken geschut".
In bewapene frachtskip dos.
Mar nou it forskil tusken in Koffe en in Galjoot. Dat skynt net sa
botte great west tb hawwen. Hwat ik der oer lézen haw is dit: „Het ver
schil tusschen 18e en 19e eeuwsche galjoot en koftchejcn is niet gemak
kelijk aan te geven". En dan fierder: „Dat overigens het verschil tussen
beide soorten vaartuigen zeker niet groot was, blijkt uit een scheepsboek,
bijgehouden in de eerste helft der 18e eeuw, waarin een scheepstimmer
man een door hem gebouwd kofschip verder in zijn administratie „galjoot-
schip" noemt.
Nou docht it er ek net sa folie ta hwat foar skip dat west hat, haed-
saek foar üs is om to witten dat de Warkumer hellingbazen hiel hwat
bonden.
De namme fan Rein Douwes fyn ik yn lettere stikken net mear.
Hwat lykwols net sizze wol dat hy nei 1747 gjin skippen mear makke hat,
of dat syn helling faeks oan ’e kant rekke. Mar ik mien hast dat der oan-
wizingen binne dat dizze helling al gau yn oare bannenoergien is.Fêstich-
heit dat oangeande hawwe wy net. Hwa wit fine wy der letter dochs
noch hwat oer.
Wy komme dan ta de frage: Hoefolle hellingen wiene der yn dy
tiid yn Warkum?
Foar safier wy nei gean kinne, fjouwer.
1. Dy by de Sylsbrêge.
2. len op it Sylspaed, op it plak der 't nou F. Hofman wennet.
3. By de Beginebrêge. Hwer ’t langer as 100 jier in Schotsman wenne.
4. len oer de Nonnebrêge, op it plak der ’t noudeChr.Lanbouskoalle
stiet. Dat hjitte doe „Oude weg“. Dizze helling skynt sloopt towêzen
om 1850 hinne.
It kin bést wêze dat der büten dizze fjouwer, jit mear wiene, miskien
wit immen oars der hwat oer.
Wy kinne dos wol feilich oannimme, dat der yn dy tiid hiel hwat
minsken har brea op 'e helling fortsjinnen. Mar ek forskate ambachtslju
hiene dertroch wurk.
Achtf Hear Redakteur. Soe bygeand stikje
in plak hawwe meije yn Jins wykblêd
„Friso”? Dan myn tank, fan to foaren.
Verschijnt eenmaal per week
Uitgave
Telefoon Redactie
n
;a
3-
Kood
In tentoanstellingsgids üt 1877. VI. (slot)
•s
WATERSNOOD
h
it
postzegels
BURGERLIJKE STAND
Gemeente Workum
it
Van 5
10
10 ct
jr te
KERKDIENSTEN
Zondag 15 Februari 1953.
uur
nam.
uur
9.30
en
ULV
earme
9.30
PLAATSELIJK NIEUWS
A. f. A.
5
en
M. MULLER.
(Nadruk verboden)
JOHN LINGWY
Advertentietarief: 7 cent per m.m.
Advertenties van buiten Friesland 9 cf. per m.m.
Contracten volgens algemene regeling
Abonnementsprijs: f 1.10 per kwartaal
per post f 2.40 per halfjaar
J
vrouw
een
Koudum (Herv.) Voorm.
ds J. Brouwer.
(Doopsgez.) Geen dienst.
HET WINTERpROGRAMMA VOOR
VELEN GEW IJZIGD.
Zeinstra, 29
der Werf,
:r
f.
I.
per
>ch
En
leel
te
en
at
g-
at
er
er
U
al,
Jw
en
n.
ze
ns
)k
an
al
ie
st
*r
n
>r
Is
met en zonder chauffeur
r
di-
ta-
van: Fa. T. GAASTRA Bz.
Boekhandel en Drukkerij, Workum
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
Molkwerum (Herv.) Voorm.
2 uur ds A. J. Schneider.
Van verslagen, berichten enz. gaarne
spoedige opgaaf!
an
lie
lig
iet
i.”
lit.
re-
jn.
ia,
te-
jr te
25 jr
uur ds
Workum (R.K.) Voorm. 7.30 uur Vroegmis.
10 uur Hoogmis. Nam. 3.30 uur Lof.
(Herv.)Voorm. 9.30 uur ds D. J. Spaling.
uur ds E. J. Beker.
ds R. Hofman
Jeugdwerk).
2 uur ds J.
Reinskje Visser; Baukje, dv Tjerk
Pietje Maria Theresia de Boer;
- -t ;en Jacoba
uur Leesdienst. Nam.
er
tot en
WORKUM. De aangekondigde extra col
lecte voor de getroffenen in het rampgebied
werd Zondag j.l. in elke kerk gehouden.
In onze gemeente werd door de gezamen
lijke kerken ruim vierduizend gulden bij
eengebracht.
Eén maand geleden wensten wij
Elkander nog véél heil en zegen!
Hoe ondoorgrond’lijk is het Bot,
Hoe onbestendig zijn zijn wegen!
Eén nacht van woest natuurgeweld,
Van losgebroken elementen: r
Wèg is de zegen, wèg het heil,
Wèg huis en haard, wèg goed, wèg centen!
Wèg, wat door wil en noeste vlijt,
Ontworsteld werd aan zilte baren,
Wèg vee, wèg rust, wèg levens zelf....
Wèg d’ arbeid van zovéle jaren!
De mens is klein...., zijn werk is groot,
Maar ’t is niet groot genoég gebleken;
Het is, als ’t speelgoed van ’n kind,
In één nacht voor ’t geweld bezweken!
vrouwen
samenstellen.
echter niet aan, dat
Warns (Herv.) Voorm. 9.30 en nam. 2
A, J. Oostenrijk.
Inzending van advertenties uiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 uur
De slachtoffers van de watersnood zijn
zeer dankbaar voor de talrijke goederen, die
zij uit onze provincie hebben ontvangen.
In het algemeen waren ze van goede tot
zeer goede kwaliteit, doch ondanks dat zul
len daaraan weldra toch enige kleine repa
raties verricht moeten worden. Wat niet ge
heel past zal beter passend gemaakt moeten
worden, een kous moet gestopt, een knoop
worden aangezet enz. enz,
Ook daarvoor hebben de vrouwen echter
niet de noodzakelijke benodigdheden.
Het Roode Kruis en de Vrouwelijke Hulp
Verlening in Workum willen nu trachten
hiervoor een oplossing te vinden. Zij stel
len voor, dat wij een sigarenkistje (van 50
stuks) of een ander kistje van ongeveer de
zelfde grootte, vullen met het gebruikelijke
herstelmateriaal.
Hiervoor komt in aanmerking: wit en
zwart klosje garen een kaartje ijzergaren
stopgaren (stopzij en stopwol) naai-
naalden stopnaalden veiligheidsspel
den gewone spelden drukknopen (zwart
Giet it jimme as my, dan is dy wetterfloed
der yn Sélan, üs frijhwat oer it mat kommen.
Froeger, ja froeger, doe hiene jo dat wol.
Mar doe hiene se de boel ek lang sa goed
net yn oarder, as yn ’e tsjintwirdige tiid.
uur ds Mol van
en Administratie 45
Postrekening 82259
en wjt en grote manteldrukknopen) vrij-
gezellen-knopen gewone knopen centi
meter vingerhoed kaartje elastiek
een schaar.
Nu is het niet de bedoeling, dat elke huis-
uit haar voorraad of op andere wijze
volledig met al deze artikelen gevuld
kistje ter beschikking stelt. Men is uiteraard
geheel vrij wat men geven wil. Ook is het
mogelijk, dat twee of meer vrouwen een der
gelijk „naaikistje”
Wij twijfelen er echter niet aan, dat men
voor dit goede doel gaarne de nodige mede
werking zal willen verlenen.
Geheel gevulde kistjes of lege kistjes of het
materiaal ervoor, kunnen ingeleverd worden
op Woensdag 18 Februari tussen 4 en
uur in „Ons Gebouw”.
Workum, Februari 1953,
Namens het comité Roode Kruis:
Mevr. NOOHDHOFF
Zr. VAN DER MEULEN
en comité V. H. V.:
Mevr. RUSSCHEN
Mevr. VAN DER MEER
-VELLINGA
Mej. PRUIKSMA
Mevr. JONKMAN
Mevr. JELGERSMA
Mevr. FABRIE
Mevr. KOPEN
Mej. VAN DER WERF
Mevr. DE JONG
Mevr. VAN DER VEER,
Heidenschap.
en nam.
Verschillende uitvoeringen en feest
avonden zijn in de beide laatste weken af
gelast en uitgesteld, wat voor sommige wel
hier op neer zal komen, dat ze dit jaar
geheel komen te vervallen. Enkele besturen
hebben daarom aan alle onzekerheid maar
een einde gemaakt door meteen te besluiten:
volgende winter zien we wel eens weer!
Dat er anderen zijn, die daar bezwaarlijk
toe kunnen overgaan, is begrijpelijk en na
tuurlijk is zo’n standpunt ook volkomen te
respecteren, maar intussen is de Februari-
maand vooral voor de vasten, ditmaal be
langrijk kalmer dan andere jaren.
Een mooie geste bij het laten vervallen
van een feestavond is, dat de anders daar
voor gemaakte onkosten nu bestemd worden
voor de watersnoodslachtoffers.
Zo hebben ook directeur, bestuur en perso
neel der Coöp. Zuivelfabriek „De Goede
Verwachting” alhier, besloten om deze winter
hun zgn. „contactavond” over te laten gaan
en de voor dit doal bestemde gelden over te
dragen aan het Rampenfonds.
met 11 Februari 1953.
Geboren: Wouter, zv Eeltje Tjerkstra en
Aaltie Pietersma; IJpe, zv Hendrik de Vries
en Johanna Westerman; Duitje, dv Migchil
Cnossen en
Romkema en 1
Trijntje, dv Hendrik Feenstra
Schotanus.
Gehuwd: Maurits Jan
Hantuin en Catharina van
te Workum.
Overleden: Theodorus Bekerna, 81
Workum.
Heidenschap (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds E.
J. Beker. Nam. 1.30 uur ds D. J. Spaling.
Ferwoude (Herv.) Voorm. 9 uur ds P. E.
van Ooijen,
Gaast (Herv.) Nam. 1.30
Wons.
Hindeloopen (Herv.) Voorm. 9.30
nam. 2 uur ds H. Altena.
(Doopsgez.) Voorm. 9.30
A. Zwartendijk van Aalsmeer.
(Geref.) Voorm. 9.30
2 uur ds
nam. 2
uur en
Net fan Warkumers öfkomstich 'wie it
folgjende Warkumer materiael:
Mr A. Quaestor5, Dronrijp: 1 Plattegrond
van Workum, 1648 uit Blaen. 2 Gezicht op
Workum, oude gravure.
Frieseh Genoot chapr 1 Workum van den
kant van Ferwoude en van de haven naar de
zijl te zien. 2 1496 Secretum opidi Wor-
Workum. 4 Later
uur Leesdienst.
Daar staan we nu...., de handen leeg
En velen zelfs met lege harten....
Zó leeg, dat er geen moed meer is
Om nogmaals ’t wrede lot te tarten?
Neen! geuzen. Neen! Wij schreeuwen: „Neen!”
Die lege handen worden vuisten!
Héél Nederland recht zich de rug
En helpt met geld, met goed, met knuisten!
Het „Luctor et emergo” zal
‘Ook nü geen holle phrase blijken;
„Je maintiendraidie fiere leus,
Zal *t monster „RAMP” toch weer doen wijken
uur i
’s Av, 7.30 uur ds E.
(Doopsgez.) V norm. 10
(Extra collecte Vrijz. Prot.
(Geref.) Voorm. 9 en
Attema van Den Haag.
(Bapt.) Voorm. 9.30 1
uur Proponent
Een nationale ramp van ongekende om
vang heeft ons land getroffen. Van alle
konten en op velerlei manier wordt
hulp geboden en zo zal de .P.T.T. een
bijzondere zegel uitgeven: „De Watersnood-
zcgel’’.
D ez m1 nlijke coinité’s voor Kinderpost-
e'- en Zomerpo tz.gels belasten zich met
de verkoop, De schoolkinderen zullen ook
e ii geschakeld worden, terwijl de P.T.T.
oveni-eus een bijzondere actie zal voeren.
Ze zijn vanaf 10 Februari aan het post
kantoor verkrijgbaar.
Maar h el graag zullen de schoolkinderen
uit de aard van de zaak veel bestellingen
bij U aan huis opnemen. Stelt hen niet
teleur en daarmee het Rampenfonds.
Koopt overdadig want de actie heeft tot
do l: Heel Nederland plakt in Februari
Maart uitsluitend
WATERSNOODZEGELS 1953.
Nou wiene wy wol hang foar de driging fan
’e oarloch, mar oer it wetter waerd net
mear prakkeseard.
En sjuch der! len tJende fan Nederlan oer-
streamd; 14 hundert minsken 1 fordronken,
en 40 tuzend stomme dieren. En hwa sil
it lijen, de eangstme, en deadsneed fieme,
fan harren, dy it libben der yette wol öf-
brochten, mar dy har leafsten foar har eagen
seagen fordrinken? Ik hearde immen sizzen:
„Moast dat nou ek sa mal?” Op in manier
fan: „Nou, dat hie God dochs ek wol in
bytsje skikke kint, hwat hiene dy
stakkers dien?”
Ja, hwat hiene dy minsken dien, dat hja
sa lije moasten? Dan tinke wy oan it wurd,
dat de Heare Jezus sei, doe, mei dy acht-
tsjin, der ’t de toer fan Siloam op fallen
wie: „Miene jimme, dat dat greater sünders
wiene as jimme? Né, siz ik jimm’, m,ar as
jimme jimm’ net bikeare, sil ’t jimme krek
allyk forgean.” Dat is ’t him. De Heare
bliuwt op ’t lest baes. Baes oer de wyn,
oer de sé; ék baes oer de oarloch en oer
de frede, Hoe ’t de minske him ek tjirret,
as opblieze kin! En as wy dan harkje nei
Syn Wurd, dan sil, ék, yn it lijen dat
oer üs komme mei, Hy üs nea forlitte.
Dan gean wy troch dat lijen, yn Syn Hearlik-
heid.
Lèz’ dochs Gods Wurd, de Bibel, minsken,
en hald jimme der oan fèst,
Staveren (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds B. J.
Riemersma. ’s Av. 7.30 uur ds A. J. Schnei
der van Molkwerum.
kum. 3 Parochiezegel van
stadszegel van Workum.
Sicbren J. Weitcnberg, Menaldum: Een
grijze, spits uitloopende kruik, amphora,
gevonden bij de afgraving van het kerkhof
van het Nonnenklooster te Workum.
M-. J. Dirk», Leeuwarden: Gildepenningen
van: 1 J. A. Rodenburg, m(eester) apotheker
tol Workum den 24 November 1759, zilver.
2 Jacob Tierks (kuiper), met op de keerzijde
Sinte Tomas, hun beschermheilige, in 1566,
zilver (zie Charterb. IV bl. 664666). 3
Johannes Albert5, metselaar, 1763, geelkoper.
4 Griet Ottes Dochter, naaister, met op
de voorzijde S(anctus) F(ranciscus), haar be
schermheilige, 1639, geelkoper. 5 Johannes
Jacobs, schipper, 1671, geelkoper. 6 Eijle
Meeles, schipper, 1692, geelkoper. 7 de
schoenmakers van Workum, zonder jaartal
of naam, rood koper. 8 idem, van geel koper.
U. F. Wiersma, Oosthem: 12 De ruïne
eener boerenplaats met de doorbraak in den
buitendijk van het Workumer Nieuwland.
Litographieën van D. de Hoop.
Diaconie der Nederd. Herv. Gemeente,
Leeuwarden: Gedenkstuk van den afgrijselijke
storm te Workum (1825).
Net neamde eigeners: 1 Fraai gedreven
zilveren trekpot, op de bodem twee wapens,
het eene van de stad Workum, het andere
van Johannes Poelstra; om de wapens na
volgende onderschrift: Proceres Worcumani
Vasculum dederunt in munus Domino Jo-
hanno Poelstra Anno 1767 (Dit bitsjut: de
oansjenliksten fan Warkum hawwe dizze trep-
pot presint jown oan dümny Johannes Poel
stra). 2 Gevelsteen uit een huis te Workum,
De Kar-man.
Fierders wurde noch in stikmanich skilder-
stikken fan de Warkumer skilder Douwc
de Hoop neamd, ü.o. in famylje tafriel,
in lanskip etc. It soe de muoite wurdich
wêze as wy yn ’e takomst in kolleksje fan
syn stikken yn üs museum krije koene.
Wy binne hjirmei oan ’e ein kommen fan
üs min-ofto.mear droege opsomming fan de
foarwurpen dy’t foar Warkum fan bilang
binne. Meielkoar komme wy ta in tal fan
fier oer de hündert. Der üt docht wol bli-
ken dat de ambysje foar it h tijden fan
ütstajlingen fan historysk weardefolle foar-
wprpen sa’n 75 jier lyn al aerdjeh great wie.
De gelegenheit ta it stiftsjen fan in pleatse-
like aldheitkeamer hat men- doe net oan-
grypt. Oan üs, hjoeddeiske Warkumers, de
taek dit wurk to folbringen!
