DE WORKUMER KRANT
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
IJEME DE BOER, Autoverhuur
BEL 170 (doorverbinding)
S.V.W. AGENDA
Zaterdag 6 Juni 1953
No. 22
76ste Jaargang
Fryske Brief IV.
>3
m
te
ei
Yn 1882 waerd hjir iepene„Zeebad inrichting te Workum”.
It plak oanwize kin ik net, likemin as ik wit hoe lang dat spul
bistien bat.
Wol kin ik jimme de adfortinsje léze litte dy ’t ik foun yn de Friso
fan 5 Juli 1882.
„Zeebad inrichting te Workum.
Ongeveer 15 Juli a.s. zal te Workum eene gelegenheid geopend
worden om een ZEEBAD te kunnen nemen.
De inrichting zal bestaan uit vier goed afgesloten, afzonderlijke
Badkamertjes, waarvan twee eene diepte hebben van 1.30 Meter, een
van 1 Meter en een van 0.60 Meter, dit laatste voor kinderen beneden
12 jaar.
Van deze inrigting kan gebruik worden gemaakt: alle dagen van
’s morgens 6 uur af tot s avonds 8 uur echter is hetzelve ’s voormiddags
van 9 tot 12 uur uitsluitend voor dames en kinderen beneden 12 jaar
toegangelijk.
De prijs van een abonnement voor het badsaisoen 1882 bedraagt:
Voor een heer of dame f 2. Voor jongens en meisjes van 12 tot 16
jaar f 1.50. Voor kinderen beneden 12 jaar f 1. De prijs voor een enkel
bad is voor vreemdelingen f 0.50.
Het badsaisoen loopt tot half September.
De tijd dat iemand van een der Badkamertjes gebruik maakt, zal
nimmer langer dan een uur mogen zyn.
De sleutel voor ieder der Badkamertjes kan op vertoon van de
abonnementskaart, bij Jan de Vries, Zeeburg, in den Winkel, afgehaald
worden, waar tevens Badkaartjes voor vreemdelingen te bekcntn zijn.
Na het baden moet de sleutel weder ten huize van Jan de Vries be
zorgd worden
De ondergeteekenden verzoeken ieder die deze, zoo zij meenen nut
tige zaak wenst te steunen, daarvan door het nemen van abonnements
kaarten blijk te geven. Dezelve zyn te bekomen bij den eerst onder-
geteekende.
De Oprichters,
Tjebbe Visser
R. S. Potma
Mr. J. Tjebbes
Simon Gaastra
Dr. Sluyterman”.
En yn it nijs léze wy noch:
„Workum. Blijkens achterstaande advertentie kan men nu met eenige
zekerheid er op rekenen dat binnen een paar weken de gelegenheid zal
bestaan een flink zeebad te gebruiken.
Wij rekenen het overbodig nog eens in het breede het nut van baden
aan te toonen, personen die regelmatig een bad nemen weten hetheilzame
genoegzaam aan te wijzen.
Niet alleen dat het lichaam verfrischt en aan den bloedsomloop een
nieuw leven gegeven wordt, het zenuwstelsel wordt, door aanhoudend
gebruik, meer gehard tegen den invloed van de ongestadige weersgesteld
heid hier te lande.
Duizenden mensen leven zonder ooit te baden, zij doen niets anders
dan de gewone dagelijksche oppervlakkige reiniging in acht te nemen en
moge dit oogenschijnlijk voor hun gevoel voldoende zijn, zeker is het dat
de gezondheid daardoor dikwijls verstoord en een langeren levensduur
tegengehouden wordt.
Wij twijfelen dan ook niet of de gezonde zin en een welbegrepen
eigenbelang zal menigeen aansporen zich tijdig van een abonnementskaart
te voorzien, de kosten daarvan zijn, met het oog op de vele voorloopige
kosten, waarlijk gering te noemen".
Sa hat men it doe dos dien. Wy, yn üs tiid, sille it moai grif oars
dwaen. Mar hoe of hwat dan ek, „De zeebadinrichting” yn 1882 wie foar
dy tiid, grif in hiele prestaesje. FRISO.
Wotkuta? 1 Juni 'S3.
Sprookje of werkelijkheid.
4
1
Verschijnt eenmaal per week
Uitgave
;a
•a
NOORD D 61
met en zonder chauffeur
van
it
3.30
2.30
de speeltuin
:r
NIEUWS S.V.
B
Als sluitstuk
TOCH NOG IN DE PRIJZEN.
PLAATSELIJK NIEUWS.
n
d
van
d
POSTDUIVENNIEUWS.
k
L. Jonkman.
nomen.
tr
Administratie 45
Postrekening 82259
Advertentietarief: 7 cent per m.m.
Advertenties van buiten Friesland 9 ctj per m.m;
Contracten volgens algemene regeling
Abofenêmêntsprqa: £J«10 per kwartaal
per post f 2.40 per halfjaar
ir
it
it
re
e
a
B. Tjeerde; in
W. de Vries
t-
n
i:
n
n
n
>t
»r
n
n
k
n
is
h
&-
m
e-
0
n
n
e
‘t
a
»-
et
k
van: Fa. T. GAASTRA Bz.
Boekhandel en Drukkerij, Workum
it draeide der
ier fuort
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
Hy tortelde ós it ien én
hüdforsoarging, make-up” en it
Van verslagen, berichten enz. gaarne
spoedige opgaaf!
Geslaagd voor het diploma Vakbekwaam
heid melk- en zuivelhandel, onze stadgenoot
de heer Th. 'S. Dijkstra, melkventer, alhier
zo
en
jullie
doen zijn:,,Excelsior”,
„WORKUM”.
en in
i ver.
Gewone entreeprijzen,
der S.V.W. hebben
vrije toegang.
uur Competitiewedstrijd:
Jun. B. Workum 3Bolswardia 2
uur: Handbal wedstrijd
Workum 1Meteoor 1, Leeuwarden
Bezoekt Zaterdag 5.30 uur de voetbalwedstrijd
WORKUM 1—F.V.B-ELFTAL
(Zie onder S.V.W. nieuws)
Donateurs en leden
voor deze wedstrijd geen
UITSLAG VERKOPING.
29 Mei. Door de administrateur en zaak
waarnemer B. Smid alhier, werd hedenavond
in hotel ,,De Wijnberg” finaal verkocht
de huizinge c.a. aan het Dwarsnoord A 27,
in huur bij Wed. E. Westra en L. Zoethout.
Het hoogste bod was f 2.251,Na 60
verhogingen werd tenslotte koper C. A. Dijk
stra voor W. Bootsma, beide alhier, voor de
som van f 3.246.—»
WORKUM. In hoeverre de uitnodigingen
van het 55ste Muziekfestival te Antwerpen
verband houden met de naam en faam van
de vérenigingen, die daartoe aangeschreven
zijn, is natuurlijk niet bekend, maar ver
ondersteld wordt dat de verenigingen vooral
in het hoge Noorden wel op zeer beperkte
schaal zijn gekozen. Een feit is evenwel dat
het Ned. Herv. Jeugdkoor (directeur de heer
B. Sijpersma) ook een uitnodiging heeft ont
vangen, waarmee de leden zich zeker wel
gevleid zullen voelen, maar bij het accep
teren van dit geval zijn de bezwaren van
reis- en verblijfkosten eigenlijk ongewoon
hoog. De attractie dat de verst weg komende
vereniging ze vergoed krijgt, kan ook bij,
anderen zo Verlokkend gewerkt hebben, dat
men daarvoor juist niet in aanmerking komt,
dus is ’t veiliger daar maar niet te stellig op
te reken. Zo’n gratis uitstapje is anders wel
verleidelijk en als het bovendien om een
buitenlandse reis gaat, dan zouden velen
meteen het koffertje wel willen pakken.
vergoeding gevraagd. Weliswaar is daar"
dan meestal nog knutselwerk of iets
het publiek op ge
noemde avond van 810 uur en Donderdag
d.a.v. van 46 en van 810 uur.
Kinderen beneden 14 jaar geen toegang.
Het Comité:
Mevr. RUSSCHEN
Mevr. VAN DER MEER
Mevr. JONKMAN
Mej. PRUIKSMA
Zuster VAN DER MEULEN
Mevr. FABRIE
Mevr. JELGERSMA
Mevr. DE JONG
Mevr. KOOPEN
Mej. VAN DER WERF
Mevr. VAN DER VEER
vertegenw. Heidenschap.
doelde propaganda voor Staatspensioen is
noch rechtvaardig, noch doelmatig, noch lo
gisch. Zij volgt het afschuivingssysteem ten
aanzien van een plicht, die men zelf op
de eerste plaats heeft. Zij volgt de weg van
de minste weerstand en de onverantwoordelijk
heid. Zij laat de werkers in de toestand
van bevoogding en afhankelijkheid. Zij ver
edelt niet, maar maakt zorgeloos; zij heft
niet op: maar ontneemt de werker zijn waar
digheid. Zij is een slecht middel voor een
goed doel, afkomstig uit een tijd, .die geen
juist begrip had van de rechten van de
werkende mens.
Inzending van advertenties uiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 uur
Het bestuur van de Bond voor Staats-
pensionnering, heeft, in het vorige nummer,
een ingezonden artikeltje zien opgenomen over
de verzorging van de ouden van dagen. On
getwijfeld een belangrijke zaak en waard
daarvoor de algemene belangstelling en mede
werking te vragen. Er staat veel in dit
artikeltje waar wij van harte accoord mee
gaan en zonder reserve mogen wij zeggen,
dat het doelaan de ouden van dagen een
verzorgde oude dag te bezorgen, onze volle
instemming heeft. De oplossing van dit vraag
stuk, ,zo zegt het bestuur terecht, moet
zo zijn, dat ze AFDOENDE is en het
RECHTSGEVOEL kan bevredigen. Nu is het
zonneklaar, dat deze bevrediging alleen kan
komen, wanneer het recht ook de grondslag
vormt van de oplossing. Dit recht kan al
leen verworven worden door een geleverde
prestatie. En zo kan recht op oudedag-
verzorging ook alleen ontstaan, wanneer de
gepresteerde arbeid daarvan de grondslag
vormt. Daarom is een oplossing, welke die
basis niet kiest, maar de Staat belast met
iedere oude mens, zonder meer, een wekelijkse
uitkering te geven, geen goede oplossing. Zij
treedt dan op als Diaconie, Armbestuur of
Sociale Dienst, maar vervult geen aanspraak
op recht. Drie instanties zijn er, die van de
arbeid der mensen in dusdanige mate profi
teren, dat hun de plicht kan worden op
gelegd, ook voor de oude dag der betrokken
werkers te zorgen. Allereerst de persoon
zelf, die op de eerste plaats heeft gewerkt
voor zijn eigen onderhoud en dat van zijn gezin.
Op de tweede plaats de onderneming ot
het bedrijf, waar de werker zijn arbeids
krachten aan heeft besteed. Hij gaf deze in
zijn jonge krachtige jaren, hij mag daarom
ook vragen, dat deze voor zijn oude dag
daadwerkelijk meewerkt. En ten derde de
gemeenschap, waaraan deze gezamentlijke ar
beid ten goede komt. Ook die is moreel
gehouden, naar vermogen, aan de oudedag-
verzorging mee te werken.
Een oplossing, die het RECHTSGEVOEL
bevredigt, is alleen te vinden door een
systeem, waarbij deze drie betrokkenen do
handen ineen slaan en allen hun steentje
bijdragen. Een verzekering dus, door hun
drieën zelf betaald en daardoor ook een
werkelijk recht gevende uitkering, die later
volgt. Zo stelt men de arbeidende mens op
de plaats, die hem toekomt, de plaats van
een rechthebbende en niet van een door de
staat bedeelde. Ouderdomspensioen is alleen
din een recht, wanneer men door zijn plichts
getrouwe arbeid en eigen gedeeltelijke bij
drage met opgeheven hoofd om „zijn eigen”
kan vragen. Dat dit kan en moet beamen
wij ten volle en ook dat de enorme bedragen
voor veel minder goede en gedeeltelijk slech
te uitgaven aantonen, dat zowel in de per
soonlijke sfeer (gis in die van het be
drijfsleven en de overheid de gelden daar
voor .aanwezig zijn. Een verplichte verze
kering óver de gehele linie kim en zM
ons brengeneen waardige en het rechts
gevoel bevredigende oplossing van de ver
zorging der oudere collega’s. De goedbe
doelde propaganda voor Staatspensioen
Afd. Jeugdvoetbal.
Om halfvier speelt de jeugd (Workum 3
Jun. B.) een competitiewedstrijd tegen Bols
wardia 2, wat een nederlaag voor Workum
betekent.
Het jeugdbestuur heeft plannen gemaakt
om op Zaterdag 20 Juni a.s. seriewedstrij-
den voor Workum 1 (Jun. A) te organiseren.
Uitnodigingen zijn verzonden aan: Bolswardia,
Hielpen en Oeverzwaluwen. Tegenstanders, die
de afgelopen competitie zeer goed voor de
dag kwamen. Hielpen heeft inmiddels de
uitnodiging om te komen, aangenomen. Van
Bolswardia en Oeverzwaluwen hopen we even
eens gunstige berichten te ontvangen.
Van de v.v. Heeg ontving het jeugdbe
stuur een uitnodiging om deel te nemen
aan een Junioren tournooi. Er zal getracht
worden met een sterk elftal in Heeg te ver
schijnen. De datum is nog niet vastgesteld.
Nadere berichten volgen.
Telefoon Redactie en
standigheden dit toelaten, kan een dergelijk
buurtcentrum dan uitgroeien tot een club
huis annex speeltuin, hetgeen voor de so
ciale vorming van grote betekenis is. Men
wachte niet totdat de baldadigheid en da
tuchteloosheid ontstellende afmetingen heb
ben aangenomen, doch vatte deze taak nu
reeds aan, hierbij bedenkende, dat voorkomen
beter is dan genezen.
Geen uitbreidingsplan van een gemeente,
of er dient een speeltuin voor de wijk in
geprojecteerd te zijn. Dit is geen wensdroom
van een speeltuinman (ja, toch óók), doch
het advies van het Instituut voor Stede-
bouwkunde en Volkshuisvesting te Den Haag.
In de provincie Friesland, die ongeveer
450.000 inwoners telt, komen naar aange
nomen mag worden, plm. 75.000 kinderen in
de leeftijd van 414 jaar voor. Gaan wij
er van uit, dat hiervan de helft tot een
speeltuingetneenschap zou moeten behoren én
stellen wij het gemiddeld aantal kinderen per
speeltuin op 600, dan zouden in deze pro
vincie ruim 60 speeltuinen moeten bestaan.
In feite zijn het er 14, zodat op dit ter
rein nog heel wat de doen valt.
In de geest van de grondlegger, de Fries
U. J. Klaren, roep ik alle Friezen op, er
toe mede te werken, dat wij de klachten over
jeugdverwording een pas vóór blijven. Daar
om: sticht overal speeltuinen, aldus besluit
de N.U.S.O.-voorzitter z’n artikeltje, dat het
zelfde opschrift droeg als dat wat hierboven
werd geplaatst.
De Chr. Gymn. Vereniging „Excelsior”
is Pinkster.Maandag met een paar afdelingen
naar Assen geweest. Hoewel de verwachting
ditmaal heel niet hoog gespannen was kon
den toch nog twee derde prijzen worden
meegenomen.
Leden van „Excelsior”, dit toont, dat er
met een beetje inspanning heus nog wel
iets te bereiken valt. Want wat er ditmaal
voor gedaan kon worden was heel weinig en
toch succes.
Daarom: komt trouw, werkt trouw,
eigen lichaam harmonieus ontwikkelend
tevens medewerkend om de naam van
vereniging waar te
steeds hoger.
BOUN FAN PL. FROULJU.
De jouns 7.30 üre kamen forliden
wike Tongersdei de plattel ênsfroul ju foar
’t lest dit seizoen byelkoar. De stuollen wiene
fier hinne biset, do ’t de foarsitster iepene.
Nei it sjongen fan it mienskipsliet wurden
de notulen foarlêzen en goedkard. Yn-
kommene stikken wiene der mar in pear,
wernei mefr. v. d. Zijpp mei har forslach
fan ’e alg. forg. yn Ljouwert kaem.
Dan kaem de hear Hylkema fan Harns
oan ’t wurd. Hy fortelde us it ien én oar
oer: hüdforsoarging, „make-up” en it for-
soargjen fan ’e hannen.
Wylst demonstre arden in pear „schoon
heidsspecialistes” hjirby en L Li
op ót, dat wy allegearre moaij<
gyngen dan kommen wiene.
It wie al let, do ’t de foarsitster dizze
N. B. BOEKEMA. joun Hdte,
P. V. „De Luchtbode”, lid van de bond
van Zaterdagsvliegers, had j.l. Zaterdag een
vlucht van St. Quentin, een afstand van
381 km. Het was een zware vlucht: slecht
weer en een harde Noordenwind, zodoende
waren er slechte tijden gemaakt. De snelste
duif bereikte een snelheid van 830 meter
per minuut; dit was een duif van Gebr.
Nijenhuis.
A.s. Zaterdag wordt er gevlogen van
Noyon (Frankrijk) 530 km., een afstand
waarop zich wel eens verrassingen kunnen
voordoen.
De aankomst van Zaterdag j.l. was:
Gebr. Nijenhuis 1-6.
IJ. Flapper 2-4-5.
Jac. Wiersma 3.
Gebr. Wiersma 7.
voor de wedstrijden van
het F. V. B. elftal (afdeling Zaterdagmiddag-
competitie) wordt op morgen, Zaterdag 6
Juni, een wedstrijd te Workum gespeeld
tegen Workum 1. Aanvang 5.30 uur. Het
F. V. B. elftal is als volgt samengesteld:
doel: L. v. d. Meulen (Surhuisterveen)
r. achter: A. Bosma (V.V.F.)
1. achter T. v. d. Kooy (Woudsend)
r. half: A. Langenberg (C.V.V.V.)
spil: T. Kooi (Buitenpost)
1. half: M. Bruinsma (Friese Boys)
r. buiten: F. Hoeksma (H.J.S.C.)
r. binnen: J. Abma (Nijland)
midvoor: J. Akkerman (Marrum)
1. binnen: T. Evenhuis (Buitenpost)
1. buiten: F. Germs (Kollum)
Zaterdag j.l. is dit elftal samengesteld
na een selectiewedstrijd die te Kollum is ge
speeld. Bij gunstig weer zal deze wedstrijd
heel wat voetballiefhebbers naar het sport
park trekken.
Workum 1 heeft in het doel staan: B. v.
Gosliga; als backs staan opgesteld: L. Can-
rinus en B. Tjeerde; in de middenlinie:
T. Wouda, W. de Vries en K. Boonstra
en -de voorhoede bestaat uit: F. Boersma,
T. Boersma, S. de Vries, L. Slootjes en
S. Folkertsma.
Reserves: E. Miedema en
Het Plaatselijk Comité V. H. V.”
maakt hiermee bekend, dat de officiële over
dracht van de gekochte goederen ten bate
van „Het Groene Kruis” zal plaats hebben
op Woensdag 10 Juni, ’s avonds 8 uur
in „Ons Gebouw”.
Tentoonstelling voor
SPEELTUINEN, WAAROM EN HOE.
Over de totstandkoming en de voorge
nomen uitbreiding van de Speeltuin te Wor
kum zijn sommigen met recht enthousiast. Van
verschillende verenigingen en instellingen zijn
inmiddels jaarlijkse subsidies van f (2.50,
f 5.f 10.en f 25.ontvangen, on
danks de vaak berooide verenigingskas, dus
ook van die zijde wel een zeer bemoedigende
medewerking. Toch schijnen er ook steeds
enkele teleurstellingen bij te moeten horen,
de ene keer geheel onvoorziene, een vol
gende maal worden ze door een misverstand
of een zekere nalatigheid veroorzaakt.
Toen de afgelopen winter de kaarten voor
ledenwerving rondgestuurd zouden worden,
werd geadviseerd er ruimte op te laten voor
het toezeggen van een zgn. stichtingsgift,
omdat er mensen waren die daaraan nog wel
iets wensten te offeren, vooral diegenen die
minder voelden voor de gehouden verloting.
Er kwam vorig jaar van begin Augustus tot
half November (dus gedurende meer dan
drie maanden dat de Speeltuin opengesteld
was) geen contributie binnen, dus die stich-
tingsgift was te beschouwen als vrijwillige
bijdrage, zowel voor de eerste inrichting
als voor de vrije entree in het vorige jaar.
’t Ging met die kaarteninzameling in hoofd
zaak om leden en volgens deze kaarten is
een donateurs- en ledenlijst opgemaakt. Door
de in Januari gehouden vergadering is de
contributie op f 2.50 gesteld en de donateurs-
gelden konden zowel daar onder als daar
boven komen.
Een gezin met één of meer kinderen komt
feitelijk alleen in aanmerking voor het lid
maatschap en dan is een rijksdaalder per
jaar een ongekend lage contributie. In do
meeste plaatsen is dat enkele malen hoger
en wordt ook vaak nog voor elk kind
een
aan dan meestal
dergelijks verbonden gedurende de winter,
maar als men de outillage van
vergelijkt, dan slaat Workum geen plecht
figuur en ’t liefst zag het bestuur dat
entreeprijzen voor elk bezoek hier niet be
hoefden te worden ingevoerd, zoals dat op
tal van plaatsen wel het geval is, maar dan
wordt er ook op aangedrongen om de kwi
tanties vlot te betalen.
’t Is jammer dat die vrijwillige bijdragen,
welke enige maanden geleden betaald werden
nu zoveel verwarring brengen. Maar als
de aanmeldingskaarten goed gelezen en juist
ingevuld waren, dan was veel gemor voor
komen geworden, maar toch niet alles, want
zelfs zijn er, die zelf of door een hunner
huisgenoten de kaart ingevuld hebben, en
nu beweren dat ze geen enkele toezeg
ging of aanmelding hebben gedaan. Dan horen
we liever de man die zegt: „Zeker wil ik
lid worden, want dan ben ik mede-eigenaar
van de hele inventaris” en dat is intussen
al een zaakje van enkele duizenden.
Schulden van betekenis zijn er gelukkig
niet, doch als de vaste bron van inkomsten,
zijnde de contributie, aan ’t wankelen raakt,
dan wordt het moeilijk om iets te onderne
men en half werk is beslist nog minder
dan niets.
Sommigen zijn de mening toegedaan dat
speeltuinen slechts grootsteedse aangelegen
heden zijn, maar laten we dan iets over
nemen, uit het Mej-nummer van Maatschap
pelijk Werk in Friesland, waarin de voor
zitter van de N.U.S.O. (speeltuinorganisaties),
de heer Du Bois onder meer met de vol
gende verklaringen komt:
In de eerste vier maanden van dit jaar
zijn niet minder dan 25 nieuwe speeltuinver
enigingen tot de Nederlandse Unie van Speel
tuinorganisaties (N.U.S.O.) toegetreden. Van
deze verenigingen is het merendeel in klei
nere plaatsen gevestigd, zoals Lisse, Coe-
vorden (2), Zwanenburg, Sassenheim, Does
burg, Leiderdorp, Wassenaar, Soestdijk, Wa
peningen, Rijssen, de Bilt, Broek op Langen-
dijk en Osdorp.
De provincies Gelderland en Friesland ble
ven aanvankelijk bij de overige delen van
het land ten achter. In 1939 telde Gel
derland 7 en Friesland 3 speeltuinvereni
gingen (Leeuwarden 2, Drachten 1). Op dit
ogenblik bestaan in Gelderland 18
Friesland 14 speeltuinorganisaties. In
.schillende plaatsen zijn verder organisaties
gevormd of pogingen tot oprichting onder-
Toetreding tot de landelijke orga
nisatie moet hier nog volgen.
Men mag aannemen, dat de 14 Friese
verenigingen ruim 6000 kinderen bereiken
en aan hun vorming bijdragen. De betekenis
hiervan zou nog aanzienlijk groter kunnen
zijn, indien de overheidssteun wat ruimer
zou vloeien. Een speeltuinbestuur zou zich
dan niet langer behoeven te beperken tot die
activiteiten, welke zo weinig mogelijk
kosten.
Wil men voorkomen,' dat de jeugd afglijdt
naar een bedenkelijke levensstijl en levens
houding (dit gevaar brengt een verstedelij
king nu eenmaal met zich mede), dan dient
het uit de bevolking voortgekomen initiatief
tot het oprichten van speeltuinen krachtig
te worden gestimuleerd. Elke plaats of buurt
met meer dan 300 kinderen behoort in de
toekomst een veilige speelplaats onder een
goede leiding te hebben. Al naar de om-
