w’
DE WORKUMER KRANT
Hindeloopen
F
j
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum,
en Zuidwesthoek van Friesland
IJEME DE BOER, Autoverhuur
met en zonder chauffeur
Veiligheid op de weg
BEL 170
Uk»
S.V.W. AGENDA
No. 34
76ste Jaargang
Zaterdag 29 Augustus 1953
FRISO.
.1
Verzorgingscentrum voor bejaarden
„Mariënacker" te Workum
streekinrichting voor de Zuidwesthoek
Fryske Brief XV.
’k Spriek forline wike in man dy hie goed fiif en tritich jier yn
Amearika west en wie nou nei al dy jierren foar it earst wer ris yn
it aide Heitelan. Hy foun it wie hjir gans foroare en lang sa earmöe-
dich net mear as yn syn jonge tiid. Syn doel wie hjir in pear wike
Redelijkheid gevraagd.
bliuwe, hwant hy koe net sa” lang fan hüs. „ït plan is” sei’ er, „yn fiif wike
üt en thus. En och dan is it al wer moai west.”
Hwat is ’t al in wünder net? Fan it iene ein fan ‘e wrald nei it oare
ütfanhüs en dat yn in wikemanich tiid. It liket wol, de wrald wurdt hoe
langer hoe lytser.
Der inoast ik fan ’e joun oan tinke. Ik siet to lézen yn in boek
hwer noch al hwat yn biskreaun stiet oer de emigraesje yn it foarst van
de foarge ieu. Hwat hawwe de minsken dy ’t hjir wei nei Ameariketeagen
dochs reizen makke. Hwat wie my soks doe dochs in ündernimming. It
barde dat men in healjier ünderweis wie. En dan op in skip, op en yn
elkoar pakt, as hearringen yn in tüne. As men lést hwat dy minsken mei
en troch makke hawwe, hwat in leed en illinde hja op sa‘n reis bilibben,
né öfgryslik. En dochs stiene der eltse reis opnij hiele kloften klear om
hjir wei to gean. „Alles is better as hjir yn dit lan fan earmoede om to
kommen," seine de minsken. Hwant leau mar dat it yn Fryslan yn de
foarge ieu, foar it greatste part her fan roaskleurich west hat. Der fan
dinne it great tal emigranten of sa ‘t men doe seiLanforhuzers.
Mar net altyd wie it breafraechstik oanlieding om it aide skiere
lan farwol to sizzen. Der wiene minsken, dy ’t om hiel oare reden yn
Amearika it lan fan belofte seagen. It lan hwer ’t hja frijer libje koene.
En dan tink ik op ‘t foarste plak oan de Ofskiedenen fan 1834. It libben
waerd dizze minsken hjir ta in hel makke. Gjin wunder dat forskate fan
harren nei Amearika teagen. Net oars wie it mei de Balkster Mennisten.
Hja koene it mei de oerheit net lyk fine. En sadwaende binne hja ütwykt
nei in frijer oarde. Dat barde nou krekt hündert jier lyn, yn 1853 dos.
Hja kamen tolanne yn Goshen en New-Paris, Indiana.
Ja, it forskil by doe en nou is al great. It mei dan tsjintwurdich in
hiele toer wêze om fuort to kommen, in hiel set duorje ear‘t men tastim-
ming kriget, it reisgjen giet frijhwat gemakliker en geriefliker as ear-
tiids. Der komt noch by, men wit nou yn de measte gefallen hwer ’t men
tolanne komme sil. Men giet nou net sa sear mear op wyld avontuer It
is allegearre folie better organisearre. Siker, der sil grif wol it iene enoar
mankearje, dat leau ik ek wol. Mar sa Onwis as eartiids is it nou net mear.
Hwant yn de forline tiid wie it dochs sa, men moast mar êfwachtsje
hwer men torjuchte kaem. En dat forskate minsken rare bikaeid welkom
men binne, kin men wol op oan. Siker, men koe doe destiids ek wol yn-
Ijochtingen ynwinne by saneamde aginten, mar, [de goede nettoneisprut-
sen), der sieten ek dogenieten Onder. Gjin wQnder dos, dat sa foar en nei,
der minsken wiene dy ’t seine: „Wy wolle seis ris sjen hoe ‘titderliket“.
Great gelyk, der giet op ‘t lést neat foar de man seis.
En sa foun ik yn de Friso fan 10 Sept. 1873, in stik fan twaFerwald-
ster boeren. Dizze beide mannen, R. K. Ókma en G. S. van der Meer,
hiene de drieste skuon oanlutsen en gean op reis nei de Staat Minnesota.
Yn dy tiid grif in hiele ündernimming om sa‘n reis to dwaen. It rapport
dat hja der oer opmakken leit hjir foar my en it liket my wol aerdich der
sa it ien en oar üt oer to nimmen.
Trek er op uit met een boek.
TOK OP VIT i
MPTEEN8OSH
1
Verschijnt eenmaal per wéék
Uitgave
OFFICIËLE MEDEDELINGEN
NOORD D 61
als
uur
GEVONDEN VOORWERPEN
KERKDIENSTEN
PLAATSELIJK NIEUWS
BURGERLIJKE STAND
uur
uur
ds P. E.
van
en
ds Nielsen
zo
iemand, die
en
A.
uur
Heeg 2
voor
onze
gezichten
hopen van sportieve
TON KOOT.
Het Gemeentebestuur van Workum,
J. RUSSCHEN, Burgemeester.
VAN DER GOOT, Secretaris.
Abonnementsprijs: f 1,10 per kwartaal
per post f 2.40 per halfjaar
Gemeente Workum.
Van 20 tot en met 26 Aug. 53.
Geboren: Anna Maria Wilhelmina, dv Hen
drik Sjoerd Minnema en Wilhelmina Maria
Berkhout.
Gehuwd
De Opperwachtm. Postcommandant,
W. KELDERHUIS
uur
uur
ds
ds
en
van
J.
T.
van: Fa. T. GAASTRA Bz.
Boekhandel en Drukkerij, Work «na
Advertentietarief: 7 cent per m.m.
Advertenties van buiten Friesland 9 ct.' per m.m.'
Contracten volgens algemene regeling
Van verslagen, berichten enz. gaarne
spoedige opgaafl
geen ogenblik
laat om zich
wonderen, dat het
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
F V.’
vergelijken met het wel
vandaag. Denk maar eens
en de kaars ter verlichting,
houtvuren ter verwarming,
van de kleding en
aan de langzame gang
onderhouden met paard
De Stichting „MARIËNACKER” te WOR
KUM stelt zich ten doel de exploitatie van
een pensiongebouw met 35 kleine woningen
(waarvan 6 flatwoningen) en is bedoeld als
een
uur ds A. J. Schneider.
Gegadigden, zowel voor pensiongebouw
voor de woningen, kunnen zich ter gemeente
secretarie van Workum aanmelden, alwaar
nadere inlichtingen verkrijgbaar zijn. Voor
de eerste toewijzing van woningen dient
aanmelding te geschieden vóór 15 September
a.s.
en overleden: Geen.
uur ds Fok-
uur en ’s
G. Kuperus
Het pensiongebouw, dat waarschijnlijk in
Maart 1954 geopend zal worden, biedt plaats
aan 40 verpleegden. De kleine woningen
kunnen vermoedelijk reeds in December a.s.
betrokken worden.
Leesdienst. ’s Av.
van Kouduta.
It Bistjür fan de Ried fan ’e Fryske
Biweging docht üs it folgjende brief oan
de Ried fan Ministers yn Den Haag takomme:
Excellenties,
Het bestuur van de Ried fan ’e Fryske
Biweging neemt de vrijheid Uw aandacht
te vragen voor het volgende:
Binnen afzienbare tijd zullen de nieuw
samengestelde gemeenteraden in Friesland bij
een komen, waarbij de gekozen gemeente
raadsleden weer de eed of de belofte zullen
moeten afleggen.
Het is Uwe Excellenties bekend, dat bij
de aanvang van de tegenwoordige zittings
periode sommige burgemeesters vooruitlopende
op de door de Minister van Binnenlandse
Zaken toegezegde wettelijke beschikking aan
gaande de Friese kwestie in haar volle
omvang, voor bepaalde nieuwgekozen raads
leden moeilijkheden hebben geschapen, door
de in het Fries afgelegde eed of belofte
niet als volwaardig te aanvaarden.
Wij menen ernstig rekening te moeten
houden met de mogelijkheid, dat bovenbe
doelde vergaderingen der nieuwe gemeente-
raden gehouden zullen worden op een tijd
stip, waarop de toegezegde wettelijke be
schikking van Je Ministers nog niet zal
zijn afgekomen.
Het is daarom, dat wij Uwe Excellenties
met aandrang verzoeken wel te willen be
vorderen dat in deze overgangstijd personen,
welke de eed of de belofte op grond van
godsdienstig en/of nationaal beginsel wensen
af te leggen in de hun eigen Nederlandse
moedertaal: het Fries, te dezer zake niet
door de Burgemeesters zullen worden ver
hinderd of in gebreke gesteld.
1 Kinderschopje (blauw); 1 zilv. armband;
1 double? armband; 1 vulpen; plastic porte-
monaie (f0.12); 1 portemonaie kind (f0.25);
1 Lipssleutel; doublé armband; armband,
z.g. parels; doekspeld, waarin 2 steentjes;
trouwring; 1 broche.
Workum, 24 Aug. ’53.
(Doopsgez.) Voorm. 10.05 ds J. P. Jacobs-
zoon van Oldeboorn.
(Geref.) Voorm. 9
ds H. C. Endedijk.
(Bapt.) Voorm. 9.30
Heidenschap (Herv.) Voorm. 9
Beker van Wassenaar. Nam. 1,30
L. de Vrijer van Makkum.
Fcrwoude (Herv.) Nam. 1.30
kema van Exmorra.
I
Uitwedstrijden
Vertrek j
Hielpen 1—Workum 3
Vertrek per rijwiel 2.30
(Doopsgez.) Geen dienst.
Molkwerum (Herv.) Voorm. 9 uur Js
J. Oostenrijk (Voorber. H. A.) ’s Av. 7.30
Inzending van advertenties uiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 uur
ons niet te denken, waarde
nog niet steeds gewezen
de grote gevaren, die aan ’t
alcoholgebruik bij snelverkeer kleven? Want
’t gebruik van slechts één enkele borrel
of glas bier of wijn, maakt, dat de chauffeur
z’n werk niet zo precies verricht als de
ander, die geen alcohol heeft gedronken-
Het reactievermogen van de eerste is ver
traagd en daardoor juist kan een ongeluk
gebeuren. Tegenwoordig met dat steeds druk
ker wordende snelverkeer, met auto’s, mo
toren en bromfietsen is ’t noodzakelijk, dat
elke weggebruiker, dus ook de chauffeur,
motor- en bromfietsrijder doordrongen is van
de noodzaak alles te vermijden, wat maar
enigszins gevaar oplevert op de weg en dat
is ook de alcohol.
Daarom dus: Geen alcohol bij snelverkeer!
Veilig rijden? De alcohol vermijden.
Vandaar ook de actie van de V.A.S. (Ver
eniging Alcoholbestrijding bij Snelverkeer), die
’t wrak van een auto geplaatst heeft of laat
plaatsen in: Drachten, Leeuwarden, Frane-
ker, Harlingen, Sneek en Heerenveen.
Prov. V.A.S, Commissie,
C.A.B. 1Workum 1 te Bolsward.
Aanvang: 6 uur
Workum 2—C.A.B. 2, Sportpark Workum
Aan vang: 6 uur
Jeugdwedstrij den
Thuiswedstrijd: Workum 4Oeverzwaluwen 2
Workum wit shirt 3.30 uur
Oeverzwaluwen 1—Workum 1
per rijwiel 2.45 uur
en nam. 2
Telefoon Redactie en Administratie 45
Postrekening 82259
dienste .staan, zijn werk
verrichten. Gaat maar
heimachine of pompen
deze bezigheden zijn in
drassige land allerwege
geschied.
Elk onderdeel van
die 7501000 jaar achter
boeiend verhaal opleveren, als
en
aan
aan
aan
maaltijden, of denkt eens
van het verkeer,
en kar, of aan df
gebrekkige kennis der geneeskunde bij het
uitbreken van besmettelijke ziekten, die als
rampen door het land gingen.
Toch wilde ik daarvoor Uw aandacht niet
vragen. Mijn gedachten gaan uit naar de
wijze, waarop men hoorde wat er in verre
1 en
2e klasse A afd. Friesland: Oeverzwaluwen
1, Heeg 2, Balk 2, D.W.P. 2, Workum 2,
de Kooi 4, Hielpen 2, IJ.V.C. 2.
3e klasse B.: Oeverzwaluwen 2, Workum
3, Bakhuizen 3, Q.V.C. 2, Woudsend 2,
Makkum 2, Oudega W. 1.
Jun. A: Balk 1, Bolswardia 1, D.W.P. 1,
Makkum 1, Oeverzwaluwen 1, O.N.S. 1,
O.N.S. 2, Workum 1 en zo mogelijk Wor
kum 2.
Jun. B: Q.V.C. 1 heeft zich teruggetrok
ken) Makkum 1, Oeverzwaluwen 1, Oever
zwaluwen 2, Hielpen 1, Heeg 1.
Afd. B: Workum 2, H.J.S.C. 1, Oudega W.
1, Bolswardia 1, Bolswardia 2, A.V.C. 1,
Froonacker 1.
In de vacature D. Dijkstra als jeugdleider
is gekozen de heer M. H. Bruggenkamp, die
deze benoeming heeft aangenomen.
Voor Workum 1, 3 en 4 Junioren zijn
vriendschappelijke oefenwedstrijden vastgesteld
(zie de „S.V.W,” agenda).
Warns (Herv.) Voorm. 9 uur ds A. J.
Schneider. Nam. 1.30 uur ds A. J. Oosten
rijk. Afscheid.
Staveren (Herv.) Voorm. 9.30
av. 7.30 uur Eerw. Heer
van Leeuwarden.
het leven in de tijd,
ons ligt, kan een
men dat gaat
wee van ons
de olielamp
de turf- en
de eenvoud
Het is U natuurlijk niet ontgaan, hoe in
deze jaren verschillende steden in ons land
haar 750- of zelfs 1000-jarige bestaan vieren.
Dit gebeurt dan natuurlijk met de nodige
feestelijkheden, waarbij historische optochten
en kleurrijke gebeurtenissen uit het verleden
een grote rol spelen. Onwillekeurig brengt
dat er velen toe om ook eens te gaan snuf
felen in oude boeken om na te gaan, hoe dat
leven van hun voorouders van zo’n duizend
jaar her toeging. Als zij onder het lezen de
beelden uit het verleden tot leven kunnen
zien komen, dan wordt het meestal een
boeiend verhaal, dat doet begrijpen, hoe
het waarlijk lang niet altijd „braderije” was,
wat de klok sloeg.
Wat was het leven van toen eenvoudig,
wat ging het zonder omslag toe, maar wat
was het ook vol gevaren en onzekerheden!
is waarachtig niet zonder reden,
men tezamen ging wonen in
beschuttende dikke wallen
gracht er om heen,
bescherming ging zoeken
van een kasteelheer,
f ’"7^
Zij die zich reeds eerder hebben aange
meld behoeven dit niet opnieuw te doen.
Gaast (Herv.) Voorm. 9 uur
Ooijen.
Hindelo apen (Herv.) Voorm. 9.30 uur
en nam. 2 uur candidaat de Wolf
Utrecht.
(Geref.) Voorm. 9.30 uur
7.30 uur ds Janssens
(Doopsgez.) Voorm. 9.30 uur
van Warns.
Kcudum (Herv.) Voorm. 9.30
Brouwer (H. Doop). Nam. 2
W. Dekker van Hemelum.
■'OS*.
Enige dagen geleden heeft men in de
krant kunnen lezen, hoe de Leeuwarder Recht
bank een jongeman van 18 jaar heeft ver
oordeeld, omdat hij, een auto besturende
onder invloed van alcohol, een motorrijder
had aangereden, de dood ten gevolge heb
bende.
Deze laatste was 19 jaar
uitstekend bekend stond.
Rouw dus in dit gezin, om een zoon op
deze wijze te moeten verliezen. Maar ook
droefheid in ’t andere huis, waaruit de
„dader” komt, omdat hij drie jaar z’n
rijbewijs kwijt is en daardoor wellicht z’n
werk, zodat hij misschien werkloos gewor
den is.
Geeft dit feit
lezer? Moet er
worden op
genoeg herhaald worden om
steken goed uit te kijken en
weten zo langzamerhand wel dat bij rijden
langs de straat of door dorpen hun aandacht
mag verflauwen, ’t Is te
er naderhand over te ver-
gauw gebeurd wast
„S.V.W. NIEUWS.
De competitie is in zicht voor onze
voetbal afd. Zaterdag 5 Sept, gaat de voet
bal weer rollen. De Senioren en Junioren afd
schreef ieder met drie elftallen in. Hef
jeugdbestuur neemt nog in overweging om
nog een 2e Jun. A elftal op te geven,
daar nog enige jongens zich als lid heb
ben opgegeven. Zij die nog lid willen wor
den (hetzij Senior- of Junior-lid) dienen
dit zo spoedig mogelijk te doen bij bode
Hendriksma of één der bestuursleden.
Voor het le elftal kan er dit seizoen
veel op het spel staan, daar berichten de
ronde doen dat voor het Noorden het vol
gende seizoen mogelijk een 3e klas K.N.V.B.
zal worden gevormd en dus de hoogst ge
plaatsten promotiekansen zouden hebben.
Workum 2 is het afgelopen seizoen naar
de 2e klas afd. gedegradeerd. Zal het haar
lukken opnieuw in de le klas terug te
komen? Zij zullen ondervinden dat tegen
standers als Oeverzwaluwen
niet voor de poes zijn.
De S.V.W. elftallen zijn volgens onder
staand schema ingedeeld:
Workum 1 (4e kl. K.N.V.B.) BI. Wit,
Heeg, O.N.S., Workum, Leeuwarder Zwa
luwen, Q.V.C., D.W.P. en M. J. V. Meppel.
Laatstgenoemde club is de nieuweling
afdeling die bij Friesland werd in
gedeeld. Het is prettig om weer eens nieuwe
i te zien en
wedstrijden getuige te zijn.
Zondag 30 Augustus 1953.
M arkuni (R.K.) Voorm. 7.30 uur Vroegmis.
10 uur Hoogmis. Nam. 3.30 uur Lof.
(Herv.) Voorm. 9 uur ds D. J. Spaling
(H. Doop), ’s Av. 7.30 uur ds L. de Vrijer
van Makkum.
uur ds B. Fabrie.
uur ds H.
uur ds
Het
dat men tezamen ging wonen in steden
achter beschuttende dikke wallen met
een gracht er om heen, of dat
men bescherming ging zoeken onder de
hoede van een kasteelheer, wiens vesting
een veiligheid bood, die het eenvoudige huis
of die de boerderij niet geven kon. Hoe
simpel waren de middelen van vervoer. Eigen
lijk was men met schip en paard uitgepraat.
Hoe eenvoudig waren de gereedschappen en
de werktuigen om de dagelijkse arbeid te
verrichten. Het kost ons nu de grootst»
moeite, om te bedenken, hoe men zonder
de machines en de motoren, welke ons nu ten
naar behoren kon
eens heien zonder
zonder pomp. En
ons waterrijke en
al heel vroeg
gebieden geschiedde. Ik denk aan de wijze
waarop men contact had met hen, die wij
nu onze buren zouden noemen, maar die
toen onwezenlijk ver weg waren voor de
middeleeuwers. De middelen van vervoer
en het tempo bepaalden de afstand en dat
tempo was uitermate laag. Wat is tegen
woordig ver, als men zich in enkele dagen
van werelddeel naar werelddeel kan ver4
plaatsen, wat is ver, als men in enkele uren
van land naar land kan vliegen? Wat is
ver, als men per telefoon in enkele se
conden contact kan hebben met zijn ken
nissen op tientallen, of honderden kilome
ters afstand? Wat heet nog ver, als men
kort na een droef of verheugend voorval
van betekenis door middel van telegrafie,
radio, of televisie overal ter wereld de bij
zonderheden te horen of zelfs te zien kan
krijgen?
Het kost werkelijk moeite, te bedenken,
dat het in de middeleeuwen de zeelui of Je
krijgslieden waren, of vooral de marskramers
en de minstreels, die pas lang nadat de
gebeurtenissen waren voorgevallen, deze in
de herbergen en aan de haardvuren ver-f
haalden. Er waren immers geen kranten en
tijdschriften en er waren toch geen boeken
in grote getale onder het volk verspreid, er
bestonden immers nog geen drukpersen. Ze
ker, er waren wel boeken, maar deze werden
door klerken met de hand geschreven en
met eindeloos geduld en vakkennis verlucht
met tekeningen, die het geschreven woord
verduidelijkten. Het zijn deze tekeningen,
miniaturen genoemd, in de oude perkamen
ten banden, die ons nu nog een belangwek
kend beeld geven van het leven en werken
in verre tijden. Het raadplegen van deze
boeken bleef slechts beperkt tot de vorsten,
de edelen, en natuurlijk de geestelijkheid.
Beseft men eigenlijk nu wel, wat een gewel
dig voorrecht het is, te kunnen lezen en
voor enkele guldens boeken te kunnen ko
pen? Begrijpt men wel, hoe groot het ge
noegen en hoe weldadig de genieting kan
zijn, rustig gezeten in zijn huis of tuin, bij
het ter hand nemen van een boek, waar
in men van regel tot regel de gedachten
kan volgen van anderen, die ons wat te
zeggen hebben?
Laten wij terugkeren tot de wereld van
vandaag. Voor sommigen is het nog va-
cantietijd; velen hebben er reeds van ge
noten en zijn er op uit getrokken naar andere
streken om verpozing te zoeken en frisse
moed op te doen voor het werk dat straks
weer wacht. Maar ook vele anderen zullen
zich die luxe niet kunnen veroorloven. Zij
zullen hun ontspanning dicht bij huis moe
ten zoeken. Voor hen is er de mogelijkheid,
die de middeleeuwse mens absoluut miste,
namelijk een boek ter hand te nemen en
zich in de wereld van de schrijver te laten
opnemen. Of hij nu zijn eigen leven beschrijft,
of dat van anderen, of hij steden en dorpen
beschrijft, de natuur of het avontuur, het
is altijd een kostelijke gelegenheid tot ont
spanning. Laat die kans niet ongebruikt:
voorbij gaan. Ontsnap op deze zo een
voudig geboden gelegenheid aan Uw eigen
omgeving, ontvlucht zo het gareel van alle
dag. Trek er op uit met een boek!
WORKUM. Op de fokdag van de Vereni
ging „It Fryske Hynsder” te Bolsward be
haalde de heer W. Couperus aan de Oude
dijk alhier, met z’n paard „Harma” in de
rubriek 4_, 5- en ó.jarige stamboekmerries
de eerste prijs, wat toch wel voor een
fraai succes mag doorgaan.
NOG GOED AFGELOPEN.
Toen Zondagmorgen het bijna 4-jarige
zoontje van de heer M. Visser op ’t Noord
onverwachts de straat overstak om bij Beppe
aan de overkant z’n vader en zusje op
te halen, werd hij door een luxe auto zo
danig aangereden dat hij weggeslingerd werd
en gelukkig niet onder de wielen raakte.
Aan z’n beentjes liep hij wel enkele schaaf
wonden op, maar ’t had heel wat ernstiger
kunnen aflopen.
Vooral tegen de jeugd kan het niet vaak
altijd bij over-
i de chauffeurs
