WORKUMER KRANT Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen en Zuidwesthoek van Friesland IJEME DE BOER, Autoverhuur SS3S53S32SS2252S83S52 sn S25è£5è25S25S25S25S25 EFKES BEL 170 IYPSKOFT S.V.W. AGENDA No. 2 77ste Jaargang Zaterdag 16 Januari 1954 II Op bineamd wurdt, dy ‘t it gemeentebistjür fan advys tsjinje moat. FRISO. Deugt het tegenwoordige krachtvoer niet i4 L. Fryske Brief XXXII. It fraechstik fan de strjittenammen. In hiele bulte gemeenten binne de leste tiid oer de strjittenammen to set. It skynt bast wol dat soks moadeis. Dat de iene gemeente net foar de oare ünder dwaen wol. Kwant nea, yn de hiele skiednis net, hawwe de strjittenammen sa de bilangstelling hawn as nou tiids. En lit üs mar gerêst sizze, it sil tige de fraech wêze of ’t der ea wer sa'ntiid komme sil. Hwer him dat oan leit? Wol yn haedsaek hjiroan: flerwei de measte gemeenten hawwe gjin strjitnammen. Alteast offisieel net. Kwant de strjit- ten, buorrens, wegen, paden en dyken hawwe wol nammen. Der hat it folk seis foar soarge. Sa hat it troch de ieuwen hinne westen sa is‘thjoed- deis noch. Sa gau der sprake is fan in nije strjitte, streek, paed, wei of hwat dan ek, hat dé folksmüle der sa mar in namme foar. Hoe 't hja der sa gau ta komme bigrypt men faek net. En it moaijste is, sa’n namme is aimeast noch tige raek ek. In aerdich foarbyld wie wol mei de nije wen- ningen lans de Doltewal, dy ‘t men Korea neamde. Doch lyk as sein de gemeenten kinne aimeast gjin strjitten, doch allinne mar „Wijk A, B, C ensfh. Eartiids neamde men in wijk in „Espel“. Sa wie Warkum fordieldyn fiif Espels en twa bütenketieren. Nou wol men it oars hawwe. De huzen net mear nümere neffens de wyk, mar „strjitsgewize". Soks skynt foar de administraesje better, mak- liker en ienfaldigey to wêzen. Der fan dinne tsjinnet men earst de strjitte nammen swart op wyt to hawwen. Hat men dy ienkear op in list stean. dan moatte dy troch de gemeenteried goedkard wurde. (Ja, ‘t isallegearre lang sa ienfaldich net as it liket). Sa sjogge wy dan, dat der yn üderskate gemeenten in kommisje It work fan sa‘n kommisje moat dan ek wêze: 1. De nammen dy ’t al ieuwen brükt binne en fan slachte op slachte oergyngen, om die fêst to lizzen. 2. Aide nammen dy ‘t forgetten skine to wêzen, wer to brüken. (In foarbyld yn Warkum is wol Snakkerbuorren). 3. Om nije nammen to siikjen, dy‘t histoarysk en geakundich forant- wurde binne. (Sa fine wy yn Warkum ek inkelde fan dy nije nammen: Brouwers- dyk, Brewarsdyk, ensfh.) Boppedien om de skieding fêst to stellen. Nou liket sok wurk wolris makliker as it yn wierheit is. Hwant it kostet oarnaris in bulte muoite om de juste nammen to finen. Ek tsjinnet men er rekken mei to halden, in namme kin troch de ieuwen hinne sa forbastere wêze, dat er fan oarspronkelike bitsjutting netfolle mear oeris. Derom moat men tige sekuer to wurk gean. Net sizze: Sa kin‘t wol, né, hwat is ‘t béste (Nije wike fierder). Versch^nt eenmaal per week Uitgave Telefoon Redactie e) >a met en zonder chauffeur it n R. L. V. D. it 25 Febr. S.V.W.-feestavond PLAATSELIJK NIEUWS rs BURGERLIJKE STAND Gemeente Workum DAMMEN Buij tenen bigoun mei to sizzen :n Uitslag 7-13 •e Ie Uitslag 9-41 dat n tr is 59 samen- PATRIMONIUM nog jn Van 8 tot en met 14 Januari ’54 Geboren 1. te er et 'ij WORKUM. Geslaagd voor het Associatie- diploma Boekhouden onze stadgenoot de heer F. Groen. 2—0 2—0 2—0 0—2 0—2 1—1 1—1 1—1 0—2 0—2 dit dit oproep voort tr in te Ie. ef de et ig e- levenshouding moet ge- Gods. dit onderwerp, werden Abonnementsprijs: f 1.15 per kwartaal per post f 2.50 per halfjaar n, nt o. n ■e ■d t, n n. Ie Ie I, le m :n 1- =1 P- at »- ie, de et Ook Uw adres voor grote en kleinere ritten NOORD D 61 Advertentietarief: 7 cent per tn.rn. Advertenties van buiten Friesland 9 ct. pet m.m. Contracten volgens algemene regeling Van verslagen, berichten enz. gaarne spoedige opgaaf! 2—0 0—2 1—1 1—1 T)—2 2—0 0—2 0—2 1—1 0—2 Inzending van advertenties uiterlijk Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods Vrijdagsmorgens voor 10 uur niet al te veel verschillen heeft zes punten uit acht Workum 2 twee punten uit EXCURSIE NAAR U. TWIJNSTRA’s OLIEFABRIEK TE AKKRUM Door bemiddeling van Twijnstra, fou- ragehandelaar te Workum, maakte zijn clien tèle op Donderdag 7 Januari een excursie naar Twijnstra’s oüefabriek te Akkrum. Om omstreeks half elf arriveerde het zelschap, bestaande uit ongeveer 30 oer it oar- was alsvoigt Joure I v. d. Velde 12 Jan. ’54. Hedenavond vergaderde Pa trimonium, bij afwezigheid van haar voor zitter, onder leiding van de heer S. Harkema, Na de gebruikelijke opening en lezing der notulen kreeg 3e secretaris het woord voor zijn referaat: „Onze levenshouding in deze wereld”. Spr. zette uiteen hoe onze levens houding tegengesteld moet zijn met die der wereld. De wereld moet aan ons kunnen zien, dat we Christus kennen en willen be lijden. Met verschillende voorbeelden toonde hij aan hoe onze houding moet zijn ten ppzichte van allerlei vermaak en ontspanning. Overal dreigt het gevaar der wereldgelijkvor- migheid. Daarom moeten we waken en bid den om onze juiste levenshouding te be- :h n, 99 >9 >u Op vele bedrijven was het vroeger ge woonte, zelf het meelmengsel samen te stellen voor het rundvee. Ieder bedrijf had meestal zijn eigen mengsel en alleen bij grote prijs- verschuivingen in de meelsoorten week men hiervan af. De samenstelling van het meel mengsel berustte op ervaring. In de loop der jaren had men, door telkens kleinere of grotere wijzigingen aan te brengen, juist die samenstelling gevonden, die over het algemeen de beste aanvulling leverde op het eigen gewonnen ruwvoer. Waren hooi en kuil minder goed dan normaal, dan werd het mengsel wat rijker gemaakt of er werd wat meer van gegeven. In het tegenovergestel de geval gaf men wat minder krachtvoer. Nu het mengverbod is opgeheven, keren vele boeren tot de oude gewoonte van het zelf-mengen terug. De resultaten die nu met dit krachtvoer verkregen worden, zijn echter niet bevredigend. Men klaagt dan over de minder goede kwaliteit van de tegenwoordige meelsoorten. Voor de oorlog molk men veel beter bij gebruik van hetzelfde mengsel. Deze conclusie is o.i. niet juist. Het is mogelijk, dat de kwaliteit van het meel iets gewijzigd is, maar de verschillen zullen we] zeer klein zijn. Veel groter veranderingen vinden wij bij het ruwvoeder. Er wordt te genwoordig op de meeste bedrijven aan zienlijk meer voer gewonnen dan vroeger, terwijl ook de kwaliteit sterk is veranderd. Voor 1940 had men alleen hooi en warme kuil ter beschikking. Nu heeft men daarnaast veelal ruiterhooi, gedroogd gras en kuil met het één of andere toevoegingsmiddel. De totale hoeveelheid van al deze producten is doorgaans veel groter, dan van het vroe gere ruwvoer. Het gevolg is (en de veranderde omstandigheden gaven daartoe de stoot) dat er meer ruwvoer verstrekt wordt. Dat wil zeg, gen, dat de dieren nu meer droge stof moeten opnemen dan vroeger. De hoeveelheid is vaak zo groot, dat de grens van de verteringscapaciteit daardoor dicht wordt be naderd .en in meerdere' gevallen zelfs wordt overschreden. Het krachtvoer, dat bier over heen nog wordt toegediend, kan niet meer ten volle door de koe worden benut. Het zit dus niet vast op de kwaliteit van liet krachtvoer, maar op de verteringsmogelijk- heid van de dieren, die gedaald is door de grotere hoeveelheden ruwvoer. Bij de vroe gere rantsoenen, die bestonden uit een matige gift hooi en kuil, aangevuld met een pas sende hoeveelheid van het zelfbereide kracht- voermengsel, bleef men veelal in de onderste helft van de droge.stof norm. Daardoor kreeg men een goede vertering van het voer en een gunstig rendement. In de tweede plaats moet men er wel aan denken, dat het eigen gewonnen voer meer gevarieerd en doorgaans van een betere samenstelling is. De van ouds gebruikte meng sels passen daar niet meer bij. In vele gevallen is dus niet alleen de hoeveelheid droge stof toegenomen en daardoor de be nutting van het krachtvoer slechter geworden, maar bovendien wordt dikwijls de eiwit- Ntmealwaard* verhouding te nauw. De rant- waren. Geheel onze richt zijn op de ere Na bespreking van bij de rondvraag verschillende aangelegen heden betreffende de te houden jaarvergade ring besproken. Na het zingen van Ps. 72 11 werd deze vergadering door de heer W. Mundt met dankgebed gesloten. van elk levensverband is geldig Er wordt vaak gezegd dat uit antithese is ont- Daar wordt de „S.V.W.” NIEUWS Indien de terreinen niet worden af- gek'eurd gaat de voetbal Zaterdag weer rollen. Voor „Workum” zijn drie wedstrijden vast gesteld, waarvan het tweede elftal van de Jun. A afd. alleen een thuiswedstrijd heeft, tegen Balk 1. Twee elftallen die in kracht veel verschillen want Balk 1 punten uit acht wedstrijden en zes wedstrijden. JIERGEARKOMSTE „WARKLMS ERFSKIP” Dat de bilangstelling foar it wurk fan W. E. tanimt koe men skoan merkbite, doe ’t de waernimmende foarsitter Moandei-to-joun 11 Jan. goed 30 leden en gasten yn it lytse sealtsje fan „De Wijnberg” wolkom hjitte koe. De oanwêzigens fan it hast fol- sleine college fan B. en W. ien wet- halder hie birjocht fan bihindering dien en fan de gemeinte siktarjs stelde de wnd. foarsitter byaünder op priis, dy ’t him fierder 24 en en gehuwdGeen. Overleden: Christina Fusz, 72 jr, wed. van Jorke de Jong; (te Arkel Z.H.) Doetje Kuperus, 77 jr, wed. van Pieter Dijkstra; Pietertje Veldmans, 85 jr, wed. van Theodo- rus Johannes Weitenberg; (te Franeker) Janke Alberts, 79 jr. en Administratie 45 Postrekening 82259 „O.G.” IV Joure II G. de BoerF. de Graaf J. WiersmaA. Krist Tj. Dijkstra Jz R. Oord U. van der MeerP. Kerkstra Sj. WiersmaJ. v. d. Veen W. de VriesR. Halma Jac. van der Meer—KI. de Jong W. Schaafsma—M. Visser P. NautaL. de Jong J. Vrolijk—G, Goudewent Nei de lezing, dy ’t mei greate oandacht folge wie, en it der op folgjende neipetear, tanke de wnd. foarsitter Mr. van Buijtenen foar syn lezing en waerd efkes skoft halden om de kaskommisje gelegenheit to jaen de jildsaken to kontrolearjen. De bistjürsforkiezing dy ’t nou folge de wnd. foarsitter memorearre yn ’t koart de fortsjinsten fan de ófgeande bistjürsleden, de hearen J. D. de Jager en A. Osinga hie ta gefolch dat de hearen J. Riemcr- •sma en K. Mast in sit yn it bistjür krigen. By it punt bistjürsmeidielingen krige de Boargemaster de gelegenheit der op te wizen dat oangeande in eventueel ófstean fan de stedhussolder noch neat mei wissichheit to sizzen wie. Faeks bistiet der in müglikheit yn it weeshfls sa wie syn miening. ’t Jierforslach joech in oersjuch en gear- fetting fan de wurksumheden fan W. E. yn it forroune jier, der ’t ü.o. twa ekskursjes yn halden binne. Ut it forslach fan de kaskommisje folge dat der in lyts oerskot yn kas wie. De boeken waerden yn oarder bifoun. ,It wie al aerdich let doe ft de wnd. foarsitter nei de rounfraech derft inkelde leden gebrük fan makken, de jiergearkomste slute. f van: Fa. T. GAASTRA Bz. Boekhandel en Drukkerij, Workum Jun. A: Workum 2Balk 1, aanv. 2.45 uur 4e klas K.N.V.B. Delfstrahuizen 1Workum 1 Woudsend 2Workum 3 De „S.V.W.” feestavonden zijn vastgesteld op Woensdag 24 en Donderdag 25 Februari a.s. Het ”m verschillende plaatsen (o.a. deze week in Leeuwarden) opgevoerde blijspel in drie bedrijven van Hans Nesna: „Een baby van duizend weken” wordt door de „S.V.W.’;’ toneelgroep naar voren gebracht. modern bedrijf met een groot waar de mengsels nauwkeu rig worden onderzocht op de juiste stelling. Na de rondleiding werden de heren ont haald op een warme lunch. Hierna was er gelegenheid tot het stellen van vragen, die door de directie beantwoord werden. Het was een mooie en leerzame dag. soenen worden dan veel te duur en de resul taten blijven beneden de verwachting. Wat moet er nu gedaan worden? In de eerste plaats geve men niet meer ruwvoer, dan overeenkomt met de gemiddelde droge- stof norm. Daarnaast kan men dan zoveel van een bepaald meelmengsel voeren, dat aan de eiwit en zetmeelwaardebehoefte wordt voldaan. In vele gevallen lenen het B en C-meel zich hiervoor uitstekend. Blijkt het dan, dat men niet de hele hooi- en kuil- voorraad kan vervoederen, dan zal men een volgend jaar moeten trachten voer van betere kwaliteit te winnen. Dat wil dus zeggen, dat de hoeveelheid niet groter behoeft te worden, maar wel moet men er naar streven in diezelfde hoeveelheden meer voederwaarde te krijgen. Intussen is het niet erg, wanneer men wat ruwvoer overhoudt: oud hooi is oud geld. En men bedenke, dat goed voeren niet betekent meer voeren. Met minder voer, mits de verhouding juist is, bereikt men dikwijls betere resultaten. Sneek De Chr. Jongelings- en Mannen Vereniging „Rehoboth” is nu met voorbereidingen bezig een paar verkoopavonden te organiseren, op straks nader vast te stellen datums. Onze leden, jongeren en ouderen, zusters, moe ders en vrouwen der leden, zijn in de voorbije herfst.en wintermaanden, in allerlei vorm met handenarbeid in actie geweest en nog doorgaande met het maken van veel en velerlei stuk goederen in grote vetschei denheid. Doel van dit alles is, om in onze gewone gang van inkomsten en uitgaven, voor een enkele keer, zo mogelijk eens een buitengewone invloeiïng van financiën te scheppen, om het tekort, van de gedane noodzakelijke onderhoudspost (nieuwe geve]) weg te werken. Nu leeft bij ons het menselijke vertrouwen, dat niet alleen de oud-leden van Rehoboth, maar ook vele andere mede-ingezetenen van ons stadje Workum, ons kunnen en willen helpen op een wijze die zijzelf de beste achten. Een tweetal onzer leden, komen be treffende deze aangelegenheid, te zijner tijd, wel even met U praten. Dat mag wel, he; dat js toch .niet te veel gevraagd? Afgesproken en dan maar tot ziens. Actie Com. Rehoboth. ge- vee- houders, in Akkrum. Men werd ontvangen op het directiekantoor. Na een kop koffie met koek werd het gezelschap door de fabriek rondgeleid door de heren van de directie. Zij vertelden op Boeiende wijze, hoe de fabricage van veevoeders geschiedt. Vooral het mengen en het vormen van de koeken had de grote belangstelling. Veel aandacht werd er ook besteed aan het proefbedrijf, waar de kalveren worden opge fokt door gebruik te maken van de droog- voedermethode. Het is een laboratorium, KADERCURSUS A. R. 14 Jan. Gisteravond werd de door A.R. en Jongeren organisatie uitgeschreven kader cursus voor de eerste maal gehouden. Na opening door de heer W. Mundt, werd inzonderheid welkom geheten de heer de Jong van Leeuwarden, die deze avonden als spreker zal optreden. Spreker begon de beginselpolitiek te bezien ten opzichte van de critiek waaraan ze zo rijkelijk bloot staat. Volgens Prof. Banning was er in het Nederland van voor de oorlog nog wel plaats voor politiek vanuit Christe lijke beginselen, maar nu heeft dit geen zin meer. Daarom is van die kant na de oorlog ook een dringend appèl gericht tot dat volks deel, om als christen en humanist samen op te trekken. Dit was de eenheidsgedachte die in de oorlog wortel had geschoten in ons volk toen men gezamenlijk optrok tegen de over heerser. Dat christelijke politiek juist na de oorlog geboden is, ja eis is van Gods Woord, leert overduidelijk de schoolstrijd, die hier ook in Friesland rondwaart. Het personalistisch socialisme stelt zelf de normen, die Prof. Banning omschreef als gerechtigheid, barmhartigheid, waarheid en •’aastenliefde, terwijl men wel bij de hogere geestelijke zijde rekening met God mag hou den, maar in lagere natuurlijke zijde van het leven moet God er buiten worden ge houden. Dit is fel tegen de A.R. beginselen, waar b.v. Groen van Prinsterer als norm stelde dat iedere ongehoorzaamheid aan de bijbel geweerd moet worden. Gods Woord heeft autoritair gezag. De grondslagen van het Calvinistisch belijden is de Goddelijke souvereiniteit en autoritei* van Gods Woord, hetgeen door Prof. Banning wordt ontkend. God als Schepper en 'Onder houder van elk levensverband is geldig voor elk mens. de christelijke hoek de i staan. Dit is niet juist, these gesteld van de gebondenheid aan God. om de beginselstudie steeds te petten, besloot ,spr. z’n be- Met de weer toog. Tijdens de bespreking kon de inleider nog dieper op verschillende vraagstukken ingaan en hij deed dit evenals in z’n spreken op zo’n prettige manier, dat allen met een voldaan gevoel huiswaarts keerden, in het besef dat het zeker nodig is, ook in onze tijd de plaats te ’bepalen van waaruit men de politieke en staatkundige gebeurtenissen gadeslaat. Door de weersomstandigheden waren er enkele plaatsen onbezet, maar er valt niet aan te twijfelen of de roep van deze avond zal volgende week merkbaar zijn in het aantal aanwezigen, 9 Jan. Gisteravond had de damclub „O.G.” weer 20 gasten om een wedstrijd te spelen voor de K. N. D. B. en wel het eerste 'en tweede tijen tal van Joure. Het was weer een gezellige, maar iets te rumoeri ge damavond. De .verwachting was een dikke nederlaag; welnu een nederlaag werd het voor „O.G.”, maar de spelers hebben zich kranig gehouden, vooral het vierde tien tal heeft heel best gespeeld en met een beetje meer geluk had dit nog winning kunnen worden. Voor het tweede en vierde tiental is intussen de laatste wedstrijd geweest in seizoen. De uitslag O.G. II Sj. FolkertsmaC. S. Wiersma—P. Mast S. WoudaJ. de Jong M. HiemstraE. Camminga Sj. de JongW. Bakker Tj. Dijkstra Dzn.J. Holtrop D. Tjerkstra Jr,J. Boersma G. TjalsmaJ. de Roo D. MulderB. Coehoorn D. KramerA. Mast mei in apart wurdtsje rjuchte ta de sprek- ker fan de joun, Mr. Dr. M. P. van Buijtenen. Nei jt foarlêzen fan de oanteikens oer de foarige gearkomste krige niisneamde sprek- ker it wurd oer de kleasters yn en om Warkum. Mr. van dat der yn de midsieuwen in protte kleasters yn Fryslan west hawwe, mar dat spitigernóch de archiven fan de kleasterbibliotheken hjir net biwarre bleaun binne. Doch is üs üt oare boarnen wol it ien en oar bikend wurden oer forskate kleasters. Sa stie Warkum om üs ta dizze hoeke to biheinen dat yn ’t earst oan noch gjin kleaster bisiet, alhiel ünder ynfloed fan it kleaster St. Odulphus to Starum. Yn 1399 hearre wy foar it earst fan it bistean fan in kleaster yn Warkum as Albrecht fan Beieren in altaer skinkt. It wie in kleaster fan Beginen, >neffens de lettere kleur tan de klaeijing, grauwe Beginen neamd. Dizze froulju übje yn mienskipsforban mar hawwe net de trije geloften öflein. Hja libje neffens de tredde oarderrigel fan de hillige Franciscus. Hwat nou de lettere tastan oangiet: wy hawwe nest de skreaune boarnen ek noch de aide kaerten ta us biskikking, dy ’t üs Ü.o. ynljochtsje kinne oer de lizzing fan de kleasters. Sprekker demonstrearrtet mei in tal fan dy aide kaerten der’t dy fan Jacob van Deventer, op lést fan kening Filips II ütjown, wol de aldste fan is. Oer it al of net bistien hawwen fan in kleaster yn it Heidenskip, hat noch al hwat to dwaen west. Hoewol dit kleaster net op de Fryske kleasterlisten fan 1505 en 1529 foarkomt is Mr. van Buijtenen der dochs fan oertsjüge dat it Sint Ursula kleaster bistien hat en wol yn haedsaek op groun fan iri passage üt it testamint fan pastoar Jarych Harings (yn it stedsarchyf oanwèzich). It soe it iepnichste Karthuizer kleaster yn Fryslan west hawwe. De muontsen libben yn lytse hüskes, dus min oftomear cellulair en neffens strange oarderrigels (üntstien yn Chartreuse, Frankryk). It measte is üs lykwols bikend kleaster Mariënacker. In stikmannich konden oer dit kleaster is biwarre bleaun, de aldste is fan 1457. Sprekker giet der nei de ynhlld fan dizze oarkonden nei en wy krije der üt in ynsjuch yn it stadige forfal yn de libbenswize fan dit nonne- kleaster. It hat in lyts en earm convent west. It jier 1572 bitsjut in rampjier foar Warkum. Tt kleaster wurdt plondere sa as wy üt in klacht fan de Mater fornimme kinne. Yn 1580 wurde de eigendommen, as gefolch fan de Herfoarming, nadere en de susters hawwe wierskynlik de flecht nei Boal- sert nommen. De sprekker dy ’t sa nou en dan op geastige wize parallellen luts mei üs tiid, bisleat syn bilangrike lêzilng mei to sizzen flat wy oan de hege kultper en biskaving .üt dy tiden eins net mear takomme. Dat der yn Warkum in foriening is, dy ’t war docht de skeamele resten fan dy kultuer to sammeljen, hie syn folie sympathy. met over- en een

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Friso nl | 1954 | | pagina 1