WORKUMER KRANT
en
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
Zuidwesthoek van Friesland
IJEME DE BOER, Autoverhuur
met en zonder chauffeur
Oranje -Vereniging Workum
Onze ijsbaan
BEL 170
S.V.W. AGENDA
4
i?
Zaterdag 30 Januari 1954
No. 4
77ste Jaargang
ft
54
Nije wike fierder.
FRISO.
NON OMN1S MOR1AR
Aandacht voor de
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
Populierenteelt
Fryske Brief XXXIV.
It fraechstik fan de strjittenammen.
III.
Om to bigjinnen kinne wy fêststelle itgemeentebistjür dêrre (Barra-
diel) bineamde gjin kommisje, mar haldde it tariedende wurk yn eigen
han. En tank sij it krewearjen fan de gemeente siktans, de hear G. P. de
Vries, hawwe B. en W. de Ried in rapport oerlizze kinnen, hwat troch
deskundigen neamd wurdeu is: „een voorbeeld vcoi anderen en een do
cument van historische waarde".
Wis dit rapport tsjüget fan drege stüdzje, mar ek fan leafde ta it
eigen gea.
De Ljouwerter krante fan 17 Nov. ’53 skriuwt der oer: „Daarom stel
den B. en W. een grondig historisch, heemkundig en taalkundig onderzoek
in, dat resulteerde in een gestencild boekwerk, hetwelk bescheiden proeve
van straatnaamgeving voor de gemeente Barradeel heet, maar dat half en
half een geakundige handleiding is geworden".
Mei rjocht en reden kin men dit boek fan mar leafst 73 blêdsiden in
geakundige hantlieding neame. Hwat der yn to lézen stiet is grif de muoite
wurdich.
It jowt in dudlik oersjoch fan it hwerom en hwerta fan de nammen.
Alles wiist er op men is net oer iis fan ien nacht gien.
It is miskien wol aerdich om hjir in foarbyld to jaenhoe t dizze hant
lieding gearsteld is. Doarp foar doarp bihannele, mar ek oer elts doarp
appart fynt men inkelde bysünderheden.
Hjir is: Wijnaldum. „Volgens de archeologische vondsten moet dit
dorp reeds bij het begin onzer jaartelling zijn bewoond.
De naam komt voor het eerst voor in bronnen van 1357 en is afgeleid
van de eigennaam Winald. De betekenis van deze is momenteel onbekend.
Hieromtrent zullen nog nadere inlichtingen worden gevraagd.
Waarom de inwoners van dit dorp wel de „Katten" worden genoemd,
hebben wij niet kunnen nagaan".
Dan wurde de grinzen fan it doarp oanjown.
Pietersbierum. „Deze naam komt voor het eerst in de bronnen van
1398 voor en is afgeleid van de Heilige St. Pieter [Petrus], waaraan de
kerk was gewijd.
Dr. Sipma veronderstelde dat de dorpen Sexbierum en Pietersbierum
samen vroeger wel „Westerburen" werden genoemd, in tegenstelling met
Oosterbierum en ontkent dat er vroeger een dorp met deze naam heeft
bestaan, dat door de zee verzwolgen zou zijn.
De inwoners hebben geruime tijd de bijnaam „de eksters" gehad,
omdat vroeger dit dorp slechts langs één en dezelfde weg kon worden
bereikt en verlaten, hetgeen ook een bijzonderheid is voor de nesten,
welke eksters bouwen."
Sa soene wy troch gean kinne, mar it wie üs allinne mar om in foar
byld to dwaen.
hardrijderij voor leden
Estafette rijderij 1 dame 2 heren
Vwi^fl pw weak
le-
ig«
it
BURGERLIJKE STAND
>'S-
irs
lit
ch
>r-
KERKDIENSTEN
lie
PLAATSELIJK NIEUWS
DAMMEN
Dullemen
I
het
candidaat
Q-
Uitslag
4-16
S.V.W. NIEUWS
ge-
üitgavi- wm Fa. T. GAASTRA Bz.
Boekhandel en Drukkerij, Workum
Advertentietarief: 7 cent per m.m.
Advertenties van buiten Friesland 9 ct. per m.m.
Contracten volgens algemene regeling
Uitslagen Zaterdag 23 Januari.
Workum 1O.N.S. 1: 13;
Bakhuizen 3Workum 3: 11;
Workum 2 AD.W.P. IA: 110.
lar
an
enkele maatregelen, die men in
de populierenteelt kan treffen.
tijdschriften,
de televisie, heb-
met
aan
0—2
1—1
1—1
0—2
2
1—1
0—2
0—2
0—2
1—1
lat
;en
zij
et-
it-
de
:ed
lOg
de
ide
lat
Op
en
tan
ter
i®-
eg
iet
an
fas
>k,
nd
len
Abonnemefitsprqs: f 1.15 per kwartaal
per post f 2.50 par halfjaar
iie
te
i’s
Ie,
lit
de
>1-
7s
en
n-
ar
te
«ie
de
le
kt
in
an
np
ar
5it
er
ng
de
>e-
or
n-
:m
De
or
ijn
el
len
‘g-
se,
an
en
10-
:r,
en
n-
>te
2—0
2—0
0—2
0—2
0—2
2—0
1—1
2—0
2—0
2—0
13—7
uur ds
ds HL
Jeugdspcrtkampen te Grolloo (Drente).
In de zomer van dit jaar zal een K. N. V. B.
jeugdkamp worden gehouden in Grolloo.
Hiermee ia ongetwijfeld tegemoet gekomen
Van verslagen, berichten enz, gaarne
spoedige opgaaf!
NOORD D 61
9.30
uur
Inzending van advertenties uiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 uur
en vlak bij de
Alle fijnere tak
sparen; zij hinderen niets,
en
de
Nederland is een land, dat weinig hout
produceert. Zelf produceren wij van onze be
hoefte aan hout slechts 10 tot 15 procent.
Het overgrote deel moet worden ingevoerd,
hetgeen geld kost en dus deviezen. Van
daar dan ook, dat de 'heer Ir F. W.
Burger, Houtvester bij het Staatsbosbeheer,
één dezer dagen voor de microfoon de nood
zaak onderstreepte, dat elke mogelijkheid om
zelf het benodigde hout te telen moet worden
aangegrepen. Een van de mogelijkheden ligt in
de populierenteelt, aangezien deze houtsoort
gemakkelijk teelt, snel groeit en hout Jevert,
dat voor steeds meer doeleinden kan worden
gebruikt. Vooral de industrie vraagt popu
lierenhout, veel meer dan de 120,000 kubieke
meter, die ons land produceert.
De populierenteelt is echter niet alleen
een algemeen belang, of één van de industrie.
Ook de aanwezigheid van populieren op het
bedrijf zelf betekent een extra voordeel buiten
andere cultuur. Juist voor de snelgroeiende
populier kan elk verloren hoekje bij de
schuren en stallen, elk onvoordelig per
ceeltje tussen de overige cultuurgronden, elke
rand van kolk of plas, die voor beweiding
niets oplevert, nuttig worden gebruikt. Doch
ook een omlijsting van de boerderij met een
hele rij bomen en de beplanting op de
bermen langs de weg, kunnen veel bijdragen
tot behoorlijke extra inkomsten uit hout.
ZVndag 31 Januari 1954.
uur Vroegmis,
uur Lof.
Zoals elke teelt stelt ook de populierenteelt
speciale eisen. In de eerste plaats komt het
aan op een juiste keuze van plantmateriaal
en op aankoop van de juiste soorten. Wan
neer men bomen bestelt bij een kweker eist
dan bomen, die voorzien zijn van een
N.A.K.B.-pIombe. Alleen dit waarmerk-strook-
je van de Keuringsdienst waarborgt de soort-
echtheid. Koopt men niet gecontroleerd ma
teriaal, dan heeft men kans bomen te ont
vangen, die gevoeling zijn voor kanker, een.
uur en ’s av.
een kamp?
van Maandag tot en met
uur. De deelnemers komen in
Maandagmorgen aan, waarna
uur het kamp wordt ge-
van 2
Hindeloopen (Herv.) Voorin.
H. Altena (H.A.) Nam. 2
Altena. Afscheid.
(Geref.) Voorm. 9.30 uur Leesdienst. Nam.
2 uur ds Bonda van Staveren.
(Doopsgez.) Voorm. 9.30 uur Mej. Dubbe,
proponente van Amsterdam.
Koudum (Herv.) Voorm. 9,30
7.30 uur ds J. Brouwer.
(Doopsgez.) ’s Av. 7.30 uur ds R. Hofman.
(Extra collecte Jeugdwerk).
Molkwerum (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds B.
J. Riemersma van Staveren, ’s Av. 7.30
uur ds A. J. Schneider.
arns (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds A. J.
Schneider van Molkwerum. ’s Av. 7.30 uur
ds mr Q. Rovers.
Staveren (Herv.) Voorm. 9,30 uur ds mr.
Rovers van Warns, ’s Av. 7.30 uur ds B.
J. Riemersma.
gebouwd en
draaiende motoren en
het stuur, gereed om
Non omnis rnoriar..
héél sterven.
Ook Dr. Plesman had dit kunnen zeggen
omdat hij ongetwijfeld in zijn werk zal voort
leven.
ds E. J. Beker,
van Dullemen van
Het Bestuur van de Oranje-Vereniging
roept haar leden op tot het bijwonen van
haar ledenvergadering op Donderdag 4 Febr.
a.s., ’s avonds 8 uur (Hotel „De Zwaan”).
Om dit jaar de feesten van 30 April ’53
te evenaren en de trek van feestgangers uit
de Zuidwesthoek naar onze stad te ver
krijgen, hebben wij Uw medewerking nodig.
Het bestuur van de Oranje-Vereniging ver
wacht daarom dan ook een geheel gevulde
bovenzaal van Hotel „De Zwaan”, om de
plannen voor Koninginnedag 1954 te bespre
ken. Wat zijn Uw plannen? Hoe wenst U dat
de feesten georganiseerd worden? Het be
stuur geeft een ieder de gelegenheid zijn
stem naar voren te brengen en dan een pro
gramma vast te stellen dat klinkt als een
klok.
Zag U die ogen en dat brullen en lachen
van Uw kinderen in de grote feesttent het
afgelopen jaar? Wat brengt 19541
Stel hen tevree.... doe meel
Het Bestuur van de
Oranje-Vereniging van
Workum.
(Zie advertentie.)
Gemeente Workum
Van 22 tot en met 28 Jan. 1954.
Geboren: Marretje Grietje Johanna dv Jotje
Huisman en Eelkje de Boer.
Gehuwd: Taeke Jan Haringsma, 29 jaar,
te Wijtgaard, gemeente Leeuwarden, en Anna
Maria de Boer, 29 jaar te Workum.
Overleden: Antje Boersma, 40 jaar, echtg.
van Johannes Noordenbos; Hendrikus Jo
hannes Jansen, 59 jaar, echtg. van Maria
Anna Rekers.
De laatste eer, welke zo ontelbaar velen
aan de overleden president-directeur van de
K.L.M. hebben bewezen, heeft nog eens dui
delijk onderstreept welk een groot man Dr.
Albert Plesman was.
Uit alle delen van de wereld kwamen de
bewijzen van deelneming met het plotseling
verscheiden van Neerlands luchtreder binnen,
als telegram, brief, telexbericht, bloemenkrans
of gedicht. Ontroerende zinnen van autori
teiten en grote zakenmensen, maar ook van
de eenvoudigen en van de jeugd.
Wat een groot respect heeft Dr. Plesman
met zijn werken weten af te dwingen; als
Nederlander bij zijn landgenoten en als we
reldburger bij de tallozen wier leven hij
niet gaarne in de knellende banden van
grenzen zag!
Er is van de president-directeur afscheid
genomen op een wijze die alle K.L.M.’ers
bij alle weemoed met trots vervuld heeft.
Vooral de dagbladen en tijdschriften, de
radio, het filmjournaal en
ben ons opnieuw treffend doen beseffen dat
niet alleen de K.L.M., maar ook Nederland
en de wereld een figuur is ontvallen met on
zegbaar grote kwaliteiten,
Dr. Plesman heeft de K.L.M. tweemaal op
haar kunnen achterlaten
bekwame mannen
door te vliegen.
Ik zal nooit
Telefoon Redactie en Administratie 45
Postrekening 82259
Iedereen is blij, dat er nu eindelijk ijs
is en dat er geschaatst kan worden. De
vorige keer kon de baan niet opengesteld
worden, maar nu is het er dan toch van
gekomen. Er werd een hardrijderij uitge
schreven voor meisjes om het kampioen
schap van Workum, maar deze kon niet
doorgaan wegens gebrek aan belangstelling.
Waarom wordt er niet meteen een hard
rijderij voor mannen aangekondigd om grote
prijzen? Dat was toch op de ledenvergadering
voorgesteld en aangenomen. Waarvoor wordt
er een ledenvergadering gehouden, als de
besluiten toch niet uitgevoerd worden?
Een grote hardrijderij om flinke prijzen
trekt veel volk uit de omgeving. Dit brengt
geld in de kas en dat is hard nodig,
als men het bestuur wil geloven. Zelfs een
beetje muziek kon men niet betalen. De
muziek uit Workum trok Dinsdagavond naar
Koudum, tezamen met een 'flinke groep
jongelui, die de koude trotseerden en toch
wilden gaan schaatsen. Dat een dorp nu de
schaatsliefhebbers uit de stad trekt, omdat
daar de baan gesloten is, is toch schande?
Zoiets mag niet gebeuren. Gaat dit niet ten
koste van de leden? Waarom lokt men de
Workumers niet hun huizen uit, door een
flink stukje muziek te laten klinken? Dan
waren er vast veel mensen gekomen. We zijn
toch Friezen en niet bang voor een beetje
kou?
Het bestuur worde wakker. Waarom wordt
er geen ijsfeest georganiseerd op verlichte
baan met muziek. Zouden de mensen uit
de omtrek dan niet naar Workum trekken?
Wie niet waagt, die niet wint.
EEN LID.
Workum (R.K.) Voorm. 7.30
10 uur Hoogmis, ’s Av. 7.30
(Herv.) Voorm. 9.30 uur
Nam. 5 uur ds Joh.
Oudega (W.) Jeugddienst.
(Doopsgez.) Voorm. 10 uur ds. R. Hofman
(Extra collecte Jeugdwerk).
(Geref.) Voorm. 9 uur ds H. C. Endedijk
(H.A.) Nam. 2 uur ds H. C. Endedijk
(H.A. en nabetrachting).
ÏBapt.) Voorm. 9,30 uur ds B. Fabrie.
11.30 uur Zondagsschool.
Heidenschap (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds
D. J. Spaling. Nam. 1.30 uur ds Joh. van
Dullemen van Oudega (W). „Jeugddienst.
Oudega (W). „Jeugddienst.
Ferwoude (Herv.) Nam. 1.30 uur candidaat
van der Heide.
Gaast (Herv.) Voorm.
van der Heide.
ziekte, die het hout van de bomen misvormt
en vrijwel waardeloos maakt.
De populier heeft voorts redelijk goede
grond nodig, die bij voorkeur zo luchtig!
mogelijk en toch waterhoudend moet zijn.
Voor de boom is een plantgat vereist van
1 m in het vierkant en 5060 cm diep.
De meeste bomen moet men zo planten,
dat zij even ,diep in de grond komen als
zij op de kwekerij gewend zijn geweest. Po
pulieren maken evenals de wilgen
echter een uitzondering op deze regel. Zij
vormen bij dieper planten gemakkelijk nieuwe
wortels op het stamgedeelte, dat in de
grond is gekomen.
Bij kans op beschadiging door paarden en
vee moet men de jonge bomen op de een
of andere manier beschermen. Dit kan bij
voorbeeld geschieden door de stammetjes te
omwikkelen met gaas of prikkeldraad, dat
enkele keren per jaar moet worden gecontro
leerd om ’t ingroeien te voorkomen. Beter is
’t de afrastering van ’t land zo aan te brengen,
dat de dieren helemaal niet bij de bomen
kunnen komen. Met schrikdraad kan hierin
op vrij eenvoudige wijze worden voorzien.
Nadat de boom de gelegenheid heeft ge
kregen zich rustig te ontwikkelen, moet al
spoedig met de jaarlijkse zorg worden be
gonnen, die voornamelijk bestaat uit snoeien.
De goede snoeier zal steeds zorgen, dat de
topscheut van de boom kan doorgroeien; hij
zal dus deze topscheut onder alle omstan
digheden sparen. Om een rechte stam te
krijgen, moet men bovendien zorgen, dat
er maar een topscheut is, d.w.z, dat een
zijscheut, die zich vlak naast de top ont
wikkelt en deze beconcurreert, moet worden
weggenomen. Ontwikkelt zich lager in de
kroon een tak sterker dan de andere takken,
dan moet deze in zijn geheel
stam worden verwijderd,
ken moet men
integendeel, zij dragen straks weer blad
bevorderen tevens een snelle groei van
hoorn.
Bij de verdere ontwikkeling van de boom
dient de verzorging zich uit te strekken tot
het produceren van takvrij stamhout, het
geen kan worden bereikt door de onderste
takkransen weg te nemen. Een 5-jarige boom
moet bijvoorbeeld voor een derde deel een
takvrije stam hebben en dus voor twee derde
kroon. De 10-jarige boom krijgt al een
takvrije stam tot de helft van de hele boom,
terwijl men bij de 15-jarige boom drievijfde
gedeelte aanhoudt. Bij deze laatste verhou
ding laat men de ontwikkeling der boom on
gestoord.
Dit zijn zo
het belang van
Overigens is de Nationale Populierencommis
sie, Kemperstraat 3 te Utrecht, gaarne bereid
bij aanvraag kosteloos een vouwblad over de
populierenteelt toe te zenden. Een uitvoeriger
vlugschrift over de teelt kan men bovendien
aanvragen bij het Staatsbosbeheer, Museum-
laan 2, Utrecht.
Workum 2 AOeverzwaluwen IA 2 uur
Workum 3Oudega W. 2 3.15 uur
M.J.V. 1 (Meppel)—Workum 1
Maandagavond 7 uur
15 jaar en ouder
Opgeven voor Zaterdagavond 10 uur bij Stam
of Fré de Boer (bij drieën) door elkaar loten
inleg f 1.per trio; prijzen luxe voorwerpen
Muziek op de baan
VORST....
DUS WATERLEIDING AFTAPPEN
Reeds vele malen is erop gehamerd
dat bevriezing van de waterleiding en het
daarmee gepaard gaande ongerief kan wor
den voorkomen door de waterleiding ’s avonds
af te tappen. Het gevaar is dan ook niet
denkbeeldig, dat Uw reactie is: „Dat weet
ik nu langzamerhand wel”. Toch menen wij,
gedurende de vorstperiode, U in Uw eigen
belang op het hart te moeten binden Uw
waterleiding met zorgen te omringen; ook
in dit geval geldt: voorkomen is beter dan
genezen!
U kent het recept: kelderramen goed af
sluiten, kieren dicht maken, de watermeter-
put met stro of oude kranten afdekken en
vooral iedere avond de waterleiding gehecjl
aftappen.
WORKUM. Naar we vernemen zal de direc
teur van „it aide fabryk” de heer Tj. Folmer,
dit voorjaar op zijn verzoek vervangen wor
den. Op de feestavond van de Personeels
vereniging, voor volgende week Woensdag
uitgeschreven, zal vrij zeker de opvolger
ook aanwezig zijn.
Voorlopig blijft de heer Folmer echter als
adviserend directeur werkzaam, maar zal zich
dan metterwoon toch in Leeuwarden vestigen.
23 Jan. Gisteravond kwam de laatste
wedstrijd aan de beurt voor de K.N.D.B.
Het tweede en derde tiental van G. S.
Leeuwarden speelde toen tegen O. G. 1 en
3. De voorspelling was van alle kanten een
nederlaag en O.G. 3 moest dan ook ver
liezen. O.G. 1 echter, die deze wedstrijd
moest winnen om het districtskampioenschap
te behalen, zette alles op alles en wist ook
deze, de vierde wedstrijd in dit seizoen, te
winnen. Daarmee werd tevens het kampioen
schap in de wacht gesleept.
De uitslag was als volgt:
O.G. 1 Ü.S. 2
J. ,de Vries—J. v. d. Kamp
D. VisserK. Poortinga
R. DijkstraT. Bijl
J. Dijkstra Pzn.U. v. Gelderen
D. ‘v. d. MeerP. Mellema
F. SjoerdsF. de Boer
G. DijkstraJ. Boonstra
D. TjerkstraE. de Boer
S. FolkertsmaS. Lijzinga
Sj. FolkertsmaU. Hoogterp
Uitslag
O.G. 3 G.S. 3
D. MulderJ. Posthuma
D. KramerD. Kalma
J. Nijenhuis—J. Verkaik
D. SeeklesP. de Vos
J. DijkstraW. v. d. Wal
J. SteigingaA. Laurens
Tj. Dijkstra Jzn.Jan Otter
J. MolenaarJac. Otter
G. de BoerR. Rottinga
J. WiersmaK. Zijlstra
aan het verlangen van vele Noordelijke ver
enigingen ook deel te nemen aan dit mooie
werk, waartoe men voorheen niet in staat
was, omdat de reiskosten te hoog waren.
Wie kunnen deelnemen?
K.N.V.B. of afdelingsclubs met hun junioren
van 1218 jaar. Er lean worden inge
schreven met 1, .2, of meer elftallen en
reserves.
Hoe lang duurt
Een kamp duurt
Zaterdag 13
de loop van
omstreeks 12.30
opend.
Welke weken?
Het ligt in het voornemen ;dit èerstje
kamp in het Noorden een tijdsduur
weken te geven, welke eerst zullen worden
vastgesteld, nadat uit de binnengekomen aan
meldingen is gebleken, welke weken het
meest gewenst worden. Ze vallen in de
schoolvacantie. Per week zullen ongeveer 200
jongens kunnen deelnemen. Totaal dus plm.
400 jongens met hun leiders.
Wat zijn de kosten?
De kosten bedragen f 13.50 alles inbegrepen
met uitzondering van reiskosten en zakgeld.
Hoe is het kamp in Grolloo?
Het kamp te Grolloo wor'dt gevestigd in
het bestaande kampeercentrum „De Beren
kuil”. Het ligt temidden van fraaie natuur
op de onvolprezen Hondsrug. Zijn eigen
terreinen en inrichting zijn van dien aard,
dat een uitstekende ontspanning kan worden
geboden. De deelnemers slapen in tenten
op stro (of strozakken) en leiden dus een
week lang het echte buitenleven. Wasinrich
ting en sanitaire installatie voldoen aan de
hoogste eisen.
Wat doen we in het kamp?
Natuurlijk slapen, eten en drinken en dat
alles volop. Daarnaast sport en spel o.a.
lichte athletiek, .tafeltennis en kampspelen.
Bovendien is er voor de aanwezige elftallen
een voetbalcompetitie, waarbij de spelers 3
4 wedstrijden spelen. De leiders kunnen
er met hun jongens op uit trekken om mooi
Drente te leren kennen. Hunnebedden en
heidevelden liggen in de naaste omgeving,
alsmede de olievelden te Schoonebeek. De
K.N.V.B. heeft hiermede de eerste steen ge
legd voor een bouwwerk, dat het Noordelijk
Jeugdkamp heet.
De S.V.W. gaat ook inschrijven. De eerste
zes aanmeldingen uit onze jeugd afd. kwa
men binnen. Er moeten minstens elf deel
nemers zijn. Bij goed weer gaan we per
fiets. Kosten dus f 13.50 voor deze bij
zonder mooie kampweek. Jongens geef je
zo spoedig mogelijk op bij de jeugdleiders
met vermelding welke week je kiest.
De K.N.V.B. neemt dan een beslissing
welke week wordt aangewezen.
9 uur
