POKKEN
WORKUMER KRANT
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
Bijbeldag.
Onze ijsbaan
BEL 170
e witte
‘54
Zaterdag 6 Februari 1954
No. 5
77ste Jaargang
ARTSEN SPREKEN
I.
EL
ie>
en
tis
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
NOORD D 61
UEME DE BOER, Autoverhuur
met en zonder chauffeur
„Ottema State", waarvan nog lesteert „de Otumaw ier“. X ccrettjÓttema-
leane of Otteinalaan.
Toelichting: Bekend is hiervan de oorsprong en niet van die van de
Jan Gerritslaan.
Bijzonderheden De wier is een vluchtheuvel dienende ter bescher
ming in geval van vijandelijke aanvallen oi watersnooen. Er zijn nog slechts
enkele wiers in Friesland aanwezig.
Hieraan staat de vroegere stemgerechtigde boerderij „Brandtsma
State" bewoond door gebr. Nammensma".
Foarbyld II, fine wy by Tzummarum. Volgnr 12.
Thans bekend staande benaming: Oosterbierumerweg. Begin en eind
punt Lopende vanaf de brug Tzummarumervaart, eindpunt van de
Buorren tot aan de Pastoarspyp, (N O. richting).
Ontstaan der benaming: Weg lopende in de richting Oosterbierum.
Voorstel: Kloosterweg.
Toelichting: De weg lopende tot aan de Pastoarspyp, welke brug
haar naam ontleent aan het in haar onmiddellijke omgeving gelegen klooster
aan de Kappelleweg.
Daar de weg feitelijk eerst loopt tot Klooster-Lidlum en tot nu toe
geen straat naar een in de omgeving gelegen dorp is genoemd, wordt feite
lijk de voorkeur aan „Kloosterweg" gegeven.
Bijzonderheden: Ten Noorden van deze weg en gelegen tussen de
Kapelleweg en de Vissersvaart heeft vroeger een stemgerechtigde naam
loze boerderij gestaan.’’
Wy sjogge hjirüt dos wol, men hat der alhielendal net eang west, ta
it wizigjen fan besteande nammen. Sa wurdt it ütstel dien, (en it is oan-
nommen ek,) om de Miedlean fuortoan de Bethaniëleane to neamen.
En hwat sei nou de Ried fan dit rapport? Hwant op 23 Nov. 1953
hawwe de Vroede Vaderen fan Barradiel har der oer ütsprekke moatten.
UndersKate kranten hawwe der in great forslach fan opnommen.Mar
■ik bin sa lokkich en haw in üttreksel fan de oantekeningen fan dy Rieds-
forgearring. Sadwaende witte wy nou moai skoan hwat der sein wurden is.
Mar foar ik der hwat üt oanhelje, soe ik earst op hwat oars wize
wolle.
Sa gau yn in gemeenteried de strjittenammen/)p 't aljemint komme,
sit der oarnaris ek noch hwat oars oan fêst. Nammentlik defrageMoatte de
nammen yn ’t Frysk, of yn ‘t Hollansk of twatalich? Ja der is men it
lang altyd net oer iens.
Dat jowt wolris hwat spul n t wier. Forline jier hat der yn de Ried
fan Haskerlan ek noch alfrijhwat drokte west oer de Fryske nammen. De
Ried dêrre naem it bislüt, in stikmanich strjitten soene nammen krije al-
linne yn ‘t Frysk. Soks wie tsjin it advys fan B. en W. De Boargem hat
doe birop oantekene, mar nei ‘t wy letter lézen hawwe, hat de Ried dochs
har sin krige.
It is allinne mar spitich to neamen, dat yn dit stik fan saken, de
Friezen elkoar sa min forsteane. Spitich dat in great diel fan üs folk, it
eigene net achtet, mar mear fielt foar it üneigene en foar frjemdsin.
Nije wike it léste
I. „Dorp Sexbierum. Volgnr 26. Thans bekend staande benaming
Jan Gerritslaan. Lopende vanaf de Hearewei in N.W. richting tot de
i Hornestreek.
Ontstaan der benaming: Niet bekend. Werd ook wel „Ottemaleane"
genoemd naar de in deze omgeving gestaan hebbende stemgerechtigde
/V t .1 t ZX XX 11 Xï V» X ar X-» ^4 a l* fc-X A - - -1 - ■*- X --
Laat Uw kinderen in het eerste
levensjaar Vaccineren
Fryske Brief XXXV.
It fraechstik fan de strjittenammen.
IV.
Foar hwat de strjittenammen oanbilanget, dizze wurde ek wiidwei-
dich biskreaun. Derta hat men elts blêd fordield yn sawnen en sjocht
er sa üt
1. Volgnr. 2. Thans bekende benaming. 3. Begin en eindpunt.
4. Ontstaan der benaming. 5. Voorstel. 6. Toelichting. 7. Bijzonderheden.
Om sjen to litten hoefolle wurk der fan dizze hantliefling makke is
en hoe düdlik en klear alles ütlein wurdt, sille wy twa foarbylden
oernimme.
Dorp Sexbierum. Volgnr 26. Thans bekend staande benaming
Verschijnt eenmaal pet week
Uitgave
nga
üt
it
ws-
ura
EEN NIEUWE LES!
9
BURGERLIJKE STAND
itjse
GEVONDEN VOORWERPEN
eerste
1
werden
is vermeld, zijn
Bestuur Ijsclub „Workum”.
2.
uit
BOUN FAN PLATTELANS-FROULJU
pt 2.
pt. 2.
S. de Boer 3 pt.
al
yn
aan
forsnaperingen
en
SCHAAKWEDSTRIJDEN
PLAATSELIJK NIEUWS
de
d.)
Dr. H. W. SCALONGNE, Arts
Administratie 45
Postrekening 82259
igte
eter
Ex-
TV.
aar
v»n
le-
iet
ie.
is-
eu
tte
en
ak
en
hij
er
oba
vi-
dit jaar zal in Den Haag
cd.
we
oer
J.
sit-
Abennemeaitsprijsf 1.15 per kwartaal
per post f 2.50 per halfjaar
ud
ar
as
l-V
ep
le
en
le
en
en
ler
an
se.
je,
de
lie
en
je
st,
en
ge
se
len
sje
te
vam Fa. T. GAASTRA Bz.
Boekhandel en Drukkerij, Workum
Advertentietarief: 7 cent per tn.m.
Advertenties van buiten Friesland 9 et. per m.m.
Contracten volgens algemene regeling
Fiets, Royal De Luxe; dubbele fietstassen;
portemonnaie; een rood.bonte hond; sjaal;
1 vulpen; muts; wanten; zilveren heren hor
loge (vestzak); dames jasje (zwart).
Workum, Februari 1954.
ons lid, dat
„slaapziekte” lijdt,
met deze korte
te hebben ge-
'i
van de
beide
en ek dit is wer tige goed slagge. Boppedat
is elts hast wol mei in lyts pryske nei hüs
ta gien.
It wie hast healwei ülven doe’t de foar-
sitster dizze joun slute.
i—i
Van verslagen, berichten enz, gaarne
spoedige opgaaf!
Inzending van advertenties uiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 uur
het werk dat zij
en bood
eens
voor
hen een
Gemeente Workum
Van 28 Januari t.e.m. 3 Februari ’54.
Geboren en Gehuwd: Geen.
Overleden: te Assen, Maaike Molenaar, 59
jaar.
WORKUM. Met ingang van 1 Maart a.s.
is benoemd (als opvolger van de heer Tj.
Folmer) tot directeur van de N. V. Kaas-
en Roomboterfabriek „Workum” voorheen
Tjebbes Co. (geassocieerd in de N. V.
Lijempf) de heer A. Wedzinga te Kampen,
die hier al eens tijdelijk als assistent-direc-
teur werkzaam is geweest.
Mundt 2 pt.
Groep C: 1. Folkert Venema 3
Henk Wagenaar 2 pt.
Groep D: 1. Herman Douma 3
Taeke Hoekema 2 pt.
Groep E: (6 deeln.): 1. Wibo v. Terwisga,
Koudum 4'/9 apt. 2. Bennie Adema 3 /a pt.
3. Rintsje S. de Boer 3 pt.
De 29ste Jannewaris haldde de Boun
fan Plattelans-Froulju, ófdieling Warkum, har
jiergearkomste yn de Doopsgez. consist., de
jouns healwei achten.
Hoewol it waer min wie, koe de foarsitster
dochs noch sa’n lytse tritich leden wolkom
hjitte.
De sifers fan de skathaldster lieten sjen,
dat men krekt droech oer de sleat kommen
wie, en ek üt it forslach fan de skriuwster
bliek, dat ’r op in goed jier werom sjen
wurde koe.
Dernei spriek de foarsitster wurden fan
wurdearring ta de skiedende skriuwster, mefr.
van der Zijpp, dy ’t 17 jier lang de stuw-
krèft fan de forieniging west hat. Nei noch
in wurdtsje fan mefr. van der Zijpp kaem
de bistjürsforkiezing, hwat dizze kear samar
klear wie. Mefr. Smits fan ’e Langeleane siet
der de earste kear
lokkich daliks oan.
Nei it skoft mei thé
kaem it gesellige diel fan dizze joun oan bar
ek dit is wer tige goed slagge. Boppedat
Zaterdag 30 Jan. 1954 werden weer de
jaarlijkse districtswedstrijden F.S.B., georga
niseerd door de Schaakclub O.D.I., te Wor
kum gehouden.
De Heer Niemantsverdriet kon in zijn
openingswoord, ondanks de concurrentie van
de schaatssport, nog 32 oudere en 22 jeugdige
schaaksters en schakers welkom heten.
De Heer J. D. Kramer van Sneek sprak
als bestuurslid van de Friese Schaakbond.
Hij vond het verheugend, dat zovele meisjes
en jongens hier bijeen gekomen waren, om
hun schaaktalenten met elkander te meten,
en hoopte, dat dit voorbeeld ook in andere
plaatsen navolging zou vinden. Hierna werd
met de wedstrijden begonnen en menige span
nende partij werd gespeeld. Vooral bij de
ieugd kwamen enkele verrassende uitslagen
voor, o.m. een 3-tal partijen, die in remise
eindigden door „pat”.
men be-
ongeveer
verwekte, toen de eersto
na vaccinatie
Telefoon Redactie en
v. d. Meulen, 3 pt.
niet
nog dikwijls op
de vergaderingen mochten komen.
In zijn sluitingswoord sprak de voorzit
ter de wens uit dat de Jongerein-afdeling
een tijd van bloei tegemoet mocht gaan en
brarht de algemene vergadering van 17 Fobr.
die verzorgd zal worden door de „Centrale
Raifaissenbank” te Utrecht, nog eens onder
de aandacht en hoopte, dat deze eoed b“zo>'ht
zal worden door leden en belangstellenden.
De uitslagen in de verschillende klassen
waren alsvolgt:
le klasse A: 1. E. D. de Boer, 21/, pt.
2. J. Sj. IJbema 2 pt.
le klasse B: 1. K. Meijer, 21/, pt. 2. L.
E. Meijer, Koudum 2 pt.
2e klasse A. 1. J. Werkhoven, Mak-
,kum, 21/, pt. (na loting) 2. W. Lubberts
21/, pt.
2e klasse B: 1. J.
2. J. Seekles 2 pt.
3e klasse A: 1. M. v. d. Meer, Bakhuizen
3 pt. 2. A. Goedhart 2 pt.
3e klasse B: 1. K. Visser, Staveren 21/, pt.
d. Zee, Oudemirduna
voerig. Hierop volgde een vlotte nabespreking,
welke volledig door de spreker werd be
antwoord.
Daarna kwamen de jaarverslagen
secretaris en penningmeester. Deze waren
keu"ig verzorgd.
Vervolgens kwam de bestuursverkiezing aan
de orde. Na heel wat stemmingen en herstem
mingen kwam er een viertal uit de bus.
Dit waren: S. de Witte, voorzitter; G.
van Dam, secretaris; S. Bajema, penning
meester en A. van der Zijpp, 2e secretaris.
Bij de rondvraag maakte de 2e voorzit
ter, de heer B. Algera, van de gelegenheid
gebruik, om de scheidende bestuursleden nog
te Bedanken voor
de vereniging hebben gedaan
kleine herinnering aan.
Hij hoopte dat ze „De Jongerein”
spoedig zouden vergeten en
mochten
A.R. KADERCURSUS
3 Febr. ’54. Hedenavond werd het
derde gedeelte van de A. R. Kadercursus ge
houden. De heer K. de Jong van Leeuwar
den handelde op deze laatste cursusavond
vooral over de doelstellingen van het Geref.
Politiek Verbond. Spr. zette uiteen hoe de
breuk van verschillende leden der Geref.
Kerken (art. 31) met de A. R. Partij be
halve door het ethisch conflict veroorzaakt
werd door een verschillende visie van de
Christelijke Politiek. Volgens het G. P. Vj.
moet de Kerk in het centrum staan, het ge4
hele staatkundige leven is onderworpen aan
de suprematie van de kerk. Alles, ook het
Staatkundige leven moet medewerken om der
Verlossingswil, om de kerk. De politieke
beginselen van het G. P.V. zijn gebonden
aan Kerk en Belijdenis.
Spr. toonde met verschillende voorbeelden
aan tot welke consequenties genoemde op
vattingen kunnen voeren. Ook werd nog even
stilgestaan bij de richting van Prof. Dr. A.
A. van Ruler. Deze bestrijdt ook de Chr.
Politiek als zodanig; van Ruler staat de
Christelijke Staatsidee voor ogen.
Tegenover deze beide richtingen stelde spr,
tenslotte de A. R. Beginselpolitiek. De A. R.
Partij is niet kerkelijk of interkerkelijk, het
is een Christelijke Partij die gebonden ig
aan een Program van Beginselen, dat ge
fundeerd is op Gods Woord.
Nadat de, spreker naar aanleiding van ver
scheidene gestelde vragen nog een nadere
toelichting had gegeven, bracht de voorzitter
hem dank voor het houden van deze cur
susavonden.
De wens werd hierbij uitgesproken in de
toekomst meer van zulke cursussen te or
ganiseren, omdat deze ongetwijfeld Uilen tot
diepere kennis van de A. R. beginselen.
Naar aanleiding van een door „Een Lid”
geplaatst artikeltje in onze Workumer Krant
„Friso” van 29 Januari j.l. willen wij pro
beren ons „ontstemd” lid weer tevreden te
stellen (een goede vereniging mag geen on
tevreden leden hebben). Inderdaad is op de
laatst
en aangenomen dat de eerste hardrijderij er
een zou zijn van mannen zonder onderscheid.
Door de plotseling strenge invallende koude,
kon men verwachten dat de eerste dagen onze
kranten vol zouden staan met aankondigingen
van grote hardrijderijen met als gevolg dat
slechts kleine groepje werkelijke hardrijders
te kust en te keur kon gaan en men dus
op een zeer matige belangstelling van de kant
der snelle rijders moest rekenen. Lazen wij
niet deze week in onze Friese kranten dat
de Ijsvereniging Dokkum een aangekondigde
grote hardrijderij (totaal prijzen ca. f 200.
moest laten overgaan wegens gebrek aan be
langstelling van de kant der rijders? Te
lefonisch had men nog geprobeerd enkele
goede rijders te krijgen door ze vrij reis
kosten etc. aan te bieden maar ook dit lukte
niet. Om dit ook hier in Workum te voor
komen besloot het Bestuur met wat be
scheidener rijderijen te beginnen en direct
niet alle kruit te verschieten. Vanaf Woens
dag is de baan elke avond verlicht en is
er door velen een dankbaar gebruik van ge
maakt; om de goede stemming te verhogen
was er zelfs muziek op de baan! Blijft de
winter doorgaan dan zal het Bestuur zeker
niet schromen en proberen de snelste rijdsters
en rijders naar Workum te trekken. Heeft
het Bestuur niet gezorgd dat wij eindelijk
in Workum de beschikking hebben gekregen
over een goede en vertrouwde ijsbaan? Men
bedenke wel dat dit alles buitengewoon grote
kosten met zich heeft meegebracht, met als
gevolg een niet al te vette kas. Hoewel het
met dit koude weer onder goede dekens aange
naam slapen is verzekeren wij
het Bestuur nog niet aan
Wij hopen ook ons lid
uiteenzetting weer tevreden
steld.
en naem' it
De Opperwachtm. postcommandant
W. KELDERHUIS
gehouden jaarvergadering voorgesteld
Op 16 Juni van
in de Houtrusthallen het feit worden herdacht
dat 150 jaar geleden de wereld-bijbelvoor-
ziening door de bijbelgenootschappen een aan
vang nam. Een grote interkerkelijke, natio
nale samenkomst wordt op die dag belegd,
waar veel te horen en te zien zal zijn
over het éne Boek, dat de weg des behouds
wijst voor de gehele wereld. Deze Bijbeldag
duurt van half 11 tot 4 uur. De kosten
voor deelname aan deze grootse betoging
voor personen uit Workum bedragen f 9.
In deze prijs is begrepen:
De reis der deelnemers naar Den Haag
en terug.
In het middaguur een eenvoudige lunch,
’s Morgens koffie en ’s middags thee.
Vrije toegang tot de Houtrusthallen.
Een herinnering aan de „Bijbeldag”.
Wil men zijn reis zelf bekostigen, dan be
taalt men f 3.als deelnemersbijdrage
onderstaand adres.
Voor verenigingen en clubs is dit een
prachtige gelegenheid om samen een dag uit te
gaan. Zulk een uitgaansdag is ook zeer aan
trekkelijk, omdat de Bijbeldag om 4 uur ij
afgelopen en Houtrust vlak bij Scheveningen
is gelegen.
Ook Den Haag biedt allerlei mogelijkheden
om deze dag verder prettig te besteden.
Er bestaat ook de mogelijkheid om door
middel van spaarzegels de deelnemersbijdrage
bij kleine bedragen tegelijk bij elkaar te
sparen.
Voor opgave als deelnemer en voor het
verkrijgen van verdere inlichtingen wende
men zich tot de Bijbeldag-organisator voor
Workum e.o. de heer J. Koornstra.
Van nu af aan
Ten enenmale onvoldoende
Het zou zo behoren te zijn, dat alle
kinderen beneden het jaar steeds tegen pok
ken waren gevaccineerd (wacht men totdat het
kind tussen 1 en 2 jaar is, dan kom(t
maar al te vaak van uitstel afstel) en dat
telkens na tien jaren de geheel ongevaar
lijke herinenting bij hen plaats heeft.
Geïmporteerd pokkenvirus zou dan stuiten
op een grondig geïmmuniseerde bevolking;
er zouden zich in dat geval praktisch geen
ziektegevallen voordoen, van een epidemisch
optreden van pokken zou dan in het ge
heel geen sprake kunnen zijn.
De werkelijkheid is helaas anders. De vac
cinatie toestand van de nederlandse bevol
king is ten enenmale onvoldoende. Dat wil
zeggen, dat een wel zeer groot aantal mensen
onder ons nog nooit tegen pokken zijn,
ingeënt!
Dat is een heel treurige zaak, maar het
is ook wel weer begrijpelijk, als
denkt, welk een consternatie het
dertig jaar geleden
encephalitisgevallen
waargenomen.
JAARVERGADERING JONGUREIN.
Op Woensdag 27 Jan. kwam „De Jon
gerein afd. Workum in hotel „De Wijn
berg” bijeen, voor het houden van de jaar
vergadering.
Deze vergadering stond hoofdzakelijk in
het teken van de bestuursverkiezing.
Dit was een belangrijk punt van de agenda
omdat er vier nieuwe bestuursleden moesten
worden gekozen.
Dit kwam door speciale omstandigheden
zoals: emigratie, vertrek en verplicht af
treden.
Ing -komen stukken waren er enige, hoofd-
-akflijk van de volkshogescholen. Het speet
de voorzitter dat voor dit, toch zo nuttige
'nderdeel van de algemene ontwikkeling, zo
weinig belangstelling bestond en hij hoopte
dat dit spoedig veranderen mocht.
Hierna hield de heer G. van Dam een in-
Iri ’ing over de: „Me’kwinning en de daaraan
verbonden consequenties”.
Spreker behandelde dit onderwerp zeer uit.
Gevaccineerde personen zijn voldoende
tegen het pokkenvirus beschermd. De aldus
verkregen onvatbaarheid is echter van tijde
lijke aard.
De inenting dient eigenlijk iedere tien jaar
opnieuw te geschieden, in tijden van daad
werkelijk gevaar is zulks na vijf jaar al
weer noodzakelijk!
Revaccinatie levert geen bijzondere gevaren
op. Met de inenting die voor de allereerstet
maal plaats vindt, is het iets anders gesteld.
In zeldzame gevallen kan na zulk een eerste
inenting namelijk een ontstekingsproces in
de hersenen optreden.
Bij kinderen onder de twee jaar is deze
inenting echter steeds ongevaarlijk.
(na loting) 2. D. P.
21/v pt.
3e klasse C: 1. Mej. A. Martens, Oudega,
H.O.N. 3 pt. 2. H. Westerhuis, 2 pt:
3e klasse D: 1. G. de Boer, 21/, pt.
2. G. de Zwart 11/, pt.
Waar geen plaatsnaam i
de spelers afkomstig uit Workum.
Jeugdgroepen
Groep A: 1. Tineke Mulder 3 pt.
Douwe de Jager 2 pt.
Groep B: Menkie Venema 3 pt. 2. Frits,
Wanneer van nu af aan alle kinderen tegen
pokken worden ingeënt, voordat zij hun
eerste, desnoods voordat zij hun tweede ver
jaardag vieren, is er voor de toekomst veel
gewonnen.
Bij zulke kinderen zal een eventuele be
smetting op latere leeftijd lichter verlopen en
....zij kunnen zonder bezwaren worden ge-
revaccineerd, wanneer de toestand dat wense
lijk of noodzakelijk maakt. Vaccinatie be
schermt zowel tegen gewone pokken als te
gen witte pokken of alastrim.
Wanneer alle ouders van nu af aan ook
in dit opzicht voor het welzijn van hun
eigen kinderen zorgen, zal het nog wel
geruime tijd duren, .voordat de vaccinatie-
toestand van de bevolking bevredigend kan
worden genoemd, maar hier ligt toch de
sleutel voor dit probleem, zowel voor de
enkeling, als voor de gemeenschap.
Ouders, laat uw baby’s inënten tegen pok
ken. Niet alleen nu, maar altijd! Ieders
medewerking is noodzakelijk om ons volk
voor een ramp als een pokkenepidemie te
behoeden.
Buitengewoon kwetsbaar
De bestaande indirecte vaccinatiedwang is
toen telkens voor één en twee jaar opgeheven,
zodat er nu grote en zeer zwakke plekken
in onze weerstand tegen de pokken bestaan.
Pas later heeft men kunnen vaststellen, dat
een eerste inenting in het eerste of tweede
levensjaar geen enkel gevaar oplevert, maar
de bedoelde leemten waren er toen en
de aard der zaak zijn ze er nog.
Op deze wijze zijn wij als volk buitenge-,
woon kwetsbaar als het om besmetting met
pokkenvirus gaat. Telkens worden wij op
geschrikt door nieuwe, dreigende gevaren op
dit gebied.
In 1949 was er ernstige ongerustheid. Kort
na elkander deden zich toen op twee troe
pentransportschepen, die van Indonesië op
weg naar huis waren, gevallen van pokken
voor. Het gevaar voor een epidemie is toen
overgedreven.
In 1951 werd Nederland opgeschrikt door
een pokkenepidemie in Tilburg. Dank zij
de uitgebreide, toen getroffen maatregelen
heeft men het kwaad in de kiem kunnen
smoren.
Afgelopen maand waren het de witte pok
ken in Den Haag, die de geneeskundige auto
riteiten zorgen baarden. Gelukkig is dit virus
tot nu toe betrekkelijk onschuldig gebleken
en hoopt men verdere uitbreiding te kunnen
voorkomen.
