ERFSKIP—
i
i
I
I
i
I
I
I
I
I
I
I
I
WORKUMER KRANT
I
I
I
f
1
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workurn, Hindeloopen
No. 36 en Zuidwesthoek van Friesland
Onze Volksgezondheid
I
Nogmaals: Beatrixoord!
BEL 170
I
I
I
f
I
I
I
g
S.V.W. AGENDA
GREVENBICHT
77ste Jaargang
Zaterdag 11 September 1954
WARKUMS
ft
FRISO.
uitslag aanbesteding
W
Léste oprop.
'I
tg
Belangrijk contingent
Fryske Brief LXIII.
‘k. Hie yn de Friso fan forliden Sneon noch al hwat nijs fan Warkums
Erfskip forwachte. Hwant it bericht fan de wyks tofoaren, wie nou
just net om oer to pochen. Ja net om ‘t in diel ald-Warkumers in blom
op ‘t jak stutsen krigen, mar dat de eigen Warkumers it foar dy in
stalling hwat sitte litte. Net de meiwurking jowe dy‘t men eigentlik for
wachte. En dat foei my danich óf. Nou kin der yn in wike tiid hiel hwat
foroarje en sadwaende wie ik dan ek tige nijsgjirrich of ‘t der nou faeks
hwat oer yn stie. Mar neat, hear.
Doch doe ‘t ik noch ris goed nei tocht, moast ik by my seis sizzei
hoe hat it bistjür nou tiid om to skriuwen? Fiersto drok fansels. Hwant
sil it spul in bytsje kreas yn oarder, dan kostet dat in hiel bulte tiid. Sa‘n
installing is op ‘t lést gjin ütdragerij, hwer ‘t men alles mar op- en yn-
elkoar set.
Derom nim ik it it bistjür dan ek alhielendal net kwealk dat hja gjin
tiid fine kinnen hawwe en skriuw hwat oer de installing. In minske hat
mar ien pear bannen en kin mar op ien plak tagelyk wêze.
Om ‘t ik dochs oan ‘t skriuwen bin, wol ik’ der dan noch mar in
spuontsje ünder stekke, hwant it fjürke moat brannen bliuwe.
Fan de kant fan it- bistjür is sein wurden, dat de üld Warkumers
aerdich üt ‘e hoeke komme. En soks is wier. Hwat ik ,sa [hjir en der al
sjoen haw fan hwat er nei Warkum ta giet, nou it is it sjen wol wur-
dich, hear.
Lit mij der marris hwat oer fortelle.
In jier twa lyn haw ik skreaun oer „De Warkumer kofskippers yn
de 18e ieu“. Wy hawwe doe léze kinnen, dat sokke skippers faek moannen
ünderweis wiene. As hja dan wer bihülden thüs kamen, krigen hja wolris
in sulveren leppel presint. In tige moai eksemplaer, sil men yn de wike
fan 20 oan 25 Sept, to sjen krije. Boppedien in stikmanich dingen dy‘t sa‘n
kofskipper, foar in twa ieuwen lyn, mei ta wolkom thüs naem.
Fierwei de measten fan jimme witte wol, dat yn de gildetiid, de mas
ters en ek de „gezellen," de saneamde „gildeproef" dwaen moasten, foar
‘t hja de titel fan master of gesel krigen.
Sa hat in Warkumer sulversmid as gildeproef in lodderein-doaske
meitsje moatten. In stik wurk wol sa moai, dat meh seit: Hoe hat de man
it foar-en-oar krige. Ek dat doaske komt nei jierren wer yn Warkum.
Nou soe ik hjir wol folie mear skriuwe kinne, mar och dan is de
aerdichheit der óf.
Allinne dit noch. Immen, dy’t seis gjin Warkumer is, hat my forline
wike in moaije tasizzing dien. Ja „my“ net, mar Warkums Erfskip.
Hwat hy de aldheitkundige forieniging ta sein hat, bliuwt oan 20 Sept,
ta in „forrassing". Of better sein, ien fan de „forrassingen". Hwant der
wurdt sa troch inkelde ,,ald-brijbekken“ aerdich hwat biküpe. Ek efter de
rêch fan it bistjür om.
En net allinne om der in wike mei to pronkjen, mar om it letter in
plak to jaen yn de aldheitkeamer.
Soks wiist goed en moat üs oanfiterje om foral üs bést to dwaen dat
dizze ütstalling slagget.
Extra lasten
Streven naar gelijkheid
Offensief der vrijgezellen
A bol
V«r«ch^nt eenmaal per week
Telefoon Redactie
KERKDIENSTEN
uur
ds E. J.
lil
de heer Ooster-
Dienst.
omge-
da. S.
E.
uur
av.
uur
en
Lik.—
maar
PLaaTSELIJK nieuws
bent
WORKUM. Aan pater W. C.
voor
uur
uur
uur
een
cru
om'
om
verschijnen
middag in
I 37860.—
f 37450.—
eBtoprqoi t L15 pet IcwMtaal
p«r pout f 2.50 per halfjaar
i
Uitgave
S.V.W. NIEUWS
De competitie-voetbal begint a.s. Za
terdag voor Workurn wel flink te rollen.
Er komen dan direct zeven elftallen in ’t
veld, in drie wedstrijden voor de senioren en
drie voor de junioren, want van deze laatste
is er 90k een ontmoeting tussen clubgenoten.
Alles tezamen dus een wedstrijdprogramma
dat de diverse elftallen in staat stelt om
Inzending van advertenties uiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 uur
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
NOORD D 61
IJEME DE BOER, Autoverhuur
met en zonder chauffeur
zich meteen maar goed los te spelen. Een
goed begin is ’t halve werk, zegt men wel
eens, dus zijn w© na de zomerrust wel be
nieuwd naar de resultaten van deze start-
middag.
Advertentietarief: 7 cent per tn.m.
Advertenties van buiten Friesland 9 cti pet m.m;
Contracten volgens algemene regeling
f 36975.—
f 36964.—
f 36659
36240.—
f 35380.—
33950
i wezen wij, daar-
groot aantal dok-
hoeken
gaande
Van verslagen, berichten enz. gaarne
spoedige opgaaf!
Woudsend/Sneek
D, Pijnacker, Kollum
T. de Vries, Workurn
Firma Rombout, Franeker
J. Kuipers, Zurich
Gebr. de Boer, Hindeloopen
G. de Boer en
1 rrie n
gewerkt.
Het is ons van verschillende kanten ver-
Mldstd, dat het stellig niet denkbeeldig is,
As wy tsjintwurdich de kranten neigean
dan fait it op safolle historyske ütstallings
d’r dizze simmer hélden binne. De oanlie-
dingen der ta wiene net oeral gelyk: it ieno
plak hie safolle ieuwen bistien, in oar plak
woe ris in feestwike hawwe en in tredden-ien
die it om noch wer in oare reden. Mar
hwat dan ek de oanlieding wèze mocht, nef-
fens de kranteforslaggen koe men f rij wol
oeral bést tofreden wèze mei de bihelle resul
taten, sawol hwat de meiwurking fan de
boargerij oangie as it tal bisikers. Wy hoege
hjir allinnich mar to neamen de tentoanstel-
lings to Dokkum, Harns en de Jouwer. Men
wit, dat wy it yn Warkum mei in goed
wike ek safier hoopje to krijen, al wolle wy
us net mei niisneamde tentoanstellings mjitte.
Der ta wie nou ienris foar us de tiid
fan tarissing to koart en ek rnoat hjir
mei biheinde middels noch to folie ympro-
visearre wurde. Dit nimt net wei dat wy yn
elts gefal dochs sa goed möglik foar ’t Ijocht
komme wolle. Fan forskate kanten is us al
meiwurking tasein en wy binne der tige
bliid mei, mar as der noch minsken binne
dy’t us noch hwat yn brüklien ofstean wolle,
dan si 11e wy dat graech sa gau müglik for-
nimme. Der ta dizze léste oprop.
dat binnen slechts enkele jaren voor het
Noorden heel best zou kunnen worden vol
staan met een sanatorium van zodanig kleine
omvang, dat het zou kunnen worden on
dergebracht in de nog bruikbare gebouwen
te Appelscha (enige verbouwing inbegrepen).
Kijk, leden van Beatrixoord, als men dat
uit bevoegde mond meer dan eens hoort en als
wij dan de open brief van Dr. Dijkstra daar
naast houden, moet er dan wel gebeuren wat
hét bestuur nu voorstelt?
Naar onze mening: Neen!
Neen, omdat het waarschijnlijk lijkt dat
zo’n grootse bouw helemaal niet meer nodig
zal zijn;
Neen, omdat allerminst vaststaat, dat, het
belang der patiënten verplaatsing van de
gelegenheid voor operatief ingrijpen eist;
Neen óók, omdat het vliegveld Eelde het
bouwen vlak bij de Groninger Universi-
teit ten ©nen male onmogelijk maakt!
Aan U de beslissing!
Oosterwolde (Fr.), September 1954.
Mr. G. A. BONTEKOE.
GEVONDEN VOORWERPEN
Vulpen, enkele doublé armbanden, doublé
halsketting, zonnebril, portemonnaie met in
houd, zakmes, kinderpet, kniekousen, staaf
Soldeeptin, ceintuur, postzegels, overall, lede
ren riem, jockey pet, enkele muntbiljetten,
zadeldek, vetspuit, zaag, vulpotlood, sjaal,
enz.
Workurn, September 1954.
De Opperwachtmeester Postcommandant,
P. POSTMA
I
uur ds mr Q.
ds B. J. Riemersma
van ons
zelfs on-
com-
I
BBMn
I
vans Fa. T. GAASTRA Bz.
Boekhandel en Drukkerij, Workam
en Zn.,.
St. Nicolaasga f 33500.
Gebr. Elzinga, Arum f 32873.
Fa. Hoeksma, Hardegarijp f 29940.
Begroting f 35600.
Gegund aan de Jaagste inschrijver.
Uitslag van de door het gemeentebe
stuur van Workurn gehouden aanbesteding
van het maken van een verbindingsweg tussen
Algeraburen en de Oude Heidenschapsterweg.
Er waren twaalf inschrijvingen.
C. van Meekeren, Hindeloopen
T. Kats, Surhuizum
C. Nagelhout en J. Kerkstra,
NIEUWS CRESCENDO’S BAZAR
Met uitzondering van de radio.wagen
van Abbring Hingst, welke Dinsdagavond j.l.
in de stad enige maatregelen bekend maakte
over de in te leveren goederen voor de te
houden bazar, is er tot dusver niet veel
nieuws over de bazar gehoord. Ondertussen
is er wel ijverig en met het grootste ge
noegen door het comité gewerkt, want tij
dens <Je rondgangen van het corps door de
stad zijn er zoveel goederen opgehaald en/of
toegezegd, dat dit een groot succes is ge
worden. Hierdoor is het mogelijk de bazar
welke in de garage van de heer Speerstra
zal worden gehouden, zo groot mogelijk op
te zetten. Naast meerdere verkoopstalletjes
zal men er verschillende sport en spelen kun
nen beoefenen, terwijl tevens de gelegenheid
zal worden geboden om de een of andere
verversing te gebruiken in een goed verzorgde
theetuin.
Het ligt in de bedoeling de bazar op Dins
dag 21 September a.s. des middags van 25
uur ter bezichtiging open te stellen, terwijl
des avonds do officiële opening zal worden
verricht door de EdelAchtbare heer Burge
meester J. Russchen. Voorts zal de bazar
geopend zijn op Woensdag 22 September en
Donderdag 23 September, terwijl de restan
tenverkoop zal plaats vinden op Zaterdag
avond 25 September a.s.
„huwelijksmarkt”.
Hoewel de vrijgezel, met de schoonmoeders
en deurwaarders, maar al te vaak wordt
geplaatst in de klasse, waarover dusgenaam
de humoristen zo gaarne grapje» maken,
neemt hij in onze samenleving een belang
rijke plaats in. Niet alleen kwantitatief, maar
ook kwalitatief. Nog afgezien van hen, die
om religieuze redenen de ongehuwde staat
verkiezen en zo veel prachtig en opofferend
werk verrichten, zijn er de ongehuwden, die
iü do ziekenhuizen, of als pioniers op een-
en Administratie 45
Postrekening 82259
De tuberculosebestrijding moet helaas nog
altijd een voorname plaats innemen in de
zorg voor onze volksgezondheid. Er wordt
vaak beweerd, dat het met de bestrijding
van de tuberculose gerust wel wat kalmer
aan kan, omdat deze ziekte als overwonnen
kan worden beschouwd. Niets is echter min
der waar. Wel neemt gelukkig het aantal
nieuw ingeschreven patiënten bij de consul-
tatie-bureaux jaarlijks af, doch bedroeg over
het jaar 1953 nog bijna 13000.
Het gunstige verloop van de tuberculose-
sterfte in Nederland heeft zich in 1953 voort
gezet. Voor het eerst in, de geschiedenis
heeft de sterfte aan tuberculose in ons
land het laagtepunt van 9.3 per 100.000 in
woners bereikt. Het blijft evenwel nodig dat
de krachten ter bestrijding niet verslap
pen, want al mogen de cijfers gunstig zijn,
het totaal aantal nieuwe (en oude) lijders
aan tuberculose is toch nog een ernstige
waarschuwing dat deze volksziekte nog lang
niet overwonnen is,
In de maand September zullen de t.b.c.-
fondsen „Draagt Elkanders Lasten” en het
„Zuid.Ned. Sanatorium” een dringend beroep
op u doen hen bij de bestrijding van de
tuberculose te helpen en u kunt dit doen
in de week van 13 Sept, tot 19 September
door een flinke bijdrage in de door onze
collectanten aangeboden bus te deponeren of
in te tekenen voor een gift op de aangeboden
lijst. Elke collectant(e) is voorzien van een
deugdelijk legimitatiebewijs.
Door uw bijdrage helpt u echter niet alleen
de tuberculose bestrijden, maar stelt u boven
genoemde fondsen bovendien in staat de
volksgezondheid te bevorderen door rustbe-
hoevende patiënten op medisch advies te
doen opnemen in een rusthuis en de bleek
neusjes via onze Stichting „Kinderuitzending”
op advies van do huis- of schoolarts uit te
zenden naar een gezondheidskolonie.
Wij vertrouwen dat u ons niet zult teleur
stellen, maar het door uw gift mogelijk
zult maken ons werk ter bestrijding van de
tuberculose en ter bevordering der volks
gezondheid onverminderd voort te zetten.
Een gezond volk is ook uw belang!
WORKUM. Aan pater W. C, van "Breda is
eervol ontslag verleend als kapelaan te Wor-
kum, terwijl hier op voordracht van de
provinciaal der paters Augustijnen benoemd
werd, pater R, C. Vink O.E,S.A. uit Wit-
marsum.
Afd. Jeugdvoetbal
De competitie gaat morgen beginnen,
de jeugd zal ongetwijfeld dit jaar haar
best doen ©en zo gunstig mogelijke plaats op
de ranglijst te krijgen.
We kennen de kracht van de tegenstanders
niet, doch pas op jongens, onderschat je
tegenstander niet.
Een voorbeschouwing gaan we niet geven.
Laat het devies voor alle wedstrijden zijn:
Speel eerlijk, wees sportief, doch „vecht”
voor 'een mogelijke overwinning of gelijk
spel. Lukt dit niet, toon je dan een waardig
verliezer en feliciteer je tegenstander met
diens overwinning. Wees steeds actief voor
je club werkzaam en als je verhinderd
te spelen (laat dit echter een hoge
uitzondering zijn) geef hiervan dan tijdig
kennis aan de jeugdleiding. De opstellingen
zo mogelijk iedere Donderdag-
het clubkast je. Zie voor het
programma <j© S.V.W.^-agenda.
zijn
de regering niet gering
wij zien de nodige
zo vlot bin-
Senioren:
Delfstrahuizen 1Workurn 1, vertr. 1.45
De Kooi Z.M.Workurn 2, vertrek 3
Q. V. C. 2Workurn 3, vertrek 1.45
Zie opstelling in kastje.
Junioren:
Workurn 1 ABolswardia 1 A: 4 uur
Workurn 1 B—Workurn 3B: 5.30 uur
(3 B in wit shirt)
Workurn 2BBolswardia 2B: 2.30 uur
zame posten, het werk verrichten dat door
gehuwden niet zonder veel bezwaren zou
kunnen worden gedaan. Onze maatschappij
kan het buiten de vrijgezellen niet stellen.
Dat zou men echter niet zeggen wanneer
men waarneemt hoe die maatschappij zich
tegenover de vrijgezellen stelt. Er is veel
on_ en wanbegrip. Men realiseert zich niet
het gemis van de ongehuwden en maakt
zich er af met de opmerking „Waarom trou
wen ze dan niet?”.
De vrijgezel, die altijd zijn benen „onder
andermans tafel” moet steken, voert geen
goedkope huishouding. De voordelen van de
vrijgezellen tegenover de gehuwdenstaat zijn
uiterst gering of zelfs denkbeeldig, de na
delen duidelijk aan te wijzen.
Maar behalve dat neemt de vrijgezel nog
een allesbehalve prettige „uitzonderingsposi
tie” in, zodra hij met de fiscus in aanraking
komt. Een blik op de belastingtabel 1954
(na de herziening dus) bewijst dat.
De positie van de vrijgezel is, vergeleken
bij die van een echtpaar zonder kinderen,
waarlijk niet voordelig. Want terwijl zulk
een echtpaar eerst belasting begint te betalen
bij een inkomen van f 1.920.(n.k, f 24.
per jaar) moet de vrijgezel al veel eerder
gaan betalen en wordt hij bij een gelijk in
komen voor niet minder 3 an f 121.aange
slagen. Stijgt het inkomen tot f 2400
dan betaalt het kinderloze -echtpaar f 90.
aan belasting, de vrijgezel echter f 223.
dat is twee en een half maal zoveel! Een
vrijgezel die iets meer verdient dan f 5000.
per jaar draagt aan de fiscus f 956.dat
is bijna 19 pCt. van zijn inkomen af.
En zo moet men dan ook niet denken, dat
de vrijgezellen in Nederland hun Bond hebben
ópgericht om eens per jaar in Grevenbicht
een paar dagen feest te vieren en elkaar te
ontmoeten. Achter heel deze „Vrijgezelligheid”
gaat een ernstig streven schuil. De onge
huwden willen verlost worden uit hun uit
zonderingspositie. Zij willen gelijkberechtig-
heid met alle andere Nederlands© burgers.
Zij willen de fiscale regeling, die practisch
een „vrijgezellenbelasting” is, gewijzigd zien.
Dat is een der eerste punten op hun pro
gram, dat er naar streeft de status der
ongehuwden te verbeteren.
Van 17 tot 21 September a.s. zal in
de Limburgse Gemeente Grevenbicht
het Tweede Wereld Vrijgezellencon
gres worden gehouden. Alle café’s
zullen schilderachtige brandpunten
van gezelligheid worden, er wordt
een feestelijke optocht „in het teken
van de vrijgezel” gehouden, de initia
tiefnemer, gemeentesecretaris Greyn,
en andere prominenten zullen er het
vrijgezel.zijn van vele kanten be
lichten.
Wanneer pen dit alles verneemt, ziet men
alleen de „vrijgezelligheid”. Maar de pret
in ‘Grevenbicht geeft toch geen juist beeld
van wat het streven is van de vrijgezellen
organisatie, di© haar wieg had in dit ge
noeglijk Limburgse dorp.
Het gaat niet in de eerste plaats
het maken van wat pret onder elkaar,
ontmoetingspunt” of zoals anderen het
uitdrukken een „huwelijksmarkt”.
uur cn 's
Zon'dag 12 September 1954.
Warkum (R.K.) Voorm. 7 30 uur Vroegmis
10 uur Hoogmis, ’s Av. 7.30 uur Lof
(Herv.) Voorm. 9 uur Eerw. Heer W.;
Postniji van Heidenschap. Fryske Tsjinst.
’s Av. 7.30 uur ds E. J. Beker.
(Doopsgez.) ’s Av. 7.30 uur ds R. Hofman.
(Geref.) Voorm. 9 uur 'en nam. 2
ds H. C. Endedijk
Bapt.) Voorm. 9.30 uur Leesdienst.
Heidenschap (Herv.) Voorm. 9 uur
Beker. Nam. 1.30 uur Eerw. Heer W.
Postrna. Fryske Tsjinst.
Ferwoude (Herv.) Nam. 1.30 uur de heer
Oosterhaven van Epe.
Gaast (Herv.) Voorm. 9 uur
haven van Epe.
Hindeloopen (Herv.) Voorm. 9.30 uur
Nam. 2 uur ds Bellier van Balk.
(Doopsgez.) ’s Av. 7.30
Treffers van Berükum.
(Geref.) Niet ontvangen.
Knullum (Herv.) Voorm. 9.30
7.30 uur ds J. Brouwer.
(Doopsgez.) Voorm. 10 uur ds R. Hofman;
Molkwerum (Herv.) Voorm. 9 uur ds A.
J. Schneider. Voorber. H.A. Nam. 1:30
ds A. J. Schneider.
Warns (Herv.) Voorm. 9
Rovers, ’s Av. 7.30 uur
van Staveren.
Staveren (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds B.i
J. Riemersma. H. Doop, ’s Av. 7.30 uur
ds mr Q. Rovers van Warns.
In een vorig artikeltje behandelden wij
de bezwaren tegen een eventuele vestiging
van een deel van hot sanatorium bij het
drukke vliegveld Eelde en
bij voorgelicht door een
toren uit verschillende
land, op veel te ver gaande en
juiste beweringen in het rapport der
missie Bronkhorst.
Nog een ander aspect van deze zaak dat
tot dusver nog niet werd behandeld, zal
ons ditmaal bezig houden,
In 1947 ontging do gemeenteOoststelling-
werf de vestiging van een grote inrichting
voor zwakzinnigen, omdat, toen het besluit
tot de bouw in Appelscha reeds zo goed
als genomen was, plotseling voor de be
trokken vereniging da kans ontstond de
nieuwe inrichting te bouwen dicht bij een
reeds door haar geëxploiteerde te Asseö.
Op deze manier kon de keukeninrichtïng
worden uitgespaard, het oude gesticht kon
’s middags de warme maaltijd opgediend
krijgen, het nieuwe ’s avonds, of
keerd.
Alléén het uitsparen van die tweede keu
ken deed dus de kansen voor Appelscha
keren.
Gaat nu het voorstel dat het bestuur
'an „Beatrixoord” doet, werkelijkheid wor
den, dan moet er niet alleen een tweede
keuken komen, maar óók een tweede röntgen-
inrichting, een tweede laboratorium, een
tweede apotheek, een tweede wetenschappe
lijke bibliotheek, een tweede ontspannings-
bibliotheek. een tweede cantine en toch ook
wel een tweede installatie voor longfunctie-
onderzoek, als men tenminste niet voort
durend de patiënten heen en weer wil slepen
van Glimmen naar Appelscha en terug.
De operatiezaal te Appelscha -zal wel in
stand moeten worden gehouden, dus daar
van zouden er ook twee komen.
De commisie Banning heeft de economi
sche kant van de zaak buiten beschouwing
gelaten, maar ook het bestuur heeft hierover
gezwegen.
Het is naar ons gevoelen onverantwoor
delijk om de algemene vergadering beslui
ten te laten nemen als thans zijn voorgesteld,
wanneer djt alles niet is onderzocht.
Daar is tijd tè over voor: er wordt voor
lopig tóch niet gebouwd, want acht Vnillioen
is geen kleinigheid, het bouwvolume dat
voor de voorgenomen bouw nodig zou
is óók een voor
te schatten factor en
toestemmingen dus heus niet
nenkomen.
Waarom eigenlijk die haast?
In Denemarken doet men het al jaren
met sanatoria van maar enkele tientallen
bedden en dénkt men niet meer aan het
bouwen an grote inrichtingen.
Onze Nederland e tuberculo-ecijfers zijn, wat
de sterfte betreft, nu al lager dan de Deense,
o c’ oon d» voorbehoedende enting tegen tu-
b cnlo in ons land maar op enkele klei-
der bevolking is toegepast, ter-
daór op grote schaal "mee heeft
J. W. de Jong,
Workum/Sneek f 33650.
Fa. D. Steneker
