ERFSKIP -
WORKUMER KRANT
VREDE OP AARDE
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
Een goede
gewoonte
Nieuwjaarswens
in „Friso”
1
Baldadigheid bij de
jaarwisseling
S.V.W. AGENDA
BEL 170
No. 51
77ste Jaargang
Donderdag 23 December 1954
Dit nummer bestaat uit twee bladen
klokje liede moatten hat. Wol, dat doe ‘t it skoglle wie, master, dy‘t efter
en
i
FRISO.
WARKUMS
i4
Plak op al Uw post
Kinderpostzegels
Het volgende no. van „Friso”
verschijnt Donderdag 30 Dec. a.s.
V/2
2Va-7>/a 1
ff
is, hetzelve herstellen en van groote gebreken terstond aan den Bouw
meester in der tijd kennis geven, teneinde op stadskosten te worden ge
maakt.
Art. 20. Dat hij de klok in dezelve toren dagelijks met 200 trekken
zal moeten luiden, nadat zijn torenklok zal geslagen hebben, op zoodanige
tijd en uren als de trekschuiten van deze stad naar Bolsward afvaren."
Nije wike fierder
Fryske Brief LXXIV.
FAN TREKSKIP TA STOMBOAT
Wis it riglemint mocht er nedich by. Mar yn hoefler men der de hSn
oan haldde kinnen hat, (of faeks de hftn mei lichten,) wit ik net. Mar
wol foun ik ut letter tiid noch al gauris stikken, hweryn in beurt-
skipper, yn ’e boete slein wurdt, om ‘t er büten syn boekje gien is. It sil
doe destiids ek wol krekt gien weze as nou: in minske dochtgraechhwat
er net dwaen mei.
Mar wy geane wer nel it trekskip ta. It leit by de Hynstestalsbrêgge
to wachtsjen oan ’t it tiid fan farren is. De reizgers binne al oan board en
de skipper hat de fracht bard neffens it „tarief oanjowt. De tsjinstrege-
ling seit: „Seis Qre fan 'e wal." Mar hoe moast dy man nou witte dat it
seis üre wie? Op syn horloazje sjen, sijle wy miskien sizze. Der sil mis
kien wolris ien fan harren sa ryk west hawwe, mar oer it algemien leau
ik net dat hja in horloazje hawn hawwe. Hwant it baentsje fan trekschip
per wie alear nou just gjin fet sjoutsje. Wy kinne soks neigean üt dealde
bilesting „cohiers". De toer op it Noard stieer destiids noch net. En dyop
it Suijen, stie wol hwat to fier öf om to sjen hoe let it wie.
It Stedsbistjör, dat soarge foar de „tarieven" en rigleminten, soarge
ek dat de skipper de tiid fan farren wiste.
Op it plak hwer ‘t nou de winkel fan de hear B. Jongstra is, stie al
ear: ,,de Capelle op ‘t Noord." Letter is it in skoalle wurden en it tuorke
hwat der op stie is öfbrutsen yn 1877.
Nou is it üs net bikind of ‘t de koster fan de Capelle faeks ek it.
klokje liede moatten hat. Wol, dat doe ‘t it skoalle wie, master, dy‘t efter
de skoalle wepne, deis ip kepr mppicji oan it klokketou lüke moaste.
Yn de „Instructies en plichten der schoolmeester van de 2e school"
léze wy
Art. 19. De schoolmeester zal het uurwerk tot de klok in de toren op
zijn schoolhuis behoorende, na vereischte moeten opwinden en stellen,
altoos doen slaan vijf minuten na de slag van de klok in de kerktoren, en
indien iets in het uurwerk gebrekkig wordt, zal hij, zoo het hem doenlijk
ftramnai pa»
Uitgave
d
t
I,
I
KERKDIENSTEN
l.
OFFICIËLE MEDEDELINGEN
r
uur
uur
De
aar
0—2
ut
■ag.
J. P. S.
PLAATSELIJK NIEUWS
UIT VOORZORG
4—2
P
r
enz, gaarne
spoedige opgaaf)
t»8
iet
ik
>ok
zo
ze
on:
WORKUM, 22 December 1954.
De Burgemeester van Workum,
J, RUSSCHEN
Van verslagen, berichten
muur
een
en
lij:
aar
rek-
de
ven.
ik
ver-
xkt.
ifin,
noet
laar
i ik
tmi>
geen
:el”
VACANTIE S.V.W.
vanaf 24 Dec. t/m 5 Jan. ’55
;n
V.
in
Se
van
ons
Alxmnêmw^iji; 1 LU per
per post I 2.50 per halfjaar
een
er
laar
een
lies
buit
elk
met
er
lie
al
nu
nd.
x>t
mk
de
vel
len
5®-
en
zo
int
rat
Mi
lan
n.
t’
0-1
0-1
0-1
0-1
Vï-’/i
Ook Uw adrez
voor grote en
kleinere ritten
NOARD D 61
IJEME DE BOER, Autoverhuur
met en zonder chauffeur
Advertentietarief: 7 cent per m.m.
AdvartantiM van buiten Friesland 9 ot.' pet m,m;
Contracten volgens algemene regeling
Inzending van advertenties uiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 uur
0-1
Vo-'/t
van
voor
is het Uw familie, vrienden, be
kenden en clientèle bij de jaar-
wi seling alle goeds toe te wensen.
Ook dit jaar kunt U dit weer op
de meest geschikte wijze doen door
het plaatsen van een
was goed voetbal onmogelijk. Er werd dan
ook wel twee klassen minder gespeeld dan
vorige week. De 'Workumers speelden eerst
voor de wind en direct zaten zij voor het
Delfstrahuizen-doel. Na drie minuten was het
01 toen bij een ver schot van P. Venerna
de doelman de bal liet glippen. Ondanks mooie
kansen en een sterk aanval.end Workum, ging
de rust met gelijke stand in, want enkele
minuten voor het fluitje ging, schoot bij
een der weinige Delfstrahuizen.aanva'len hun
linksbuiten onhoudbaar in.
Direct na de hervatting was het Delfstrahui-
zen dat door een mirverstand in de verdediging
de stand op 21 bracht. Te ver voor doel
staan van de keeper werd Workum nood
lottig, want een ver schot verdween over de
doelman heen in het net: 31. Wel leefde
de hoop op een gelijk spel of zelfs nog
een overwinning weer wat op, toen O. Genee
de stand op 32 bracht, maar tien minuten
voor het einde scoorde Delfstrahuizen nog
eens: 42 en met die stand kwam ook het
einde.
WORKUM. Tot kerkeraadslid van de
Doopsgezinde Gemeente alhier, werd in de
vacatuie.F. H. de Jong gekozen da heer
S. Valk.
I
Junioren Q.V.C. 1BWorkum 1B
In tegenstelling met de thuiswedstrijd, die
enkele weken geleden met 13 werd ver
loren, is het onze jongens gelukt de uit
wedstrijd verdiend te winnen. Voor de rust
was Workum meest in de aanval; men had
een straffe wind mee en de kansen voor de
gasten waren het grootst. Een paar aan
vallen van de snelle buitenspeler Gerrit Dci-
num mislukten, doch vermoedelijk door die
mislukking aangevuurd, wist hij toch een
mooi doelpunt te maken,
De rust trad met 10 voorsprong in en
Q.V.C., die nu het wind voordeel had, kwam
geducht opzetten, doch zonder succes. Onze
achterhoede verdedigde zich flink. Een schot
van de Q.V.C.-buitenspeler had beter lot ver
diend. De paal werd geraakt en Herman
trapte de bal corner. Onze invaller, de „lytse”
Rintsje de Boer, die een prima wedstrijd
speelde, maakte even voor het einde het
tweede doelpunt.
Scheidsrechter de Lang leidde uitstekend.
De kampioenskansen voor B 1 woiden geleide
lijk groter. Na Nieuwjaar worden de laatste
wedstrijden gespeeld. Succes, jongens;
Dat woordje „vrede” is een toverwoord.
Als kind speelden we „Boer en Brit” of
„Indiaantje”. En dan ging het er soms heet
aan toe. Maar na afloop gingen vriend en
vijand samen zitten uitblazen. En als het een
indianenstrijd betrof, werd een imjtatie-vredes.
pijp gerookt. Ja, als kind wisten wij al enigs
zins de betekenis van dat woordje „vrede”.
En voor ons was de 5e Mei 1945 een dag,
waarop we de werkelijke betekenis van het
woordje „vrede” hebben begrepen. Wat een
opluchting was dat, geen vrees meer behoeven
te hebben voor bommen en mitraillcurvuur,
voor dreunende laarzen en schreeuwende be
velen in een taal, die ons onsympathiek was.
Dit besef heeft ons toen meer waardering doen
krijgen voor de ware betekenis van dat
woordje, dat zo vaak een carricatuur leek.
Nu, .in 1954, zullen we over heel de wereld
in werkelijkheid „vrede op aarde” kunnen
vieren. Misschien in bepaalde delen, waar
geen godsdienstvrijheid heerst, in besloten
kring. Misschien alleen maar in het hart.
Nee, werkelijk „vrede” in de ruimste be
tekenis van het woord, is er heden ten dage
niet in de wereld. Er zijn nog te veel lijdenden
in de wereld, voor wie geen persoonlijke en
geen gewetensvrijheid heerst.
Doch wij, in Nederland, zullen ons straks
opmaken om het Kerstfeest te vieren. Ieder
op zijn eigen wijze. Hetzij bij een Kerstboom,
lan wel in een kerk. Moge dan die vrede,
die alle verstand te boven gaat, ons aller
deel zijn. Mogen wij in deze dagen van be
zinning en zelfinkeer iets kunnen begrijpen
van die koninklijke boodschap, die in die
eerste Kerstnacht klonk in de velden van
Efratha, als een lieflijk geluid, uit duizenden
engelenmonden. Die verkondiging van grote
blijdschap, die al den volken wezen zal. Op
een aarde, waar thans vrede heerst. Meer be.
seffende, dat er een hogere vrede is, die veel
en veel meer waarde heeft voor mensen van
goeden wille.
Vrede op aarde.
Moge die vrede ook Uw deel zijn. Moge
Kerstfeest 1954 iets in Uw hart nalaten, dat
van invloed kan zijn op Uw verdere leven.
Wij wensen U allen gezegende, goede Kerst
dagen.
oudsher HET gezinsblad
Workum en omgeving
Als dit Kerstnummer bij U is bezorgd, duurt
het nog maar betrekkelijk weinige uren, of
in heel de wereld zullen de Kerstklokken
luiden. Dan zullen de deuren van vele tien
duizenden kerken opengaan en zullen nog
meerdere honderdduizenden mensen er binnen
stappen, om de geboorte van het Christuskind
in de kribbe van Bethlehem te gedenken, be
seffende, dat het in een dergelijke donkere
na ht ge cuiedde, dat de engelen het „Vrede
op aarde” zongen.
"Meer dan negentienhonderd jaren zijn
dertdien voorbijgegaan, maar inplaats
vrede, geeft de geschiedenis der wereld
een keten van oorlogen te zien, vanaf de ver.
woestjng van Jeruzalem in het jaar 70, tot en
met de oorlog in Indo-China, die eerst
sedert enkele maanden tot staan is gekomen.
Vrede?
De ganse wereld is geen eeuw zonder strijd
geweest. En ook ons eigen land heeft meer
dere malen de strijd moeten aanbinden met
vijanden, die om de een of andere reden ons
land en ons volk wilden aanvallen. Nog
ligt vers in ons geheugen die gedenkwaardige
Vrijdag in de Meimaand van het jaar 1940.
Wij weten wat vrede is, wij weten helaas ook,
wat oorlog betekent.
Maar in het jaar 1954 kunnen we vast
stellen, dat er overal in de wereld vrede is.
Weliswaar hier en daar een gewapende vrede
in Korea en Indo-China, op Formosa en zelfs
op Nieuw-Guinea. Maar officieel zijn de wa
penen gestrekt. Er klinken geen schoten, er
vallen geen bommen, er sneuvelen geen men
senlevens. Er is vrede op aarde. Het ideaal
waar de mensheid al vele eeuwen naar streeft,
maar klaarblijkelijk onmachtig is dit blijvend
te verwezenlijken.
De tragiek der mensheid is, dat men via tal
loze vredesconferenties in feite nooit één
stap verder is gekomen. Een ketting is zo
sterk als zijn zwakste schakel. Och, de vredes-
ketting had in de loop der eeuwen zo vele
zwakke schakels. Hoe dikwijls is hij al gebro
ken, geheeld, opnieuw gebroken en weer
gelast
Er kwam een Volkenbond. Die zou ®r wel
even voor zorgen, dat een wereldoorlog, als
we in 19141918 gekend hebben, zich nim
mer zou herhalen. Edoch, de Volkenbond werd
een fiasco en de ketting brak opnieuw, op
vele plaatsen.
Er kwam een andere volkenbond: Verenig
de Naties. Misschien zou het nu gelukken de
ketting heel te houden. Maar sedertdien heb
ben we de strijd in China gekend, de onder
gang van Tsjecho.Slowakije a'.s democratie,
burgeroorlogen in Zuid-Amerika, de strijd op
Korea, de overweldiging van Tibeth, Indo-
China. Ook de UNO bleek onmachtig het
brandende verlangen naar een wereldvrede
te bevredigen.
Maar door de eeuwen heen zong de chris
tenheid in de Kerstnacht het „Ere zij God,
vrede op aarde, in mensen een welbehagen”.
In dagen van rust, in de uren van het
krijgsgeweld. In de kerken en in de loop
graven, In de huiselijke kring, in de concen
tratiekampen, in de hospitalen, in de kerken...
P.l.T.-DIENST MET
KERS1 EN OUD EN NIEUW.
Door de Directeur van ons P.T.T.-
kantoor werden de volgende mededelingen
verstrekt:
Dienstuitvoering P.T.T. omstreeks de Kerst
dagen.
Op 24 December wordt de dienst normaal
uitgevoerd. De nachtposttrvinen zullen echter
in de nacht van 24 op 25 December niet
rijden.
Op Zaterdag 25 en Zondag 26 December
wordt de dienst uitgevoerd als op (andere)
Zondagen.
Dienstuitvoering P.T.T. bij de Jaarwisseling.
Op Vrijdag 31 December 1954 (Oudejaars.
dag) is de dienst normaal. De nachtposttrei-
nen zullen in de nacht van 31 December 1954
op 1 Januaii 1955 niet rijden.
Op Zate-dag 1 Januari 1955 (Nieuwjaarsdag)
zullen de kantoren voor de postdienst gesloten
zijn. Des morgens zal (ook in de buitenwijken)
één bief postbestelling worden uitgevoerd.
Op Zondag 2 Januari 1955 is de diens*
als op (andere) Zondagen.
Naar aanleding van de vele klachten over
baldadigheden, welke zich vorig jaar bij de
wisseling van Oud- en Nieuwjaar hebben
voorgedaan, breng Ik onder de aandacht, dat
door de politie tegen deze baldadigheid, mocht
deze zich weer voordoen, streng zal worden
opgetreden.
Ik vertrouw er op dat ieder zal begrijpen,
dat het ontsteken’ van vuurwerk in de om
geving van kerken waarjn dienst wordt ge
houden en het werpen van „voetzoekers’’ tus»
sen de kerkgangers niet alleen in strijd is met
alle burgerlijk fatsoen, maar ook met de
wet telijke bepalingen,
De politie kan niet overal tegelijk aanwezig
zijn om djt te voorkomen, en daarom doe
ik dan ook een dingend beroep op oyders en
jeugdleiders, aan de bestrijding van dit kwaad,
hun volle medewerking te verlenen,
Ook bereikt U met zo’n Nieuw
jaarswens diegenen, voor wie in
de vreemde ons weekblad „Friso”
mede nog de band vormt, die
hen met „it HeiteUn” verbindt.
kosten zijn slechts 80 cent bij normale
grootte en gaarne direct bij opgaaf te vol
doen, De speciale rubriek voor zaken, be
drijven of verenigingen over dubbele kolom
fl.50 voor gewoon formaat en overigens
berekening naar plaatsruimte.
Geef vooral deze advertenties vroegtijdig op,
in elk geval vóór de Kerstdagen.
Uitg. „Friso”
„S.V.W.”.NIEUWS.
Delfstrahuizen 2Workum 2
Wat niemand verwacht had is Zaterdag
gebeurd. Het trotse ongeslagen record van
Workum 2 sneuvelde in Delfstrahuizen. Op
een terrein dat meer van een modderpoel
weg had dan van een voetbalveld, werden de
Workumers met 4—2 geklopt. Op dit veld
Telefoon Redactie en Administratie 45
- Postrekening 82259
ven: Fa. T. GAASTRA Bz.
Boekhandel eu Drukkerij, Workum
Van bevoegde ziide wordt er op gewezen,
dat houders van kerstbomen uiterst voor
zichtig moeten zijn met dit zo licht brand
bare mate-iaal.
Aanbeveling verdient bet om bij de kerst
boom steeds een emmer water (met een spons)
te plaatsen.
SCHAKEN.
O.D.I.’s eerste tiental moest j.I, Maan
dag een uitwedstrijd spelen tegen Drachten I
Het lijkt er op, alsof O.D.I. regelrecht op
het kampioenschap aanstuurt, want ook
Drachten wi t zij, met sprekende cijfers, aan
haar zegekar te binden.
De uitslag was 2 */2
Drachten Workum
J. PraagmanDr, Meijer
H. DolstraD. van der Goot
G. KokE. de Boer
Joh. ZandstraJ. IJbema
Dr. W. J. Huismans
P. Niemantsverdriet
H. J, v. d. MeulenK. Meijer
B S. ahr v, d. HoekW. v, Terwisga 01
r' W. J. V. d. Sluis—J. Kuipers
H. SchaafG. Faber
H. BoeramaS. Walta
Totaal I
le en 2e Kerstdag 1954
Workum (R.K.) le Kerstdag, Voorm. 5 uur
Nachtmis en twee gelezen H. MuSen, Voorm.
9 uur twee gelezen H. Missen. Voorm. 10
uur Hoogmis, ’s Avonds 7.30 uur Vespers,
2e Kerstdag. Voorm. 7.30 uur Vroegmis,
10 uur Hoogmis, ’s Avonds 7.30 uur Lof.
(Herv.) le Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds
E. J, Beker. Nam. 2.30 uur ds E. J. Beker
Kinderdienst. 's Avonds 7,30 uur ds D. J.
Spaling Zangdienst met medewerking van
Kerk en Jeugdkoor.
2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds D. J. Spa
ling, ’s Avonds 7.30 uur ds E. J. Beker.
(Doopsgez.) le Kerstdag. Voorm. 10 uur
mej. da M. J. van Hamel (Extra collecte),
(Geref,) le Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds
H, C, Endedijk. ’s Avonds 7.30 uur Kerst,
zangdienst m.m.v. 'het Kerkkoor.
2e Kerstdag. Voorm. 9 uur en nam. 2
ds H. C. Endedijk.
(Bapt.) le Kerstdag, Voorm. 6 uur Kerst
dienst. Voorm. 9.30 uur ds G. Visser.
Nam. 2.30 uur Kerstfeest jongste klas,
’s Avonds 7.30 uur Kerstfeest oudste klas
Zondagsschool.
2e Kerstdag, Voorm, 9,30 uur Leesdienst.
Heidenschap (Herv.) le Kerstdag. Voorm. 9
uur ds D. J. Spaling.
2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds E. J.
Beker. Nam. 1.30 uur ds D. J. Spaling.
Ferwoude (Herv.) le Kerstdag. Voorm. 9 uur
de heer Oosterhaven.
2e Kerstdag. Nam. 1.30 uur de heer Oos
terhaven.
Gaast (Herv.) le Kerstdag. Nam. 1.30 uur de
heer Oosterhaven.
2e Kerstdag. Voorm. 9 uur de heer Oos
terhaven.
Hindeloopen (Herv.) le Kerstdag. Voorm. 9.30
uur ds H. de Wolf.
2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur en ’s avonds
7.30 uur ds H. de Wolf.
(Geref.) Niet ontvangen.
(Doopsgez.) 2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur
ds J. T. Nielsen.
Koudum (Herv.) le Kerstdag. Voorm. 9.30
uur ds J. Brouwer,
2e Kerstdag. Voorm, 9.30 uur ds W. L.
Dekker van Molkwerum. Nam. 2 uur ds J.
Brouwer (Kerkkoor).
(Doopsgez.) le Kerstdag, ’s Av. 7.30 uur
mej. da M. J. van Hamel.
Mulkwe um (Herv.) le Kerstdag. Voorm. 9.30
uur ds W. L. Dekker.
2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds J. Brouwer
van Koudum. Nam. 2 uur ds W. L. Dekker
Gezinsdienst.
Warns (Herv.) le Kerstdag. Voorm. 9.30 uur
ds mr Q. Rovers.
2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds B. J. Rie-
mersma van Staveren. Nam. 2 uur ds mr
Q. Rovers.
Staveien (Herv,) le Kerstdag. Voorm. 9.30
uur ds B. J. Riemersma. Zang Kerkkoor.
2e Kerstdag. Voorm. 9.30 uur ds mr Q.
Rovers van Warns, ’s Avonds 7.30 uur In.
terkerkelijke Kerstdienst.
De stoarmfloed fan 1776 II
De trochbraek tusken de stêd en it Warku-
mer hek wie Ontstien krekt op it sté, der ’t
de heibaes dwaende wie mei it oplaepjen fan
de sédyk of Gouden Hoep, sa as de Friezen
him al by aids neamden. Fan de aide peallen
hie hy n.l, to folie tagelyk opromme, sünder
noch de gelegenheit hawn to hawwen der nije
foar yn ’t plak to setten. Fjouwer minsken
hiene noch bisocht it ünk to kearen, mar
trije fan harren waerden yn ’t pikke-tsjustcr
troch it needwaer fan de dyk ófdein, der ’t
ien fan jammerlik fordronk.
Hoe like it nou oan ’e Südkant fan
Warkumï Lit üs derta it forhael fan Mr.
Adem a fi r.er leze.
„Onze paarden, in voorschreven herberg
latende, pa geerden wij te voet langs Workum;
over de zijl komend zagen wij dat er diverse
schepen tegen den dijk zaten, een derselver
was met het agtergat geslagen door de zijd-
muur van een huis op de dijk staande,
zodanig selfs, dat het bovenend van de
met het dak enz. op het schip steunde;
huis was ingestort.
Vervolgens zagen wij dat het Workumer
Nicuwland geheel was geinundeert, so als ons
toescheen wel ter diepte van 5 6 voet.”
De foarige jouns hie it wetter twa gatten
yn de dyk 4 in, ien by de Ijochttoer (it
toarntsje) en dan noch ien in eintsje fier
ier op. Troch in gat fan 60 jelnen breed
en 12 jelnen djip wie it wetter sa forheftich
iei binnen brüsd, dat de boeren mar amperoan
iid hawn hiene it fé yn feiliger oarden to
bringen foardat it wetter oan ’t de dakken
fan de huzen stie. De 41do dyk hie it
gewelt utstean kinnen: „Van Workum gin
gen wij te voet langs do oude dijk na
Hindeloopen; a'lerakelijkst waren de vertoo-
iugen, want behalven een menigte van zee-
pa'en waeren tegens dese oude dijk aange-
'poelt a’lerbande bocrengere.d chappen, huis
geraden, deuien en vensters, uit de huizen
weggeslagen, en veele schepen, en het vc<
uit deze polder g-rol, liep aan de oude d ik,
van honger loeyende.”
Oan ’t safier dan it hAnskrift. Minsken en
wkae hjir, op in s*ikmannich skiep nei,
bihslden bleaun, It 15n, dat, nei it sakjen
fan it wetter, mei in tsjokke koarste bidut-
-en wie, levere dy simmers neat op, ek al
nei troch it feit, dat de kistedaem, dy ’t
een 1 in hje, oan ’t twaris ta datselfde jiers
1777) wer fucrtsl.in wie. De skea biroun
sa’n f 50.000, yn üs valuta omrekkene is dat
mear as in heal miljoen.
