M
ERFSKIP
- .^11
WORKUMER KRANT
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
IJEME DE BOER, Autoverhuur
Reiniger-Reserve Chauffeur
bij de reinigingsdienst.
BEL 170
Schrijf maar even op,
kruidenier 1
1
No. 2
Zaterdag 15 Januari 1955
78ite Jaargang
Herhaalde oproeping.
WARKUMS
Fryske Brief LXXVII.
FAN TREKSKIP TA STOMBOAT
Dos gjin stomboaten de trekfeart lans. De riehie twaderleibiswieren.
Earstens sa‘n boat foer docks neat hurder as de barge, en twad, de
wallen lijden der flersto folie fan. Sa sahwat wie der yn de rie oer
sprutsen.
Mar der stiek docks mear efter as dat allinne. Ja, ik leau kast, de
neamde biswieren hawwe mar bysaek west. Hwant in jiermanick letter
komt de aep üt ‘e mouwe en fornimme wy kwerom Warkums „vroede
vaad‘ren“ sa tsjin in stomboat en foar it bikald fan de barge wiene. Doch
der sille wy it fiederop wol oer kawwe.
Yn it jier hwat wy de foarge kear neamden, (1874), waerd de barge
wer foar trije jier forpachte. Yn de Friso fan 14 Nov. 1874 fine wy dizze
adfortinsje:
„De Gemeentebesturen van Bolsward en Workum, zullen Woensdag
den 18 November e.k. des middags ten 12*/z ure, in het Logement
„De Wynberg" te Bolsward, publiek voor den tijd van drie jaar ver
pachten: Het regt van bevaring der barges en het veer van Bolsvai u
op Workum vice versa met het genot dtr opkomsten van dezelve.
De conditiën liggen ter lezing op de Secretariën van Bolsward en
Workum. Bolsward en Workum, 10 Nov. 1874.
Het gemeentebestuur van Bolsward,
M. A. Jentink, Burgem.
J. H. Snijder, Secr.
Het gemeentebestuur van Workum,
T. S. Ybema, Burgem.
S. B. Drijber, Secr.“
In wikemanich nei de forpachting docht de Boargemaster de ried
to witten:
„Dat de verpachting der barges tusschen Workum en Bolsward j.l.
Woensdag heeft plaats gehad en hebben opgebracht die van Workum
f 521, vroeger f 132 en die van Bolsward f 675, vroeger f 461, en de
pachters zyn geworden F. Faber en O. van der Meer.’’
De nye pachters seagen sa’t skynt wol aerdich Ijocht yn de barges,
j en
beide
Vogelvrienden,
denk om onze vogels
in de winter
NIET ALLEEN SCHULD
VAN DE KLANT.
Hwant lyk wy ajogge brocht de Warkumer barge 389 goune mear op
de Boalserter 214 goune. Aerdich stryk yn ’t laedtsje foar de
gemeenten.
Gjin ien fan de riedsleden sil er doe ek mar in eagenblik oan tocht
hawwe, dat de nye pachters in jiermanich letter stomboat-Ondernimmeis
wêze soene.
Mar der moast earst noch al hwat wetter troch de trekfeart streame,
ear ‘t de Warkumer gemeenteried bilies joech. Né, hja koene it op ‘t lést
net mear tsjin k»/»re, hwant Deputearre Steaten joegen tastimming. Doch
der binne wy noch net oan ta.
It blykt al ridlik gau, dat Faber en van der Meer net fan doel binne
om har hiele libben lang mei de barge to farren.
Yn de trije jier dat hja as pachters to boek steane, prebearje hja in
kearmanich om tastimming to kj(jen ta in stomboattsjinst. Mar itmislearre
en ek Deputearre steaten woene der earst neat fan witte.
Foar safier ik neigean kin, skriuwe Faber en van der Meer nei trije
jier, net wer yn. De nye pachter is J. Sangers.
It is Juny 1877 wurden. Noch altyd reisgje de Warkumers, de Parre-
geasters, de Tsjerkwerters en de Boalserters mei de barge.
Mar dan ynienen komt it greate uijs: Faber en van der Meer hawwe
in stomboat kocht en sille der mei fan Warkum op Boalsert faire. En hja
hear, de boat komt. It is de „Prins van Oranje."
Yn de Friso fan 6 Juny 1877 stiet der dit oer:
„Workum. Heden namiddag arriveerde alhier voor het eerst de
Stoomboot „Prins van Oranje", om dagelyks te varen tusschen Bols
ward en hier. De boot ziet er netjes uit, vooral de eerste kajuit, die
ruimte bevat voor ongeveer veertig passagiers. Ook de 2de klasse is
zeer goed ingericht. Mede verneemt men, dat met een drietal weken
ook de andere boot in de vaart zal komen, die alle dagen zal varen
van Workum over Parrega, Tjerkwerd en Bolswaïd raar Sneek en
terug
De minsken makken har bliid mei in deade mosk. Hwant al lei de
stomboat dan ré om to farren, derom hiene de ündernimmers noch gjin ta
stimming. It soe noch in jier duorje moatte ear it safier wie.
En hwat barde er yn dy tiid mei de „Prins van Oranje"?
Letter mear FRISO.
Voteohjjnl pM wtob
i—
ISO
OFFICIËLE MEDEDELINGEN
11
rijbewijs
PLaaTSELUK nieuws
en
en
3
•t*S
Adminiatrstia 45
Postrekening 82259
De Commissie der
Afd. Voge'ver.or i g.dimt
van de B.F.V.W.,
Abonnen^sjjt^; I 1,15
per post f 2.50 per halfjaar
Advertentietarief: cent per m.m.
Advertenties buiten Fr inlaad 9stipettn.nl;
Contracten volgens algemene regeling
H. Gaarman, Bo'.award, Voorzitter
Nots. A. Visser, Balk, Secretaris
Nots. J. de Boer, B r ikum,
Penningmeester
Dr. J, P. Otto, Snaak
E. W, Dijkstra, Oudwouda.
i
Van verslagen, berichten enz. gaarne
spoedige upgsafl
met en zonder chauffeur
Inzending van advertentie»» ui ter lijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 nar
Ook Uw adrea
voor grote en
kleinere ritten
NOARD D 61
Werk hieraan mee
(De mogelijkheid van een hogere bezoloiging
met een maximum van f 68.64 per weck is
niet uitgesloten). Kindertoelage volgens rijks-
regeling.
Sollicitaties (ongezegeld) in te zenden vóór
22 Januari 1955. Zij die reeds gesolliciteerd
hebben behoeven niet opnieuw een sollicitatie
in te zenden.
Instructie ligt des voormiddags ter inzage
ter secretarie.
Geen persoonlijk bezoek dan na oproeping.
Workum, 12 Januari 1955.
Bsrrgsaseaster en Wethouders voornoemd,
J. RUSSCHEN
De Secretaris,
VAN DER GOOT
Het va tge telde vo"tbalprogramma zal even
als vo ige Zaterdag toch wel afgelast worden.
Er wordt zeker niet veel geriskeerd met
deze wiek geen S.V.W.agenda op te nemen,
hoewel we toch liever niet blijvend de weer-
voorspellers en terreinkeurder» willen var*
Evenals vorige winters doet de Vogelver-
zorgingsdienst van de Bond van Friesche
Voge'.be chcrmingswachten een dringend be
roep op ieder iets bij te dragen om de nood
van onze vogels te lenigen. Onze dienst heeft
vprige jaren, in het bijzonder de voorgaande
winter, op vlotte wijze duizenden kilo’s voer
over Friesland gedHtribue rd waar dit nodig
was en he ft daardoor veie vogels van de
hongerdood kunnen redden.
We hofen ook deze wjnte' in samenwerking
met de afde i.igen der Vereniging van Dieren-
becherui g van Bolsward en Sneek te kunnen
helpen, waar nood heerst. Om ons dit mogelijk
te maken, dient ieder daarvoor zijn bijdrage
te verlenen. Een bijzondere opwekking richten
wij t©t de penningmeesters der Vogelbescher-
mingswcchten om aan bet verzoek gehoor te
geven,
S'ortingen kunnen worden gedaan op giro
nummer 97734 ten name van onze penning
meester Notaris J. de Boer te B riikum.
Uitga vs nm Fa. T. GAASTRA Bz.
Boekhandel en Drukkerij, Workum
ORANJE. VERENIGING.
10 Jan. Hedenavond vergaderde i»
jranje-Vereniging met h#..r leden L d .461
an Ho el „D- Wijnberg” t« Workum, Niet
tegenstaande de opkom-t weer zeer gering
was, kwam er toch weer een gezellige be
spreking en kreeg het bestuur vrij mandaat
om de feestelijkheden op 30 April a.a. te
regeleb.
Gezien de weinige belangstelling voor de
)ranje-vergad»rlnoen meende- het bestuur goed
e doen enige cijfers uit het verslag van de
erna gmeester bekend te maken.
Ontvang ten f ^8 8,34
Ui ga.en f2Ö‘3>—-
Sa’.do i 2ÜÓ.J4
Bij de ontvung-ten zijn inbegrepen de cpp.-
rihutie der leden plm. f luQil»de overige
ontvang ten kwamen van bezoekers van de
ent. Voor kinderen wordt ieder jaar plm.
f UjO.ui getrokken voor tractatie en kin.
dervoarste.üiig enz. De laatste helft van Jan.
zu.lan de contributiegelden weer worden op.
gehaald.
KAMPIOENSWEDSTRIJD
VOOR MANNEN.
8 Jan. Nadat Vrijdagavond de verlichte
ijsbaan al aardig bezoek trok, werd heden
middag de eerste hardrijderij gehouden en
wel voor mannen om het kampioenschap
van Workum. Na veel moeke kwamen er ten
slotte veertien deelnemers aan de start. Zij
.everden een sportieve strijd op de mooie,
gladde baan. Van de beginronde tot ’t laatst
bleef er spanning en deze steeg ten top toen
tandarts Schaap met J. de Jong om prijs
en premie moest rijden, nadat D. Venema in
drie ritten had afgerekend met Mulder.
De sportieve tandarts won na drie ritten
door taai volhouden en werd voor de tweede
maal kampioen. In 1947 wist hij ook reed»
Je kampioenstitel te veroveren.
en toande wurkstikjes
US JIERGEARKOMSTE.
Tongersdei.to.joun 20 Jannewaris hêldt de
Mdheitkundige fo.tiening Warkums Erfskip”
wer syn jiergearkomste, de tredde nei de
oprjuchting (sjuch de adfortinsje). Ut it
sükes fan forline jier, doe ’t wy hast plak
to min hiene yn it lytse Ondersealtsje, hawwe
wy miend opmeitsje to kinnen, dat wy op
dizze w[ze trochgean moasten mei it bieden
fan in oantreklik program. Wy leauwe dat
dit ós slagge is troch Ds. J. Kalma ré to
finen hjir foar ós to sprekken oer: „Drink
hoornen en drinkgewoanten yn Frysian”. In
sery Ijochtbylden dy ’t Ds. Kalma hjirby
projektearret foar in part opnommen yn
it Frysk Museum to Ljouwert, sa as wy
miene to witten sil ós «jen litte hwat
ós foarfaers op dit gebiet presteard hawwe.
Troch syn talrike publikaesjes op histoarysk
gebiet yn in oantal kranten en tiidskriften
is D\ Kalma wierskynük foar forskate leden
gjin ónbikende mear, sadat in ekstra oan-
trón amperoan nedich wê»e slb
Foar de rest, it mear saek’.ike diel fan de
wurklist, forwize wy nei de konvokaesjes
dy ’t de leden tastjórd krije.
It plak fan gearkommen is de boppeseal fan
„De Wijnberg”. Wy sjuggo ek graech nije
gedichten fan minaken dy *t noch net ris
mei forianing kennis makke hawwe!
Telefoon Redactie en
Burgemeester en Wethouders van Workum
toepen sollicitanten op naar de betrekking
van
Leeftijd niet boven 35 jaar.
Zij die in het bezit zijn van een
genieten de voorkeur.
dag
aan
niet toe.’’
Op ditzelfde feit wees me een ambtenaar
van de Friese Kamer van Koophandel. „Het
is niet alleen de schuld van de klanten, maar
vaak ook van de zakenlui zelf, die óf niet
toekomen aan het uitschrijven van rekeningen,
óf niet vaker dan eens per half jaar durven
aankloppen om geld.”
Het lijkt me het beste, dat wij, als klanten,
van onze kant er bewust op aansturen om
direct te betalen en na het ontvangen van
goederen of na het beëindigen van een karwei
door timmerman, schilder, loodgieter e.d. met
een vragen: „Wat kost het? Ik aal U meteen
even betalen.’’
Dan zijn meteen de verhalen uit de wereld
van bakkers en slagers, die, als ze tenslotte
met de rekening komen, te horen krijgen:
,,Maar bakker, maar slager, zoveel hei» ik
toch heus niet gehad. Dat hebt U vast niet
goed opge chreven.” Wie zal dat nog nagaan
na een maand, na een haif jaar? De slager
en de bakker hebben het in hun boekje
staan en de klant kan niets meer con
troleren.
Wederzijds wantrouwen en deswege on
aangename verhoudingen, kletspraatjes, en het
steeds maar veranderen v*n leveranciers zijn
de nare gevolgen van dat zo gemakkelijk en
luchtig geuite: „Schrijft U maar even op.”
U zult nog wel meer horen van deze
Betaal cont,mt”-actie. De Friese Kamer van
Koophandel deelt ons mee, dat alle vrouwen,
organi a ies in Friesland binnenkort circu
laires zullen ontvangen.
Aanstelling in vaste dienst met een proef
tijd van één jaar.
Bezoldiging f 57.50f 63.68 per week, met
5 éénjaar.ijxe verhogingen van f 1.24 per
week. Aanstelling bocen minimum is mogelijk.
Inhoui ing wegens peiuioo..b ,dr gen 7i/2pGt.
strookjes afgenomen, die ze op hun rekeningen
plakken met de mededeling:
Snede geldcirculatie bevordert
de welvaart.
door spoedige
betaling van deze nota.
Kamer van Koophandel.
En anders hadden zeker niet tweeduizend
zakenlieden een transparant op hun etalage-
ramen geplakt met de slagzin:
Breng welvaart. Betaal contant]
VOORBEELD VAN MELKHANDEL.
De melkslijters in sommige Friese steden en
dorpen heboen al een poos geleden cir
culaires rondgezonden met de mededeling,
dat ze niet langer crediet zouden geven dan
een week. Een heel verstandig besluit en
zeker doeltreffend, wanneer de onderlinge
concurrentie niet zover gedreven wordt, dat
de een een nieuwe klant aanneemt, die nog
in het krijt staat bij een collega.
,,It is forskriklik safolle jild as wy ónder
ós klanten sitten hawwe”, klaagde verleden
week de vrouw van een kleine kruidenier.
„Hoefolle wy noch net to barren hawwe!
Mar de grossiers wachtsje net mei ós do
rekken» to stjören en wy moatte fuort bi-
telje.”
Als wij, als huisvrouwen, ons eens even
realiseren in welke zorgelijke positie wij
onze leveranciers brengen door dat gemak
zuchtige „Schrijf maar even op”, dan gingen
wij er vandaag nog toe over alles contant
te betajen. Nog afgezien van de narigheid
die we ons zelf berokkenen door het kopen
„op de pof”, want U weet net zo goed
ais ik, dat de rekeningen achteraf altijd
veel hoger blijken te zijn, dan we hadden
verwacht.
In de moderne economie kan het eenvoudig
niet meer, dat rekeningen in geen tijden wor
den voldaan, De huisvrouw ontneemt de win
kelier de rente van zijn geld, zijn mogelijk
heden om zijn voorraden op peil te houden.
De fabrikanten zorgen wel dat ze op tijd
hun ge.d binnen hebben om de productie
op zo groot mogelijke schaal te kunnen voort
zetten.
Onze timmerman zei gisteren nog:
„Wanneer ik vandaag zes nieuwe deuren
bestel aan de fabriek, heb ik overmorgen
de nota in huis, de deuren komen misschien
na oen week. Heb ik de nota binnen de
maand niet voldaan, dan staat meteen al de
posibodc met een wissel voor mijn neus”.
Zo gaat dat tegenwoordig. Aan deze situatie,
waarin het ge,d vlug moet circuleren om
er met zijn a.lcn het meeste profijt van te
.rokken, zu.len wij, als huisvrouwen, die zo’n
enorm deel van het nationaal inkomen in
beuren en uitgeven, ons moeten aanpassen
door contante betaling.
De timmerman zei er meteen bij: „Dat ik
soms te weinig geld omhanden en teveel bij
de klanten heb zitten, is voor een groot
deel mijn eigen schuld. Ik stel het uitschrijven
.an rekeningen veel te vaak en te lang uit:
En dat overkomt veel kleine bazen en kleine
zakenmensen op de dorpen. Ze hebben over-
en vaak ook ’s avonds de handen vol
hun werk en komen aan het schrijven
WORKUM. Het heeft al een» eerder in de
bedoeling gelegen om ook hier een pro
pagandas »ond van de V.P.R.O. te ge»en.
Thans is het programma en de datum bekend,
nl. Woensdag 26 Januari. Dan wordt do
prachtige film „Het is middernacht, doctor
Schweitzer’’ g araaid. Nu Dr. Schweitzer met
hot bereiken van z’n 8j_jarige leeftijd op 14
Januari opnieuw een weiveruiende aandacht
tot zich trekt, mag verwacht worden dat voor
deze film een grote belangstelling zal be
staan. Ve.en zullen met groot genoegen voor
do tweede maal enkele flitsen uit dit impo
nerende mensenleven op het witte doek wil
len volgen en wie dit nog niet eerder ge
zien heeft, dnag zich deze kans niet laten
ontglippen, want dit is een film die uitermate
boeit en ieder enorm deugd doet]
BOND VAN PLATTELANDSVROUWEN.
6 Jan. De moannen Jan. en Febr.
scene wy foar proef op rniddei gearkomme,
om it ós batenleden hwat makliker to
meitsjen.
Sa iepene om goed 2 óre do foarsitster
dizze gcarkomste mei in apart wurd fan
woikom ta de sprekster mej. A. Tolsma fan
Ljouwert.
De opkomst wie minder as op do jouns-
forgaderingen, mar ,’t wie ek kaid en dan is
it in hielo toer om fan bóten to kommen.
Nei it sjongen folgen de notulen en de
ynkommene stikken, hwerby foaral it skriu-
wen fan de Huish. Voori. ten Plattelande ós
oandacht frege. Hjiryn wurden forskate kur-
sussen en lêzings nei foaren brocht.
Mej. Tolsma bigoun dan mei har lëzing
oer: „De zorgen voor onze geestelijk minder
begaafde leerlingen.”
It B.L.O. datearret eins fan 1896 hwer ’t
it yn Rotterdam doe foar ’t earst tapast
wurde. Dit ónderwiis stiet yn Nederjta op
’t eagcnblik grif op in goede namme as men
oilinkt, dat hjir 8u presint fan dizze bern
de B.L.O.-skoaile bisiket, yn Ingelan 18 pre.
sint, yn Dótskign der net folio oan dien
wurdt, wylst yn België tige goede internaten
binne.
Mej. Tolsma fortelde oer har wurk oan de
skoalle yn Ljouwert
fan de bern, hweroan men sjen kin, hwat
der mei folie geduld en leafde dochs noch
to birikken is en hoe lokkich de bern
har hjir fiele.
Der kamen forskate fragen, wylst der ek
noch se.smakke leermiddels toand wurden.
Mefr. Visser tankte de sprekster ut namme
fan ós ailegearre, hwernei de rounfrage en
slóting folgen.
Eén onzer abonné’s zag gaarne als inge
zonden atuk geplaatst een artikeltje dat vorige
maand in het „Friesch Dagblad” was ge
schreven over de „Betaal contant”-actie van
de Kamer van Koophandel. Dit was volgens
hem in zo’n vorm gegoten, dat het prettig
leest en veler ogen zou openen voor eeu
euv©!, waarond r het bedrijfleven en vooral
de kleine zakenlui gebukt gaan. Met eigen
woorden, kan ik het nooit zo duidelijk zeg
gen en de zaak waar het om gaat, is wel
zó belangrijk dat het overnemen van dat
artikeltje ieders instemming moet hebben,
omdat het een groot algemeen belang is en
die actie in de komende maanden blijvende
resultaten moge afwerpen, aldus een van de
belanghebbende kleine luyden.
,,/t is forskriklik hoefolle jild
as wy Under de klanten hawwe”
„Schrijft U maar even op, kruidenier!”
zegt het mevrouwtje opgewekt, pakt haar
inkopen in een tas en wipt de deur uit*.
De kruidenier haalt zijn langwerpig winkel-
boek voor de dag en zet onder de naam
van het mevrouwtje, onder een al flinke
lijst, bet nieuwe bedrag.
„Schrijft U maar even op, slager”, „U
schrijft het wel even op, niet melkboer?”
Het is allemaal zo eenvoudig. Je houdt de
beur» in de tas, geen gewissel enwel
gekocht, maar geen geld! kwijt. Je schuift de
gedachte aan de uiteindelijk toch komende
rekening maar rustig op de lange baan. Dat
je kruidenier, je «lager, je melkboer, je
Mhilder ook wel eens zitten te springen om
geld, wie denkt daar nu aan?
Vroeger op de dorpen was het zo ongeveer
gewoonte, dat a.les werd opge chreven. Per
half jaar of per jaar kwam dan iedere
leverancier met de rekening. Ik herinner
me nog, dat ik in de vacantiedagen na
Nj uwjaar voor mijn grootmoeder rekeningen
mocht gaan betalen. De timmerman, de schil
der, de brandstofftn.everancier, de slager »n
de bakker, enfin, ik had een hele lijst en
een dikke beurs mee. En ook een klein
kioderbeursje, wam bij ieder kreeg ik wel
een dubbeltje of een kwartje „foar it boad-
»kip”. Wanneer ik nu de dorpswinke.iers en
ambachtslieden hoor, dan is deze manier
van kopen en betalen nog veel in gebruik.
Zozeer schijnt deze gewoonte ingeroest te
zijn, dat sommige klanten raar, en zelfs
kwaad kijken, wanneer de rekening eerder
gepresenteerd wordt.
En dan opeens lees je van een actie van
de gezamenlijke Kamers van Koophandel in
de vier noordelijke provincies om eens en
voorgoed af te rekenen met het: „Schrijft
U maar even Op.”
Van de zakenlieden, die allemaal inge
schreven zijn bij de Kamer van Koophaude],
juichan vaiau d«z« actis to«, anders hadden
aÜMB da Brtast takenmaMM niet 2OOJXM
