WORKUMER KRANT
en
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
Zuidwesthoek van Friesland
IJEME DE BOER, Autoverhuur
met en zonder chauffeur
Inschaling Workumerwoard
Raadsvergadering Workum
BEL 170
i
Zaterdag 5 Maart 1955
No. 9
78ste Jaargang
njonkenlytsen ta it léste bidriuw fan it
FRISO.
Turfschipper."
Hwer ’t hjir de puntsjes steane, stiet yn de adfortinsje de namme
folut skreaun.
Mar de klant liet soks net op him sitte en dy set ek in adfortinsje
yn ’e Friso.
Herkeuring van maten, gewichten
en meetwerktuigen.
Wijk A, B, C en G
op Dinsdag 15 Maart 1955
van 9.3012 en 1316 uur
Wijk D, E. en F
op Woensdag 16 Maart 1955
van 612.30 uur
En dan nou mar wer efter it nijs fan de stomboaten oan.
Mar der wie net folie mear to finen. Yn de Riedsforslaggen gjin wurd
oer de stomboaten en barges. Allinne de Prins van Oranje en de Stad
Workum bikonkerearje elkoar noch op libben en dea.
Hwat my opfalt is, dat Onder de adfortinsje fan de Prins van Oranje
net mear stiet F. Faber en comp., mar F. Faber, ondernemer- Inbiwiisdat
dizze dos nou allinne eigner is.
Mar dan ynienen great en wichtich nijs.
Nije wike it léste.
Turfschipper te Workum.
De ondergeteekende waarschuwt een ieder, geen Handel in Turf te
drijven zonder eerst de Waar te hebben geprobeerd, opdat men niet
genoodzaakt worde, om misschien f5.00 toe te geven aan de Leveran
cier, als die zijn afgekeurde Waar terug haalt.
Workum.
w.
wordt in aansluiting op de door de gemeente
Gaasterland aangebrachte wijziging de tij Js-
Warkumer gemeentebistjür en in stikmanich ündeinimmende en waibere
jongkeardels.
Doch foar wy it gerdyn foar dat léste bidriuw oan ’e kant skouwe,
moat ik earst noch efkes op hwat oais wize.
Bigjiu April, (1878) komt de Friso mei it nijs dat: De fearskipper
R. S. Visser in stomboat bouwe litte sil, dy’t de namme kriget „Stad Mor-
kum.” Dizze boat komt yn ’t plak foar it fearskip fan ...Warkum op Snits.
En ja, hear, de 15de July is’t safier. Der mei kriget de „Prins van
Oranje” dos in konkerint.
Neffens de tsjinstregeling giet de „Stad Workum1- moarns healwei
achten fan Warkum, allinne Tiisdei om sawn üre. Fan Snits middeis om
trije üre Tiisdei om twa.
De „Prins van Oranje" fan Workum om acht üre. Tiisdei healwei
sawnen. Fan Snits óf middeis healwei fjouweren. Tiisdei healwei trijen.
Lyk wy sjogge, sieten de beide boaten elkoar dos net yn ‘tfarwetter,
ek al foeren hja de selde route Ians. Mar twa boaten yn ien it selde fear,
wie dochs wol hwat tofolle fan it „goede" soe men sa sizze. En dat wie‘t.
Hwant it hat in striid west op libben en dea.
Wy sille nou de beide boaten efkes mei rêst litte, om foral de üldere
lêzers, in stikmanich adfortinsjes léze to litten.
Ut de Friso fan 20 July 1878:
„Ondergeteekende bericht dat hij voortaan alle dagen met eene
HANDKAR zal rijden van Koudum naar Workum en teiug Bood
schappen en pakjes voor Molkwerum, Warns, Hemelum en Bakhuizen
worden nog dezelfden dag door hem bezorgd.
Beleefdelijk beveelt zich aan S. A. Schaaf, Koudum.
Der sille grif noch hiel hwat minsken wêze, dy‘t Sake Schaaf mei syn
ófgryslike greate hounen foar de karre, foar de geast krije kinne.
Men doarste yn dy tiid hiel hwat oer elkoar yn ‘e krante skriuwe.
Nou ja, troch in adfortinsje dan altyd.
Hjir binne twa fan dat soarte en it giet tusken in turfskipper en ien
fan syn klanten.
„TER OPHELDERING.
De ondergeteekende nog ruim voorzien zijnde van Turf, verzoekt be
leefd ieders gunst, uitgezonders van
Fryske Brief LXXX1V.
FAN TREKSRIP TA STOMBOAT
Foar safier ik neigean kin, is F. F. van Ham de nye pachter wurden.
Mar it soe gjin jier mear duorje, doe wie er „skipper to toet.” Dat
wol sizze de barges rekken oan 'e kant.
Hwant wy komme nou sa i
stomboatdrama. Goed bisköge hat it in drama west, dizze striid tusken it
UeMbMjnt eenmaal per week
f
Uitgave
s
1
Telefoon Redactie
OFFICIËLE MEDEDELINGEN
Wethouders van
en
a.
b.
c.
t
d.
L
f.
om
l
L
l
l
t
l
I
I
waarna
van
dat
i
ons
om-
ons
NOARD D 61
Abówwn&itaprijst Utó per bwartail
per post I 2.50 per halfjaar
Tim Fa. T. GAASTRA Bi.
Boekhandel en Drukkerij, Workum
werd, doch
niet bekend of do
zo wenselijk
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
Advertentietarief: 7 cent per tn.tn.
Advertenties vin buiten Friesland 9 «tl per tn,m;
Contrasten volgens algemene regeling
Van verslagen, berichten enz. gaarne
spoedige opgaaf!
B. en W.
indienen van
leiding bestaat,, waarna het ook voor kennis,
ge'mg wordt aa.ig nomen.
Voor vervolg Raadsver-lag
ZIE ACHTERPAGINA
J. RUSSCHEN
De Secretaris,
VAN DER GOOT
Voor hen die in 1955 in aanmerking wensen
te komen voor het inscharen van koeien, hok-
kelingen en/of paarden in do Workumerwaard
zijn ter secretarie voorwaarden en aanvraag
formulieren verkrijgbaar.
H©t ingevulde aanvraagformulier moet
uiteriijk vóór of op 15 Maart a.s. ter secre
tarie worden ingeleverd,
WORKUM, 3 Maart 1955.
Het Gemeentebestuur van WORKUM,
J, RUSSCHEN, Burgemeester
VAN DER GOOT, Secretaris
De herkeuring van maten, gewichten en
meetwerktuigen zal in deze gemeente plaats
hebben in bet handwerklokaal der openbare
lagere school en wel voor de bewoners van
Belanghebbenden worden voorts verwezen
naar de uitvoerige bekendmaking, welke in
het publicatieka4je aan het Stadhuis is aan
geplakt.
WORKUM, 25 Februari 1955-
Burgemeester
WORKUM,
e.
De heer Harkema merkt
E.T.LF—ver.Lg slechts éénmaal
wordt
duur der rege ing z.h.s. bepaald op 1 Januari
1966, nadat de heer Jonkman gevraagd had
welk motief daarvoor aangevoerd
buiten het genoemde was
gemeente H.O.N. dit zelf wel
vond.
Maandag 28 Februari, ’s avonds half acht,
dus op de laatste dag van de kortste maand
de eerste vergadering van ’s Workums ge
meenteraad in 1955, waarbij aanwezig tien
raadsleden plus voorzitter: de heer J. Rus-
schen, burgemeester en de heer D. van der
Goot, Secretaris, één keurig geunifortnde con
cierge en twee herstelde persmannetjes.
Van de heer IJ. Oosten was bericht van
verhindering wegens ziekte ontvangen.
In de beschouwing, waarmee de voorzitter
deze zitting opende, werd gesproken van het
afglijden van een besturende tot een meer
administrerende taak als gevolg van een toe
nemende spedali a ie en integratie. Het slot
bij de rondvraag had daarmee wel enige ge
lijkenis wat het afglijden en moeilijk besturen
op de .Workumer straten als gevolg van de
sneeuwval betreft, maar dit laatste is ge
lukkig maar een tij le ijk euvel. Toch h..dlen
beide omschreven situaties een intense be
langstelling en vorm .en ze de bvile hoofd
punten, waartussen een vrij besch i'en agenda
werd afge'.iaadvlond r_r. keu door een Le
sloten zitting nar aanleiding van een nieuw
te benoemen rtiniger.re.erve.chauffeur, wat
toch nog zoveel tijd kostte, dat na het met
Pensioen gaan van de directeur van gemeente
werken men wel fris en uitg slapen moet
verschijnen om het wakende mee te maken
wdke plaatsvervanger gekozen zal worden.
Althans, wie met vergelijkingen begint, zou
dat kunnen denken, maar ’t komt immers
ook vaak anders uit, dus nu terzake. En
dan is de burgemeester aan ’t woord:
Naar gewoonte wil ik bij de aanvang van
de eerste raadsvergadering in dit jaar een
enkel woord tot U zeggen. Voor ik nu ga
spreken over hetgeen in het afgelopen jaar
onze belangstelling had en wat we in de
nabije toekomst hopen te doen, enkele alge
mene opmerkingen.
In de wereld van, onze dagen valt een
dubbel verschijnsel waar te nemen, dat zijn
stempel dreigt te zetten op heel onze samen
leving in haar bonte verscheidenheid: ener
zijds een steeds sterker klinkende roep naar
éénwording, naar hpt opnemen in één geheel,
aangeduid door het woord integratie, ander
zijds de steeds toenemende neiging tot af
splitsen in afzonderlijke delen, tot specialisatie.
Het lijkt me niet ondienstig in deze kring
ep deze verschijnselen van samenbundeling
en specialisering iets nader in te gaan.
Als we eerst het terrein der specialisatie
bezien, dan valt op te merken dat op het
terrein van het openbaar bestuur de splitsing
in gespecialiseerde onder'een in zo snel tempo
gaat, dat dit voor de gewone burger bijna
ontoegankelijk is geworden. Of het nu finan
ciën betreft of onderwijs, maatschappelijke
zorg of bevolkingsboekhouding, al deze dingen
zijn zodanig van opzet, dat alleen specialis
tische scholing het mogelijk maakt ze te be
heersen.
Toegegeven kan worden dat deze ontwikke
ling min of moer in de natuurlijke gang der
dingen ligt, maar aan de andere kant dreigt
hierdoor een kostelijk iets verloren te gaan,
n.l. het begrip voor het universele in onzo
samenleving, ook in haar bestuur, het besef
dat de onderscheiden delen zich niet als
droog zand naast elkaar bevinden, doch dat
er een onderlinge samenhang bestaat, welke
h6t evenwicht in stand houdt.
Dit universele, waarbij de bestuurder, ver
leven boven de materie, de geest verstaat,
waardoor zijn beleid moet worden gedragen,
gaf hem de brede vi i» op bet gehele bestuurs-
terrein. waarop hij geplaatst werd.
Op verschillende terreinen kan men dit ver-
cchijnsel der specialisatie waarnemen, omdat
:et als het ware werkt als een kettingreactie
.ij atoomsplitsing. De tijd dat Vondel bij het
onterfeitsel van de beroemde Vossius kon
ichten: „al wat in boeken staat, is in dit
noofd gevaren” is onherroepelijk voorbij. Toch
zullen we nooit mogen vergeten dat die samen
hang er is: Gespecialiseerde wetstoepassing,
doet hem die er mee belast is, als vanzelf
in eenzijdigheid verstarren en eerder dan hij
het weet, met oogkleppen door het openbare
leven gaan. Hij verliest het contact met de
werkelijkheid en eigenlijk is er na verloop
van tijd op aarde niets belangrijker dan die
ene wet, dat bepaalde voorschrift, met de
uitvoering waarvan hij werd belast. Zo is
er een kans dat de bestuurder zijn werk vol
brengt in de schemering van het onzekere,
omdat hij niet bij macht is in de perfectie
der specialisatie zich onafhankelijk een eigen
inzicht te vormen en glijden we af van
de besturende naar de administrerende Over
heid.
Daarnaast staat onze tijd, met name
ook in bestuurlijk opzicht, in het teken van
de integratie, de opneming van delen in één
geheel. Deze gedachte beheerst na de oorlog
de volkeren van West.Europa, niet als een
mode of gril, maar als een bittere noodzaak.
Do Benelux, de Kolen en Staalgemeenschap,
de strevingen in dit opzicht op agrarisch
gebied, doch ook d« ontwikkeling binden onze
Inzending van advertenties uiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 uur
en Administratie 45
Postrekening 82259
grenzen dringt, als gevolg van technische
mogelijkheden cn economische noodzakelijk
heden, begunstigd door een zich daarbij aan
sluitende wetgeving, steeds sterker in de rich
ting van een intercommunale samenwerking.
Streekregelingen op zo menig gebied, aan
gelegenheden georganiseerd in regionaal ver
band, gemeenschappelijke rege in gen van tal
van zaken. Ik denk hierbij b.v. aan de school
artsendienst. bescherming burgerlijke bevol
king, werkplaats voor minder.validen, elec.
triciteits., gas. en watervoorziening, tehuis
voor geestelijk onvolwaardigen te Bergum.
Eenmaal tot stand gebracht, zijn de daarbij
geregelde zaken aan de directe bemoeiing
van Staten en Raden onttrokken, waardoor
de leden dier lichamen de aanraking daar
mede verliezen. Zo zien zij geleidelijk de
omvang van hun taak inkrimpen en hun be
voegdheden wezenlijk uithollen. Te keren zijn
d6ze dingen niet. zij liggen in de lijn der
ontwikkeling. Maar toch dient er voor ge
zorgd te worden ter wille van de instand
houding van ons democratisch bestel, dat
in de bestuurscolleges mannen zitting heb
ben, die begrip voor deze verschijnselen heb
ben en naast degoede zijde daarvan, ook
de daaraan verbonden gevaren onderkennen.
Door de specialisatie niet meer voldoende
op de hoogte, bepaalde bevoegdheden aan zich
ontnomen door de integratie in wat voor
vorm ook bevindt de bestuurder zich tus
sen twee polen, pool en tegenpool, die zijn
positie in vergelijking tot zijn ambtgenoten
van enkele tientallen jaren geleden, heel wat
moeilijker heeft doen worden.
In de ontlading tussen de positieve en nega
tieve krachten van pool en tegenpool ontstaat
echter, gelijk bekend is, in de wereld der
natuurwetenschap, een nieuwe kracht, die
vaak ongedachte, niet vermoede mogelijkheden
biedt. Zo is het ook in de wereld', der
bestuurswetenschap.
Wij dienen hiervoor pog te hebben. Aan
specialisatie is niet meer te ontkomen, inte
gratie ligt in de lijn der ontwikkeling, doch
evenals in de schepping op elk terrein God
H6t ontbreken van bouwterrein zal ons dit
jaar direct plaatsen voor het zoeken naar
een oplossing voor dit probleem. De uitvoering
van het z.g. plan Zuid van ons uitbreidings
plan schept zoseel technische en financiël»
moeilijkheden dat we genoodzaakt zullen zijn
op zeer korte termijn wijziging van ons
uitbreidingsplan te maken om in de behoefte
aan bouwrijpe grond te voorzien.
Tengevolge van de winter en de zeer
beperkte aanveer van stenen, kon daweg
BurenOude Heidenschapsterwcg nog niet ge
reed komen; het werk is echter zover ge
vorderd dat het dit voorjaar wel spoedig;
gefced zal komen.
Zoals U ziet ligt er nog veel verantwoor
delijk werk op ons te wachten; ik hoop dat
door hartelijke samenwerking dit werk voor
ons allen een vreugde mag zijn en dat
Gods zegen moge rusten op onze arbeid in
het belang der gemeeente Workum.
Ik eindig met de hoop uit te spreken dat
1955 voor U allen persoonlijk een goed
jaar moge worden.
Voor deze woorden dankt de heer Haytema,
menende namens de Raad te spreken,
hij .wenst dat B. en W. in ’t belang
de gemeente mogen voort arbeiden en
God Z’n zegen ook daaraan verbinden moge.
Punt 1. Ingekoincn stukken en mededelingen.
Resolutie van de Gedeputeerde Staten
houdende vaststelling van de rekening
van het landbouwbedrijf, het gasbedrijf
én van de gemeente, dienst 1952.
Alsvorcn houdende goedkeuring van het
raad: besluit tot verkoop van bouwterrein
aan R. Abma.
Schrijven van het bestuur van het Frysk
Orkest waarin dank wordt beug! Voor
het verhogen van de gemeente ijke sub
sidie tot 12 cent per inwoner.
Nieuwjaarsrede van de Voorzitter van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Friesland.
Verslag over 19s4 van het E.T.I.F.
op dat in het
over de Zuid
westhoek ge ept wordt en dan meer als
r6creatie-gebied, wat ook wel belangrijk is,
doch spr. vindt het nu wel gewenst dat op
gereedkomen van het rapport over deze om-
ge’ ing wordt aangedrengen,
De voorzi.ter had niet zonder reden dat
rapport eigenlijk al verwacht, maar hoe de
uitspraken daarin ook mogen luiden, in
dustrie-vestiging heeft men alleen daarmee
natuurlijk niet.
Genoemde stukken worden daarna voor ken
nisgeving aangenomen.
Mededeling van B. en W. van Hemelumer
Oldephaert en Noordwolde dat de ge
meenteraad van Gaasterland de gemeen
schappelijke rege ing inzake de ©xpl itatie
van een werkplaats voor minder-valide
arbeiders heeft va tgesteld met dien ver
stande, dat de geldigheidsduur der rege
ling, in afwijking van het bepaalde in
artikel 27, werd gewijzigd en nader be
paald op 1 Januari 1966 (in artikel 27
was dit bepaald op 1 Juli 1979).
Overeenkomstig het voorstel van B. en
,_.lz - -
de samenhang heeft gelegd en openbaart aan
hem, die oog daarvoor heeft, zal ook de
moderne bjestuurder zich bewust dienen te
zijn, dat ook hij in deze tijd eeen hoge ver
antwoordelijkheid draagt en een taak ver
richt, die zijn glans ontleent aan het licht
der Eeuwigheid,
Na deze woorden, die ik gaarne zou willen
zi6n als het voorgerecht, dat de bedoeling
heeft een bijdrage te vormen tot aantrekke
lijkheid yyin het gehele menu, om deze toe
spraak nu maar eens zo te betitelen, nog
een overzicht van de voornaamste gebeur
tenissen welke zich op het gemeentelijk ter
rein hier hebben voorgedaan.
De meeest op de voorgrond tredende feiten
zullen wel zijn het tot stand komen van
„Mariënacker”, de overgang van stadsgas op
aardgas en de daaruit voortvloeiende nieuwe
straatverlichting. Ik geloof niet dat we vaak
zullen beleven, dat er zoveel ineens en jnet
zoveel instemming begroet is.
Bij de bestudering van het probleem van
de ouder wordende mens bleek al spoedig,
dat wanneer er gesproken zou kunnen woruen
van „het geschenk van een langer leven”,
er nogal een en ander veranderen moest.
Een „geschenk” kan dit leven slechts zijn,
indien we tot in hoge ouderdom een klare
geest behouden, inuien het lichaam, waarin
zich allerlei kwalen kunnen openbaren,
niet al te veel last bezorgd, indien wij
ringd mogen blijven met mensen, die
bun hartelijkheid en hun zorg wijden, indien
ons hoofd, ons hart en onze handen dagelijks
een doel vinden, dat inhoud aan ons leven
kan ge'en en indien wij de jaren, die zo
bij uitstek geschikt zijn voor bezinning, weten
te gebruiken om ons innerlijk leven te ver
rijken.
Niet allen zal dat gegeven zijn. Hulp
van anderen, hulp van de gemeenschap zul
len velen van ons nodig hebben bij het
overwinnen van de obstakels^ die zich ge
durende het laatste deel van ons leven op
onze weg kunnen voordoen.
Daarom was het goed dat we een tehuis
stichtten voor onze bejaarden, waardoor we
veel van die belemmeringen kunnen wegnemen.
Ik wil van deze plaats gaarne mijn grote
waardering uitspreken voor de wijze waarop
directrice en personeel van „Mariënacker”
zich van hun vaak moeilijke taak kwijten.
Do nieuwe straatverlichting, waarbij met
tweemaal zoveel lichtpunten als voorheen,
tienmaal zoveel licht verkregen werd, is een
grote verbetering gebleken. Op het ogenblik
kunnen we een vergelijking met de grote
steden in dit opzicht glansrijk doorstaan.
De ervaringen met aardgas zijn in eerste
instantie goed, maar nog te kort om het
juiste financiële resultaat ook te kunnen be
oordelen. We hebben goede hoop, dat we niet
in onze verwachtingen zullen worden teleur
gesteld.
Door de aanschaffing van een nieuwe baby-
brandspuit is ons brandweeerapparaat behoor
lijk pp peil. De paraatheid en het enthousias
me waarmede de brandweerlieden hun arbeid
vel-richten, stemt ons tot grote dankbaarheid.
Het aanbrengen van straatnaambordjes met
de door de Raad vastgestelde straatnamen
zal in de loop van dit jaar ongetwijfeld
zijn beslag krijgen wanneer ook voor de
enkele nog niet vernoemde straten het advies
van de straatnamencommissie zal zijn ont
vangen.
Met het baggeren van de vaarten in het
Heidenschap is een begin gemaakt; de mede
werking van do aangrenzende Landgebruikers
is helaas niet evenredig aan het algemeen
belang dat daarmee gebaat is. Tengevolge van
het overlijden van de heer Westendorp en
het vertrek van de heer Folmer ontstonden
er twee vacatures in de Raad, welke weer
vervuld werden door de heren Ketelaar en
de Jong. Met dankbaarheid gedenken we wat
beide eerstgenoemden in het belang van de
gemeente Workum gedaan hebben.
We hopen dat de gerezen moeilijkheden
te komen tot de bouw van een werkplaats
voor minder-validen te Koudum spoedig over
wonnen zullen worden.
Voor mij persoonlijk was de herbenoeming
tot burgemeester van Workum zeer belang
rijk; ik hoop dat de historie zal uitwijzen
dat dit ook in het belang van de gemeeente
geweest is.
De financiële positie van onzo gemeente is
nog steeds alleesbehalve rooskleurig. Hier
door kunnen verschillende op zich zelf nuttige
dingen niet uitgevoerd worden. Ons aller
streven zal er op gericht moeten zijn een
grote uitkering uit het gemeentefonds te
krijgen.
De woningpositie laat nog veel te wensen
over, wat zeer remmend werkt voor verschil
lende bedrijven, terwijl het voor veel jonge
mensen daardoor onmogelijk wordt gemaakt
een gezin te stichten. De ellende welke
hierdoor ontstaat, moet ons niets te veel
doen zijn om hierin verandering te krijgen.
Binnenkort zal de school van de Nieuwe
Vereniging voor Christelijk Schoolonderwijs
gereed komen, waardoor weer een lang ge
koesterde wens in vervulling zal gaan.
We hopen dat het kleuteronderwijs binnen
kort ook beter gehuisvest zal kunnen worden,
terwijl tengevolge van het steeds toenemen
de verkeer, vernieuwing van de Bagijnebrug
steeds urgenter wordt.
Punt 2. Verzoek van Se commissie „Drank
wet” ven de Nationale Commissie tegen
het alcuhu i me om, overeenkomstig het
bepaalde in de Drankwet, bij II.M.
de Koningin een voorstel in te di uen
tot verl. ging van het maximum aantal
ve: loven A.
Volgens het prae.advies van B. en W. werd
in 1935 naar aanleiding .van een overeekomsiis
verzoek overwogen dat verlaging van het
w6ttelijk maximum weinig zin zal hebben,
daar het aantal verloven zich niet zal uit-
br^id^n boven de redelijke behoefte^ zoals
het zich voorheen ook steeds heeft aangepast
aan die behoefte en dat die overwegingen
juist waren, moge hieruit blijken dat 'het aan
tal verloven sedert 1935, toen het aantal
zo.’ bedroeg, tot vier is gedaald (het aantal
vergunningen daalde van acht tot vijfj.
menen dan ook dat voor het
bovengenoemd verzoek jjeen aen-
SKI
i
