WORKUMER KRANT
f
l
I
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
Oranjevereniging Workum
IJEME DE BOER, Autoverhuur
HERINNERINGEN UIT DE
LAATSTE DAGEN DER BEZETTING
£SaSS3g52SS23S2£S2SS2
S.V.W. AGENDA
RADEX
GAASTRA'S Boekhandel
2§5aKS25S25S2SSSS5S3
BEL 170
No. 15
78ste Jaargang
OP HET KANTJE AF
FRISO.
per doosje f 1.55
'J x -2 Ld j-JOÜO
j*in.
verkrijgbaar in
Zaterdag 16 April 1955
Fryike Brief XC
De 5e Maeije, oer in wikemanich dos, sil hiel it lün troch it greate
feit bitocht warde, hoe ’t wy foar tsjien jier lyn, üotslein rekken fan
it folk dat hjir binei fiif jier lang de baes spile. Dat wy ünder it
swiere jok wei rekken fan minsken, dy‘t to oardieljen nei har dieden,
neat gjin minsliks mear yn- en oan har hiene.
Is it nedich hjir in opsomming to jaen fan alles hwat hja üs oandien
hawwe? Moatte wy hjir ophelje fan it leed en de illinde dy‘t hja üs
brochten? Fan de djippe wounen dy't hja sloegen? Fan de rou en de smert
dy t hja üs nei lieten?
Litte wy er mar oer swye. Net om ‘t wy de tüzenen enjitristüzenen
dy't it libben litten hawwe forgetten binne. Né en jitris né. Hwant wol
hat de tiid de sleine wounen hiele, mar de groeden binne bleaun en kinne
by tiden pynlik wêze.
Derom sille wy mei greate en oprjochte tankbrens bitinke, hoe't wy
nou tsjien jier frij binne.
Én dochs Immen sei okkerdeis ris: „It is mei de Bifrijding hiel
oars roun as wy tocht hiene."
En der is wol hwat fan oan. De fiif jier dat wy ünder it twangjok
sitten hiene, hie üs ta oare minsken makke. Nei alles hwat wy sjoen en
bilibbe hiene, hwat wy troch makken, hie yn üs it gefoel fan haet mar
ek fan wraek to wekken roppen. Wraek nimme, der op slaen mei de bile
of mei de kneppel. Sa sahwat as yn dat aide teltsje fan: „Kneppeltsje,
kneppeltsje üt ’e sek.“ Ja, as wy earst marris frij wiene, hwat soene wy
„se“ dan reitsje. Dermei soene wy nou seis dwaen, hwat wy yn dy oaren
êfkard hiene. Lokkich, tige lokkich dat dit allegearre hiel oars roun is.
Dat wy gjin gelegenheit krige hawwe om eigen rjochter to spyljen.
Éi ja, der is noch safolle mear op to neamen hwat üs öffallen is. Wy
mienden tiden tomjitte to gean fan frede en in ienriedich neist elkoar
stean fan alle minsken en alle folken. Wy forwachten frede en rêst en
hwer is it op üt roun? Op ünfrede en ünrêst, oeral en roun om, oer de
hiele wrald Sa leit it spul der op 't heden hinne.
Mar lit üs ek de liochtkant fan de dingen sjen doare. Wier, wy hawwe
alhielendal gjin reden to kleijen, noch om to krimmenearjen, noch om to
seuren. It is just oarsom Der is sa’n bulte om tankber foar to wêzen.
Ik neamde 5 Maeije. Mar witte jimme wol hwat dei it hjoed is? Ja
sjoch mir nei de datum dy't op dizze Friso stiet. 16 April n't wier.
En hwat seit üs dat?
Wachtsje efkes, sil ik der de Friso byhelje fan April 1945. It earste
nümer nei de Bifrijing.
Lit my der in riglemanich üt oer skriuwe.
„Bevrijding"
„De 16de April 1945 zal voor Workum een gedenkwaardige dag blij
ven. Enkele dagen tevoren was de kleine Duitsche bezetting ver
trokken en reeds toen merkte men een verademing op zowel bij oud
als jong, terwijl het groote gebeuren van de bevrijding algemeen vóór
voeld werd. Én toch toen Maandagsmiddags de Canadeesche tank en
auto's hier, over de Wijmerts rolden, kon men zich ternauwernood
indenken dat we geheel vrij, van alle verdrukking en vervolging ver
lost waren."
Warkum, hjoed krekt tsjien jier forlyn, frij.
V
’J
VeêsihijAt eenmaal per week
x
Telefoon Redactie
slot)
met en zonder chauffeur
Refrein:
del,
BURGERLIJKE STAND
Gemeente Workum
voor deel-
PLAATSELIJK NIEUWS
de
zorgt
Abonnementsprijs: t 1.19 per kwartailc
per post f 2.50 per halfjaar
f
Uitgave van: Fa. T. GAASTRA Bz.
Boekhandel en Drukkerij, Workum
een
ons:
Daarom laten we het verhaal op rijm hier
ook maar even volgen:
ver-
de
Op dizze grouwelike joune
En in nacht lang sünder rêst,
Kaem in moarntiid swier fan soargen
En in tinken hwat to dwaen.
Mar neidat mem yn Warkum
Efkes mei heit praten hie,v
Kaem in lyts gHmke fan hope,
Nou wie ’t in skreppen, wier.
Refrein,
we
klaar want ook
een fijne dag, ook
iets moois. Wij
om voor
Eén van
waarvoor
te
Advertentietarief: 7 cent per tn.tn.
Advertentie» vin hutten Friesland 9 et; pet m,m;
Contracten volgens algemene regeling
NOARD D 61
Van verslagen, berichten enz, gaarne
■poedige opgaaf!
Inzending van advertenties uiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrijdagsmorgens voor 10 uur
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
De pleats waerd leech nou heil®,
Elk sjouwde hwat er koe,
Mar yn üs wie it tinken
Oan dat hwat barre soe,
Us bea gyng nei omheech’n,
Oan God, Dy machtich wie,
Om allegear to s.parjen,
To rédden fan de dea.
Refrein.
- ■I‘t*
Junioren:
Bclswardia 1 AWorkum 1 A,
Vertrek per fiets 3 uur
D.W.P. 1 AWorkum 2 A,
vertrek per auto 2 uur.
Bclswardia 2 BWorkum 2 B,
vertrek per fiets 1.45 uur.
Makkum 1 BWorkum 3 B,
Vertrek per -fiets 1,45 uur.
er tussen door
Frij, frij, frij, Fryske lan
Hwat wiene we ungelokkich
Yn ’t aide Fryske lan.
en onder
Van 8 t.e.m. 14 April 1955.
Geboren: Christina Catharina, dv Bauke
Smeding en Suzanna Theodora Brandsma.
Gehuwd en Overleden: Geen.
Hwat wiene it wylde troanjes,
Hja fleagen troch it hits.
It die ut alles bliken:
It wie forried net oars.
It durre mar in setsje
Doe rounen de manlju ’t paedtsje
Oantriine troch dy moffen
Hwat waerden wy doe kjel.
Refrein,
Heit siet net yn ’e rige,
Hy wie dy deis net thus.
Hy koe sa aenstons komme,
Foar him wie ’t hjir net plus.
Waerd er nou yntiids warskóge,
Mar né, dat barde net.
Men liet him nei hós ta reizgje
En ia. hou wie ’t to let.
Refrein.
De radio kaem foar ’t Ijocht
Op ’t drigen mei fjür en bran.
En ’t jild en goudgdd wiene
Doe yn de rovers han.
It wie in treastleaze oanblik
Sa ’t hja fort rokken. Lang
neistoarre troch üs alien
It herte sloech sa bang.
Refrein.
Senioren
Nijland '1Workum 1, vertrek 3.30 uur
Supporters kunn.en mee.
IJ.V.C. 2Workum 2, vertrek
Workum 3Balk 2, aan vang 4 uur
zolang er
Nou is in jier forstrutsen
En wer binne we byelkoar,
Om tankber to bitinken,
T» sjongen mei elkoar
Fan ’t frije, frije Fryslan,
Bifrijd fan Dutske ban.
En dat we fredich wenje
Yn ’t aide heitelan.
Refrein.
We vieren, nu aanstonds de tiende
jaardag van onze bevrijding. Eén van
spjor wegmannen heeft dit helaas niet meer
mogen beleven. Vorige herfst is hij, geknakt
naar de geest, gestorven, want het gebeurde
van tien jaar geleden had hem blijkbaar meer
aangepakt dan eerst vermoed werd. Hij was
altijd even zorgzaam en hulpvaardig, in welke
geest z’n nagedachtenis steeds bij ons zal
voortleven.
Laten we onze dankbaarheid over de be
vrijding tonen door te zorgen voor de nage
laten betrekkingen. Stichting 194q’45
wijst U de weg. Vier het bevrijdingsfeest
waardig!
Refrein: Frij, frij, frij Fryske lan
Hwat waerden we d;e wer lokkich
Yn ’t aide Fryske lan.
WORKUM. Aan de Technische School te
Bclsward is onze stadgenoot M. Terpstra ge
slaagd voor het diploma van de B.cursus
Machine-bankwerken en niet van een ander
vak, zoals abusievelijk vermeld was.
SIMAVI-COLLECTE
De Simavi-collecte heeft dit jaar op
gebracht: in Workum f366.87, in ’t Heiden
schap f 59.10, totaal f 425.97. Allen die heb
ben medegewerkt om dit fraaie resultaat te
behalen, hartelijk dank.
,S.V.W.” NIEUWS
Afd. Jeugdvoetbal.
Geen der jeugde'ftallen heeft het Zaterdag
tot een overwinning kunnen brengen. De
grote wedstrijd was die te Heeg. Een beter
spelend Heeg heeft een 30 overwinning
weten te behalen op kampioens-candidaat
Workum. Een fraaie prestatie voor Heeg,
Deze jongens waren technisch in betere con-
i ie en profiteerden hi' rvan op het gladde
veld, De 30 uitslag is enigszins geflatteerd,
d :ch een overwinning voor Heeg was zeker
tutrt. i i ,3 iizi ii>i o lïiTOinn
(Vervolg en
De moffen griepen him by ’t skouder,
Smakten him by d’ oaren del,
Bewake troch dy ploerten,
h Gewear yn oanslach, fel.
Men brocht har klean en iten,
Lyts’ Jepie siet by heit
Hja hie gjin erch yn alles
Hwat barde doe dy deis
Refrein,
De WorkumerS hadden iets met pech te kam
pen. Twee schoten van T jeer de die onhoudbaar
waren geweest, werden door paal en lat gekeerd. I
Voor de rust leidde Heeg met 10 uit een I
penalty. Een wel wat zware straf voor een
kleine overtreding n.l. het springen naar
de bal met twee benen. Ons elftal heeft
echter als een paard gewerkt en al werd het
een nederlaag, het jeugdbestuur prees dit
taaie volhouden en na afloop gingen we
allen in de beste stemming op naar Heeren-
veen. Een drukte was het me daar! De jeugd
leider werd goed door de jeugd geassisteerd
om na veel gedrang voor het loket te komen.
En toen in looppas naar het doel van de
Munck. Het gehele elftal mocht naast elkaar
op de eerste rij achter en naast het doel
plaats nemen. Hierdoor kregen zij een ideaal
plaatsje en behoefden niets van het ge
raffineerde spel van Abe en v. d. Hart te
missen. Ze konden genieten van het rustige
en tevens fraaie werk van onze internationale
keeper de Munck. Wat een stijl, wat een
reactievermogen! Dat het een overwinning
voor het best spelende elftal, in dezen Fortuna
’54 werd, zal iedere bezoeker bevredigd heb
ben. Heerenveen, evenals Workum in Heeg
moest verliezen, door beter spel van de
tegenstander. Aan een overwinning die niet
verdiend is, zit toch een veel zuurdere na
smaak. Later weer beter, jongens. De kam-
pioenkansen zijn er nog, alhoewel de voor
spreng niet meer zo sprekend is.
en Administratie 45
Postrekening 82259
En Durk, dy Reach doe daliks
Nei al de buorren ta.
En nei in amerijke
Wie ’t oan t lokwinksjen ta.
’t Waerd in joun fan tankbrens,
Fan Widens en fan nocht;
We lusterden en we fregen,
Sa hiene we ’t üs nea tocht.
Refrein.
Sa kaem doe wer de jduntiid,
’t Wie skymrich al oer ’t lUn.
We hearden hwat klomp.geskeufel,
Hwat wie der oan de hén?
Op iens der wie üs heit wer.
Wer by üs allegear.
We gülden ’t. üt fan blidens
Dat wie in ütkomst, hjer.
EIEREN ZOEKEN
14 April. Weer of geen weer, als de
kieviten over de „wjuk” draaien, dan blijven
eierzoekers niet bij de kachel
het beschuttende dak of onder de warme de
kens zolang er tijd en daglicht is om hun
speurzin uit te leven. Ondanks regen, wind en
kou trekken ze er op uit. Zo vond op
Goede Vrijdag de 16-jarige Eeltje Westra
een ei van een grutto (skries), waarmee hij
wel één van de eersten is geweest. Maar wat
de 15-jarige Petrus van der Pal op Woens
dag 13 April overkwam dat is iets wat elke
eierzoeker graag eens zou beleven, nl. het
inden van vijf kievitseieren in één nest,
doch dat geluk is men niet zo heel gauw be-
choren, tenminste niet in een omgeving als
hier, waar zo intensief gezocht wordt.
Nog enkele dagen, tot Dinsdag 19 April
is het eierzoeken toegestaan en uit dank dat
er dit jaar over ’t algemeen zo’n groot aantal
eieren geraapt is, zal men de vogels daarna
nok onverbiddelijk de hun toekomende rust
mneten gunnen. Dat op overtredingen de straf
fen en het toezicht verscherpt mogen worden,
is een wens die eigenlijk overbodig moest zijn.
Wat nu nog een geliefkoosde sport heet,
is na 19 April een laffe roof, waaraan een
flinke jongen en een sportieve jongeman
zich zeker niet schuldig aal willen maken!
’t Is nou in jier forlyn pas
Dat op in maitiidsjoun
We wiene krekt oan ’t boartsjen
De Dütsker üs hjir foun.
We wiene bang en skrüten,
Mar boarten lykwols troch.
Hwat soe hjir aenstons barre,
Hwat makket mem thüs troch.
Nog enkele weken en het zal weer volop
feest moeten zijn in onze stad ter viering van
de verjaardag van Koningin Juliana, 3o April.
Het bestuur heeft ook in de afgelopen
maanden alles gedaan om haar leden en de
schoolkinderen een programma voor te zetten
dat er wezen mag, en we geloven dat wanneer
in het volgende nummer van dit blad het
officiële programma wordt geplaatst dat jong
en oud er mee tevreden zullen zijn.
Enkele medede’ingen volgen nu
name en tijdige kennisgeving.
Verwijzend naar de advertentie in dit blad
zal er ’s middags naast Volksspelen, als hoofd-
numiner een grote ringrijderij uitgeschreven
worden.
Reeds nu zijn de eerste aangiftes al bin
nen. Jong en oud in Workum, toon wat je
waard bent en doe hier aan mee en let nu
ook speciaal op de extra prijzen die ge
geven worden voor
SCHOONSTE GEHEEL EN
MOOISTE COMBINATIE
Dit moet e en vertoning worden voor elke
deelname apart, waar je van kunt zeggen:
Dat is een mooi geheel!
Maar ookDe lach moet
voor de zotste combinatie!
Denkt U hier allen om.
DUS DIT IS AFGESPROKEN?
Het bestuur blijft niet achter en
voor geldprijzen die er zijn mogen. Maakt
U klaar, ja begin nu al de fiets, de rij
tuigen, de paarden en de bakfi ‘tsen feestelijk
te tooien en vergeet je Zelf niot met feest-
muts en passend costuum aardig op te tuigen.
Verder een medede’ing voor ’s avonds.
Er komt weer een eersteklas gezelschap, be
kend door de radi met een programma dat
klinkt als een klok.
Vanaf de Bagijnestraat, Parkstraat, Zuid
en Noord, er is maar één roep: WE GAAN
naar de feesttent die avond.
Voor de schoolgaan ’e kinderen zeggen
nu al reeds: maak je maar
voor jullie wordt het vast
in de feesttent komt er
willen er nog even op wijzen dat bij de
kindervoorstelling in de tent, de entreeprijs
voor niet-schoolgaande kinderen 35 cent be
haagt; dit om moeilijkheJen te voorkomen.
Spoedig volgen me rlere gegevens en het
programma voor die dag,
HET BESTUUR VAN DE
ORANJEVERENIGING
hebben verraden, dat
veel om gas en. Het was echter nog niet mooi
genoeg. Nu moesten we bij een trap op en
kwamen in een ander kamertje. De S. D.
officier zei ons: „In dit kamertje hebben
menigmaal de ter dood veroordeelden ge
zeten.” Ons doodvonnis (de straf voor stakend
spoorwegpersoneel in oorlogstijd en voor de
genen die aan dergelijke mensen onderdak
verlenen) werd nog eens voorgelezen, doch
nu zonder meer en het leek onherroepelijk
te zijn, toen hij zich verwijderde. Een land-
wachtman met geladen karabijn bewaakte ons.
We zeiden zo onder elkaar: zouden ze ons
nu toch nog doodschieten? De landwachter
zei: geen sprake van; de politieke gevangenen
zijn vanmorgen vrijgelaten en ju’lie gaan ook
naar huis. De Canadezen zijn al in Steenwijk.
We hadden nog een beetje „tüntsjebaai”
en draaiden nog niet helemaal opgelucht,
maar wel iets minder wanhopig, een cigaret.
Na daar een half uur gezeten te hebben,
mochten we paar beneden. De Ortscomman-
dant gaf de persoonsbewijzen terug, maar zei
dat hij het geld (achtduizend gulden) in be
slag nam, waarop ik me ontvallen liet: „Dat
jild is toch niks mear wurdich.” Wat zeg
je daar, vroeg hij. Dat geld is niets meer
waard! „Donder op kerel” werd er nu gezegd.
Toen wij weer buiten waren, meenden we
nog nooit eerder zo’n mooie lucht en zulke
prachtige bomen ge’ien te hebben. Het was
of waren wij uit de dood verrezen. We gingen
nu op mars naar huis, In het voormalige
tramstation werd nog even gedronken en
gegeten.
Juist toen onze wegen zich gingen scheiden,
dook er een vliegmachine op een auto en
schoot deze in brand, ’t Was wel even een
angstig ogenblikje, maar daarna spoedden
we ons naar hui De een op een geleende fiets,
een ander nog maar op één klomp, want in
de al eratie om dekking te zoeken voor het
aanvallende vliegtuig was een klomp zoek
geraakt en bleef onvindbaar.
Ongeveer negen uur werden de huisge
noten verrast met de thuiskomst. Precies
een jaar na dato is in intieme kring de be
houden terugkeer herdacht en voor die ge
legenheid werd een gedicht op de wijze van
„Home, sweet home” gezongen door een
paar jongedames, wat toen voor de betrok
kenen ontr e.-en’e momen'en wa en. ’t Gaat
dan immers ni t in de eerste plaats om de
onberispelijke inhoud, maar zoal* de Franiman
aagt: c’ gat la ton, gui fait la muai^ue.
Na de nacht in het Workumer Politiebureau
doorgebracht, was heel begrijpelijk de stem
ming zeer gedrukt. Hoewel menigeen met
het droevig lot van de opgeslotenen be
wogen was, kwam een dreigend onheil nader
en nader,
’s Ochtends tegen elven werden van do
beide N.S.-mannen namen en antecedenten
opgenomen. Intussen had een Workumer sla
ger enkele worsten laten bezorgen, wat ten
zeerste gewaardeerd werd. Ze werden met
smaak genuttigd. Toen het onder de hand
twaalf uur was geworden, kwamen er enkele
overweldigers, die ook een platte Kagen, be
spannen met een wit paard, hadden daten
aanrukken. Enkelen konden op hun fietsen
mee rijden en de rest moest op de wagen.
Onderweg schoten de begeleiders zo nu en
dan opeenden. Dat het scherpschutters waren,
bleek toen wel, want elk schot was een
eendvogel.
Vlak voor Bolsward mochten we van de
wagen om eens even te lopen. We werden
toen overigens goed behandeld. Door Bols
ward moesten we met flinke draf rijden. Ze
waren namelijk bang dat we bevrijd zouden
worden. Op rijksweg 43 moesten we onder
de rook van Folsgare van de wagen. Er
was gevaar voor een luchtaanval, maar dit
gevaar verdween spoe’ig weer. Daarna reden
we Sneek binnen, dat als ’t ware in een
vesting herschapen leek. Boven de barricaden
had wel kunnen staan: „Gij, die hier binnen
treedt, laat alle hope varen.” Echter de
mens wikt, God beschikt.
We komen bij de Leeuwarder straatweg in
het herenhuis, bewoond door de S.D. We
treffen hier ook al een bekende, die z’n
postpakje voor het tenue* van Landwacht
verwisseld had. Hij zette .een hoge borst op
en zei: „Het valt niet mee, hoor,
de knobus te moeten verschijnen.”
ons vroeg hem om een glas water,
hij zei toestemming van z’n superieuren
zullen vragen, maar we zagen onderwijl kans
een glas water te bemachtigen en zó ver
kwikkend afs dat was valt niet te beschrijven.
Nu kwam het verhoor. Van de elf mensen
waren wij de laatsten, die er voor moesten.
We zagen er tegen op als tegen de dood.
De beer en de twee spoorwegmannen moesten
mee naar een apart kamertje. Hier werd de
doodstraf tegen ons geëist. Echter was er een
middel pm de straf te ontgaan. Het geld en
de sieraden moesten er toe dienen om ons
vrij te krijgen. Onze gezichten zullen wel
we daar niet zo heel
«f
