I
f
f
II
KRANT
WORKUMER
Nieuw Amsterdam-New York
f
I
I
l
MISTASAiv
brilleglazen
f
<TCi/ doen
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
Voetbal seriewedstrijden
IJEME DE BOER, Autoverhuur
met en zonder chauffeur
S53S33S32S32S32SS2SS3
De volière
en haar bewoners
C. GORTER
S25S2S225è25S3SSSSSS
BEL 170
S.V.W. AGENDA
enó bedt voor
Zaterdag 9 Juli 1955
No. 27
78ste Jaargang
13
kansje, de aide papieren en boeken oan ‘e kant skouwe. Hwant it is
- li
FRISO.
beter meel
TIMMERLIEDEN PATROONSVERENIGING
TE WORKUM
door zo goed en vlug mogelijk
U te bedienen
Fryske Brief IC
Litte wy nou sa foar in kear it forline marris rêste en sa tsjin defe-
Doet U Uw best voor ons door zo
vlug mogelijk te betalen
wachtkeamer fan de toskedokter. Allegearre minsken dy t wachten op it
eagenblik dat de man mei de wite jas, harren freonlik noegjend freegje
soe, in sit to nimmen yn de greate maklike stoel, dy’t hy yn de sprek-
keamer stean hat. Yn de stoel, dy’t al hoe noflik men jin der ekyndeljaen
kin, jin dochs it binaude swit ütbrekt. Hwant sa gau men der yn sit, is ‘t
de müle iepen en dan ja dan moat men ófwachtsje hwat er herders
barre sil. In tosk of in kies der üt? Miskien wol mear as ien. Of ek, sil de
dokter ien of mear gatsjes boarje? Né, men kin nea foarüt sizze hwer it
op üt draeije sil.
Nou nimt de iene it wachtsjen al gemoedliker op as de oare. Mar hoe
dan ek, it sprekt fansels men is der al hwat oars as oars yn ‘t liif.
Gysbert Japicx wist der yn syn tiid ek al oer mei to pralen. Hy
skriuwt„WY dwae az dy lytse bern dy alle dei klaege habbe, mar az
dy genezmaster komt, net meer sjeack binne.
Az dy jinge aeck dy de heele wycke ynne dwelm roan habbe to
kiermjen, mar asse de hünmaester kommen sieane om dy uwt toluweken,
nin tosck seerte meer flelle.“
Né, alle minsken binne nou ienris net gelyk. In diel sit der sünder
ek mar ien stom wurd to sizzen. In oar diel siket treast, yn de, (aimeast
aide) printsjekranten en boekjes, dy‘t op in tafeltsje lizze Fak^ntiids- sün
der to sjen hwat er yn stiet. Mar louter en allinne om ‘t hja ynwindich sa
ünrêstich binne, hwat eangstich foar de man mei de wite jas. Hwer ‘t al-
hielendal gjin reden ta is.
By in oar diel oppenearret dv eangst wer op in hiele oare wize. Hja
sitte oan ien tried wei troch to riddenearjen En tink er marris om, itbinne
hast altyd forhalen oer sykte en sear, oer „freeslike pine“ en „öfgryslik
lijen.'' Forhalen hwer ‘t oarnaris streamen bloed by to pas koD<me.
Sa yn de trant fan.„Och myn leave minske, it wie ien bloed, alle
gearre bloed. Ik wie der seis naar fan.“
Sjoch, sok praet giet er der altyd wol yn. Men is dan yn 'e stimming
sa ‘t skynt.
Nou sasahwat wie ‘t dy moarn ek. It greatste part fan de wachtsjen
den haldde de müle stiif ticht, moai grif mei it doel dat hja dy dan aenst,
as ‘t er oan ta wie, nammenste wider op dwaen koene.
Mar der sieten in pear froulju, nou dy praten foar tsjien. Hja snotte
ren en rattelen mar oan ien wei troch.
Hwat de iene de oare fortelde, [en de oare de iene] wie öfgryslik.
Forhalen oer ,,operaesjes‘‘ waerden der oer de tafel brocht, krekt of seach
men it foar jin. Mar hja hellen ek dingen op, dy’t men dochs net „ten aan-
hore” fan Jan en alleman docht Foaral net hwer 't bern by sitte lyk as
nou it gefal wie. Men begrvpt net hoe ‘t sokke froulju harren net skamje,
en harren hwat yn acht nimme, oer hwat hja rounkrantsje.
Nije wike fierder.
yn in hiele bulte hüshaldingen dizze wiken wol sa, men hat süver
oars gjin praet as oer de kommende fekünsje. En it is hjir by üs al
net oars. Derom kom ik dan nou mei in forhaeltsje, hwer ‘t nou just gjin
stüdzje foar nedich wie, mar dat ik sa foar ‘t op skriuwen hie. Wy sille
der boppe sette:
MINSKEN YN ‘E WACHTKEAMER
Der siet de inoarns, lyk as alle dagen it gefal is, in protte folk yn ‘e
U ziet er
VeMohijnt eenmaal pér week
Uitgave
v<a
ISb
t—
4
na
BURGERLIJKE STAND
Lk.
Gem-ente Workum
ze
EEN AFWISSELEND REISJE
is
Hindeloopen.
PLAATSELIJK NIEUWS
sjouwen
f
117.500..—
■M*
jj
Advertentietarief: 7 cent per m.tn.'
Advertentie» van bulten Vriaelaad 9 »tf per tn,mj
Contracten volgens algemene regeling
de
de
Geslaagd voor het toelatingsexamen van
de Meisjes H.B.S. te Leeuwarden onze stad
genote, tnej. Tineke Mulder.
een
en
Deelnemende clubs:
R.E.S., Bolsward
Hielpen, Hindeloopen
Oeverzwaluwen, Koudurn
Workum.
AJxmnêmtfneprfla: f 1.15. pér kwartaal
per post f 2.50 per halfjaar
Gedipt.
Optlclën
Leverancier alle Ziekenfondsen
PUNCTUAL CORRECTED
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
NOARD D 61
van: Fa. T. GAASTRA Bi.
Boekhandel en Drukkerij, Workum
lan ook
in kleur
waar te
A. Valk,
onze stadge-
Administratie 45
Postrekening 82259
Van verslagen, berichten enz, gaarne
spoedige opgaaf!
f 5995.—
5934.—
5865.—
3390—
EEN STANDBEELD
Uit die schamele nederzetting op het ei
land Manhatten is inmiddels een wereldstad
gegroeid met evenveel inwoners als Neder
land, Waar eens de Hollandse boerderijen
stonden en Hollander» negotieerden met In-
Zestig guldens, tien hemden, 80 paar kou
sen, 10 geweren, 30 kogels, 30 pond kruit,
30 bijlen, 30 ketels en één koperen braad
pan betaalde Peter Minuit en daarvoor kreeg
hij (in 1625) het eiland Manhatten van de
Indianen in ruil.
IHollanders stichtten een bruggenhoofd op
het Amerikaanse continent. Heyndrick Hoitsen
(Henry Hudson), de bevelhebber van de Halve
Maen, was reeds vóórgegaan toen hij, op
zoek naar de Noordwestelijke doorvaart, land
de aan de monding van de rivier die nog
zijn naam draagt. Hadden de Hollanders
daar rechten? In zekere zin wel, want Hudson
vertelt van „schoone Krabben”, die daar
op de kust lagen te zonnen „haer Schaeren
van Couleur als onse Princevlagge, Orangie,
blanck en blau, soo dat de Krabben genoegh
vertoonen, dat wij (de Hollanders) behoo-
ren dat Land te Peupeleren ende het ons
toekomt”, ’t Is een wankele rechtsgrond,
maar bezit is (en was ook toen) negen/tiende
recht. Vast staat, dat die schone „couleuren”
oranje.blanje.bleu, thans nog voorkomen in
de stadsvlag van New-York,
WORKUM. Dezer dagen slaagde te Am
sterdam voor het Politiediploma Aa onze stad
genoot, de heer T. J. Walthuis.
Zaterdag 9 Juli, aanvang 2.30 uur
Te Den Haag slaagde voor het Di
ploma Schoonheidsspecialiste onze vroegere
■stadgenote Mevr. A- VisserKemker, thans
te Leeuwarden,
Maandag j.l. hielden de Bapt. Vrouwen-
-e-enisingen 7usterhulp” van Workum en
Makkurn hun jaarlijks uitstapje.
Morgen om 6 uur werd gestart. De reis
ging via de Afsluitdijk en Wieringermeer
naar Velsen, waar enige tijd werd gepauseerd.
Toen naar het doel van de reis: Den Haag.
Daar werd o.a. „Madurodam” en Panorama
Mesdag” bezichtigd. Ook werd een bezoek
gebracht aan de Ruïne van Brederode nabij
Santpoort.
Na nog naar Amsterdam gereden te zijn,
werd in Hotel Harkeina gedineard.
,s Avonds 11.30 uur arrriveerde men weer
in Workum.
Inzending van advertentie» aiterlijk
Donderdagsmorgens, familieberichten desnoods
Vrij dagsmor geus voor 10 uur
Telefoon Redactie en
Voor het «c’il’-"r—erk kwamen de vo’g n'e
inschrijvingen binnen:
Firma J. en G RicmersnSa
W. de Jong
Bouwsma en de Vries
J. Veldman
De gunning is nog aangehouden.
Leg ze in de koker, ’t deksel met de elas-
stiekjes er op en nu trekt U de stok er
uit. Er zit nu een mooi rond gat in en
U zult zien, dat ze niet meer sjouwen.
Mocht het U nog niet voldoende duidelijk
zijn, dan kijkt U maar eens even bij de pas
geopende publieke volière te Hindeloopen.
Wordt vervolgd.
A. BAKKER.
Van Vrijdag 1 Juli t m Band r ag 7 Juli ‘55
G boren: Jantje, dv Atze Oppewal en Grietje
V te Cnnri u. D'uwe Wiebe Martinu-, zv
Marten Hui e na ea Tetje Braaksma. Trijntje
dv Haijte Wou a en Diauwke Boersma.
Gehuwd en Overleden: Geen.
TEGEN DE BIERKAAI
Maar Pieter Stuyvesant vocht tegen de
bierkaai. Noch de mensen in Holland, de
Heren Bewindhebbers, noch zijn kolonisten,
waren uit het hout gesneden waaruit men
Empire.bcuwers maakt. Winst en een goed
leven, dat was al.
Toen dan ook Koning Karel II in een
goedgeefse bui aan zijn broer, de hertog
van York, heel Nieuw-Nederland cadeau deed
met als bijkomstige voorwaarde, dat hij het
eerst nog moest veroveren, was het met
het Nederlandse hguggehoofd op Manhattan
gedaan. Uit Nederland kwam geen hulp. De
kolonisten waren tot gewapende weerstand
niet te bewegen. Stuyvesant mocht nég zo
te kegr gaanuitelndelijk moest de toen
72-jarige gouverneur het hoofd buigen voor
de Engelse overmacht. Zo werd Niauw-Neder-
land Engels, en Nieuw.Amsterdam kreeg de
naam New-York
Nog steeds zijn er namen die herinneren
aan deze Stuyvesant.periode. Wall Street,
de straat der geldmagnaten, waar de beurs
staat, herinnert aan de wal die Stuyvesant
daar liet bouwen ter verdediging van zijn
kolonie; Brooklyn aan Breukelen, Harlem
aan Haarlem. In deze laatste stad.in-eenj-
stad, waar vooral de negers en andere kleur
lingen wonen, wordt nog immer „Amsterdam
News”, een blad speciaal voor de negers,
uitgegeven.
VI.
In ons vorig artikel hebben we even vluch
tig de meest voorkomende volièrevogels ge
noemd. Laten we thans overgaan enkele soor
ten iets vollediger te bespreken.
We willen dan beginnen met het Zebra-
'inkje of bruinoorvink. De eerste benaming
ontlenen ze aan de zebratekening, welke het
mannetje zowel als het wijfje op de staart
vertonen. De tweede aan de bruine oorvlek,
welke alleen de mannetjes vertonen.
Als de jongen uit het nest komen, zijn
allemaal vrijwel aan het popje gelijk. Na
vier of vijf weken vertonen de mannetjes
de bruine oorvlek, terwijl dan tevens de
witte puntjes op bruine ondergrond zich
terzijden van het lichaam vertonen. Er valt
i buitengewoon groot verschil
tekening bij beide geslachten
nemen. Het zebravinkje is zeer
vruchtbaar.
Wanneer men een teelbaar paartje thuis
krijgt, is het een heel gewoon verschijnsel
als men na tien dagen reeds eieren vindt.
Het legsel bestaat uit 3 tot 7 eieren, die
na 13 dagen uitkomen. Het nest wordt zowel
in een blok als in een nestkastje gemaakt en
vertoont weinig kunstigs.
Ze maken vaak grote nesten en
alles er in wat ze maar kunnen vinden,
’t Gevolg hiervan is dat ze soms de eerste
eieren onder het nestmateriaal begraven, zo
dat men later wanneer de jongen uitvliegen
nog eieren tussen het nestmateriaal ontdekt.
Wanneer de jongen allen uitgevlogen zijn
tn nog door de ouden worden gevoederd,
krijgt men iets moois te zien en te horen.
Wanneer een der ouden naar de bodem
vliegt, volgen de jongen haar of hem op
voet. De jongen gaan nu in een kring om
oude vogel staan, leggen de kopjes op ’t zand
met het achterhoofd naar beneden en de
keeltjes en bekjes omhoog. De oude vogel
gaat er nu bij langs en stopt beurtelings
wat voeder in de geopende bekjes, waarbij
de jongen allen tegelijk een geluid vóórt
brengen alsof er op. een klein fluitje wordt
geblazen. Men kan dit op een flinke afstand
horen en men kan het ’t best vergelijken met
Hoewel de dames een plezierige dag hebben
gehad, was het toch jammer dat hat zulk
koud en onbestendig weer was.
Geslaagd voor het Mulo.diploma A de
dames: H. van der Weij te Ferwoude, W.
IJska te Gaast, A. Valk, Zuid,
Stationsweg, beide alhier, en
noten de heren Th. de Vries, IJ. de Wit, A.
Bouwman en F. Zweed te Hindeloopen, allen
leerlingen van de Chr. Ulo-school alhiert-
UITSLAG AANBESTEDING
6 Juli. Hedenavond werd in Hotel „De
Wijnberg” alhi r, de aanbesteding gehouden
'■oor het bouwen van een nieuwe kleuter
school, waarvoor bij uitnodiging, als volgt
werd ingeschreven
H. J. Voets
Combinatie SmidEekma
en Joh. Dijkstra 114.900.
Beuker’? B u"’beJrijf 94.000.
Bij der" hoofdbouw w"ren ook inb^ren-n
'e sanitaire en electrische installaties.
Gemeente Hindeloopen
Maand Juni 1955
GeborenJenna Marijke, dv Albert Atema
"n Jantje Wierstra(l Juni); Cornells Jo
hannes, zv Cornells Pruis en Albértha Geer-
truida Vos (15 Juni).
Gehuwd en overleden: Geen.
ORTGI'ETE UITNO^I'llNG
Naar wij vernemen ligt het i i d-' be-
loe’ing dat de he'i-opter, waarmede Bols-
wards burgemeester Zaterdag 9 Ju'i de Friese
elfsteden zal bezoeken om de burgemeesters
dier steden en in hen de inwoners van
tad en plat'e'and uit te ro 'i en, de f e?'en
te Bol,werd van 1323 Juli a.’. te komen
bijwonen, hier zal landen om tien minuten
over negen.
Het ble»k niet mogelijk, de helicopter op de
Markt te doen landen, wat aanvankelijk in
de hedoe’ing lag. Als landingsterrein i nu
aangewezen het sportterrrein aan de Heiden-
«ehapiterweg.
Wanneer dezer dagen te Wolvega (Friesland) het standbeeld van Pieter Stuy
vesant wordt onthuld, gaan de gedachten terug naar de tijd waarin
Nederlanders een bruggehoofd stichtten op het Amerikaanse vasteland
waarin Pieter Stuyvesant de laatste was
onverzettelijkheid vertegenwoordigde.
dianen, rijzen thans de machtige wolken
krabbers omhoog.
De Nederlandse vlag is nog niet verdwenen
uit New York. Ze wappert van de achterste
ven der Hollandse schepen in de haven, zo
prijkt op de staart van de KLM’ers die hoog
over de wereldstad koersen. Maar mét Pie
ter Stuyvesant verdween het laatste restje
Hollandse invloed van het Amerikaanse vast
land.
Hij zelf kon in Holland niet meer aarden,
het nieuwe land had hem in zijn greep.
Hij keerde naar Amerika terug om daar,
de leeftijd der zeer sterken te hebben be
reikt te sterven, en bij de kerk van St.
Marcus is hij begraven. Het heet dat zijn
geest er nog spookt, maar de New-Yorkers
hebben het te druk om daarop te letten.
Al wat wij, drie eeuwen later, kunnen doen,
is een standbeeld oprichten voor de man,
die droomde van een nieuw Nederland over
de Oceaan, en ons neer te leggen bij het
feit, dat de Gouden Eeuw voorbij isX
en nooit meer terugkomt.
(Nadruk verboden)
een klein corps met de directeur in ’t midden.
Men moet dit gezien hebben om dit tafe
reeltje naar haar waarde te beoordelen.
Wanneer de jongen uitgevlogen zijn, be
ginnen de ouden weer aan een nieuw nest.
,t Is nu zaak om op te leetten waar zij dit'
maken, want ze kunnen er soms de onmoge
lijkste plaatsen voor uitzoeken, waardoor hun
medebewoners gestoord worden.
Zelf heb ik het meegemaakt dat ze hun nest
gingen bouwen boven over een viertal half
volwassen kanaries en een andere maal zelfs
boven over een broedende kanarie heen.
Gedurende de tijd dat de ouden de jongen
moeten verzorgen, stellen ze geen buitenge
wone eisen. Een stukje oud brood in water of
melk geweekt en een weinig eivoeder, bef
schuit, fijn gewreven en vermengd met wat
ftard gekookt ei) vooral zorgen dat het steeds
in verse toestand is. Verder een stukje sepia
en wat groenvoer, liefst kort geknipt, want
als ze kans zien het in het nest te sjouwen,
kan het gebeuren dat de jongen ey onder
bedolven worden.
Wij gebruiken bij voorkeur een bijzonder
model nestkastje voor zebravinken, hetwelk
ik U zal trachten te beschrijven.
Men maakt een koker van hout van 10 bij
10 cm. in het vierkant en 25 cm. lang. Deze
koker wordt horizontaal tegen de zijwand
opgehangen met de opening naar voren. Het
bovenste gedeelte van de koker is ’t deksel,
dat er af genomen kan worden en door een
paar elastiekjes er op wordt gehouden.
Neem nu een ronde stok ter dikte van 8
cm. Omwind deze stok nu met lang hooi.
PIETER STUYVESANT
Maar dat heette nog geen New-York toen
Minuit daar zijn kousen, hemden en vooral
de .koperen braadpan uitstalde voor de ver
baasde Indianen. Nieuw-Amsterdam zou de
naam van de nieuwe vestiging der West-
Indische Compagnie zijn, een vestiging die
aanvankelijk bestond uit een paar boerderijen.
Onbekwame gouverneurs waren er toen
ook, en vooral Willem Kieft, die meende
dat uitroeiing van Indianen het beste mid
del was om zijn gezag te handhaven, maakte
het bont. In zijn plaats kwam, in 1646,
Pieter Stuyvesant, de Friese domineeszoon,
met zijn' arendsneus en zijn houten been,
dat, naar de overlevering wil, met zilveren
banden en fraaie kopspijkers was opgesierd.
Zijn been had hij in de strijd verloren, want
Stuyvesant schuwde die niet. Hij was al vroeg
in dienst getreden van de West-Indische
Compagnie maar pas op zijn 50ste .kreeg
hij een post van betekenis: gouverneur van
Curasao. Twee jaar later werd dat been
geamputeerd, maar veel hinder blijkt hij er
niet van gehad te hebben. Zijn strijdlust
en ondememing-gce't tenminste leden er niet
onder. En nog twee jaar later werd hij gou
verneur van de ABC-eilanden. Aruba. Bo
naire en Curasaoen van Nieuw Ne
derland.
In die laatste functie heeft hij vermaard
heid gekregen. Déar was het dat hij de
door het wanbeleid van zijn voorganger ont
stane chaos heeft „geredderd”. Hij hield
hiet van halve maatregelen en hij had een
ontzaglijke hekel aan stuurlui-aan-de.wal. Als
die te veel praatjes hadden stuurde hij hen
naar huis. Erg democratisch was hij niet aan
gelegd; hij was een „regent” van de oude
stempel, Van het soort dat over Oceanen
heen een Imperium stichtte voor het kleine
Nederland.
de
en
die de „Gouden Eeuw” in moed en
