8. JONGSTRA
HAIANS-OPRUIMING
W O!R K U M E R
KRANT
is cultuur?
Wat
Nieuws- en Advertentieblad voorde gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
IJEME DE BOER, Autoverhuur
S.V.W. AGENDA
Honderden koopjes - Extra lage prijzen
Profiteert van deze buitengewone gelegenheid
RADIO HINGST
uw
Mt>!0 EN TELEVISIE
BEL 306 b. 382
ELASTA NYLONS
„MAISON IRENE"
Beknopt jaaroverzicht van de A.N.W..B
Zaterdag 5 januari 1957
80ste Jaargang
No. 2
Cultureel werk begint dicht bij huis!
NOARD 69
met en zonder chauffeur
STEUN NODIG!
mee.
FRISO, i
LAAT
Zd;
KERKDIENSTEN
ds
ds
uur
PLAATSELIJK NIEUWS
mr.
i -
Abonnementsprijs f 1:15 per kwartaal
per post f 2.50 per halfjaar
Telefoon Redactie en Adm: 05151-314
Postrekening 82259
Van verslagen; berichten enz’
gaarne spoedige opgaaf!
Verschijnt eenmaal per week
Uitgave van: Fa. T.' Gaastra Bz.'
Boekhandel en Drukkerij, Workum
ZONDAGSDIENST ARTSEN
Workum
Van zaterdag namiddags 6 uur tot
maandag voormiddags 7 uur
,Wj Magendans Tel.’ 535
Inzending van advertenties uiterlijk
donderdagsmorgens
Familieberichten desnoods
vrijdagsmorgens voor 10 uur
Ook voor de A.N.W.B.-Wegenwachtwas
1956 ’n recordjaar. In 120.000 gevallen
brachten de gele pechbestrijders in 1956
uitkomst aan gestrande automobilisten,
motorrijders etc.; in 1955 boden /zij
Fryske Brief CLIX
Hoe’t jimme der oer tinke wit ik net fansels; mar ik bin bliid dat
wy it nije jier wer to pakken hawwe. En dat is nearne net om hear,
doch ik fyn Desimber altyd de drokste moanne fan it jier. Dat bi-
gjint al mei it geheister fan Sintneklaes; Is men der goed en wol fan
VERZORGEN
Meubelen van Inconé
gaan een mensenleeftijd
Inconé woot kwaliteit
Kooi deel en gezelligheid
FRÉ DE BOER
Meubelhuis Inconé
Wij gaan onverminderd door met onze grote
Programma zaterdag 5 januari 1957:
Senioren:
IJ. V: C.’1—Workum 2
Vertrek 2 uur
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
Wegenwacht te land, te water
en in de lucht.
Gaast (Herv.) Nam: 1.30 uur ds Fok-
kema van Exmorra
Koudum (Herv.) Voorm.' 9.30 uur vi
caris J. G. Beerthuis Nam; 2 uur ds
B; J. Riemersma van Staveren
(Doopsgez.) Geen Dienst
Cultuur is een begrip, dat heel veel
inhoudt; Kasten vol dikke boeken zijn
erover geschreven en zeergeleerde he
ren kunnen er dagen lang met elkaar
over praten.' Dat doen ze dan ook rei
gelmatig op conferenties; congressen
en studiedagen.’ En in hun knappe re
devoeringen schudden ze het woord
cultuur in allerlei toonaarden zo maar
uit hun mouw. Wie zelf toevallig niet
hooggeleerd is en toch graag wil we
ten wat cultuur eigenlijk betekent e?
waarom er zo druk over gepraat en
geschreven wordt, moet niet naar zo’n
congres gaan.’ Hij zal er niet veel wij
zer worden; Zelfs niet op een con
gres over een onschuldig lijkend on
derwerp als Cultuur en plattelands-
gezinnen”, zoals onlangs in ons land
gehouden werd; Want ook daar werd
gesproken over de „temporale discon-
tinuteit in de cultuuroverdracht op het
platteland”, en meer van dat soort
zaken.' Het begrip cultuur, waarover
ge nu eindelijk eens wat meer wilt
weten? wordt bij zulke gelegenheden
begraven onder een vracht wetenschap
pelijke vaktermen, waarvan het me
rendeel niet eens in een woordenboek
te vinden is.'
MEER DAN BROOD ALLEEN
Dat heeft het inderdaad. Uit de tien
verschillende verklaringen voor het
woord cultuur zoeken wij er een uit,
die hier van toepassing is. Welnu: cul
tuur is alles, wat het leven waard
maakt geleefd te worden; Voor het
leven-zonder-meer is alleen maar voed
sel nodig en kleding en een onderko
men ter beschutting tegen de kou. Maar
de mens verlangt terecht iets méér
van het leven dan alleen brood, een
stel kleren en onderdak. Als kind gaat
hij naar school, hij leest graag een
boek of hij maakt muziek of zingt of
speelt toneel of geniet als anderen dat
doen. Hij zoekt ontspanning na het
dagelijks werk en ontwikkeling. En
al dit andere, dat nu niet precies nodig
is om in leven te blijven, behoort tot
de cultuur.
Ferwoude (Herv.) Voorm; 9.30
P. E. van Ooijen.’
Hindeloopen (Herv.) Voorm. 9.30 uur
en nam. 2 uur ds H. de Wolf
Oók de steun van hen,' die een ho
gere trede op de culturele ladder heb
ben bereikt; maar zich al te vaak af
zijdig houden van plaatselijke activi
teiten op het culturele erf. Hun cul
turele behoeften liggen op een hoger
plan en kunnen misschien niet in de
eigen kleine gemeente bevredigd wor
den. Het is hun goed recht, het elders
te zoeken; Maar zij verzaken hun plicht
tegenover de plaatselijke gemeenschap
als zij niet ook daadwerkelijk belang
stellen in wat er ter plaatse gebeurt.
Zij hoeven niet mee te blazen in het
muziekkorps, of mee te zingen in de
zangvereniging of mee te spelen in de
toneelclub. Maar zij kunnen respect
tonen voor de culturele werkers in
eigen omgeving, hun bijstaan met raad
en daad of met financiële steun, waar
aan gewoonlijk zo grote behoefte is.
Hun ervaring en medewerking kunnen
niet worden gemist, wil dat eenvou
dige plaatselijke culturele leven lang
zaam maar zeker op een hoger plan
kunnen komen. Juist deze culturele
activiteiten maken het leven in de
plaatselijke gemeenschap waard geleefd
te worden, zélfs al liggen ze op een
bescheiden niveau!
(NADRUK VERBODEN)
(Herv.) Voorm. 9.30 uur ds H. H.
Tulp.' ’s Av. 7.30 uur ds D. J. Spaling
(Doopsgez.) Voorm. 9.30 uur mej; da
S. E. Doyer van Witmarsum.’
11.30 uur Westhill Kinderdienst
(Geref.) Voorm: 9 uur en nam.' 2 uur
ds Groeneveld van Urk;
Junioren:
Workum IA—Hark. Boys IA
Aanvang 3 uur
Balk 2 A—Workum 2 A
Vertrek 1.30 uur
Gaarne deze maand Uw volle of half
volle Persil-kaart inleveren.
‘4058 (1979 m en 2079 v).
De bevolking vermeerderde door 93
geboorten (40 m en 53 v) en door 203
vestigingen (93 m en 110 v), totaal 296
(133 m en 163 v). Hiertegenover staat
echter een vermindering van 35 over
leden- (21 m en 14 v) en 319 vertrok
ken personen (150 m en 169 v) totaal
dus 354 persoren (171 m en 183 v).
Het aantal overledenen werd door
het aantal geborenen overtroffen met
58 (19 m en 39 v), het aantal vestigin
gen door vertrokken personen met 116
(57 m en 59 v).
Gesplitst naar kerkelijke gezindten
bestond het aantal inwoners per 1 ja
nuari 1957 uit: 1899 N. H. (vorig jaar
1886); 953 R.K. (973); 709 Geref. (719);
120 D. G. (125); 66 Bapt. (59); 33 ove
rige gezindten (33) en 278 tot geen
kerkelijke gezindte behorende (321).
In 1956 werden 29 huwelijken vol
trokken (in 1955: 35).
WORKUM. Benoemd als employé
derde klas op arbeidsovereenkomst, bij
het P.T.T.-kantoor alhier, onze stad
genote, mej. J. J. Douma.
De bekende HOLLANDIA
ALLEEN BIJ
2.95 tot en met 5.50
LOOP DER BEVOLKING
De bevolking van de gemeente
Workum is over het jaar 1956 af ge
nomen met 58 personen (38 m en 20 v)J
Op 1 januari 1956 bedroeg het aan
tal inwoners 4116 (2017 m en 2099 v);
op 1 januari 1957 was dit gedaald tot
Advertentietarief: 7 cent per m.m!
Adv. van buiten Friesland 9 ct. p.' m.m.’
Contracten volgens algemene regeling
113.000 maal technische hulp! Zij blus
ten het afgelopen jaar daarentegen 106
autobranden, verleenden in 2000 ge
vallen E.H.B.Q., terwijl zij 9500 We-
genwachtleden persoonlijke diensten
bewezen, zoals het doorgeven van te
lefonische en telegrafische boodschap
pen. Het aantal door de Wegenwacht
geholpen buitenlanders-met-pech steeg
van 4300 in 1955 tot boven de 5000
in 1956. Zoals bekend, worden ook Ne
derlanders, die lid van de Wegenwacht
zijn, in andere landen, die over een
soortgelijke dienst beschikken, steeds
zonder meer geholpen.
De wegenwachten patrouilleren thans
in Nederland trajecten met een totale
lengte van 2462 km, waarvan ruim 400
km ook in avonddienst tot 22.30 uur
bereden wordt. In 1957 zullen ver
schillende route-uitbreidingen plaats
vinden.
De ridders van de weg hebben zich
in 1956 niet beperkt tot het wegverkeer.
In een aantal gevallen verleenden we
genwachten in waterrijke streken hulp
aan motorboten met pech; terwijl in
de rapporten van dit jaar ook weer
op gang gebrachte vliegtuigen en zelfs
twee helicopters staan vermeld.
Naast de op de grote weg verdwaal
de en door de Wegenwacht weer bij
de ouders teruggebrachte kleuters, de
tientallen uit de weide losgebroken en
van de weg gehaalde paarden ,en
koeien, springt de daad van wegen
wacht Fokkema uit Meppel in het
oog, die in oktober van dit jaar op
de weg Steenwijk—Wolvega met ge
vaar voor eigen leven een op hol ge
slagen boerenpaard tot stilstand bracht
en daardoor het leven van een acht
jarige jongen redde, die op de bijbe
horende wagen zat. Zijn motor en zij
span werden daarbij ernstig beschadigd.
DICHT BIJ HUIS
Ge kunt voorlopig beter dicht bij
huis blijven en in eigen omgeving eens
rondzien naar een antwoord op uw
vragen; Daar jubileert bijvoorbeeld de
muziekvereniging in uw gemeente. De
burgemeester komt feliciteren. Hij
houdt een toespraak, waarin hij hulde
brengt aan de nagedachtenis van de op
richters van het korps, die de gemeen
schap zulk een belangrijke dienst heb
ben bewezen. „Zij gaven immers”, zo
zegt de burgemeester, ,;de stoot tot
een stuk cultureel werk van grote
betekenis De negentig toehoor
ders; die zoeven nog hun schouders
ophaalden; begrijpen er nu nog min
der van; Cultuur was toch iets ge
leerds, dat thuishoort in de studeer
kamers? Hoe komt het dan zo plotse
ling op dit eenvoudige dorpsfeest ver
zeild? Heeft hun eigen muziekkorps
ook iets met cultuur te maken?
CULTUREEL WERK
De dorpsfanfare, die iedere week met
toewijding repeteert om op de eerst
volgende uitvoering zo goed mogelijk
voor de dag te komen; dient dus een
culturele taak; En óók de zangvereni
ging en de toneelclub. En evenzeer de
vereniging; die in de wintermaanden
lezingen met lichtbeelden organiseert
over andere landen en volkeren en het
bestuur van de plaatselijke bibliotheek
dat woekert met beperkte middelen
om het boekenbezit op peil te houden.
En niet in de laatste plaats de onder
wijzer, de man, die uit allerlei archie
ven telkens weer meer bijzonderheden
weet te putten over de geschiedenis
van de eigen gemeente of streek.
Zij allen dienen de cultuur, al zijn
zij er zich misschien niet eens zo van
bewust, zodat de burgemeester er goei
aan doet, erbij gelegenheid eens de
aandacht op te vestigen. En zij ver
dienen de sympathie en de steun van
de gehele plaatselyke gemeenschap.'
Zondag 6 januari 1957
Workum (R.K.) Voorm. 7.30 uur Vroeg
mis, 10 uur Hoogmis, ’s Av. 7.30 uur
Lof.
Ledental van A.N.W.B. steeg in
1956 tot 377.000
Wegenwacht Ijielp 120.000 pech
vogels
Reislust bereikte afgelopen jaar
record-hoogte
De A.N.W.B. boekte in 1956 weer
een zeer grote ledenwinst. De Bond
die op 31 december 1955 337.000 lejen
telde, sluit nu het jaar af met 377.000
leden, hetgeen betekent, dat in één
jaar rond 40.000 Nederlanders het le
dental van de nationale toeristen- en
verkeersorganisatie kwamen verster
ken.
Het aantal Wegén wachtleden groeide in
gelijke mate van ruim 180.000 op 31
december 1955 tot 218.000 nu.
Had dus de A.N.W.B. over de leden
groei alle reden tot tevredenheid, ook
de verschillende Bondsdiensten hadden
over gebrek aan belangstelling geens
zins te klagen. Men had handen vol
werk om de vele servi'ce-aanvragen te
verwerken en de jaarresultaten demon
streren dan ook wel treffend de nog
steeds sterk stijgende reislust en de
toename van het verkeer, die in 1956
beide een record-hoogte bereikten.
Het aantal verstrekte reisinlichtingen
voor het buitenland steeg met 20pCt;
van 228.000 in 1955 tot 273.000 in 1956,
waarbij het aantal compleet uitgewerk
te reisplannen die werden afgegeven,
de 70.000 overschreed.' De toename van
het aantal reisinlichtingen voor het
binnenland was minder groot en be
droeg ruim 12 pCt. In 1955 vroegen
69.500 A.N.W.B.-leden reisinlichtingen
voor het eigen land, in 1936 steeg dit
aantal tot bijna 78.000.
Gaf de A.N.W.B. in 1955 ruim 410.000
grensdocumenten voor motorvoertuigen
af, in 1956 is dit enorme aantal nog met
25 pCt. gestegen en wel tot ruim 512.000.
Door dé afdeling Reisdocumenten
van de Bond werd in oktober 1956
een begin gemaakt met de afgifte van
internationale credietbrieven, een
nieuwe A.N.W.B.-service ter bestrijding
van grote onvoorziene uitgaven bij
pech, ziekte of ongevallen op reis,
waarvoor een zeer grote belangstelling
bestaat.' j
Voorts gaf de A.N.W.B. in 1956 nog
ruim 226.000 kampkaarten en kampeer-
paspoorten af, of verlengde deze docu
menten. In 1955 was dit cijfer 193.000.
Het aantal door de Bond afgegeven
internationale kampeercarnets steeg
van 7.500 in 1955 tot 11.500 in 1956.
De A.N.W.B. heeft thans in het land
11- bijkantoren;
Allen naar ’t Noard, naar
Staveren (Herv.) Voorm! 9.30 uur ds
B. J; Riemersma Nam. 2.15 uur vi
caris J. G.’ Beerthuis van Koudum
(Doopsgez.) ’s Av. 7.30 uur ds J. T.
Nielsen i
Heidenschap (Herv.) Nam! 1.30 uur
H. H. Tulp
(Geref.) Niet ontvangen
Molkwerum (Herv.) Voorm! 9.30 uur
en nam. 2 uur ds D. J. Spaling van
Workum;
bekommen; dan komme de Krystdagen yn sicht; Hat men dy hawn; der fuort
daliks boppe oer hinne aldjiersjoun en Nijjier. Gean der mar oan stean.’
Nou binne dy dagen seis it slimste noch net, mar al de drokte dy’t men
der foar dy tiid fan hat. Boppedien binne de dagen sa koart, dat ear ’t
men goed en wol oan jins wurk bigoun is, it hast al wer tsjuster is.
Mar de feestdaegn seis, kinne ek noch al drok wêze. Men hat seis üt-
fanhuzers, of men is seis fuort. Men yt en drinkt sokke dagen folie mear
as gewoan wei it gefal is. Lit üs mar rounüt sizze, de mage kriget hielhwat
to forstouwen. Ja en dan hinget men it greatste part yn ’e hüs om. Dat men
wurdt op ’t lést sa stiif as in doar fan it sitten.
Né; as it er op oan komt is in minske nea better to sprekken as by-
hwenear er yn syn gewoane dwaen is! En dat binne wy dan nou wer, mei
in spiksplintemij jier foar üs, sette wy wer üt ein mei üs wurk.
Sa sit ik dan nou ek wer to briefskriuwen; Hwer ik it oer hawwe sil?
Och; der is safolle hwer ’t wol hwat oer to skriuwen is; En ik haw ek wol
plannen yn ’e holle en foar in diel al op papier. Mar ik haw op ’t heden
noch gjin tiid en bigjin dermei. Hwant men wol graech hwat bislein op it iis
komme; c
Hea ja, dat is wier ek; dat komt my nou yn ’t sin; Witte jimme wol, dat
Warkum; nou, yn 1957, tüzen en fyftich jier bistiet? Wy hawwe it der
earder alris oer haWn en doe hat er praet west, om as it safier wie, ris to
sjen hwat men dwaen kin. Hoe steane wy der nou under? Moat Warkum
fan ’t simmer de pronk wer oan lyk as in fyftich jier lyn? Mocht dat sa
wêze, lit men dan mei it plannen meitsjen net to lang wachtsje. Gjin seis
sawn wike foar de tiid sizze: Hwat sille wy nou ris dwaen?
Né, as men hwat dwaen sil, dan sa gau as ’t kin üt ein sette.
Men hat der sa troch de jierren hinne yn Warkum tige de slach
fan hawn om historyke optochten yn elkoar to setten.’ Optochten, dy’t bi-
sjen lije koene.
Stel nou ris,’ men soe bislüte kinne om it tüzen fyftich jierrich bistean
to bitinken. Soe men dan nou ris net mei in iepenloftspul komme kinne?
'Soks moat mei de geluidstechniek” en de forljochting hwer ’t wy yn üs
dagen oer biskikke kinne, grif wol to dwaen wêze;
Warns (Herv.) Voorm! 9.30 uur ds mr.
Q. Rovers H.A: Nam. 2 uur ds
Q. Rovers Dankz.’ H.A;
(Doopsgez.) Voorm! 9.30 uur ds J. T.
Nielsen
(Doopsgez.) Voorm. 11 uur ds J. T.
Nielsen
(Bapt.) Nam. 4.15 uur ds G. Visser
H. Doop f
11.15 uur Zondagsschool
SCHEEPVAARtBEWEGING 1956
Over het jaar 1956 passeerden in
totaal 220 schepen met een inhoud van
22.426 ton de sluis te Workum, waar
van 105 schepen (inhoud 12.458 ton) in
de richting van het Usselmeer en 115
schepen (inhoud 9.958 ton) landwaarts!
Cultuur is een woord, waarmee tal van beste brave burgers aan
het schrikken gemaakt kunnen worden; Het lijkt een modewoord
van deze tijd te zijn. Op elke krantenpagina komt het minstens
eenmaal voor. En ook in allerlei toespraken schijnt het niet ge
mist te kunnen worden. Maar ondanks dat zegt het de meesten
van ons bitter weinig. Vraag honderd mensen wat nu eigenlijk
cultuur betekent en negentig zullen hun schouders ophalen en
zeggen dat het hun boven de pet gaat. Van de tien anderen krijgt
ge totaal verschillende antwoorden. En het merkwaardige is, dat
die tien verschillende verklaringen misschien stuk voor stuk
even goed zijn.
I
I
j
