M
f
te
Fa. H. WIELINGA
WORKUMER
KRANT
Op Reis!!!
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
IJEME DE BOER, Autoverhuur
Li-
Jeugdverkeersexamens
Libelle Nylons
K.N.V.B. elftal-Friesland
Roomsk Frysk Boun fjirtich jier
Koffers, Hut Koffers,
Reistassen, Plunjezakken,
enz.
S.V.W. AGENDA
RADIO HINGST
uw
MDIO EN TELEVISIE
BEL 306 b.g.g. 382
„MAISON IRENE*
I
I
n
No. 33
Zaterdag 10 augustus 1957
1
met en zonder chauffeur
5 uur
U slaagt bij ons
LAAT
KERKDIENSTEN
2.95 tot en met 5.50
de forantwurdlikheld fan de roomske
Nam.' 1.30
ds
uur
niet behoeft te wanhopen aan de doel-
PLAATSELIJK NIEUWS
mr
W.
BURGERLIJKE STAND
uur
Gemeente Workum
NOARD 69
Verschijnt eenmaal per week
Uitgave van: Fa. T.' Gaastra Bz.'
Boekhandel en Drukkerij, Workum
Abonnementsprijs f 1.25 per kwartaal
per post f 2.75 per halfjaar
Zaterdag 10 augustus
Inzending van advertenties uiterlijk
donderdagsmorgens
Familieberichten desnoods
vrijdagsmorgens voor 10 uur
Van 1 augustus t.e.m. 7 augustus 1957
Geboren: Upe Piet, zv Sjoerd de
Boer en Anna Geertruda Jorna; Paulus
Dirk, zv Hendrik Jonkman en Fokje
Dijkstra;
Gehuwd: Johannes Sipkema, 24 jaar,
en Grietje Mendel, 21 jaar, beiden te
Workum;
Overleden: Antje Hilarides; 80 jaar.’
Gemeente Hindeloopen
Maand juli 1957
Geboren: Klaasje, dv Sierd de Boer
en Jantje Veldman (14 juli).’
Gehuwd en Overleden: Geen!
Zondag 11 augustus 1957
Workum (R.K.) Voorm: 7,30 uur Vroeg
mis, 10 uur Hoogmis, ’s Av. 7.30 uur
Lof:
WORKUM. Voor de akte NX meu-
beltekenen slaagde dezer dagen te Den
Haag onze vroegere plaatsgenoot de
heer J. R. IJntema, leraar aan de Nij
verheidsschool te Culemborg;
Van verslagen; berichten enz.'
gaarne spoedige opgaaf!
ver-
voor
Meubelen van Inconé
gaan een mensenleeftijd mee
Inconé voor kwaliteit
Voordeel en gezelligheid
FRÉ DE BOER
Meubelhuis Inconé
VERZORGEN
80ste Jaargang
fö’DÉRNE MAN en
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
Advertentietarief: 7 cent per m.m.’
Adv. van buiten Friesland 9 ct. p; m.m’
Contracten volgens algemene regeling
Telefoon Redactie en Adm; 05151-314
Postrekening 882259
ZONDAGSDIENST ARTSEN
Workum
Van zaterdag namiddags 6 uur tot
maandag voormiddags 7 uur
S. J. Oudeboon Tel. 234
Momenteel staat ons land weer in
het teken van de examens. Ook het
verkeersexamen behoort hiertoe. De
jeugdige Nederlanders, die een goede
verkeersproef hebben afgelegd en
dat aantal beloopt thans reeds meer
dan 19.000 ontvangen een
keersdiploma van het Verbond
Veilig Verkeer.'
Kort na de oorlog is men met de
in voering van deze jeugdverkeers
examens begonnen en het aantal ge
diplomeerden neemt elk jaar toe.'
DE BEKENDE
ALLEEN BIJ
Speciaalzaak Lederwaren
W. Burgstr. 16 - SNEEK - Tel. 2563
INENTING TEGEN
KINDERVERLAMMING
FR. ZUIDWESTHOEK. Naar we ver
nemen zal vermoedelijk omstreeks be
gin oktober ook in deze omgeving ge
legenheid zijn tot inenting tegen kin
derverlamming. De vergadering, waar
in deze zaak besproken werd, stond
onder leiding van de heer Th. de Groot,
direkteur van de provinciale Friese
yn vereniging „Het Groene Kruis”.
Op deze samenkomst waren aanwe
zig de gemeentebesturen van H.O.,
en
9.10 uur Leesdienst.
ds Hoogsteen van
1
TENTOONSTELLING
SCHEPPEND AMBACHT
Voor een aantal genodigden is
dinsdagavond in de openbare lagere
school de tentoonstelling van de ver
eniging Noordelijk Scheppend Ambacht
officieel geopend, waarbij ook het vol
tallige college van b. en w. aanwezig
was. Na de toespraken kon de zeer
gevarieerde collectie artikelen be
zichtigd worden. De tentoonstelling is
tot en met zaterdag 10 augustus ge
opend van ’s middags 2—6 uur en van
7—9.30 uur ’s avonds. De entree is ge
steld op slechts één kwartje en wat
men daar voor te zien krijgt, is wer
kelijk de moeite waard; Wie er nog
geen bezoek gebracht heeft, moet
daartoe tussen de feestlijkheden door
nog even gelegenheid zien te vinden;
Leden en Donateurs geen vrije toegang.’
Entree 50 cent; Kinderen benden 14
jaar 25 cent;
De roomske Friezen yn it lést fan de
foarige ieu seagen mei de oare ka-
tholiken yn, Dr. Schaepman har po-
litike emancipator en mei de oare
Friezen yn Waling Dijkstra har
Fryske foarman.
De katholiken en ek de protestanten
yn Fryslan hiene mei harren politike
striid under lieding fan Schaepman en
Kuyper forlet fan kulturele bisinning
en konsolidaesje. Yn de polityk stiene
hja faek njonken har net-fryske par-
tygenoaten foar de oare Friezen oer,
mar likegoed woene hja Friezen bliuwe
en har eigen tael en kultuer yn stan
halde. En sa waerd, njoggen jier nei
de stifting fan „It Kristelyk Frysk
Selskip” op 26 augustus 1917 yn Ljou-
wert it R.F.B. oprjochte, mei as doel
stelling: „it brüken fan de eigen mem-
metael under de roomske Friezen to
bifoarderjen, meiwurking to jaen oan
de algemiene Fryske taelbiweging en
eltse aksje foar it bihald fan de Fryske
naesje to stypjen?’
In sintrale figuer op it fryske kul
turele mêd wie de folksman Waling
Dijkstra; Syn taelletter en folkskundige
skriften forskynden tusken de jierren
1840 en 1910 en der gyng in swiden yn-
floed fan üt. De stifters fan it Kristlik
Frysk ’Selskip dytt har ynspiraesje ek
oan Kuyper’s frije universiteit opdien
hiene, hawwe Waling Dykstra letter
like tankber huidige as de oprjochters
fan it R.F.B., dy’t ek folie fan it foar-
byld der Flaemingen leard hiene.' In
butensteander kin har wurdearring
foar Waling Dijkstra min bigripe, sa-
lang it him net düdlik is dat binammen
Waling Dijkstra harren leard hat har
sels to wêzen as Friezen en har to
uterjen yn har, meast eigen kultuer-
foarm, yn de memmetael, dy’t de tink-
skoalle en üteringsfoarm is fan it eigen
folk.
Wylst it K.R.S. florearre njonken it
’„Aid Selskip” fan 1844, krige it R.F.B.
hei opteinens en it fjür fan de earste
jierren in djippe ynsinking.
Yn ’e stêd fielde min der net folie
foar en it part roomsken op it platte-
lan wie net great, sadat der wol in
ienheit wie op it politike, mar net op
it kulturele mêd. Dr. Schaepman foun
by de oprjochting fan de „Friese Bond
van de Katholieke Staatspartij” hjir in
waerme ienriedigens, mar der kaem in
protest, doe ’t Tsjebbe Hettinga, ien
fan de foarmannen op sosiael-ekono-
mysk en binammen agrarysk gebiet,
op de landagen fan de „Friese Bond”
syn redefiering yn it Frysk haldde.
De earste wraldkriich joech de skok
dy’t de krêften losmakke der ’t forlet
fan wie. Jouke van der Weij wie in
Warkumer fan berte, dy’t al jong nei
Amsterdam teach, dêrre en ek yn Den
Haech nei foarren kaem yn katholike
organisaesjes, parse, drankbistriding en
Kath. Staatsparty en ü.o. mei Aalberse
en Engels oparbeide. Hy skreau faek
oer Flaemske en Fryske kwestjes. Yn
1911 hie er al ris it idé neamd fan (in
katholike fryske organisaesje. Nou ’t
er yn Amsterdam wenne, frege er der
wer it omtinken foar en stelde prik
ken yn it wurk om sa fier tokommen.
Hy waerd stipe fan de katholike fryske
dichters Jehannes en Gerben Rijpma
fan Blauhüs en Dr. T. Brandsma. En
sa waerd Jouke van der Weij de earste
foarsitter, Tsjebbe Hettinga ünderfoar-
sitter en Dr. Titus Brandsma, dy’t pro
fessor yn de wiisbegearte wie oan it
great-seminaerje fan de Karmeliten yn
Oss, de earste skriuwer, wylst ek Je
hannes Rijpma yn it bistjür kaem.
Yn 1918 waerden de twa earste kriten
oprjochte to witten yn Ljouwert en yn
Amsterdam;
Nei de oarloch koe Van der Weij
troch persoanlike omstannichheden net
langer foarsitter wêze fan it Boun en
waerd opfolge troch Tsjebbe Hettinga,
As eigen kontaktblêd forskynde „For
Roomsk Fryslan” mei bydragen oer
de fryske skiednis, tael, letterkunde
en biweging. Professor Brandsma
waerd heechleraer oan de nije uni-
versiuteit to Nijmegen en fan him koe
min as skriuwer fan it Boun net folie
mear forwachtsje.
Yn 1925 krige de jonge boumaster
Arjen Witteveen, dy’t him yn Ljouwert
delsette, it skriuwerskip oer. en bleau
dit oan ’t syn forstjêrren yn 1952;
Yn it selde jier dat Arjen Witteveen
kaem, rekke Jehannes Rijpma as rieds-
lid fan Wymbritseradiel foar deK.S.P;
yn tsjok waer mei it riedslid J. E. van
Welderen baron Rengers dy’t to IJs-
brechtum wenne. De baron woe net
s+imme oer in yn it Frysk ynstjinne
foarstel fan Rijpma, dy’t lykwols sa
goed pleite dat yn 1926 de ried mei
11 tsjin 3 stimmen bisleat it Frysk net
to forbieden;
Stadichoan kamen mear fan de jon-
gerein los foar de fryske saek. Hear
Michiel IJdema, learaer oan it lyts-
seminaerje skreau forskate historyske
artikelen; Hy waerd letter as opfolger
fan de Warkumer Pastoar IJntema
geastlik riedsman fan it Boun, Tsjeard
van der Zee, haed fan de skoalle to
Jirnsum joech it earste fryske tsjerke-
boekje üt en yn 1933 in prachtig frysk
almanak, en waerd yn it selde jier
de opfolger fan Hettinga. Njonken Van
der Zee kaemen mannen nei foaren
as Tsjebbe de Jong, haed fan de lan-
bouskoalle to Boalsert en P. J. Terp-
stra skoallehaed to Wytgaerd.
Yn 1933 waerd ek de earste katholike
Friezendei halden yn Gaesterlan, in
bigjin fan in moaije tradysje, as in ma-
nifestaesje in hichtepunt fan Roomsk-
frysk kulturiel libben. Dit jier op 15
augustus sil dizze dei in feastlik ka
rakter hawwe en sil der jouns to Riis
in great iepenlofspul opfiert wurde;
It fruchtbere foarsitterskip Van der
Zee duorre oan ’t 1942. Pas yn 1945
nei de oarloch waerd in nije foarsitter
keazen, pater Halverd Hettema O.F.U;
to Drachten, dy’t ek nou noch de
warbere lieder is fan it Roomsk Frysk
Boun;
De ingel oan it Frysk-eigene wie
under de Dütske bisetting tige fuort-
sterke en rounom seach men nei de
bifrijding hoe ’t de fryske biweging
har üntjoech, sterker as ea tofoaren;
It tal leden fan it R.F.B. rint net mear
yn de hünderten mar yn de tüzenen.
Rounom wurde nije kriten oprjochte,
sadat yn 1947 der 14 kriten binne en
bütendat stüdzjerounten oan dekweefc-
skoalle to Hilversum, it lyts-seminaerje
to Apeldoorn en oan de universiteit to
Nijmegen;
Yn de mande mei inkélde net-room-
ske organisaesjes jowt it R.F.B. it wyk-
blêd „Frysk en Frij” üt. Njonken
„Frysk en Frij” forskynt sünt 1949
wer in eigen moanneblêd „De Katho
lieke Fries”. Büten de aktiviteiten yn
eigen rounten hat it Boun altyd goede
relaesjes ünderhalde kinnen mei de
susterorganisaesjes en ek mei it
1937 stifte „Frisia Catholica” dat him
allinne op de stüdzje fan de Fryske
s tiednis utleit en dat Prof. Brandsma Hindeloopen, Gaasterland, Sloten
Staveren, benevens de besturen van de
Groene Kruisverenigingen, de Geel
witte Kruis-besturen, de doktoren en
de wijkzusters uit dit omvangrijke ge
bied.
Mevr. Schaapman, kinderarts bij het
Groene Kruis, was ter vergadering als
spreekster aanwezig om de gewenste
toelichtingen te verstrekken. Wat zij
wist te vertellen over deze zo gevrees
de ziekte en haar gevolgen, haar op
treden bij kinderen van verschillende
leeftijd, het verloop en de resultaten
Warns (Herv.) Voorm. 9 uur ds
Q. Rovers, H. Doop, ’s Av. 7.30 uur
ds mr Q. Rovers.
Staveren (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds
B. J. Riemersma. ’s Av. 7.30
ds W; L. Dekker van Molkwerum.
(Doopsgez.) Geen dienst.’
Molkwerum (Herv.) Voorm; 9 uur
ds W. L. Dekker, ’s Av. 7.30 uur ds
B. J. Riemersma van Staveren.
as earste foarsitter en Arjen Witteveen
under syn oprjochters hie.
Sjocht men it libjen en stribjen fan
it R.F.B. yn ’e forroune jierren dan
komt men ta de oerstjüging dat de
doelstelling dy’t de oprjochters foar
eagen hienen to biheind is. Men kin it
Roomsk Frysk Boun sjen as:
Fryske biweging, stribjend nei de
ütwreiding en forbettering yn it brü
ken fan de Fryske tael, omt ditte op
groun fan sosiale, psychologiske en li
teraire bitinkens winslik is.
Roomske biweging, birop dwaend op der inenting, wees er wel op dat men
de forantwurdlikheld fan de roomske niet Lelioefi U wauliupeu aan de duel-
Friezen^t.o.f. de opbou fan in roomske treffendheid der inenting. Hoewel ook
na de enting in een enkel geval de kin
derverlamming weer optreedt, is haar
slotconclusie dat deze ziekte belang
rijk kan worden teruggedrongen. Kin
deren van 1—4 jaar blijken volgens de
spreekster het meest vatbaar voor de
ziekte.
In de maand oktober zal begonnen
worden met inenting van kinderen ge
boren in 1955; geleidelijk zal dan wor
den doorgegaan met oudere kinderen
in volgende jaren. Gelijk deze provin
ciale regeling zal ook in de bovenge
noemde gemeenten de behandeling
worden toegepast. Er zullen drie in
jecties met de entstof worden gegeven,
waarvan de tweede twee maanden na
de eerste inenting plaats vindt en de
derde weer zes maanden na de tweede.
De entstof wordt door de regering
gratis ter beschikking gesteld, maar
Uit de mededelingen ter vergadering
bleek dat niettemin de enting vrijwat
kosten medebrengt; Daarvoor moeten
de gemeenten zich garant stellen en
zodoende kan een zelfde verzoek ver
wacht worden als indertijd met de door
lichting op t.b.c. gebeurd is. Het laat
zich denken dat geen enkel gemeente
bestuur zich hieraan zal onttrekken.
De kosten bedragen f 1.— per enting,
maar afdoende bestrijding is heel wat
meer waard. In elke gemeente zal een
inentingsgemeenschap in het leven
worden geroepen, waarin gemeentebe
stuur, doktoren, Kruis-besturen en wijk
verpleegsters zitting zullen nemen. De
ouders, wier kinderen voor deze eerste
inenting tegen kinderverlamming in
aanmerking komen ontvangen nader
bericht van bovengenoemde gemeen
schap over dag, plaats en uur, bestemd
voor de inenting;
- a W
(Herv.) Voorm. 9 uur Eerw.' Heer
A; Steiginga van Utrecht, ’s Av. 7.30
uur ds H. H. Tulp;
(Doopsgez.) 's Av. 7.30 uur ds R.
Hofman van Heerenveen;
(Geref.) Voorm.' 9 uur Lezen: ’s Av.'
7.30 uur ds A. J. van Dijk tvan
Sloten 1
(Bapt.) Voorm. 9.30 uur ds G. Visser
Nijhuizum (Herv.) Voorm. 9 uur ds
Lugtigheid van ’s-Gravenhage.
Heidenschap (Herv.) Voorm. 9 uur ds
H. H. Tulp. Nam. 1.30 uur Eerw.
Heer A. Steiginga van Utrecht.
(Geref.) Voorm;
Nam. 1.30 uur
Staveren;
Ferwoude (HerV.)
P; E; van Ooyen:
Gaast (Herv.) Voorm. 9 uur ds P. E.
van Ooyen;
Hindeloopen (Herv.) Voorm. 9.30 uur
en ’s av. 7.30 uur ds H. de Wolf.
(Doopsgez.) Niet ontvangen.
Koudum (Herv.) Voorm. 9.30 uur en
’s av. 7.30 uur ds IJ. Hoekstra van
Oudehaske;
fryske kultuer, trachtsjend dizze bou
troch organisatoryske gearwurking yn
de han to arbeidzjen.'
Kulturele biweging, de klam lizzend
op elts syn persoanlike forantwurdlik-
heit foar de mienskip, dêrom de seis
wurksumens forsterkjend.
Sa hawwe wy yn it koart in oersjoch
jaen wollen fan it libjen en stribjen
fan it Boun. De greate bilangstelling
foar it R.F.B. en syn fruchtbere akti-
viteiten nei binnen en nei büten bi-
wi^e ündanks de biheinde middelen
it nut en de neadsaek fan syn bi-
istean, yn it bilang fan in harmonyske
üntjowing fan de Friezen nei eigen
aerd en oertsjüging.
k
M' -
WMwr i«
Uitsluitend verkrijgbaar in inconé «.e aken»
