Workum
oudtijds
KRANT
WORKUMER
Nieuws- en
en
I
Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
Zuidwesthoek van Friesland
1
IJEME DE BOER, Autoverhuur
Libelle Nylons
RADIO HINGST
FAf TCUEVISIG
S.V.W. AGENDA
BEL 306 b g-s 382
MAISON IRENE0
Zaterdag 31 augustus 1957
No. 36
80ste Jaargang
f!
NOARD 69
i
met en zonder chauffeur
FRISO?
mee
KERKDIENSTEN
Zondag 1 september 1957
LAAT
uur mej:
2.95 tot en met 5.50
BURGERLIJKE STAND
9 uur ds
Gemeente Workum
en
WIELERRONDE
PLAATSELIJK NIEUWS
en nam.
(Doopsgez.) Niet ontvangen.1
■WHIM
DE BEKENDE
Telefoon Redactie en Adm.‘ 05151-314
Postrekening 882259
Van verslagen; berichten enz1
gaarne spoedige opgaaf!
Warns (Herv.) Voorm. 9 uur
2 uur ds mr Q. Rovers.
(Doopsgez.) Voorm. 9.30 uur de heer
J. Jorritsma van Bolsward.
Verschijnt eenmaal per week
Uitgave van: Fa. Tl Gaastra Bz!
Boekhandel en Drukkerij, Workum
Inzending van advertenties uiterlijk
donderdagsmorgens
Familieberichten desnoods
vrijdagsmorgens voor 10 uur
Ferwoude (Herv.) Voorm.
P. E. van Ooijen.
Geen verhoging
draadomroepabonnement
De Centrale Directie van PTT deelt
mede dat het, in tegenstelling tot an
dersluidende geruchten, niet in het
voornemen ligt over te gaan tot een
verhoging van de abonnementsprijs van
de draadomroep.’
Mocht, geheel los hiervan, besloten
worden tot een verhoging van de lui
sterbijdrage, dan zal deze gelijkelijk
gelden voor toestelbezitters en draad-
omroepabonnees.
Afd. Gymnastiek
Door bijzondere omstandigheden is de
heer Jansen verhinderd volgende week
les te geven. De lessen beginnen nu
maandag 9 september.*
Afd. Volleybal
De oefenavonden beginnen weer op
donderdag 5 september
6.45 uur voor dames
7:45 uur voor heren
8.45 uur voor gehuwden
ÜW
VERZORGEN
Meubelen van Inconé
gaar, een mensenleeftijd
Inconé voor kwaliteit
Voordeel en gezelligheid
FRÉ DE BOER
Meubelhuis Inconé
Programma voor zaterdag 31 aug; ’57
Workum I—Freno I (Franeker)
Oeverzwaluwen I—Workum II
Vertrek per fiets 2.15 uur van de Merk
Jun. A. „De Zwaluwen” tournooi te
Leeuwarden.
Deelnï verenigingen: Friesland, Leeu
warder Zwaluwen, O.N.S. en Workum
Vertrek per auto 1.45 uur
Reiskosten f 0.60.
Zie het programma en de opstelling
in het clubkastje.
a
Ook Uw adres
voor grote en
kleinere ritten
Op zaterdag 24 augustus was het
dan zover dat de uitgestelde wieler
ronde gereden zou worden op het
parcours Dwarsnoard. Het weer leek
’s morgens allesbehalve gunstig, maar
’t heeft zich gelukkig goed gehouden;
het zonnetje kwam er af en toe nog
eens door, maar de krachtige wind
bleef voor het publiek fris en maakte
het voor de renners niet gemakkelijk;
’t Zal zowat kwart voor vijf zijn ge
weest, toen onze plaatselijke politie,
de heer Zweepe, het startschot loste
voor de deelnemers op gewone fietsen.'
Ze hadden toen dertig ronden voor de
boeg en aldra bleek dat het een mooie
strijd zou worden.' Jammer was ’t dat
onze jonge, toekomstige renners Bou-
pia en Beuker ,’t niet konden vol
houden! Beuker verdween met een
ronde achterstand, maar Bouma fietste
'de hele wedstrijd uit.' Verschillende
premies werden in. de wacht gesleept.'
Van 21—28 augustus 1957
Geboren: Bauk, dv Meije Regeling
en Siebrigje van der Kamp.
Gehuwd en Ondertrouwd: Geen.'
Overleden: Anne Cnossen, 63 jaar,
echtg. van Grietje de Boer, wonende
te Workum.'
Molkwerum (Herv.) Voorm. 9 uur en
nam. 1.30 uur ds W. J. Keiler, oud-
predikant van Molkwerum.'
Abohnamentsprijs f 1.25 per kwartaal
per post f 2.75 per halfjaar
Advertentietarief: 7 cent per m.m!
Adv: van buiten Friesland 9 ct: p: m.m!
Contracten volgens algemene regeling
Staveren (Herv.) Voorm. 9.30 uur en
’s av. 7.30 uur ds B. J. Riemersma.
WORKUM. De directeur van het
P.T.T.-kantoor, de heer J. de Groot,
gaat met ingang van 9 september a.s.
met vervroegd pensioen de dienst ver
laten en zal zich dan metterwoon weer
in Sneek gaan vestigen, vanwaar hij
indertijd ook naar ons postkantoor
overkwam en hier alzo andermaal
werkzaam was, de laatste keer als
directeur.'
Onze vroegere stadgenoot, de heer
H. van Dijk, te Leeuwarden, werkzaam
als leraar bij het lager technisch on
derwijs, slaagde dezer dagen voor het
paedagogisch getuigschrift voor het
Nijverheidsonderwijs?
ALLEEN BIJ
Het is al weer geruime tijd geleden,
dat men in verschillende dag- en
weekbladen kon lezen, dat er in Hin-
deloopen een scheepswerf zou wor
den aangelegd. Omtrent de afmetingen
werden verschillende getallen genoemd
en gissingen gemaakt. Velen die el
ders werkten, dachten dat nu spoedig
de tijd zou komen, dat ze in de hun
zo oude vertrouwde omgeving, een
goede toekomst tegemoet zouden kun
nen gaan, door aldaar tewerk te wor
den gesteld. Tot nu toe hebben ze
echter tevergeefs gewacht, want nog
steeds is niets in deze richting te
bespeuren. Hindeloopen is reeds tot
ver over onze grenzen bekend, maar
oude glorie brengt geen vooruitgang.
Industrie zal deze moeten bewerkstel
ligen. Het is daarom de wens, dat er
spoedig verandering moge komen, en
de betreffende autoriteiten de juiste
weg mogen nemen tot de voor Hinde-
Joopen zo broodnodige Industrie.
Oud-Hindelooper.
gen vaak sukkelen met veel te weinig
leden.' De werkwijze van vroeger is
reeds grondig gewijzigd, men heeft
zich aangepast aan hetgeen in deze
tijd grotere belangstelling wekt, maar
daarbij is niet uit het oog verloren dat
bespreking van de Bijbel, beter gezegd
Bijbel-onderzoek, op de eerste plaats
moet staan en onze Chr. organisaties
doet onderscheiden van de niet-ker-
kelijke verenigingen.' Met inachtne
ming van vorenstaande kan toch wel
een voor de jeugd aantrekkelijk pro
gramma worden ontworpen, mits er
een krachtige en tevens met de jon
geren meelevende leiding aanwezig is.'
Bij de reeds genoemde ring schijnt
dit wel het geval te zijn en wij kennen
er figuren die ondanks het feit dat zij
de zestig passeerden nog veel begrip
hebben voor de jeugdproblemen en
uitstekende jeugdleiders genoemd mo
gen worden. Van een hunner maakten
wij van dichtbij deze dikwijls ondank
baar schijnende arbeid mede en deze
geboren jeugdleider, de heer E. de
Haan te Hemelum, die zich jarenlang
gaf voor dit werk,, is na een korte
onderbreking ook thans weer de be
zielende kracht van de Hemelumer
C.J.M.V., zoals mej. S. IJntema, thans
mevr, de Jager—IJntema, het bij de
vrouwelijke jeugd was. Beiden hebben
hun sporen bij dit werk met ere ver
diend en het is te begrijpen dat men
hun arbeid weet te waarderen.
Het is dan ook geen toeval dat op
de grote propagandavergadering van
de Zuidwesthoekse Chr. jongeren,
welke in de maand oktober in Kou-
dum gehouden zal worden de vereni-
i ging van Hemelum een leidende rol
gaat spelen. Zij zullen dan het toneel
stuk, geschreven door de heer E. D.
de Jong en getiteld: „Hwa ’t ienris
stroffelet”, dat vier bedrijven telt,
voor het voetlicht brengen, terwijl door
hun voorzitter de Haan te houden in
leiding ten volle het karakter van de
leider wat zijn studie en oordeelkun
dig begrip betreft, weergeeft, want
zijn onderwerp, ontleend aan het Bij
belboek, dat der Richteren, onder
scheidt zich door originaliteit en ac
tualiteit:
Het vraagstuk betreffende de vrouw
in het algemeen en de keuze van een
levenspartner in het bijzonder is al
zeer oud en speelde vroeger en nu
een rol in de geschiedenis der mens
heid. De vele facetten van dit vraag
stuk zullen niet vergeten worden en
het zal zeker de moeite waard zijn
deze door een persoon als de Haan
te zien uiteengezet, omdat het ook
voor de jongeren van nu eveneens
geen onverschillige zaak kan zijn hoe
zij aan een „hulpe tegenover zich”
geraken en alzo de „oprechte trou”
waarvan reeds onze grote Vondel
zong, metterdaad zullen ervaren. Over
die samenkomst volgen te zijner tijd
nog wel nadere mededelingen.
In verband met de omstandigheid,
dat mijn grootmoeder in 1832 te Wor
kum is geboren, heb ik altijd nog
een zeker zwak voor die stad, die
ik ook al eens persoonlijk heb be
zocht.
Met het oog op de gehouden fees
ten, moge hieronder nog een beschei
den historische bijdrage mijnerzijds vol
gen.'
Allicht zijn verschillende feiten vol
doende bekend en werden daaraan in
„Friso” in de loop der jaren misschien
wel uitvoerige artikelen gewijd, toch
is wat hier volgt, in kort bestek wel
een aardige opsomming van datgene
wat Workum in het verleden beroerde.
In een 125 jaar geleden verschenen
Aardrijks- en Geschiedkundig Woor
denboek van de Provincie Friesland,
vind ik omtrent Workum o.m. aange
tekend, dat het niet onwaarschijnlijk
is, dat deze plaats aanvankelijk meer
westwaarts heeft gelegen nabij het
Creilerbos, dat zich uitstrekte van de
tegenwoordige Friese tot de Hollandse
kust. (Het dorp Creil in de Noordoost-
polder heeft zijn naam aan dit bos
ontleend.)
Had Workum in 1495 veel te lijden
door de strijd tussen de Schieringers
en Vetkopers, in 1515 werd de stad
door de z.g. Zwarte Hoop overvallen
met brandstichting en verwoesting.
Hierop kwamen de Gelderse solda
ten, die de kerk van binnen geheel
uitbrandden en ten slotte had een
overval ener bende van Bourgondische
aanhang plaats, waaraan Grote Pier
met zijn helpers een einde maakte.
Havelte (vroeger Beetsterzwaag)
Jiergearkomste
Fryske Akademy
Sneontomiddei sil de Fryske Ake-
demy syn jiergearkomste halde yn de
Harmony to Ljouwert: Nei de iepening
troch Prof.' Koksma en it jierforslach
fan Dr: Kok sil de hear Spahr vander
Hoek hwat fortelle oer it wittenskip-
lik wurk, dat de Akademy mei help
en stipe fan forskate ynstansjes en
gans partikulieren yn de Walden üt
’e wei set. len en oar sil mei mate-
riael op de banopnimmer neijer ta-
Ijochte wurde.’
De hear J. Piebenga sil in koarte
lêzing halde oer de Fryske skrifte-
kennisse, nei oanlieding fan syn wurk
oan de nije printinge fan it hanboek
oer de Fryske literatuer, dêr ’t jierren
lang nei ütsjoen is en dat op 31 au
gustus forskine sil.'
Ta bislüt sil Ds: B. Smilde hwat for
telle oer it liet yn Noardfryslan, hwat
mei piano en blokfluiten taljochte
wurde sil:
In moai program dus, dêr ’t grif
gans leden en stipers fan de Akademy
en faeks ek oare bilangstellenden,
op tasetten komme sille!
Heidenschap (Herv.) Voorm) 9 uur ds
D. J. Spaling. Nam. 1.30 uur ds
H. H. Tulp;
(Geref.) Voorm) 9.10 uur Leesdienst.
Nam.’ 1.30 uur ds Bil van Oudega.
Gaast (Herv.) Nam. 1.30 uur ds P. E.
van Ooijen.'
Koudum (Herv.) Voorm. 9.30 uur
nam 2 uur ds H. J. van Nie.
(Doopsgez.) ’s Av. 7.30 uur mej. da
M. J. van Hamel.
Fryske Brief CLXXXVI
Der wurdt my sa foar en nei no ch alris in kranteknipsel yn ’e hannen
treaun, of hwat eir wol bard, oer de post stjürd: It sprekt hast fansels
dat it yn dy stikjes krante, meast altyd oer Warkum giet.' It sy dan, dat
der goed- of ek wolris kwea fan sein wurdt.*
Men jowt of stjürd my dy stikjes om ’t men wit, dat ik der noch
al gleon op bin.* Doch it bard ek wol dat men my der in briefke byskriuwt
hweryn dan frege wurdt of it net aerdich wêze soe, der ris hwat oer
to skriuwen:
Ik doch dat dan ek wolris, mar altyd lang net.’ Hwant der wurde wol
ris dingen yn neamd, dy’t men better mar rêste litte kin: Men tsjinnet der
wier it algemien bilang net mei, troch eat op to heljen, hweryn men bipaelde
persoanen in kladde op ’e jas smyt: En dan noch wol minsken dy’t faek
al jierren en jierren wei binne.'
Der binne stikjes by, dy’t grif wol waerde hawwe, mar nou noch net.'
Allinne letter, folie letter, miskien. En dan allinne noch mar om in yn-
sjoch to krijen oer bipaelde tastannen yn earder tiid:
Of ’t al dy kranteknipsels dan gjin waerde hawwe? Ei jawis wol:
Mar lyk as sein om to biwarjen en net om jitris under de oandacht brocht
to wurden.' Doch it i.s wolris in hiel krewei om in bislüt to nimmen:Hwat
kin ik brüke en hwat net.'
Ik krige koartlyn in aide krante fan immen’ Aid, dat wol sizze, sa’n
fyftich jier dan: Der wie doe yn Warkum hwat bard, hwat de hiele stêd yn
opskuor brocht hie. Ja, en net allinne yn Warkum mar rounom spriek men
der skande oer.' Hoe en hwat er nou krekt bard is, of better sein, hoe ’t it
„drama” him ófspile hat, kin ik net rjocht hichte fan krije. Mar yn de
krante dy’t hjir nou foar my leit, stiet my greate letters yn: „Doofpotten te
koop: Inlichtingen bij het gemeentebest uur van Workum.”.
Sa yn de earste each opslach wie ik fan doel west, der hwat mear
oer to skriuwen, mar nou ’t ik der ris nei fomommen haw, en moai krekt
wit hwat er bard is, swij ik der fier der oer. It is my al hwat in to (,pyn-
like” kwesje. En dan krige ik de 7e aug. fan in ald-Warkumer in stik
krante, hwer ’t ek frijhwat oer Warkum yn stiet. En nou just net alle-
gearre like moai.* Hwant as wy léze: „Een stad als Workum gaat in stede-
bouwkundig opzicht heel snel achteruit en behoort binnenkort uit esthe
tisch oogpunt niet meer tot de elf ste den! En dat in een tijdsverloop van
nauwelijks een jaar.” muoit üs soks tige.’
Nou stiet der noch frijhwat mear yn, mar it leit net op myn wei, (der
fierder op yn to gean; Hwant men sil it yn Warkum seis moai grif ek wol
lézen hawwe! En it giet op ’t lést de Warkumers mear oan, as my.'
Boppedien is it sa, men kin nou wol hiele stikken yn ’e krante skriuwe
oer eat, hwat nei 't men mient forkeard is; mar folie en folie better is
it, om dy soarte fan dingen to biprae ten;
Mra om nou noch ris op dy kranteknipsels en aide kranten werom
to kommen; lit men my dy gerêst mar stjüre.' Ik sil it spul wol skiftsje
en hwat ik net brüke kin, biwarje ik wol, hear.'
In 1523 kwamen de Bourgondiërs
opnieuw vele verwoestingen aanrich
ten, waarbij ook de toren, die altijd
de zeevarenden tot baken had ge
diend, „tot op het vierkant muurwerk”
werd vernield.
Tijdens een zware storm in 1735 is
de spits van de aan St. Geertruid toe
gewijde kerk af gewaaid. Het zich in
dit kruisgebouw bevindend fraaie or
gel is door Jan Harmens van Berlikum
van welke plaats hij afkomstig was en
waarnaar hij zich noemde, vervaar
digd.
Behalve de grote kerk was er vroe
ger ook nog een gasthuiskerk, welk
gebouw later voor een stads pakhuis,
werk- en spinhuis voor onvermogen-
den werd ingericht. Ook bestond er
een gesticht, de kapel genaamd, we]ke
naderhand tot een stadsschool werd
gebruikt. Omtrent 1770 is de zeer
fraaie R. K. kerk gebouwd.
Als grootte van de stad werd begin
vorige eeuw opgegeven 1698 bunders
en 31 roeden. In en na 1623 werd het
Workumer Nieuwland ingepolderd.
Toen in november 1776 door een ge
weldige storm de zeedijken bezweken,
kostte het herstel tweemaal honderd
duizend gulden, waarvan de provincie
en de ingelanden elk de helft moes
ten betalen. Ook door de bekende
watervloed van 4 februari 1825 zijn
de stad en de bewoners ontzettend
getroffen!
In dat jaar telde de stad 5250 zielen
gehuisvest in ruim 600 huizen. In 1781
woonden er 66 kofschippers en von
den velen werk in 17 pottenbakkerijen.
RIDDERING
Workum (R.K.) Voorm! 7.30 uur Vroeg
mis, 10 uur Hoogmis, ’s Av. 7.30 uur
Lof:
(Geref.) Voorm. 9 uur ds J. van
Dijk van Koudum.' ’s Av. 7.30 uur
ds J. Boswijk van Wons.
(Bapt.) Voorm: 9.30 uur ds G: Visser
11:15 uur Zondagsschool.
ZONDAGSDIENST ARTSEN
Workum
Van zaterdag namiddags 6 uur tot
maandag voormiddags 7 uur
S, J; Oudeboon S Tel: 234
(Herv.) Voorm. 9 uur ds H. H. Tulp.'
’s Av. 7.30 uur ds D. J. Spaling,
Medewerking van het Kerkkoor en
Koperkwartet.'
(Doopsgez.) Voorm. 9.30
da M. J. van Hamel:
Hindeloopen (Herv.) Voorm. 9.30 uur
en nam. 2 uur ds H. de Wolf.
(Doopsgez.) Niet ontvangen.
CHR. JEUGDVER.
BLAZEN VERZAMELEN
FR. ZUIDWESTHOEK. Het zomer
seizoen, doorgaans de tijd waarin on
ze Chr. jeugdverenigingen geen gere
gelde samenkomsten houden met uit
zondering van de .„toogdagen”, ligt
voor het grootste deel weer achter
ons. Met enkele dagen komt de „r”
weer in de maand en dat betekent
tevens langere avonden.
De winter is meer dan de zomer ge
ëigend voor studie en besprekingen
en zo zullen ook spoedig de jongeren
weer aan de slag gaan;
In onze Zuidwesthoek wordt het
winterseizoen van C.J.M.V. enC.J.V.F.
ingeleid met een kerkdienst te War
kum op 1 september, welke tot doel
heeft ook de jongeren uit de ring,
buiten Workum wonende, aan te trek
ken. Voorganger in deze dienst is Ds
D. J. Spaling Dzn, Ned. Herv. predi
kant aldaar.
In deze bijzondere jeugddienst werkt
mede het Herv. Kerkkoor en een ko
per kwartet, zodat ook de meer mu
zikale kant aan haar trekken komt.
Het spreekt vanzelf dat de organi
saties ook gaarne niet-leden bij deze
kerkdienst zouden zien. De jongeren
organisaties kunnen de laatste jaren
niet hoog van de toren blazen wat
hun aantal leden betreft; integendeel,
de jeugd heeft tegenwoordig zoveel
aan het hoofd dat sommige verenigin-
11
'■fl
t
-3
Kt
