Daar wordt iets groots verricht!
OHIP IR U III M III Hl <j
I
Bril nodig?
WORKUMER
K R A NT
;l
radio en televisie
Pypskoft
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
fa. Westerhuis
-R.
Libelle Nylons
IJEME DE BOER, Autoverhuur
S.V.W. AGENDA
tj
Ü1
EFKES
Onze restanten worden voor zeer speciale prijzen opgeruimd
Profiteert van deze unieke gelegenheid
BEL 306 bg.g. 382
RADIO HINGST
uw
MO 10 EN TELEVISIE
MAISON IRENE
J
1
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1959
82ste JAARGANG
No. 30
III.
HET DELTAPLANEN ZIJN GROTE GEVOLGEN
mee
Allen naar 't Noord naar
72-74
Uw adres voor
Nog een week duurt onze grote halfjaarlijkse
Süd
Meubelen van Incone
i?aan een mensenleeftijd
Inconé voor kwaliteit
Moordeel en gezelligheid
FRÉ DE BOER
C. GORTER
Fryske Brief CCLXVIII
treft
I
NOARD 69
AFD. VOETBAL
:n
7 uur
uur
Nieuw land.
i den-
type,
T.ELEF.55?
MECHANISATIE
11
R.L.V.D., Sneek
ANDERE FACTOREN
it nog
Van 23 t.m. 29 juli 1959
Ondertrouwd: Geen
a.
b.
olgd
RECLAME
UITDEUKEN
Van verslagen, berichten enz.
gaarne spoedig opgaaf
Abonnementsprijs f 1.25 per kwartaal
per post f 2.75 per halfjaar
Verschijnt éénmaal per week
Uitgave: Fa. T. GAASTRA Ba».
Drukkerij en Boekhandel Workum
Telefoon Redactie en Adm. 05151-314
Postrekening 882250
bakje
waar
Overleden: Ate van Dijk, 85 jaar, wedn.
van Hiltje Boersma.
Voetbaltrainen: Vacantie tot 24 augustus
AFD. GYMNASTIEK
Vacantie tot maandag 24 augustus.
afdelii«g
augustus.
weg
halve
ik ga
guren
orden
il nog
andere
4 Hi
Ook uw adres
voor grote en
kleinere ritten
LAAT
VERZORGEN
BURGERLIJKE STAND
Gemeente Workum
DE BEKENDE
ALLEEN BIJ
2.95 tot en met 5.50
ip ge-
eezie-
moet
dreigt
>r die
tijd.
.tAls
at het
hele
netjes
egend
e
Geboren: Maria Hendrika, dv Gerhardus
Antonius Rupert en Lucia Maria ter Braak.
Ferdinand, zv Thomas Nauta en Trijntje
Visser.
Elsje,
want
aar ik
Ik be-
j een
:n uur
ation.
a, ben
tn ook
Gro-
iatsen
r het
vacht
a en
gelijk
echte
door.
eens
r een
n ver-
Indien men zelf over geldmiddelen be
schikt om de aangekochte werktuigen e<.
machines te betalen, dan geeft dit punt
geen moeilijkheden. Wel dient men er
voor te zorgen dat bij de kostenbereke-
p een
„Hoe
Inzending van advertenties uiterlijk
donderdagsmorgens
Familieberichten desnoods vrijdagsmorgens
voor 10 uur
n. En
in om
en er
en we
e naar
en
het je
en om
k niet,
me te
Advertentietarief: 7 cent per m.m.
Adv. van buiten Friesland 9 ct; per m.m.
Contracten volgens algemene regeling
Het is niet zoals bij de Zuiderzee
werken, dat landwinning het doel van
deze onderneming is, maar wel zal het
land achter deze gigantische waterke
ring een nieuw” land” worden.
Grote zoetwaterbekkens zullen de
plaats innemen van zilte watervlakten
en van grote invloed zijn op de water-
met en zonder chauffeur
IS ER GELD VOOR
MECHANISATIE BESCHIKBAAR
Industrie en
njng niet alleen onderhoudskosten worden
berekend, doch ook rentte en afschrijving.
Maar al te vaak wordt dit vergeten.
Zijn er geen of onvoldoende geldmiddelen
besc?hikbaar dan behoeft dit geen reden
te zijn om niet te mechaniseren. Men kan,
mits uit de berekening blijkt dat de be
treffende mechanisatie rendabel is, gerust
geld opnemen, waarvoor de Coop. Boeren
leenbanken wel in de eerste plaats in
aanmerking komen. Neemt u geld op bij
andere instanties, dan is het zeker zaak de
voorwaarden vooraf goed door te nemen,
vooral in verband met de aflossingstermijn
en het rentepercentage. Aan de ene kant
moet de aflossingstermijn niet langer zjjn
dan de verwachte levensduur van het
werktuig, aan de andere kant dient men
te waken voor een te korte termijn van
aflossing, omdat dit de bedrijven vaak in
directe financiële moeilijkheden brengt.
Tenslotte nog deze opmerking:
bezint eer ge begint
Zet vooraf een zo nauwkeurig mogelijk»
berekening op, vooral in die gevallen waar
bij de kosten van mechanisatie hoog zijn.
Mocht u hierbij vastlopen, dan kunt u ten
allen tijde een berotp doen op de rayon*
assistent.
Meubelhuis Ine.jné
De laatste jaren is de mechanisatie in
het middelpunt van de belangstelling ko
men te staan. Dit is niet verwonderlijk,
gezien de sterke stijging der loonkosten.
Er hee/t dan dus een vervanging plaats
van arbeid door kapitaal, in de vorm van
machines
Er kunnen echter ook andere redenen
zjjn voor aanschaf van één of meer ma-'
fchines.
-3 vlotter werken
verlichting van het werk
Dit zijn voordelen die niet of ze«r moei;
lijk te berekenen zijn. Bovengenoemde!
punten zijn weliswaar niet volledig, doch
het is zeer belangrijk eerst te weten wat
men doet en waarom.
Zaterdag 1 augustus, ’s avonds
Workum comb. Parrega
Opgave nieuwe leden voor
voetbal beslist voor maandag 3
Zaterdag 8 augustus
Renado II—Workum II, 4.30
Renado I—Workum I, 6.30 uur
Vertrek per bus 3.30 uur
Supporters kunnen zich opgeven vóór
woensdag bij Stam of Fré de Boer. Kósten
f 1.50.
Onder kosten van mechanisatie wordt niet
het aanschaffingsbedrag verstaan, maar de
gemiddelde jaarlijkse kosten. Dit zijn af
schrijving, rente, onderhoud en
kosten.
Afschrijven is het aanschaffingsbedrag
uitsmeren over het aantal jaren dat men
denkt de machine te kunnen gebruiken.
Rente moet altijd gerekend worden omdat
immers van eigen geld rente gemaakt kan
worden en van geleend geld vanzelfspre
kend rente moet worden betaald.
1
p tot
1 blo-
n van
OPTICIEN - HORLOGER
Telefoon 310 - Workum
Een bezwaar van mechanisatie is dat de
weg terug uitermate moeilijk is. Is het
bedrijf eenmaal gemechaniseerd, en dit
bevalt niet, dan zal afschaffing der ma
chines behoorlijk geld kosten.
Een ander aspect is dat er soms teveel
van de aangekochte werktuigen wordt ver
wacht. De besparing aan tijd welke zij kan
geven moet men zeker niet overschatten.
Dit heeft in de praktijk reeds veel teleur
stelling veroorzaakt. Bovendien laten niet
alle werkzaamheden zich mechaniseren.
DE RENTABILITEIT
Zal de mechanisatie rendabel zijn dan
moeten de kosten welke zij meebrengt
worden opgevangen door:
een minstens even grote besparing o_
andere kosten, of
een opbrengstverhoging die minstens
even hoog is als de mechanisatiekpsten.
Ook is een combinatie van kostenbe
sparing en opbrengstverhoging mogelijk.
scheepsbouw-
De afdamming van het Sloe schept
de mogelijkheid tot aanleg van grootse
haven- en industrieterreinen. Men
denkt aan een haven waar ook de su
per-tankers, met een diepgang van
meer dan veertien meter, terecht kun
nen. Dat is allemaal niet zo eenvoudig,
want de Schelde kan nu maximaal sche
pen van 45000 ton doorlaten. De
100.000 tonners, die men straks mag
verwachten, kunnen er niet passeren.
Maar ook de Belgen hebben voor hun
haven Antwerpen, hier een stem in het
kapittel.
Tc verwachten is, dat de grootindu
strieën, die ook al rondom Rotterdam
met plaatsgebrek te kampen hebben,
naar Zeeland zullen gaan afzakken,
wanneer de toegangswegen te water en
te land zo veel verbeterd zijn.
Ook Terneuzen en Sas van Gent ho
pen van de nieuwe ontwikkeling te pro
fiteren, en niet te vergeten de Vlissing-
se scheepsbouw.
En al moge dan de landaanwinning
niet het doel zijn van dit project, het
Drie-eilandenplan betekent ook een
aanwinst van ongeveer 1600 hectaren
land. Dat is dus, mede in aanmerking
genomen dat men een veel kortere zee
wering te onderhouden krijgt, een aan
merkelijk voordeel.
I
Toen op 21 februari 1953 de Delta
commissie in het leven werd geroepen,
kreeg zij tot taak „te bestuderen, welke
waterstaatkundige voorzieningen dien
den te worden getroffen om herhaling
van een stormvloedramp te voorkomen”
Terstond was echter duidelijk, dat de
gevolgen van deze studie veel verder
zouden reiken dan alleen een voorko
ming van een herhaling.
Zeer diep ingrijpend zullen de veran
deringen zijn voor heel ons land, maar
in het bijzonder voor de bevolking der
eilanden.
Bijna 1800 km. dijken en dammen
beschermen Nederland tegen zijn oer
vijand het water. Inkorting van deze
lijn is natuurlijk een groot voordeel.
Vele honderden kilometers worden ge
wonnen als de afdamming een feit is
en alleen nog maar Nieuwe Waterweg
en de Westerschelde als vaarwegen o-
pen blijven-
Deze nieuwe dijken verbinden straks
de eilanden, die eeuwenlang vrijwel ge
ïsoleerd waren en nu nog aangewezen
op een soms gebrekkige bootverbin-
ding met de vaste wal. Vrachtrijders
zakenlieden, toeristen kunnen nu zon
der veel moeite en in korte tijd vanuit
Randstad Holland naar het Deltage
bied komen.
Dat betekent dat het streek-eigene
grotendeels verloren zal gaan en in het
beste geval als toeristische attractie
zal worden behouden. De sociale, eco
nomische, culturele en religieuze conse
quenties daarvan kan men bevroeden,
maar nog niet overzien. Het zijn heus
niet alleen de vissers, die hun brood
winning bedreigd zien, die een sombere
blik werpen naar de baggermolens en
de zandzuigers
huishouding in Westelijk-Nederland,
waar het gevaar van verzilting al ern
stig onder ogen wordt gezien.
Die zoetwaterbekkens zullen tevens
grote recreatiegebieden vormen en de
Zeeuwse stranden zullen de toeristen
bij tienduizenden trekken. Een droom-
stadje als Veere kan hiervan een nieu
we opbloei beleven, indien deze tenmin
ste binnen de goede banen wordt ge
leid.
Zoals gezegd, niet alle Zeeuwen
zien deze verandering met welgevallen.
Maar een man als Commissaris De Ca-
sembroot, die op zijn eigen statenzaal
staat als een kapitein uit de gouden
eeuw op zijn Oost-Indiëvaarder, ziet
geweldige mogelijkheden voor zijn Zee
land, dat tot nu toe altijd wat achteraf
moest blijven.
Het drie-eilandenplan, aangevangen
met de dichtmaking van het Veerse
Gat, dat Walcheren, Noord- en Zuid-
Beveland tot een eenheid maakt, schept
voor dit gebied nieuwe mogelijkheden,
Don met Uw
nocepr naart
Gehuwd: Ruurd de Vries, 23 jaar te
Parrega, en Hinke Tetje van M»ekeren,
23 jaar te Workum.
NOARD 159 WORKUM
Wy hawwe it forliden wike al sein: wy sitte midden yn de fekansje-
tiid. En as men sa alle dagen dy hiele klibers minsken der op üt gean
sjocht, freget men sa wolris by jin seis: Hwer soe datnou op ta sette?
Ja, soks is fanseis tige min nei to gean. Mar dat er in great diel fan
de fekansjegongers, gebrük makket fan simmerwenten en tinten, stiet wol
fêst.
Binammendat léste, jins fekansje yn in tinte krüpe, skynt der hoe langer
hoe mear yn to kommen. En ik sil net sizze, as men hwat 'n fikse romme
tinte hat, en ek de ynfentaris is goed yn oarder, en hwat in tige forneam
ding is, as men in bihoarlik steanplak hat, och dan is men sa frij as in
protter yn ’e loft. Wis men moat it mei it waer al hwat treffe, en der haw
we wy fan ’t simmer gjin kleijen oer.
Mar om lyk as in bulte minsken dogge, jins tinte mar hjir of der del
to plakken, dos net op in terrein dat der ta ynrjochte is, jowt in heap
narichheit. Dan is it bihelpen mei alles. Wetter faek min to krijen. Brea.
ierdappels, grienten en alles hwat men fieder nedich hat, moat men helje
Ik haw der de léste wikemanich noch alris it iene en oare fan sjen kinnen
en dan kin ik my wier net bigripe dat er noch minsken binne dy’t er sin
en nocht oan hawwe, om sa op fekansje to gean. It is der sa, men moat
in ketier rinne om by in wetterkraen to kommen. Dos ek in ketier werom.
En as men dan noch, in eagenblik stean bliuwt to praten, is men sahwat
in ure ünderweis mei jins amerke wetter. Mar it is ek like fier, as men
efkes .nedich’ moat.
Dochs hawwe de minsken dy’t der mei har tinten steane, it bést nei
't sin. Hwat oan de iene kant net sa’n great wünder is, hwant de measten
wenje yn in greate stêd, mei alle dagen de nedige drokte en lawaai om
harren hinne. En dan meije hja harren yn de tinten hwat bihelpe moatte
hja sitte hjir restich en fredich en de bern formeitsje harren tige. Dizze
minsken steane dan yn in bosk en dat soe my frijhwat better lykje as oan
it stran to stean. Hwant leau mar, as men de hiele dei troch yn de sinne
stiet sa’n tinte ek krekt in broeikas is.
Né as ik dochs hwat moast dan net oan ’t stran. Der wurd oarnaris
gjin rekken mei halden, mar as der noch ris in fikse bui opsetten komt, of
it bigjint hurd to waeijen, dan stiet men oan it stran wier net sa feilich.
Hoe faek bard it net, en dan meastentiids noch midden yn ’e nacht, dat
men it spul gau yn en oppakke moat wol men it net forspylje.
In pear minsken dy’t wy skoan kinne, hawwe fan ’t simmer in hou»
ten wente pan it stran. Hja wennet der mei de bern, en hy komt meas
tentiids jouns. Op in freedtojoun, in wikemanich lyn, bleau hy yn de stêd
hwant hy hie yn syn saek noch it iene en oare to birêdden. En krekt dy
nachts bigoun it to waeijen dat it rikke. Tenten waeijden ünderste boppest
en der stiene de minsken yn ’e nacht. Al lang bliid, dat hja net alles for-
spile hiene.
Mar de houten wente hwer 't hja mei de bern yn siet, hie gjin sint
lést. It spul siet goed en stevich yn elkoar. Dat och, hja sliepte al gau wer.
Hoe lang hja al wer lein hie, wiste hja net, mar hja skrille wekker om ’t
hja praten hearde. En krekt as wie 't by har yn ’e hüs. Hja fan 't béd óf
mar seach nimmen. Allinne it praten hearde hja wol. Gjin wünder dat hja
hwat ünrêstich, om net to sizzen bang, bigoun to wurden.
Op ’t léste hja de klean oan en doe ’t hja efkes yn ’e doar seach, (it
dage al hwat,) leine der twa jongkeardels yn de lijté fan har wentsje. De
beide knapen hiene de tinte forspile en wachten nou de dei óf. Sünt dy
nacht, komt de man alle jounen nei it stran ek al is it dan wolris hwat let.
FRISO
De verliezers.
Er zijn natuurlijk ook mensen die bij
dit alles de rol van verliezer moeten
spelen. De mosselteelt is er niet het
ergst aan toe, die heeft zich toch al
grotendeels verplaatst naar de Wadden
als gevolg van het optreden van een
parasiet. Maar voor de oesterteelt ziet
het er somber uit
En dan zal het eigen karakter van
de vele gemeenschappen en gemeen
schapjes op de eilanden ongetwijfeld
ernstig worden aangetast. Reeds thans
worden vele van die kleine Zeeuwse
gemeenten, met soms maar een paar
honderd inwoners, samengevoegd. De
jeugd zal gaan trekken naar de indus-
strie in plaats van naar het land, met
alle gevolgen daarvan. Moderne woon
dorpen verrijzen om de werkers te
huisvesten. Toeristen veranderen het
karakter van de stille zondag, die hier
nog inderdaad consequent als rustdag
werd gehouden.
Een grote taak ligt hier, niet alleen
voor de ingenieurs, de aannemers, de
industriëlen, de plannenmakers, maar
ook voor allen die belast zijn met de
zorg voor de geestelijke volksgezond
heid in de breedste zin des woords.
Regeren is vooruitzien.
Het Deltaplan geeft daarvan een
prachtige illustratie. Maar men zal ook
vooruit moeten zien en handelen ten
aanzien van die gevolgen, die niet via
blauwdruk en rekenmachine te benade
ren zijn.
(Nadruk verboden).
