F
a5
1
WORKUMER
K R A NT
broeit ook
ug.
en
i
Afrika groeit, maar
televisie
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
jCoupen
fa. Westerhuis
radio
Libelle Nylons
IJEME DE BOER, Autoverhuur
i
RADIO H1NGS1
BEL 306 b.g.g. 382
RADIO EN TELEVISIE
S.V.W. AGENDA
MAISON IRENE
Voetbalprogramma
Gecostumeerde Voetbalwedstrijd
Oud Workum-lmport Workum
Versterkt S.V.W.-Oud Heerenveen
Adverteert in „Friso"
Ml
1
82ste JAARGANG
No. 32
ZATERDAG 15 AUGUSTUS 1959
er
Fryske Brief CCLXX
Feikje
drie machten strijden om de overhand
en
binne
f
i
mee
■nden
FRISO
<T<temeróma,ó
ylons
oude
Tips voor de woninginrichting-
Sisal
Sud 72-74
Uw adres
ii
uw
verzorgen
Meubelen van Incone
Zaan een mensenleeftijd
Inconé voot kwaliteit
foordeel en gezelligheia
FRÉ DE BOER
frege: „Hoe sit it mei
voor
voor zaterdagmiddag 15 aug.
2 uur
georganiseerd door Buurtver.
Dwarsnoard e.o. Vrij entree
4 uur
Entreekaartjes f. 1maar deze
gelden ook voor de volgende wed
strijd
6.30 uur
Entreekaartjes f 1.-waarop ook
de voorgaande wedstrijd bij gewoond
kon worden.
Leden en donateurs van S.V.W. heb
ben geen vrije toegang
Net als cocos is sisal ook een plant
aardige vezel. Voor de fabricage van
touw worden verschillende plantaar
dige vezels gebruikt zoals hennep, ma
nilla enz. Zo wordt bijv, sisal gebruikt
voor dat witte glanzende paktouw dat
U wel kent en ook voor vloerbedek=
king. De sisal-plant komt uit Mexico
en groeit ook in Afrikamaar de mooi
ste vezels komen uit Indonesië.
Uit de bladeren van de sisal-plant
wordt door schrapen en spoelen al
het bladmoes verwijderd. De overblij-
vende vezels worden gedroogd en ge
sorteerd op lengte.
De vezel van sisal is sterk en taai
en wordt heel veel verwerkt in com
binatie met andere vezels.
Zo kent U waarschijnlijk de „sico”
tapijten en lopers; een combinatie van
sisal in de breedte en cocos in de
lengte. De dunnere gladde inslagen
van de sisab maken het mogelijk een
dicht, vlak en oersterk weefsel te^ ma
ken
Misschien kent U nog de Velvets
een combinatie van sisal met jute. De
sisal vormt de stugge opstaande pool-
haartjes en de jute het rugweefsel.
En verder het jabo-tapijt; ook weer
jute met sisal. Een sterk en vlak weef
sel dat jaren meegaat. De kleur wordt
wel eens wat grauw, ofschoon dat jabo
weefsel schoongemaakt kan worden
met water en zeep. Laat U het dan
wel goed drogen voor U het weer
gebruikt.
Robijns - Merk - Workum
geen kortingen, geen cadeaus, maar uit
sluitend de betere kwaliteiten tegen zo
laag mogelijke prezen.
Forliden wike op in joun, bin ik efkes by Piter en Feikje oan roun.
Dat kaem ik hie in brievekaert fan Piter krige, dat sa gau ik ris by har-
ren yn 'e buert kaem, moast ik oankomme, hwant hy hie hwat mei
my to bipraten. Dat ik der op in joun hinne. Mar ik trof it wol tige
min. Ei jonge ja, hwant beide minsken seagen as uien. Allebeide in gesicht
as seis dagen striemin waer. Dat ik toch te: „soe ik faeks Ongelegen komme”
En ik frege dan ek al gau: ,,As it jimme nou net past, kom ik op in oare
kear noch wolris oan.”
„Do bist hjir nou ienkear,” sei Piter. Mar folie mear sei er ek al net
Feikje swijde alhielendal en seach mar sur.
Op it lést, koe ik my net langer stil haldde-en
jimme, hawwe jimme faeks spul hawn? Rüzje om it iene of oare?”
Doe kaem Feikje oerein en sei: „Spul? Myn leave man, wy
elkoar hast yn ’t hier flein.”
„Nou dat is net sa bést,” miende ik sizze to moatten. „En mei ik mis
kien ek witte hwerom? Of is dat geheim?”
„Dat sil ik dy wol fortelie”, bigoun Piter. „Sjoch doe’t wy justerjoune
de krante krigen stie der yn dat yn üs lan mar Ijeafst sa’n 2243 miljonairs
binne. Dat is twa en in heal kear safolle as yn 1951. En de rykste ge
meente is Bloemendaal. Troch elkoar bisitte de ynwenners der in tritich
tüzen goune. Tinkris ta tritich tüzen goune eltse hushaiding. It wetter rint
er jin süver fan om ’e tosken. Nou sei Feik: „Wisto hwat aide, wy
moasten prebearje der in wenning to krijen. Dan binne wy aerdich üt ’e
bran. As dy gemeente dêrre üs dan dy tritich tüzen goune bitellet hawwe
wy in moaije aide dei soe’k sa sizze. „Ja en hja haldt mar fol, dat eltsenien
dy’t der wennet safolle jild hat en dat kin ik har mar net üt'e holle prate.”
Ik seach wol dat Feik op hjitte koallen siet en hja bigoun ek daliks:
„En hwat sizze jo der nou fan? Hat elts der nou safolle jild ofskriuwtdy
krante mar hwat?”
„Hark ris Feikje” sei ik, „jo bigripe dat net rjocht sa’t wol skynt.
Der wenje yn dy gemeente in bulte tige rike minsken, mar ek like goed
earme Minsken dy’t miskien noch folie earmer binne as jimme. Hwant jim
me binne lang net earm to neamen”.
Doe fleach hja oerein en frij heftich wie’t: „Wolle jo faeks sizze dat
wy lju mei jild binne? Dat wy dy tritich tüzen goune net skoan brüke
kinne? Nou noch moaijer?”
„Jo moatte my efkes ütprate litte", sei ’k. „Ik siz net dat jimme lju
mei jild binne, mar earm binne jimme dochs ek net, dat sille jomytajaen
moatte,”
„Nou jo witte it wol, dat moat ik sizze,” hja wer.
„It is der yn dy gemeente sa, der wenje in stikmanich miljonairs
en nou hat men it jild fan alle minsken dy 't der wenje byelkoar telt en
sadwaende is men der ta kommen om to sizzen: Trocb elkoar rekkene
bisitte de minsken hjir goed tritich tüzen goune.”
„Dat haw ik har nou al tweintich kear forteld, mar dat leauwt hja
net,” foei Piter yn. „En dertroch hawwe wy rüzje krige
„En ik begryp nou wier net, dat minsken op jimme jierren nou noch
rüzje krije kinne, om sa'n wissewasje” sei ik.
Mar Feik seach rare sneu en wylst hja de keamer utroun, sei hja:
Neame jo it mar in wissewasje. Grauwe tritich tüzen goune. Mar dy kran
ten meije langer ek alles mar skriuwe. Ik soe sa sizze hwat hja sizze
soe. koe ik net mear forstean, hwant hja wie al yn ’e keuken.
Hav<ar, ik haw noch in skoft mei Piter sitten to praten, mar Feikje
haw ik net mear to sjen krige.
C. GORTER
Verschijnt éénmaal per week
MM
NOARD 09
t
I
GEHEIME ORGANISATIES
t
NOG ALTIJD EUROPA
OUDE BANDEN
r eens
lor is
plot-
'el..."
WORKUM
TELEF.557
NOARD159
L.
Zondag 16 augustus 1959
’s av.
ZONDAGSDIENST ARTSEN - WORK Uft
Nam.
1.30
-Igd
A
IT
RECLAME
UITDEUKEN
t
t
t
(Bapt.) Voorm. 9.30 uur ds G. Visser
Voorm. 11,15 uur Zondagsschool in Bethel
Van verslagen, berichten enz.
gaarne spoedig opgaaf
Abonnementsprijs f 1.25 per kwartaal
per post f 2.75 per halfjaar
Uitgave: Fa. T. GAASTRA Bzn.
Drukker^ en Boekhandel Workum
I
G
t
t
t
et hij
r nog
rouw.
rustig
►mmei
k ge
it zijn
-.reind
ijl ze
el in
>ei, je
zien,
DE A.S. MARANATHAz
LANDDAG
Ferwoude (Herv.) Voorm. 9 uur ds P. E.
van Ooijen
Gaast (Herv.) Nam. 1.30 uur ds P. E. van
Ooijen
Workum (R.K.) Voorm. 7.30 uur Vróegmis,
10 uur Hoogmis, ’s av. 7.30 uur Lof
Heidenschap (Herv.)
H. H. Tulp
(Herv.) Voorm. 9.30 uur ds H. H. Tulp
’s av. 7.30 uur ds W. E. Verdonk
(Geref.) Voorm. 9.10 uur Leesdienst. Nam.
1.30 uur ds D. Middelkoop
)m in
rende
e ziet
toch
Inzending van advertenties uiterlijk
donderdagsmorgens
Familieberichten desnoods vrijdagsmorgens
voor 10 uur
Van zaterdag namiddags 2 uur tot
maandagmorgen 7 uur
S. J. OUDEBOON - TEL. 234
ylons
Glad
LAAT
I nog
stoel
ijken.
Dok uw adres
voor grote en
kleinere ritten
AFD. VOETBAL
Voetbaltrainen: Vacantie tot 24 augustus
AFD. GYMNASTIEK
Vacantie tot maandag 24 augustus.
DE BEKENDE
ALLEEN BIJ
2.95 tot en met 5.50
met en zonder chauffeur
oeten
We
ister-
:r tij-
naast
i we
daar
j een
Meubelhuis Inconé
Telefoon Redactie en Adm. 05151^314
Postrekening 882259
(Geref.) Voorm). 9 uiur en ’s av. 7.30 uur
ds D. Middelkoop
zo verwonderlijk. De Afrikaanse bevolking
begon de waarde van de hulpbronnen te
zien en het verlangen werd kenbaar d<^~*
rijkdommen zelf te beheren, ook al werd
herhaaldelijk duidelijk gemaakt, dat de
Afrikaanse landen hiertoe nog bij lange
na niet in staat waren.
r
4
De jaarlijks te houden Maranathaland-
dag op het terrein van de heer I. Breimer
te Oudemirdum, welke wordt georgani
seerd door de Evangelisatiecommissie Z.W.
H. is vastgesteld op woensdag 26 augustus
Als sprekers zullen vermoedelijk optreden
ds Vasseur van Kampen en ds Visser van
Workum. Met de leiding hoopt ds Zijlstra
van Eindhoven zich wederom te belasten.
Zoals alle jaren zal er weer een ruime
tent beschikbaar zijn, opdat men bij min
der gunstige Weersomstandigheden niet
verlegen komt te zitten.
f
Advertentietarief: ^7 cent per m.m.
Adv. van buiten Friesland 9 ct. per m.m.
Contracten volgens algemene regeling
PLAATSELIJK NIEUWS
WORKUM. Onze vroeger stadgenoot de
heer M.’ P. Vlas, groepsleider van «de
gemeentepolitie te Musselkanaal, slaagde
dezer dagen te Groningen voor het examen
Politiediploma B Brigadier.
Afrika is een rjjk werelddeel. Het bezit
een overvloed aan die grondstoffen, die
op het ogenblik overal ter wereld ge
vraagd worden. Olie, uranium, goud en
ijzererts liggen in grote hoeveelheden in
de bodem van het continent verscholen en
men schat dat de tot nu toe geëxploiteer
de wingebieden van oa.. olie en het steeds
belangrijker wordende uranium nog in het
niet vallen bij de nog niet ontdekte maar
in ieder geval aanwezige velden.
Afrika kan daarom een begerenswaar-
dige prijs zijn, een rijke inzet voor een
strijd tussen de beide wereldmachten: het
Wésten en Rusland.
Die strijd is al enige jaren geleden ont
brand. Afrika is één van de fronten ge
worden waarop communisme en Westerse
democratie elkaar bestrijden, niet met
atoomwapens, kanonnen en tanks maar
met de middelen van de koude oorlog:
propaganda, economische hulpverlening en
intimidatie. Zoals overal elders is ook hier
■het Westen in de verdediging.
Afrika bevindt zich in een ontwikke
lingsperiode. Dank zij de vele technische
hulp en de steeds stijgende ontwikkeling
van het eigen volk groeien vele landen
naar de steeds krachtiger wordende eco
nomische en politieke onafhankelijkheid.
In gebieden, waar vroeger slechts wilder
nis was, verrijzen steden en industrieële
vestigingen, in staten, waar vroeger alle
macht werd uitgeoefend door feodale lei
ders, die steunden op dwang en bijgeloof
beginnen politieke groeperingen te ont
staan die het Europese bestuursstelsel
overnemen.
Het ontwikkelingsproces van Afrika is
de laatste tijd stormachtig verlopen. In
feite kan men zeggen dat het de West-
Europeaan uit de hand is gelopen, voor-
namelijk door het toedoen van het even
onverwachte als snelle ontstaan van een
nieuwe stroming, het nationalisme.
(Doopsgez.) ’s Av. 7.30 uur de heer J.
de Groot, collecte voor het bóuwfónds
Inmiddels heeft de zelfstandigheidsbe-
weging een succes geboekt.,. Sinds enige
tijd is Ghana zelfstandig en vanuit (dit
land worden zonder onderbreking stimu
lansen uitgezonden naar de nog onder
Frans, Engels of Belgisch beheer staande
gebieden.
In. deze sfeer van onrust en innerlijks
beweging plant het communisme zich voort
Toch heeft het nog lang niet die invloed,
die het bijvoorbeeld in Azië heeft gewon£
nen. Dat is enigszins te verklaren /uit
de houding van Rusland, dat twijfelt
over de richting in welke het zijn proE
paganda moet sturen. Rusland is natuur-’
lijk, zij het een voorzichtige voorstander
van het nationalisme. In een zelfstandig
geworden Afrikaans land, dat de kans
loopt in economisch en politieke moeilijk
heden te geraken, heeft het communisme
meer kans op een overwinning dan in een
door een Westerse mogendheid geleide en
bestuurde staat
Niet alle nationalistische stromingen be
hoeven echter uit te lopen op een hang
naar het communisme. Dat bewijst Nas
ser, die in de Noordwesthoek van Afrika
streeft naar zijn groot en onafhankelijk
Arabisch Rijk en die van een beslissing
tussen Westerse democratie en Oosters
communisme weinig moet hebben. Mos
kou heeft zich in hem vergist en het is
bang voor nieuwe fouten, die in het jonge
en onberekenbare Afrika maar al te ge
makkelijk gemaakt kunnen worden.
Het Westen is gelukkig nog altijd met
stevige banden verbonden met de meeste
Afrikaanse landen. Nederland bijvoorbeeld
voert naar Afrika nog meer uit dan naar
de Ver. Staten en onze export is alleen
al groter dan de uitvoer van het gehele
communistische blok naar het zo omstre
den werelddeel.
West-Europa heeft als sinds eeuwen be
trekkingen met Afrika. Engeland, Frank
rijk, Duitsland en België bouwden in cen
traal en Noord-Afrika hun kolonies’, ter
wijl Nederland nauw verbonden was met
het tegenwoordige Zuid-Afrika. Het is
vooral die kolonisatieperiode van ver vóór
de tweede wereldoorlog, waar de Russi
sche propaganda voortdurend op blijft ha
meren, wijzend op de overheersing van
het materialistische en egoïstische Europa,
dat zogenaamd niet anders deed dan het
uitbuiten van de werkkracht van de zwar
te bevolking..
Wat in feite die .kolonialiserende’ mo
gendheden hebben gedaan, wordt tegen
woordig steeds duidelijker zichtbaar voor
de Europeanen en de hoogste intelligentia
van Afrika. De economische ontwikkeling
werd en wordt met alle middelen bevor
derd vooral sinds de gebieden in Azië
kort na de tweede wereldoorlog vóór de
Europese landen steeds minder interes
sant en voortdurend gevaarl(jker werden
en men zich meer en meer op Afrika ging
richten en nieuwe staatskundige ideeën
werden ingevoerd. Zij moesten de hechte
basis vormen waarop de rijkdommen van
de Afrikaanse bodem konden worden ont
gonnen. Juist toen begon het nationalisme
de kop op te steken. Eigenlijk is dit niet
De bevolking van Afrika hecht zich
veel meer dan de nuchtere Europeaan aan
zijn groepsverband. De culturen van het
zwarte werelddeel hadden altijd haar fun
dament in de nauwe stam- of dorpsbin-
dingen, die de verschillende bevolkings
groepen in kleine zelfstandige eenheden
bij elkaar hielden. Mystiek en bijgeloof
speelden een grote rol in de vroegere sa
menleving en de enkeling kon eenvoudig
niet buiten deze factoren die zijn leven
bepaalden.
Voor het nationalistische streven zijn
deze eigenschappen van beslissende be
tekenis geweest. In geen ander werelddeel
zou een nieuwe beweging zo snel zo veel
kfacht hebben gewonnen als juist in het
Afrika van vlak na de tweede twereld-
oorlog, waar de tradities werden verdron
gen door de Europese cultuur. De bevol
king sloot zich maar al te graag aan bij
de geheime genootschappen, die dikwijls
een semi-godsdienstig karakter droegen,
omdat zij daarin een vergoeding vond voor
het verloren gaan van de binding met
het stamverband.
Op een, enige tijd geleden in Utrecht
gehouden, Afrikadag van het Nederlands
Afrika Instituut heeft de directeur, de
heer Aukes, duidelijk gewezen op de be
langrijke invloed van deze anti-Westerse
groeperingen, waartoe o.a. de Mau-Mau
en de al in 1945 naar .buiten getreden
.Zwarte Missie’ behoorden.
Hindeloopen (Herv.) Voorm: 9.30 uur ds
H. de Wolf, Gezinsdienst.
Nam. 2 uur ds H. de Wolf
((Doopsgez.) ’s Av. 8.15 uur j'ds A
Broer van Hilversum
Koudunj (Herv.) Voorm. 9.30 uur en ’s av.
7.30 uur ds R. Bijlsma van De Bilt
(Doopsgez.) Geen dienst
Molkwerum (Herv.) Voorm. 9 uur ds W.
E. Verdonk van Workum. ’s Av. 7.30 uur
ds J. W. vén der Heide van Oudega (W)
Fryske Tsjinst
Warns (Herv.) Voorm. 9 uur en
7.30 uur ds mr Q. Rovers
Staveren (Herv.) Voorm. 9.30 uur en ’s av.
7.30 uur ds B. J. Riemersma
(Doopsgez.) ’s Av. 7 uur ds A. L. Broer
van Hilversum
uur ds
OPTICIEN - HORLOGER U
Telefoon 310 E Workum
I f I
ft
