Maak het gezellig in huis
Westerhuis
ERFSKIP
„FRISO”
WORKUMER
KRANT
Nieuws- en Advertentieblad voor de gemeenten Workum, Hindeloopen
en Zuidwesthoek van Friesland
Uw auto en uw ogen
S.V.W. AGENDA
MAISON IRENE
TWEEDE BLAD
RADIO H1NGS1
uw
RADIO EN TELEVISIE
aUTO-VEQHUUn
84ste JAARGANG
No. 6
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1961
WARKUMS
•4
Vrijdag 3 februari 1961
Dit is b.v
het geheel anders ge-
beweging gesug-
werkelijkheid niet
wisselende belichting
d
8JEME DE BOER
Temeer omdat een deel van
lossing voor de hand ligt.
Een groot percentage?
Bijna een jaar lang is in Nederland Het vermogen tot schatten van de
ogentestwagen van de Vereniging afstand waarop de tegenligger nadert,
en de snelheid waarmee hij rijdt, faalt
bij velen.
Een trieste lijst van afschuwelijke
ongevallen moet jaarlijks worden op
gemaakt. De oorzaak van vele van
deze is toe te schrijven aan het falen
van de ogen op kritieke ogenblikken!
Dat hebben onderzoekingen uitge
wezen. Daarmee staan we voor een
verantwoordelijkheid, die zwaar weegt.
en gezelligheid
Workum, januari 1961
Mijnheer de Redacteur,
Mag ik voor het onderstaande:
een plaatsje in uw blad Bij voorbaat
mijn vriendelijke dank
Mensen, die al meer dan 40 jaar
lid zijn van .Crescendo’, hebben nog
niet eerder een sukses meegemaakt
als door deze vereniging vorige week
te Sneek werd behaald: het hoogste
aantal punten met lof van de jury.
Voor een groot deel is dit sukses
te danken aan de Directeur, de heer
de Boer, waarop, naar het oordeel der
jury, de vereniging trots kan zijn. An
derzijds is er voor de directeur alle
reden om tevreden te zijn over een
orkest, waarmee hij dit fraaie resul
taat kon bereiken.
Voor enkele stemmen, waarvoor in
Workum geen krachten aanwezig wa
ren, moest een beroep worden gedaan
op muzikanten van Hindeloopen. Voor
hen een bijzonder woord van dank
voor de prachtige wijze, waarop zij
hun bijdrage hebben geleverd.
Toch is het jammer dat dit nodig
was. Er zijn in Workum zeker nog
wel een paar mensen te vinden, die
deze plaatsen kunnen bezetten. Daar
om jongeren van Workum die een
beetje muzikaal zijn, geeft u op als
lid van onze muziekvereniging. En
ouderen, die vroeger lid geweest zijt,
gaat de repetities op donderdagavond
Voor het optreden van dwaallichten
en het zien van .wegspoken’, is het
licht op het donkere uur van de dag
vaak aansprakelijk. Zijn de lichte par
tijen van het gezichtsveld niet meer
licht genoeg om het netvlies voldoen
de te prikkelen, dan kan men deze
alleen waarnemen bij verandering van
blikrichting.
Daarbij wordt een
gereerd, die er in
is. Wanneer een
daarbij optreedt, zoals bij het auto
rijden onvermijdelijk is, dan wordt
dit optisch bedrog zeer sterk.
Nachtblind
Het spreekt vanzelf, dat lijders aan
.nachtblindheid’, het tijdens dit .grijze
uur’ zwaar te verduren hebben. Het
aantal ongelukken is gedurende die
periode opmerkelijk groot. Bij lang
zaam aanpassingsvermogen (adaptie)
van de ogen, ontstaan bij het zien in
het schemer moeilijkheden. Het nacht -
blinde oog is tijdelijk een waardeloos
orgaan, dat bijna een uur nodig heeft
om aan het donker gewend te raken.
Storingen tijdens het .grijze uur’
komen ook voor bij mensen met een
normaal gezichtsvermogen. Een klein
percentage van alle ogen voldoet aan
de te stellen eisen. Veel meer mensen
dan zij, die zich daarvan bewustzijn,
zouden bij het autorijden een bril
moeten gebruiken.
Zeker is de bril geen gevaar in het
verkeer, zoals vroeger nogal eens be
weerd werd. Integendeeldoor een
goed aangepaste bril wordt het oog
beschermd, terwijl de gebruiker vaak
beter kan zien, dan iemand met ei
genlijk onvoldoende gezichtsscherpte,
een onvolkomenheid, die in het da
gelijks leven vaak niet opgemerkt
werd.
Wanneer gebreken gering zijn, geeft
een bril volkomen gelijkstelling met
de normaal ziende chauffeur.
Ogenonder zoek, geregeld en volle
dig, lijkt voor iedere weggebruiker
een onverbiddelijke eis.
Want het lot van velen op de weg
hangt van onszelf - van onze ogen - af.
Binnenskipperij I
Dpe ’t wy yn 1952 mei dizze ru-
bryk ütein setten, hawwe wy der op
wiisd, dat it net üs bidoeling wie,
dat dit ienmanswurk wurde soe- Elk
dy ’t in bijdrage leverje koe, dy ’t
hwat mei it forline fan Workum üt
to stean hie, soe yn dizze rubryk to-
rjuchte kinne. Der is wolris gebrük
fan makke, mar it bleau dochs by
inkelde ütsünderingen. Nou witte wy
wol, dat net elk yn de gelegenheit
is fan aide archyfstikken kennis to
nimmen.
Foar sa fier by de lêzers de alie
ning bistiet, dat dit perfoast nedich
is om yn dizze rubryk skriuwe *o
kinnen, wolle wy dit misforstan [hwant
dat is it] hjir graech weinimme. Nam-
mers, üt de réaksjes op üs léste ün-
derwerp, de aide herbergen, hat wol
bliken dien, dat der forskate aldere
Warkumers binne, dy ’t üs bijdragen
leverje kinne, dy ’t net üt archiven
op to djippen binne. It giet dan meast-
al oer dy dingen, dy ’t mensels mei-
makke hat of fan oerlevering oan ’e
weet kommen is.
Wy stelle it dêrom op priis, dat in
ald-Warkumer oanbean hat, üs it ien
en oar to fortellen oer in bipaeld bi-
driuw, dat yn dy foarm nou frijwol
ta it forline heart, in bidriuw, dat er
seis meimakke hat en dat yn haed-
saek to meitsjen hat mei de binnen-
skipfeart. Dizze persoan, dy ’t al mear
as 50 jier forlyn Warkum forlitten
hat, is de nou 80 jierige ald-skipper
Jelmer Huisman. En al wennet hy dan
tsjintwurdich yn Rotterdam, syn ge
dachten gean dochs faek wesom nei
Warkum en Fryslan, der’t er foarhin-
ne as skipper op it binnenwetter oan
’e kost kaemNou sil wierskynlik net
alles hwat hy forteld foar elkenien
ünbikind wêze, mar as in stikje for=
line tiid is it dochs wurdich fêstlein
de op- is is duidelijk. De laatste tijd is
gebleken, dat niet alléén de éénogige
chauffeur zichzelf en anderen bloot
stelt aan vreselijke gevaren.
Het vermogen tot schatten
bliuwe. De iene rédt him/har better as de oare.
.1» j- - j-u jlt i
Jfleubelen van Jnconê
gaan een mensenleeftija mee
Jnconê voor kwaliteit
Voordeel
Fré de Boer
weer bij wonen. Dames stuurt uw
mannen er heen, opdat we een corps
kunnen opbouwen, dat de toon aan
geeft in de muziekwereld.
Onder degenen, die niet kunnen
medewerken zijn ongetwijfeld velen,
die .Crescendo’ een goed hart toedra
gen en gaarne een avond van muzN
kaal genot willen hebben. Hen ver
wachten we op de jaarlijkse uitvoering
in de Geref. kerk
Het sukses van de vereniging valt
samen met haar 70e verjaardag. Stel
lig zullen velen op de officiële recep
tie van hun waardering blijk willen
geven. En misschien zal de bur
gerij in een en ander aanleiding vin
den om daadwerkelijk steun te verle
nen, die voor .Crescendo’ onmisbaar is.
De vereniging is het waard
F.
rryske Brief CCCXL
Doe ’t ik forliden wike, de freedtomoarns de Friso krige, seach ik
der daliks al hwat bysünders oan. Op it foarste blêd in greate ad-
vertinsje yn it Frysk noch wol, en earst en meast bidoeld foar de
Friezen om ütens.
Der wurdt under mear yn sein: ,It hat üs bliken dien dat gans Frie
zen om ütens graech nei Fryslan werom wolle as hja dér fêst wurk en in
goede wente krije kinne.’
Hwat der allegearre mear yn stiet, slaen ik to ’n earsten mar oer.
Hoefolle Friezen om ütens sille der wêze, dy ’t wol nei it aide skiere lan,
of sa't wy dan sjonge, nei ,it béste lan fan d’ ierde’ werom wolle? Ik soe
it wier net sizze kinne, en ik leau dat der nimmen wêze sil, dy ’t soks
wit. Ik persoanlik dy ’t fierwei it greatste part fan myn libben Fries om
ütens bin, ik sil net nei Fryslan werom gean. It ,net wollen’ bliuwt hjir
buten biskóging. Och wy, dy ’t de bern hjir om üs hinne wenje hawwe,
wy binne sa njonkenlytsen heal .forholianske’. De greatste langstme nei it
aide is foarby. Hwat net bitsjut dat der yn üs libben nea ris gjin eagen-
blikken wiene, dat wy/ik miskien wol werom krüpe wollen hiene. Mar
sokke eagenblikken sille der grif wol yn elts minskelibben west hawwe,
of noch wêze. De langstme om nei it aide sté werom to gean.
Doch lit my nou mar net sentiminteel wurde, mar mei beide fuottén
op ’e groun stean bliuwe.
De advertinsje is dos allinne mar bidoeld foar de jongere Friezen
buten Fryslan.
Mar der tsjinoer steane alle dagen yn alle krakten greate advertinsjes
fan greate bidriuwen üt it westen fan it lan. Der kin dan in heech lean
fortsjinne wurde; binnen trije moanne in wenning; moai wurk en goede
sociale voorzieningen’. Wis it liket allegearre tige moai. Boppedien is it
noch altyd de greate winsk fan in hiele bulte minsken om ,nei Hollan ta
to wenjen.’ Ja, en dan Ijeafst hwat tichteby in greate stéd. Hwant dér is
altyd safolle to bilibjen en is it libben ommers folie en folie goedkeaper,
tank sij de konkurrinsje. Wurdt er sa net faek praten? Mar hwat moai
liket, fait soms danich óf.
It spreke fansels dat as immen him forbetterje kin, mei it lean, mei
it wurk, mei de wenning, hy dat grif dwaen moat. Doch der binne just
de léste tiid safolle minsken nei it westen forhüze, dy ’t it der danich
óf fallen is.
Mar dat sil wol sa
blijft?
Kennen zij de oorzaak van
kwaad? naam I
Het gevaarlijk .snijden’, is vaak het noch vóór, noch
gevolg van een gebrek aan dieptewaar-
neming bij de automobilist. Hij kan
niet bepalen, hoever een tegenligger
van hem verwijderd is.
het geval bij mensen, c
OOGAFWIJKINGEN EN
WEGVERKEER
Snijden
En wat dat betekent kunnen we
vaststellen wanneer we op de grote
weg de ene wagen de andere zien
.snijden’. En dan vragen we ons af:
Zijn alle chauffeurs zich bewust, dat In de testwagen van Veilig Verkeer
het inhalen op de grote weg, statis- b.v. wordt gebruik gemaakt van een
tisch zeker, de meeste gevaren met vernuftig apparaat, waarmee binnen
zich meebrengt? Weten zij.datonge- enkele minuten nagegaan kan worden
lukken, die dan gebeuren, de ongeluk- hoe het dieptewaarnemingsvermogen
ken zijn met het grootste aantal slacht- van de onderzochte is. De testwagen
offers? Ook al, omdat een aanrijding, komt ook in 1961 m vele plaat-
onder dergelijke omstandigheden, sen van ons land. Wij hopen dat ve-
meestal niet tot twee auto’s beperkt len de gelegenheid zullen aanpakken
zich te laten onderzoeken. Het kan
het niemand nadeel berokkenen, want een
behoeft niemand op te geven,
i na de test.
Het grijze uur
Een bijzondere waarschuwing zou
moeten gelden voor het z.g. .grijze
het geval bij mensen, die slechts over uur’, de periode tussen dag en sche-
één werkend oog beschikken. Zij ont- mering. Bij de overgang van het zien
beren het dieptebeeld. Zij zien alles bij daglicht naar het geheel anders ge-
vlak en plat. Welke gevaren het met aarde zien bij schemering, treden veel-
zich meebrengt, indien zo iemand een vuldig storingen in het gezichtsvermo-
voor hem rijdende auto wil passerengen op. Ook bij mensen met een nor
en dus niet kan bepalen hoever maal gezichtsvermogen. Richtingsbe
een tegenligger van hem verwijderd drog kan een gevolg daarvan zijn.
.Veilig Verkeer’ langs de weg. Dit
teststation is een uniek onderzoekcen-
iz z« k»"d8"d8
hun gezichtsvermogen hapert. De re- ïi^e‘ schatten
sultaten van het onderzoek dat in de Bij een onderzoek, ingesteld in de
ogentest-wagen gehouden wordt, zijn V.S. door de California Motor Ve-
nog niet bekend. De Vereniging ,Vei- hide Department bleek, dat van de
lig Verkeer’ en het .Centraal Bureau 70 automobilisten, die aangehouden
voor de Statistiek’ zijn nog doende werden, omdat zij .speden' meer dan
de verworven gevens in keiharde ge de helft van hen één oog minder dan
tallen vast te leggen. Vooruitlopen op de normale gezichtssterkte had. Zij
die resultaten is onmogelijk. Wel kun- zouden het risico van snijden op de
nen wij het vermoeden uitspreken, dat weg nooit genomen hebben, als zij met
een groot percentage van de chauf- behulp van twee goede ogen het gevaar
feurs op de weg, zoals eerder geble- hadden kunnen schatten.
Vergelijkingen van 2 groepen auto
mobilisten met blanko ongeluksre-
gister en met slechte toonden aan,
dat het percentage automobilisten met
gezichtsscherpte veel hoger is bij de
groep slechte rijders dan bij de goede.
De hulpmiddelen om het diepte-
zicht van de aspirant-chauffeurs te
testen, staan ons nu ter beschikking.
het inhalen op de grote weg, statis- b.v. wordt gebruik gemaakt
de chauf- behulp
ken was bij militaire keuringen, lijden
aan oogafwijkingen die de diepte-
waarnemingen moeilijk of onmogelijk
maken.
IlilllllllilllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiillllllllllilHIllllllllllilllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllililllllillllllllilllllllllllllUII^
Zondag 12 februari
iiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim^
1.30
uur
T
n on
iSCAsmoosm
■t
•f
8
e
OPELS
CHEVROLET
V.W. BUSJES
Verschijnt éénmaal per week
Uitgave: Fa. T: GAASTRA Bza.
Drukkerij en Boekhandel Workum
Telefoon Redactie en Adm. 05151-314
Postrekening 882258
Van verslagen, berichten enz.
gaarne spoedig opgaaf
Molkw,-;rum (Herv.) Voorm. 9.30
J. Tammeling van Koudum
Nam. 2 uur Eerw heer van Giesen van
Leeuwarden.
Warns (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds Q. Rovers
Nam. 2 uur ds mr Q. Rovers
Staveren (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds B J.
Riemersma
Nam. 2.15 uur ds B. J. Riemersma
Gezinsdienst. t.
e
t
n
0
r
d
e
e
il
J
1
s
s
S.
LAAT
VERZORGEN
n
n
g
i!
Abonnementsprijs f 1.25 pet kwartaal
per post f 2.75 per halfjaar
Advertentietarief: 7 cent per m.m.
Adv. van buiten Friesland 9 ct: per m.m.
Contracten volgens algemene regeling
t
1
e
h
it
A
3
S>
d
d
i
inzending van advertenties vóór of
woensdagmorgen
Familieberichten uiterlyk donderdags
morgens 10 uur
NOARD 69 WORKUM
met een grammofoonplaatje van
TELEFOON 306. b.gg 501
met en zonder chauffeur (All-iisk verzekerd
Programma zaterdag 11 februari
AFD. VOETBAL
Senioren:
Workum 1—Oranje Nassau 1, Groningen
Aanlang 4 uur
Junioren:
Zeerobben IA—Workum 2A. Vertrek 1.15 u.
AFD. GYMNASTIEK
In verband met de feestavond vervallen
a.s. maandag de gym.-less«n na 7 uur.
Meubelhuis Inconé - Workum
Workum (R.K.) Voorm. 7.30 uur Vroegmis
10 uur Hoogmis, ’s Av. 7.30 uur Lof
(Herv.) Voorm. 9.30 uur ds G. van Zeben
’s Av. 7.30 uur ds W. E. Verdonk
Voorm. 11.15 uur Zondagsschool in
Kerk en ,Ons Gebouw’
(Doopsgez.) Voorm. 10 uur da M. J.
van Hamel
Collecte voor het bouwfonds
Voorm. 11.30 uur Westhill-dienst
(Geref.) Voorm. 9.30 uur ds D. Middelkoop
Nam. uur ds D. Middelkoop
(Bapt.) Voorm. 9.30 uur ds G. Visser
Voorm. 11.15 uur Zondagsschool in Bethel
Heidenschap (Herv.) Nam. 1.30 uur ds
G. van Zeben
(Geref.) Voorm. 9.10 uur Leesdienst
Nam. 1.3o uur ds Hoogstee11 van Staveven
Ferwoude (Herv.) Voorm. 9 uur ds P. E.
van Ooyen
Gaast (Herv.) Nam. 1.30 uur ds P. E. van
Oojjen
Hindeloopen (Herv.) VoOrm. 9.36
ds H. de Wolf
Nam. 2 uur ds H. de Wolf
(Doopsgez.) Geen dienst.
Koudum (Herv.) Voorm. 9.30 uur ds
Plomp van Leeuwarden
’s Av. 7.30 uur ds J. Tammeling
(Doopsgez.) ’s Av. 7.30 uur da M. J. v. Hamel
uur ds
L ta nmi IrrATW tlr
Duizenden thauffeurs.^—^j-r^y^^. S
die zich van de oog-
afwijkingen niet
bewustzijn, zouefenzich aan een ogenonder- J
zoek moeten onderwerpen.-'Het is
namelijk niet alléén bravour. die
chauffeurs tot het gev&rljke W
snijden'verleidt. Het ^snijden" is meestal X
bet gevolg van een gebrek aan diepte- wk
waarneming bij de automobi/ist. Hij kan niet
bepalen, hoever een tegenligger van hem ver
wijderd is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij mensen, die slechts
over één wérkend oog beschikken. Zij ontberen het dieptebee/d.
7ij zien alles viak en piat.-Onderzoekingen hebben uitgewezen,
dat niet alleen de éénogige chauffeurs zichzelf aan
gevaren blootstellen. Een groot percentage van
de chauffeurs lijdt aan oogafwijkingen, die de
dieptewaamoming moeilijk of onmoge/ijk
maken. Het vermogen tot schatten van de
afstand, waarop de tegenligger
nadert en de snelheid, waarmee
hu rijdt, faalt Dij velen.
AfschuweJjke ongelukken en
vele slachtoffers zijn daar het
gevolg van.~
r i van T’
op
