NIEUWS- EN ADVERTENTIE BLAD VOOR DE STAD EN HET ARRONDISSEMENT SNEER.
I
I
I
I
4
;t
m
egde
7ee</
Lem-
No. 79.
1846.
RS.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
er.
«1
goedkoop gedreven worden.
r
bij
EN
den
10-
BJ
ÏJ
;en
EK
van
ÏJf-
AN
1M
De spoortrein
.00
)0.
toepassing
pd.
i U
de
BS-
de
lalf
BS
n
‘én
jel
•K'
Oc-
zijn
lad-
on
een
ISt
ld,
CIE
nig
R,
het
ver
en
.40
.70
:.75
.25
.50
.70
.40
.70
.30
.75
.00
.50
.50
.75
OO
kracht voortgezet
had gebroken
en i
had.
Europa
en zonder
I
en weke-
speciën
het depót der gecreëerde muntbiljetten
den afgezonden, is ook in d 1 j 1
toegenomen het aantal personen die zich
i van alle belastingenterwijl
Livorno bouwmaterialen vrij
aan allendie daarvan ge-
Ook zal de groothertog
(diezoo als men weetdoor zijn eigen vermo
gen tot een der rijkste souvereinen van
behoort)uit zijne eigene fondsen
het land met eenige staatsschuld te belasten,
voor den wederopbouw van de verwoeste plaat
sen zorg dragen.
Rome, 17 September. Een soldaat heeft on
langs den paus een brood aangeboden van zeer
slechte hoedanigheid daarbij voegendedat de
galei-slaven nog beter brood aten. De II. Vader
vraagde hem waarom hij zich niet deswege tot
zijne bevelhebbers had vervoegd en bij ant
woordde dat zij hem naar den fourier hadden
verzonden maar dat deze hem grovelijk bad
afgescheept. Des anderen daags liet de paus den
minister van oorlog ontbiedenen na eenige
oogenblikken onderhoud verzocht hem Z. Hei
ligheid een ontbijt van hem te willen aannemen
en dadelijk daarop bragt men een bord, waarop
denno. 77 wordt medegedeeld als hebben
de deze, tijdens den brand te Borgsweer, zjjne
woonplaats, Garmerwolde niet verlaten)/foeen
gevolg van een' zamenloop van omstandigheden
uit welke een vermoeden van moedwillige brand
stichting door genen met bet doel om zich
met de verzekerings-penningen zijner roerende
goederen te verrijken wordt afgeleid.
Het is te hopen dat het aangevangen gereg-
telijk onderzoek dienaangaande, ten spoedigste
meer zekere uitkomsten oplevere opdat of den
schuldigen eene welverdiende straf trefle en kwa
de trouw, immers eene helaas maar al te ge
wone achteloosheid, zooveel doenlijk, door een
nadrukkelijk voorbeeld worde gebreideld, of de
onschuldige, die uitsluitend door den arbeid
zijner handen in het onderhoud der zijnen moet
voorzien onverwijld aan zijne hoogzwangere
echtgenoote (voor welke het lot des echtgenoot»
uit dien hoofde nog wordt geheim gebonden)
en kroost worde terug gegeven.
nog plaats hebbende verbouwingen enz. alleen
personen buiten de stad toeliet, van die menig
vuldige bezoeken zoo veel ongerijf en opont
houd heeft ondervonden dat hetzelve zich ge
noodzaakt heelt gezien, de bezigtiging der munt
voorloopig te weigeren.
Arnhem, 28 September. De spoortrein
gisten avond ten 8 uur van Amsterdam vertrok
ken en ten 10| uur hier moetende aankomen
is eerst ten 3 uur 45 min. heden morgen gear
riveerd. De oorzaak dezer vertraging is een
droevig ongeluk tusschen Utrecht en Drieber
gen voorgevallen. Iemand welke daarbij tegen
woordig is geweest, zegt daaromtrent, dat een
paard hetwelk zich op den weg had bevonden
was overreden door welke schok de wagens zich
hadden losgerukt en uit het spoor waren ge
raaktterwijl de locomotief met tender en goe-
deren-wagen op hetzelve was gebleven. Eenige
lieden waren in hunnen angst uil de rijtuigen
gesprongen waardoor één zijne beide beenen
een tweede zich den arm gekwetst
een derde het gezigt aanmerkelijk verwond
Ook de wagensdie uit het spoor gewor
pen waren moeten zeer geleden hebben ter
wijl andere van hier zijn gehaald moeten wor
den om de passagiers te vervoeren.
Van den Helder schrijft men ons van den
23 September:
Gisteren avond tegen tien ure had alhier een
prachtig natuurverschijnsel plaats namelijk het
zoo zeldzaam geziene noorderlicht. De lucht
was effen helder en met sterren bezaaiduit
genomen in het noorden waar zich eene zwar
te dikke bank in de kimmen had gevormd.
Boven deze bank zag men een helder licht
waardoor onophoudelijk witte lichtstralen flik
kerend in de hoogte schoten hetwelk voor den
natuurbeschouwer eene treffende vertooning was.
Het verschijnsel heeft langer dan een kwartier
uurs geduurd.
Groningen, 28 September. Het verstrekt
ons tot veel genoegen, te kunnen berigten dat
de kom mandant der militaire expeditie legen
Bali de wegens zijne dapperheid en beleid op
het veld van eer tot kolonel bevorderde hoofd-
offióiex- G. Bakkereen Groninger van geboorte
is, wiens hoogbejaarde ouders en broeders al
hier nog woonachtig ijn.
Uit de Prov. Groninger Courant ontleenen
wij het volgende:
Onder de uitvindingen, welke de vlijtige be
oefening der natuur- en scheikunde en hare toe
passing op de kunsten en bedrijven aan dezen
in onzen tijd heeft geschonken, zijn die, welke
de Boek- en Plaatdrukkunst betreffen niet de
minst belangrijke en nuttige. Dit zoo allerkrach
tigst middel ter verbreiding van kennis en be- i
schaving kan immers niet te goed en niet te
goedkoop gedreven worden. \V ij hebben dan
ook met belangstelling bet berigt gelezen van
eene nieuwe uitvinding in deze kunst en wel de
Plaatdrukkunst. Zij draagt den naani van Che-
mitypie omdat zij voornamelijk op eene schei
kundige werking berust. Zij is uitgevonden door
den lieer C. Piil te Koppenhage en deze heeft j
zich met den heer G. H. Friedlein van Leipzig
verbondenom zoodanige drukkerijwaarvan
zij in Saksen octrooi hebben genomen in het
groot in laatstgemelde stad uit te oefenen on
der de firmaGrapische Anstalt von G. II.
Friedlein unter Direction von C. Piil. Zij heb
ben in een werkje, getiteld: Piil, Die Chemi-
typie u. s. w. eene korte beschrijving van deze
manier van drukken in het licht gegeven welk
werkje men bij hen kan bekomen. Deze nieu
we wijze van plaatdrukken komt kortelijk hier
op nederdatdoor middel van dezelveelke
hiervoor op eene zinken plaat op de gewone
wijze geëtste of gegraveerde teekeninyin ee-
nen verheven stempel kan veranderd worden,
die zich op de Boekdrukpers als eene hout
snede laat afdrukken.
Winschoten. 25 September. De gevan
genneming van Andries Tjarks Landman (en niet
van Jan Tjarks Landman, zoo als zeer ten on-
regte in de Prov. Groninger Courant van he-
Frankfort, 26 September. Voor eenige
dagen werden in Mainz, in tegenwoordigheid
van verscheidene medeleden der militaire com
missie van het Duitsche verbondproeven op
eene groote schaal genomen met de door de pro
fessoren Bottelier en Schönbein uitgevondene!
ontploffende katoen (schiet-katoen). Ook deze
proeven vielen zeer bevredigend uit; door de-
zelven werd bewezen, dat dit katoen veelmeer
drijfkracht bezit dan het kruidterwijl het nog
het voordeel aanbiedt, dat liet den loop van
het geweer of van het stuk geschut niet onzui
ver maakt. Ondex- de hoogst belangrijke eigen
schappen van liet losbrandende katoen behoort
ook dat dit sehietmiddel volstrekt geenen damp
veroorzaakt, en bijgevolg de lucht geheel helder
en doorzigtbaax- blijft.
Frankfort, 27 September. Dezer dagen
moet bij het bestuur een plan zijn ingediend
volgens hetwelk men de bedding des Tibers van
af Rome tot Fiumicino zoodanig zou verbree-
den en uitdiepen, dat zeeschepen onmiddellijk
tot voor Rome zouden kunnen komen.
Van den Rijn, 26 September. Het resul
taat van de tegenwoordige zittingen der centra
le commissie voor de Rijn-scheepvaartis, zegt
men, zoo ongunstig uitgevallen als men verwacht
had. De lasten die den Vaderlandscben stroom
drukken, zullen dezelfde blijven. De voorstel
len der Nederlandsche regering zijn vruchteloos
gebleven en tracht men, zoo het schijnt, de
kwestie op de lange baan te schuivendaar men
vooi- een te groot deficit in sommige tol-kassen
beducht is.
Rome, 17 Septemper. Luiden» officiële be
rigten zijn door de laatste aardbeving in de Ma-
remmen van Toscane meer dan 8000 menschen
aan den bedelstaf gebragt. Zooveel mogelijk
wordt de ellende dier ongelukkigen verzacht.
De groothertog heeft al de geteisterde plaatsen
tot 1848 vrijgesteld
de vrijhaven van
van belasting afgeeft
bruik willen maken.
ie,
’sGravenhage, 27 September. Wij ver
nemen van goederhand dat op den 13 dezex-
maand te St. Petersburg een verdrag van han
del en scheepvaart tusschen Nederland en Rus
land dooi’ de wederzijdsche gevolmagtigden is
geteekend.
Amsterdam, 28 September. De weleer
waarde heer N. Swart predikant bij de Remon-
slrantsch-Gereformeerde gemeente te Amster
dam, overleed aldaax- op den 26 September,
in den ouderdom van 67 jaren. Hij werd op
den derden Maart 1779 te Öostermeer, een dorp
op weinige uren afstands van Leeuwarden ge
boren. Door zijnen vadei- tegelijk met zijn ou
deren broeder, na de vereischte voorbereiding
op de Latijnsche school te Franeker, naai- de
hoogeschool te Groningen gezonden ten ein
de zich voor de geneeskunde te bekwamen
waarin die vader zelf met grooten lof en voor
spoed de praktijk uitoefende vatte de jonge N.
Swart eene besliste voorkeux- op voor het vak
dex- godgeleerdheid en tevens vooi- de gevoe
lens in deze dex- Remonstranten. Na eenig te
genstreven en bezwaar, gaf de vader aan het ver
langen van den zoon toe, die dien ten gevolge
naar Amsterdam vertrok en student werd aan
het seminarium der Remonstranten. Na vol-
bragte studiën nam hij als proponentin over
eenstemming met wettelijke bepalingen, een jaar
lang den predikdienst te Nieuwkoop waar, en
werd vervolgens te Gouda beroepen waai- hij
drie jaren als leeraar werkzaam was. Vervol
gens is hij als zoodanig te Leiden gedurende
ruim een jaar verbleven doch volgde in 1808
de op hem uitgebragte roeping naar Amsterdam.
Gedurende 38 jaren heeft hij aldaar zijn eerwaar
dig ambt met onafgebroken ijver vervuld met
zj|ucn tijd voortgaande en ook nog in zijnen
ouderdom al.es onderzoekende wat voor de
godgeleerde wetenschappen geschiedenis en let
terkunde belangrijk was had hij zich een’ zeld-
zamen schat van kundigheden verzameld die
tevens zijnen omgang even leerrijk als aange
naam maakte. Zijn verlies wordt door velen
inzonderheid dooi- zijne gemeente betrekkingen
en vrienden diep betreurd en zal nog lang
smartelijk gevoeld worden.
Rotterdam, 29 September. In de, op
27 dezer, gehoudene vergadering van het ge
nootschap: door Inspanning Uitspanning, ge
naamd Rotterdamsche Rederijkerskamer: Liefde
boven al, had de plegtige uitreiking plaats van
de teekeuen hunner waardigheid aan héeren Re
derijkers Zinnespelers en Adsistenlen. Ver
volgens werd den leden medegedeeld dat het
feest, ter eere van wijlen den dichter Joost van
A ondel, was bepaald op zondag den 18 Octo
ber aanstaande waarna de plegtige inwijding der
estrade, die voortaan het gewone spreekgestoel
te zal vervangen, volgde; terwijl ook deze bij
eenkomst wederom geheel beantwoordde aan het
edele doel en de sclioone zinspreuk der kamer.
Rotterdam, 30 September. De minister
van koloniën daartoe door Zijne Majesteit den
koning gemagtigd heeft aan den handel bekend
gemaakt, dat aan den gouverneur-generaal over
Nederlandsch Indië het bevel wordt afgezonden
om den afscheep van rijst naar Nederland,
met Nederlandsche bodemste blijven bevor
deren. door middel der gunstige bepalingen,
vermeld in de bekendmaking van hem minister,
voorkomende in de Slaats-Couranl van den 3
November 1845 welke bepalingen mitsdien
ook gedurende het jaar van
•worden verklaard.
Utrecht, 29 September. Terwijl de munt-
werkzaamheden met
lijks belangrijke hoeveelheden nieuwe
naar I
i wor
den laatsten tijd zeer
'i aan
meldden om die belangrijke fabricatie te bezig-
tigen. Men verneemt, dat het muntbestuur
hoewel volgaarne aan dit verlangen gevolg ge
vende, niettegenstaande hetzelve gedurende de
