NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOIS IIE STAD EN HET ARRONDISSEMENT SNEER.
2de Jaargang.
No. 12.
1847.
Woensdag den 10 Februarij*
sich
len
H-
is ds i
- irftv’i"
ff
BINNENLAND.
i
f
Men leest in de
)2
w.
9.50.
>ek
ver
Heden werd
burger! ijk
neten
in één
regel
ltsing
ner
35;
sh.
v!.;
-
de cordaat-
gcmel-
i. Op
pd.
Por-
lea-
lee-
)ch
oor
in
ide-
oor
aan
en
ko
lde
;n
ich
op
de.
sen
•af-
ig«
ilr.
pd.
pd.
dito
19;
19*
16’
17
30;
54
5A
00-
aar
in-
tijd
►g»
•d,
de
en-
ge-
lan
lag-
ien
aar
ii rg
er-
cli-
,er-
:oc-
n
oens-
en de
De
Nassau
con-
een e
hem
van
ciseh in recon-
over 4 weken con-
Sneer, 8 February. Op heden is de heer
Leendert Petrus Ouwersloot, beroepen conrec
tor aan de Latijnsche scholen alhier, in tegen
woordigheid van liet edel achtbaar bestuur de
zer stad door herren curatoren plegtig §bïn-
stalleerd geworden, en zal zijn edele al dade
lijk zijne werkzaamheden bij den nieuwen half-
jarigen schoolcursus welke op heden geopend
is aanvangen.
Jongstleden zaturdag te dezer stede een
meisje van ongeveer negen jaren plotseling over
leden zijnde, zonder voorafgegane ziekte, liep
alhier het algemeen gerucht dat het kind ee-
nen gewelddadigenalthans geenen natuurlijken
dood zoude zijn gestorven. De heer officier van
justitie heeft zich, vergezeld van twee deskun
digen, naar bet sier! huis begeven, ten line van
onderzoek; cn bet verheugt ons te kunnen mel
den dat die geruchten ten eenemale van allen
grond zijn ontbloot, zoodat hier, naar men ver
zekertzelfs-aan geenen schijn van misdaad te
denken valt.
Dezer dagen werd alhier gevankelijk bin-
nengebragt zeker persoon, zoo men zegt, van
goeden huize wegens het bij nacht inbreken
in de woning van den landman Sijbren Baukes
Tiemstra op de bleek, te Bolsward. Als eene
bijzondei beid kunnen wij hier bij voegen dat
men het vatten van den dader, aan
heid en tegenwoordigheid van geest van
den Tiemstra zei ven heeft toe te schrijven
lettend gemaakt of geworden zijnde, namelijk, op
bet inbreken, begaf hij zich niet naar bet ver
trek aan welks venster zulks gesch'edde maar
ging buitenshuis, en zag den breker reeds ter
halver lijf bet venster ingekropen. Fluks greep
bij denzeiven bij de, nog ter venster uitsteken
de beenen en schoof hem verder naar bin-
lien, alwaar bij hem ook door bet venster volg
deoverweldigde, en zoo lang met de knie op
de borst in bedwang hield, totdat de, terstond
geroepene en aangekomene, policie den delin
quent in verzekerde bewaring nam, die, naar
wij vernemen, buitendien nog een en ander ten
zijnen laste heeft, waaromtrent onderzoek wordt
gedaan, en waarvan wij later, daartoe in staat
gesteld melding zullen maken.
’s Graven II age, 4 February.
voor den hoogen raad, kamer van burgerlijke
zaken behandeld de zaak van den aannemer G.
van Berkum als eischer, tegen Z. M. koning
Willem 11 c. s. als erfgenamen van Z. M. ko
ning Willem Fredcrik, graaf van Nassau.
eischer had vroeger wijlen den graaf van
gedagvaard om met vernietiging van bet
tract van aanneming, aan hem te betalen
som van f 80,907 als restant van hel aan
eischer verschuldigde, wegens de leverautiën
materialen en arbeidsloonen ten dienste der kerk
te Apeldoorn, welke de gedaagde voor zijne re
kening had laten bouwen ten einde daarmede
de Hervormde gemeente dier plaats te begifti
gen, ten bedrage van f 180,934.00.
Nadat eene, door de erfgenamen des graafs
van Nassau ingestelde, exceptie van niet-ontvan-
kelijkheid daarin bestaande, dat deze vordering
tegen het rijk moest gerigt zijn bij arrest van
den hoogen raad van 9 Mei 1845 was verwor
pen, heeft de raad by hetzelfde gewijsde eene
expertise bevolen. Na dit rapport, is op lieden
door beide partijen geconcludeerd. Mrs. Blussé
en D'rk Donker Curtius hebben de vordering
des eiscliers bij pleidooi toegelicht en Mr. Del-
prat heeft dezelve bestreden met eene exceptie
van niet-rontvankelijkheid en eenen ciseh in recon
ventie. De prok.-gener. zal
clusie nemen.
’s G R A v E N U AG E 5 February. Dezer da
gen bad alhier een diefstal plaats van eenige
tnwnt—biljetten. Ten gevolge van het ingestelde
Onderzoek bleek dat slechts de oppasser en de
dienstmaagd zich in hel vertrek bevonden had
den waaruit de biljetten gestolen waren. De
laatste hield len Stelligste hare onschuld vol,
drong er op aan dat men hare goederen zou
niet het minste blijk van
cn men had de ledige
het wegnemen der 1000 thlr. ontstaan wasmet
zand aangevuld.
Londen, 3 February. De koning der Sand-
wichs eilanden die zoo men weet zijne staten
op de Europesche wijze heeft ingerigtdoor er
den consliluiionelen regeringsvorm in te voe
ren heeft vier agenten met den titel van zaak
gelastigden benoemd, om hem in FrankrijkEn
geland, bij de Vereenigde Staten en in Neder
land te vertegenwoordigen. Deze maatregel vol
tooit den toestand waarin hij zich tegenover
de Europesche mogendheden heelt geplaatst.
Londen, 3 February; Zoo als overbekend
is, emigreren vele arme Ieren naar Amerika}
van daar zijn zij gewoon eene kleine som van.
hun zuur verdiend loon naar hunne betrekkin
gen in het moederland over te makendoch
welligt zal men verwonderd zijn te vernemen,
dat liet gezamenlijk bedrag der bijdragen in da
maanden November en December 1846alléén
voor New-York, 175,000 doll, of 35,000 p. st.
doorzoeken, en zou waarschijnlijk haar doel heb
ben bereikt, ware men niet op het denkbeeld
gekomen, de kleederen die zij aan het lijf had
ineer van nabij te beschouwen, liet gevolg was
dat men de bank-biljettei* in haar keurslijf ver
borgen vond.
BOTTERDAM, 4 February. Het is bekend
hoe de Engelschen die zoo zeer op de menseh-
lievendheid bogen, welke zij in hunne koloniën
ontwikkelen, dé Kaapsehe grensboeren dwon
gen, hunne woonsteden te verlaten, om de on
behoorlijke handelwijze te ontgaan, die zij on
dervonden. Na eenen togt vol moeijelykheden
en gevaren, gelukte het dezen erne vrije I olo-
nie te slichten, die zij Natalia noemden. Maar
ook hier woog de band van Engeland zwaar op
de jeugdige volkplanting. Wilden zij niet het
vroegere juk weder op hunne schondes gewor
pen zien, zij moesten wederom verhuizen. D't
deden zij en vestigden zich op Poringeesch grond
gebied ten westen van de Lagoa-baa’. Dat de
ze kolonisten van Nederlandsche afkomst zijn
Nederlands spreken en schrijven, behoeven wij
naauwelijks te herinneren, evenmin als dat zij
de procestantsche godsdienst belijden. Zij heb
ben intnsseben gebrek aan godsd'ens;leeraars
en onderwijzers der jeugd. Ten einde hen,
die tot deze betrekkingen de gesch'klbeid bez’i-
tenaan te moedigen, zich naar deze kolonie
te begeven, schreef dezer dagen de hoogleeiaar
Laats eene brochure, getiteld: de Knapsake
landverhuizers of Neêi lands afstammelingen
in Zuid-Afrika hetwelk uitgegeven is bij IJ.
W. Hazenberg en Comp. te Leiden. Men zal
daarin, vooral in de noten, zeer veel belang
rijks vinden.
Rotterdam, 5 February.
Utrechisahe Courant:
Wij vernemen, dat dezer dagen te Alblasser-
dam een nieuwe sirenen watermolen in w-erk ng
is gekomen waarin de zoo veel besprokene wa-
terbraker is geplaatstwaarop de aandacht van
zoo vele geleerden en geïnteresseerden in pol
derbesturen is gevestigd en waarvan de uitwer
king dan ook ten volle aan de verwachting heeft
beantwoord. In het bijzonder moet zulks bet
geval geweest zijn op den 28 Jan. jl. toen er
een stevige molenwind waaide. De menigvuldig
toegeschotcne nieuwsgierigen stonden verbaasd
te starennaar de geweldige hoeveelheden wa
terdie, als bet ware door eene onzigtbare
magtuit den grond van den molen geslingerd
werden. Het moet een waarlijk indrukwekkend
gezigt geweest zijn. Diegenen welke in den
afgeloopen zomer het model hebben zien werken
cn over deszelfs uitwerking verwonderd waren
zullen zich een flaauw denkbeeld kunnen vor
men van het verbazende vermogen van zooda-
nigen toestel in grootere afmetingen. Aanhou
dend bleven de stroomen water langs de lubben
uitvloeijen dit moet een treffend gezigt van af
den maalzolder opgeleverd hebben van waar
men in het werktuig zag, hetwelk over de 4
el diameter beeft en ruim 40 omgangen in de
minuut volbragt.
He molen heeft 17 ellen vlugt daarbij wordt
liet water 1 el 25 duimen hoog opgemalen en
men begrootte den uitslag op minstens 60 ku
biek ellen gelijk aan 60,000 Ned. ponden ge-
w igt aan water in elke minuutof zeventien paar-
denlast, eene waarlijk verbazende hoeveelheid
voor eenen molen van dat vermogen. Men zag
ook duidelyk, dat de natuurkundige gronden
hier steek houden dat tweemaal meer aange
wende kracht viervoud grooter uitwerking van
het middenpunt vliedend vermogen ten gevolge
heeft. Mogt de aandacht van den geleerde ge
boeid zijn, niet minder verblijdend was liet voor
den landbouwer, een molen van zulke geringe
vlugt, met zulk eenvoudig min kostbaar zamen-
siel grooter effect te zien doen dan met 45
voud kostbaardere molens kwalijk als ultimatum
kan verkregen worden; hetwelk eene groote be
zuiniging voor den ingeland zal opleveren bij
het vooruitzigi op eene veel spoedigere droog
making. Gaat men dezen uitslag na, zoo kan
men tot de slotsom komen dat met zes zulke
molen» die omstreeks /7V0O zullen kosten
dus ƒ42,000 in het geheel even veel ven-igl
zouden worden als met de 500 paardenkracht
van den pomptoestel van de teeghlvaler.
BUITENLAND.
Frankfort, 2 February. De schendingen
van het Pruissisch gebied door Russische tolbe
ambten nemen zoodanig toe, dat dit aanleiding
heeft gegeven tot het wisselen van diplomatieke
nota’s tusschen de hoven van Berlijn en St. Pe
tersburg. Het is toch niet zeldzaam dat Rus*
s’sche tolbeambten onder bedekking vau kozak
ken bij de bewoners der Pruissische grenzen
huiszoekingen bewerkstelligen om vermoedelijk
tot insmokkelen bestemde goederen, weg te voe
ren. Darr nu van de Pruissische zijde de gren
zen niet met militairen bezet zijn, zoo kon by
deze voorvallen geen wederstand geboden wor
den, en blijft den beroofden niets anders over
dan den omslagligen en dikwerf vruchteloozen
weg der reclamatiën in te slaan om weder het
hunne, of eene schadeloosstelling te bekomen.
B E R L IJ N 30 January. De steeds luider wor
dende beriglen van de langzamerhand plaats grij
pende inlijving van het voormalige koningrijk
Po'en in bet groole rijk der Czaars, begint ook
hier bezorgdheid te verwekken. Men is er stel;
lig van overinigd, dat de laatste maatregelen det
bank van Warschau met dit lievelingsplan des
keizers, hetwelk de meer inzigl hebbende be
ambten afgeraden zouden hebben in een naauvt
verhand slaan. Dat de Poolsche landeigenaars,
op de eerste hypotheek hunner goederen aan
zienlijke sommen van de bank geleend hebben,
in de stellige verwachting, dat zij in moeijcly-
ke tijdsomstandigheden van die zijde het minst
bedreigd zouden worden is eene droovige mis
leiding, die velen hunner tot den val brengt.
Want de meeste goederen zullen worden in be
slag genomen daar de geldelijke omsiandighe-
I den van den Poolschen adel op eenige weini-
I ge uitzonderingen na sedert lang in eenen ver
warden toestand verkeeren. Is nu de zedelijke
en stoffelijke welvaart van de Poolsche landeige
naars eenmaal vernietigd, dan zal het voor dé
Russische regering gemakkelijk zijn, het veel
besprokene ontwerp der inlijving van Polen tën
uilvoer te leggen. Dit is het gezigtspuntwaar
uit velen in de hooge kringen hier deze zaak
beschouwen en welligt zal de toekomst bewij
zen, dat dit het regie was.
M U N S T E r 30 January. De geëmployeerden
bij de bier gevestigde bank, verkeeren in eene
groole verlegenheid. In de afgeloopene week
ontvingen zij eene kist van de hoofdbank te Ber
lijn waaruit echter, bij de natclling, 1000 thlr.
ombrakeu. Dewijl de kist 24 uren lang in het
gebouw alhier gestaan had zonder onderzocht
te worden, en men dus niet weetof de diefstal
hier of te Berlijn gepleegd iszal in deze zaak
moeijelijk eene schikking kunnen gemaakt wor
den. De dief is in allen gevalle met groote be
hendigheid te werk gegaan want aan de kist
was niet liet minste blijk van geweld te bespeu
ren en men liad de ledige ruimtedie door