NIEUWS-
EN ADVERTENTIE-BLAD VOOR HE STAR EN HET ARRONDISSEMENT SNEER.
1848.
No. 9.
Zaturdag den 29 •fanndrij»
3de Jaargang.
I
j A
I
BINNENLAND.
G2
3J
3
BUITENLAND.
vL,
i 64
26’
07’
op
35;
29.
in
n e-
u it
i in»
□or
die
is,
de
tad
lier
an
ter-
lei-
en
an»
gat
er-
ran
cu
be-
te
op-
lan
an-
kt-
-it r
nr*
'•jk
‘ier
>in—
len
op
zag
in
ier
Fe
ran
ran
ers
oens-
rn de
van jonkheer Cornells
heer tot Sijpesteijn en
is het, dat men in Maart 1556
de komeet ter halver grootte van
waargenomen. Men vindt zelfs
dat zij aan Karel V. oenen
evolutiën op schaatsen verrigt zijn
vragen: «Is dat wel ooit te pas ge-
hceft dat eenig nut?” Indien het
van de Amster-
i5»;
14J
31
12J
24.;j
<1
iden,
1 één
regel
tsing.
ier-
Gel-
Ier-
ver
en
ook
pik
lol-
lak-
Ik,
van
Jen
de overweldiging van een ge
land door Lodewijk XIV. In
is het schaatsenrijden met vracht
van Haarlem in den
en bij de pogingen
volgende jaren oin
zij door
FRANKFORT22 Januarij. Naar men ver
neemt lieerscht er te Munchen in de adelijke
kringen en onder de ambtenaren groote outevre-
ios-
Bc-
al-
der
en
-•de-
de vinding des hee-
Luitenant Smits, bestemd tot redding van
■""■i en goederen bij brand en tol bemees-
tering der vlammen, evenzeer als tot veiken-
van het terrein
De toestel in
en Holstein was geboren den
heeft dus den ouderdom van
Den 3 December 1839 is bij
egsegtgee—lh1.,!» i iiiwaBMBmBMweaBESBgggiMamaBWKMMgafcaaBai
middellijk een zijner adjudanten om liet Verzoek
schrift te ontvangen en liet Z. M. te overhan
digen die hetzelve ook onmiddellijk las met
dat gevolg, dat er voor'den armen suppliant
de dadelijke meest geweuschte gevolgen uit voort
vloeiden tot verzachting van zijn beklagenswaar-
dig lot.
AMSTERDAM, 24 Januarij. Heden vinden
wij in de IKeser Zeilung een particulier berigt
uit Kiel van 20 Januarij dat de koning van De
nemarken den 19 des morgens te 6| ure (volgens
later berigt den 20, ’s nachts 11 uur) overleden is.
Den koning werd, gelijk men weet, onlangs
bij eene Jigte ongesteldheid eene ader geopend
de wond kwam tot ontsteking deze sloeg ver
volgens op edeler deelen hetwelk den dood
ten gevolge heeft gehad.
Christiaan VIII, koning van Denemarken her
tog van Slees wijk
18 Sept. 1786 en
62 jaren bereikt.
tot verdediging van den Nederlandschcn bodem
aan het schaatsenrijden cene plaats hebben aan
gewezen. Men kan deswege een vertoog vinden
van een oud-officier, van boogen rang bekwaam
heid en ondervinding, in het 6de deel van den
Militairen Spectatoren in het tijdschrift de
Nieuwe Militaire Spectator is hetzelfde onder
werp door onderscheidene voorbeelden opge-
helderd.
Men weet bovendien» dat de vlugheid in al
lerlei bewegingen en geoefendheid in het gebruik
van zyn wapen, onder allerlei omstandigheden,
hoofdvereischten zijn van den soldaat, en in
plaats van deze militaire oefeningen op schaat
sen alleen te beschouwen als een spel tot ver
maak, heeft men er veeleer een’wenk in te zien
om ook andere volksvermaken in verband te
brengen met onze nationale belangen.
LEEUWARDEN23 Januarij. De tweede verga
dering der vereeniging van Friesche geneeskundi
gen werd alhier, op den 20 dezer gehouden en
even als de eerste door vele buiten leden bijge
woond. De president, de heer Dr. Galama
schetste in eene uitvoerige rede de uitwerking
der aether-inademing bij barendenen toonde
de daarby te vreezet! nadoelen aan. Vervolgens
werden eenige bijdragen de geneeskunde betref
fende geleverd en bediscussieerden daarop
de vergadering gesloten met de uitnoodiging aan
de leden om tot bevordering van het doel
der vereeniging, aangaande het thans lieerscheud
ziekte-karakter aanteekeningen te houden en me-
dedeeling te doen. Onderscheidene nog niet toe-
getredene geneeskundigen hebben zich als leden
doen inschrijven.
De Prov. Gron. Courant meldt:
Men schrijft ons het navolgende zorgwekkend
berigt uit Buitenpost, onder dagteekening van
23 dezer:
Met leedwezen is bij zeker onderzoek ge
bleken dat de gevreesde en bij den veehouder
zoo schadelijke longziekte onder het vee in onze
grietenij in het dorp Kootenzich heeft ge
openbaard in eenen stal van niet minder dan 35
stuks hoornvee. Twee zijn bereids daaraan over
leden. De verdere gevolgen ziet men met groo
te belangstelling te gemoet.”
Naar het oordeel der sterrekundigen zal
men in den loop van het thans aangevangen jaar
wederom kunnen aanschouwen de groote en schoo-
ne komeet waarvan de geschied- en kronijk-
schrijvers in 1264 [melding maken en die in
1556 door Fabricius zoude gezien zijn. Zeker
eene schitteren
de maan heeft
aangeteekend
grooten schrik aan-,
joeg, hem zijn naderend einde daarin deed zien
en ook veel heeft bijgedragen tot zijn besluit
om eenige maanden daarna de keizerlijke kroon
aan zijnen broeder Ferdinand over te dragen.
Volgens de berekening van den beroemden
Halley, had deze komeet 292 jaren noodig om
zijnen loop rondom de zon te volbrengen en is
dus hare wederverschijning in 1848 reeds des
tijds voorspeld. Thans staat alleen nog te be
zien of de komeet deze voorspelling zal willen
verwezenlijken of logenstraffen.
Daar er geene naauwkeurige waarnemingen
van vroegere verschijningen voorhanden zijn,
zoo heeft men hier natuurlijk niet die zeker
heid waarmede de loop van andere in latere
tijden verschenene kometen is bepaald. Intus-
schcn geven de ruwe opgaven in de geschied-
boeken en de overeenkomst in verschillende op-
zigten tusschen de opgenoemde kometenverschij-
ningen van 1264 en 1556 en de omstandigheid
dat ongeveer dit tijdsverloop terugtellendevroe
ger ook reeds van zoodanige komeet is gewag
gemaakt, namelijk in de jaren 975681 en 389
veel grond van waarschijnlijkheid voor de opge-
gevene meening der sterrekundigen.
SNEEK 28 January. De uiterst zelden voor
komende operatie, waarvan wij in ons vorig
nommer melding maakten als alhier zaterdag
jl. toegepast op de huisvrouw van P. J. heeft
de lijderes, helaas! niet kunnen redden, daar
zij op den daaraan volgenden dag reeds is over
leden.
De edele kunst van schaatsenrijden heeft
zeker in ons vaderland, dat aan de zee ontwoe
kerd is, en altijd, om zijne lage liggingeenen
overvloed van watex* had reeds sedert eeuwen
bestaan. In alle onderscheidene provinciën van
hetzelve werd daarvan in meerdere of min
dere mate, van ouds her gebruik gemaaktmaar
de uitoefening dezer kunst was hier en elders
verschillend. Zoo lag men zich in sommige
provinciën bijzohdër toe om daar bij te draai-
jen te. zwaaijen en sierlijke, balanserende wen
dingen te maken terwijl bij hare uitoefening
onder ons Friezen de smaak zich eenig en al
leen bij regtStrceksche bewegingenbij snelle
vaart, bij hard te rijden bepaalde, hetgeen,
daar hier de snelheid in het spel kwam eigen
aardig aanleiding tot wcdloopen op schaatsen
hardrijderijen, heeft gegeven.
Deze smaak om hard te rijden en daarvan
bij wijze van wedloop, op daartoe ingcrigte ba
nen, proeven te nemen, is. zoover wij weten,
eigendommelijk aan onze provincie, doch de
zelve schijnt thans, in dezen lijd van snelheid
en spoed, in Nederland meer algemeen te wor
den en ook tot andere provinciën over te slaan.
Want, naar luid der dagbladen, hebben er,
behalve in de provincie Groningen waar zulks
vroeger enkele malen meer geschied is gedu
rende den tegenwoordige!! winter, hardrijde
rijen, van mannen, of van mannen en vrouwen
plaats gehad in Zuid- en Noord-Hollandin
Drenthe (te Coevorden hebben onlangs 32 jon
gelingen op schaatsen naar prijs en premie ge
dongen) alsmede in Zeeland en wel te Middel
burg, alwaar burgemeester en wethouders, ver-
eenigd met die van het naburige Domburg op
den 21 dezer eene hardrijderij, van mannen en
vrouwen hoewel ieder afzonderlijk hebben doen
houden op eene baan van 1 uur 35 minuten
lengte, welke door den hardsten rijder der man
nen in 18 minuten, en door de hardste rijdster
der vrouwen in 24 minuten is afgelegd geworden.
Bij besluit van den 23 Januarij jI.no. 76
heeft Zijne Majesteit tot griffier der staten van
de provincie Friesland, in plaats van wijlen mr.
J. Schikbenoemd de heer mr. A. van der
Laan te Heerenveen.
’sGRAVENHAGE, 24 January. Gisterenmid
dag heeft Z. M. bijgewoond de proeven welke
in II. D. paleis genomen werden, met liet vroe
ger omschreven toestel van de vinding des hee-
ren
personen
tering der vlammen, evenzeer
ningsmiddel in het open veld
of de verrigtingen des vijands.
tegenwoordigheid des konings gewerkt hebben
de, heeft niet alleen aan de vroeger vermelde
gunstige verwachting van practische bruikbaar
heid en nut voldaan maar Z. M. heeft daaren
boven II. D. bijzondere tevredenheid betuigd
zoo wel over de zamenstelling als over de wijze
van toepassing van het werktuig. Dit alles in
aanmerking genomen, mag men met reden ver
wachten, dat eerlang eene algemeene in gebruik-
Stelling van die schoone uitvinding volgen zal
zoodat hare onwaardeerbare en feitelijk bewezene
uitkomsten meer ten algemeenen nutte zullen
kunney worden aangewend. Bij diezelfde gele
legenheid had eene omstandigheid plaats, welke
zeer zeker de algemeene vermelding verdient.
In het midden der menigte welke bij de proe
ve met liet toestel was zamengevloeid bevond
zich een ongelukkige, die. bij het bemerken
van ’s konings tegenwoordigheid een smeekschrift
in de hoogte hief, doch een en ander maal èn
door de schildwacht, èn door de bedienden
van het paleis werd teruggedreven. De koning
evenwel den persoon ontwarende, gelastte on-
koning Frederik VI (zijnen oom) op den troon
opgevolgd. Hij is twee malen gehuwd geweest
zijne tweede gemalin is nog in leven. Hij heeft
geene kinderen dan één zoon uit het eerste bed
den kroonprins Frederik geboren 6 0ctoberl808.
Het is bekend dat deze kroonprins (thans
koning) tot heden kinderloos is en dat na zijn
overlijden zonder wettige afstammelingen de
erfopvolging tot gewigtige regts-kwestiën aanlei
ding geven kan.
Wij ontleencn het volgende
damsche Courant:
Sedert de dagbladen berigt hebben gegeven
dat door onze militairen in onderscheidene gar-
nizoenplaatsen oefeningen in het schaatsenrijden
gehouden en
boort men
komen en
antwoord op de eerste vraag bevestigend kan
zijn dan zal dat op de tweede het ook wel
moeten wezen. De voorbeelden dat het schaat
senrijden tot onze landsverdediging is aangewend
zijn natuurlijk zeldzaam, omdat de gevallen,
waarin de bodem van ons land tegen een in
dringenden vijand heeft moeten verdedigd wor
den, zeldzaam zijn. Bovendien kunnen lan-
dings-expeditiën op onze kusten zoo als in 1799
en 1809 niet dan in den zomer ondernomen
worden en het binnendringen der Franschen
over het ijs in 1795 was veeleer een begunstig
de intogt dan een met kracht te keer gegane
inval. Er blijven dus slechts twee gevallen over
waarin onze vaderlandsche bodem voet voor
voet heeft moeten verdedigd worden, de tach
tigjarige oorlog en
decile van ons
die beide nu
gebezigd. Bij de belegering
winter van 1572 en 1573,
der Spanjaarden in de dries
zich in Noord-Holland te yestigenzijn
onze schaatsenrijders meernjalen verontrusthun
ne convooijen op een dijk of landweg eensklaps
overvallen het geleide afgemaakt en wat tot le
vensonderhoud van ’s vijands soldaten bestemd
was, als buit weggevoerd. Toen, juist honderd
jaren later, de Franschen reeds te Woerden en
te Naarden waren en over het ijs poogden door
te dringen zijn de gewapende schaatsenrijders
regelmatig georganiseerdonder het oppertoe-
zigt, zoo het schijnt,
Ascanius van Sijpesteijn,
Hillegom wagünrnccster-gencraal der Nederlan
den. Er boden zich daartoe vrijwilligers in me
nigte aan, en in February van 1673 hebben
vier honderd schutters op schaatsen, uitgereden
uit Oudewater, waar zij in garnizoen waren,
eenen troep van vijf honderd Franschen over
vallen, die met omtrent 300 sleden waren uit
getogen om het dorp Linschoten en naburige
dorpen uit te plunderen. De overval was zoo
stout en verrassend, dat de vijandelijke troep
met achterlating van dooden gekwesten en al
het geroofde de vlugt moest nemen.
Aan deze voorbeelden uit de historie sluit
zich het oordeel aan van deskundigen die on
der de middelen van nationale strijdvaardigheid
J
