NIEUWS- EN ADVEIITENT1E-BLA0 VOOR DE STAD EN HET ARRONDISSEMENT SNEEK.
5de Jaargang.
JVoensdag den 12 Juni].
1850. No. 47.
BINNENLAND.
Prijs der Advertentiënvan één tot vier regels,
gewone letter, 40 cents, en voor eiken regel meer
10 cents, behalve 35 cents zrgelregt, voor iedere
plaatsing.
SNEEK, 11 Junij. Zondag jl.des voorde-
ure zijn drie alhier wo-
t den arbeidersstand behoorende
het Sneeker meerwaarheen zij
omgesla-
een huil
een ruim 20jarig jongeling verdronk en
grenzen der provinciën heeft ontzien. Welk ge
voelen men ook zij toegedaan; de minister, wiens
eigene denkbeelden spreker omtrent deze aange
legenheden deelt, zal altijd ongelijk hebben. Wa
re toch de maatregel consequent doorgezet, nie
mand zou zich hebben te beklagen, en men zou
zoo veel te spoediger eene ware rijksvertegen-
woordiging hebben gehad. Spreker zelf, die zijn
gevoelen over het behoud van provinciën en over
provincialismus min of meer publiek heeft ge
maakt, wenscht hier den geest van provincialis
mus geweerd te hebben, en het heeft hem zeer
verwonderdhier door eenige leden de vrees te
hebben hooren uiten, dat de provinciale geest ge
heel zou worden vernietigd en dat er eene ver
gadering van 68 mannenuit alle oorden des lands
zou kunnen worden bijeengeroepen, waarin gee-
ne minderheden zouden worden vertegenwoordigd
waarin geene ondergeschikte belangen zouden wor
den voorgestaan. Hij integendeel acht den inge-
slagenen weg der groote districten bijzonder ge
schikt, om mannen te verkrijgen, die het geheel
en zijne deelen kunnen overziendieals het een
waterschap betreft, niet van eenen polder drop
men en die voor locale belangen geen groot be
ginsel prijs geven.
Een enkel woord echter want spreker be
loofde niet uit te weiden en hij wil dat woord
gestand doen een enkel woord wil hij spre
ken over de indeeling van Friesland, en zulks
opdat er een protest te meer zij tegen die in
deeling, zoo het tot eene herziening komt. Reeds
heeft de spreker uit de hoofdstad (Van Hall) naar
waarheid het gebrekkige daarvan aangetoond. Men
had toch aan Friesland, in het eigen stelsel der
voordragt, twee groote districten moeten toewij
zen en bij de 67,000 zielen, die er overbleven,
het onbrekende moeten aanvullen uit Overijssel.
Thans, nu men op twee gedachten gehinkt, en
daardoor juist den geest van provincialismus heeft
opgewekt, is men tot het resultaat gekomen, dat
Friesland 5 leden en Overijssel, met 35,000 zie
len minder, 6 leden voor de volksvertegenwoor
diging zal kiezen. Ook de toepassing van den
census zou spreker bijna bespottelijk kunnen noe
men; zij schijnt er bijna op ingerigt, om, wan
neer zich, gelijk spreker vurig hoopt, bij de na
tie wezenlijke belangstelling in het kieswerk open
baart, algemeene ontevredenheid gaande te ma
ken. Men vindt tochdie toepassing nagaande
het vote universel naast het Fransche stelsel van
18-47men vindt er soms de zeer inconsequente
subjectiviteit van de gedeputeerden in. Spreker
wil wel bekennen, dat hij aanvankelijk, door de
geleverde opgaven verleid, reden meende te vin
den, deels om zich te verheugen, deels om zich
te bedroeven. Verheugd heeft hij zich b. v. over
de politieke ontwikkeling in sommige streken van
N. Brabant en Overijssel; vooral in het laatste
gewest verbazend toegenomen, sedert hij de eer
had daar inwoner te zijn. Er zijn daar wel, ge
lijk men weet, Pindarussen en Epaminondassen
zoo niet in het lierdicht en in het velddan toch
in de staathuishoudkunde en in de financiënmaar
in het oord der oude Tubanten dacht spreker
toch ook wel eens, toen hij er woonde, aan het
land, waar alleen Oedipus het raadsel van den
Sphynx kon oplossen. Welnu, in die provincie,
vindt men, b. v. te Zwartsluis met ruim 3300
zielen, op 13 personen een kiezer. Het patent-
regt geeft daar aan 156 personen politieke ont
wikkeling als daar nu vooral veel tappers onder
zijndie bij de berekening van het patentregt zijn
gebaat dan zou men wel een genootschap te
gen het afschaffingsgenootschap mogen oprigten.
Maar aan den anderen kant vindt spreker ook
reden, om zich te bedroeven. Hij dacht toch,
dat men in Friesland hooger stond; maar het
tegendeel schijnt te blijken, o. a. uit Sneek met
ongeveer 8000 zielen. Men heeft die plaats on
langs klein en onbeduidend -genoemddoch welke
maatstaf is daarbij gebezigd de maatstaf van Lon
den of die van Heusden? Spreker wil het niet
beslissen; maar om de kamer een denkbeeld te
geven van hetgeen de spreker, dien hij hier op
middags ongeveer elf
nende en tot c
personen op het Sneeker meer
waren te visschen met eene zeilboot
gen met het ongelukkig gevolg dat
ner
de beide anderen ter naauwernood gered zijn
geworden.
Bij de beraadslagingen in de tweede kamer
der staten-generaal over het ontwerp der kieswet
op den 7dezer, heeft, onder meer andere spre
kers de heer Costerus volgenderwijze gesproken
Hij zal met een enkel woord zijne uit te bren
gen stem motiveren; hij zal in geene uitweidin
gen tredengelijk aanvankelijk zijn voornemen was
ja hij zou geheel van het woord hebben afgezien
ware het niet, dat hij er een bijzonder doel aan
verbond en zoo hij niet gevoelde, dat hij niet
ten volle met onderscheidene sprekers sympathi
seerde. Hij zal vóór de wet stemmen, wel
niet met die geestdrift als de laatste spreker of
als de spreker uit Zeeland (Bachiene), maar toch
met kalmte. Niet met geestdriftomdat hijhet
zij in waarheid gezegd, zoo weinig geestdrift bij
de natie ontdekt, maar toch met kalmte bij de
overwegingdat de natie het gewigt niet genoeg
beseft van het groot geschenk, dat ze, bij eene
gepaste aanwending en goede toepassing, in deze
wet ontvangt. Niet met geestdrift, om de bedui
dende gebreken, die het ontwerp ontsieren; maar
toch met kalmte, omdat hij zich vleit, dat de
natie die gebreken zal bedekken, en omdat eene
volgende herziening verbetering zal kunnen aan
brengen. Niet met geestdrift, omdat de toepas
sing van het stelsel, thans voorgedragen, in zich
zelve der beschaafde menschheid ten hoogste waar
dig, evenwel allen zedelijken en redelijken grond
slag mist; maar toch met kalmte, omdat hij geen
beter weet te vindenen omdat zijdie ons spot
tend idealen voorwerpende ondervinding van an
dere stelsels tegen zich hebbenof zelven tot ide
alen hunne toevlugt moeten nemen. Niemand
kan meer dan hij opregt voorstander zijn van de
regtstreeksche verkiezingen; maar wat zijne vreug
de eenigermate tempert, is, dat hij wel ten vol
le gelooft aan de regtstreeksche verkiezingenmaar
niet aan de kiezers. Evenwel betreurt hij het,
dat er zulke belangrijke gebreken in het ontwerp
gebleven zijn, die, z. i.zonder groot bezwaar
hadden kunnen vermeden wordenhij betreurt
het ookdat daarin zoo veel inconsequentie ge
vonden wordt: inconsequentie, waartoe hij nim
mer zou geloofd hebben, dat de minister van bin-
nenlandsche zaken zou zijn toegetreden.
Gisteren is door een' der sprekers gewaagd van
eene soort van offerfeest, dat hier gehouden werd;
maar opregt gesproken, gelooft hij overtuigd te
zijndat de minister zelf thans ook eene soort
van offerfeest viert: wel niet eene hecatombe,
maar toch een offerfeest meer dan van een ooi
lam. Spreker wil zich hierin niet verder ver
diepen alleen wenscht hij te verklarenhier op
het oog te hebben de enkele kiesdistricten, en
wijdersdat menzonder dringende redenende
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de
Stad SNEEK maken bij deze bekend, dat, bij
besluit van Z. M. van den 25 April 1850, no.
5, tot Commissaris van Policie te Sneek is be
noemd de lieer ABRAHAM PIETER WILLEM
GEORGE ZYNEN WARTÈL, en dat dezelve,
als zoodanig op den 5 dezer maand is in
functie getreden.
En opdat deze konie ter algemeene kennisse,
zal dezelve worden afgekondigd en aangeplakt
zoo als gebruikelijk is.
Sneek den 9 Junij 1850.
Burgemeester en Wethouders voomoemd
S. TEN CATE.
Ter ordonnantie van Dezelven
HA GA.
het oog heeft (de heer Schiffër)klein en onbe
duidend noemtmoet hij toch opmerkendat
Sneek bijna viermaal de bevolking van Heusden
overtreft; dat het, bij een census van ƒ46, 276
kiezers telten bij een gelijken census als Heus
den waarschijnlijk meer dan 500 zou tellen. Wel
nu, dat Sneek zal nu, als spreker de officiële
bescheiden moet gelooven, volgens de heerlijke
schikkingen van het wets-ontwerp70 kiezers
minder hebben dan in 1848; zeker ter belooning
van de voorbeeldige rust, die er in 1847 werd
bewaard toen eene koortsachtige huivering door
bijna geheel Friesland voer. Spreker redeneerde
zoo even op de opgaven van het gouvernement;
op dit oogenblik heeft hij een brief in handen
aan een medelid uit Leeuwarden gerigt, waarin
gezegd wordt, dat er bij den ontvanger onder
zoek is gedaan nopens het vermdedelijk aantal
kiezers ingevolge de voordragt; en die zou ver
klaard hebben, dat er thans slechts 150 kiezers
zouden zijn; dat zou een merkelijk verschil op
leveren. Spreker kan dat natuurlijk niet beoor-
deelen, maar dringt bij den minister aan, om
deswege information in te winnen, ten einde de
fout, zoo het eene fout is, te herstellen. Maar
nu komt spreker tot het eigenlijke doel, waarom
hij het woord vroeg. Hij kan het zich zelven
niet diets maken, dat er geene gestadige bewe
ging, soms van teruggang, meestal van vooruit
gang zou zijn, waar eenmaal het beginsel van
regtstreeksche verkiezing werd aangenomen. Er
is daarbij slechts een enkel rustpunt: het vote
universel. Spreker is daarvoor niet zoo verbazend
bangmaar wanneer dit zal bereikt wordenis
eene kwestie van tijden hoe het zal bereikt wor
den, is eene kwestie van politieke wijsheid. Mj H.1
zoo eindigt spreker, wij planten hier den boom
der kennis des goeds en des kwaads, waarvan
de vrucht ons voorwaar niet verboden is, maar
die dan toch zeer wrang zou kunnen zijn. Ik
weet slechts éón middelom ons voor den bitte
ren nasmaak te behoeden. Wat is dat? dat wij
er den boom des levens naast planten; en hoe
kunnen wij dat doen? Door eene degelijke wet
op het lager onderwijs. Alleen door godsvrucht,
zedelijkheid en kennis aan te kweeken en te ver
menigvuldigen, geven wij aan de toepassing van
de kieswet eenen zedelijken grondslag; alleen daar
door zal het volk in staat worden gesteld de regt
streeksche verkiezingen te verdragen. Die begin
selen aan te kweeken en uit te breiden geeft ons
eenen wezenlijken waarborg; zonder dit en alleen
op eene geldsom rustende, is eene kieswet eene
aaneenschakeling van bespottelijke ongerijmdheden.
Ik neem daarom de vrijheid, om den minister
van binnenl. zaken ernstig de spoedige indiening
van deze wet op het hart te drukken; van eene
wetwaarin de meeste waarborgen met de mees
te vrijheid vereenigd zijn. Eene kieswethij be
denke het welvóór eene wet op het onderwijs
is eigenlijk de paarden achter den wagen span
nen; hij bedenke, dat in de kieswet, die hij ons
heeft aangebodende zad n rijkelijk verspreid zijn
van snelle verlaginghij bedenkedatzoo als hij
zelf zeide, de census steeds naar verlaging streeft,
en dat zoo men zich vroeger of later daartoe ge
noopt vinde, het volk die dient te kunnen ver
dragen. Hij plante dan dien boom des levens
niet tot bestendiging van het ongeluk, maar tot
voortdurende uitbreiding van het geluk des Ne-
derlandschen volks.
AMSTERDAM, 10 Junij.
der Belgische spoorwegen
De zomerdienst
t en die van de Noor-
der-baan heeftsedert 1 Junij 11.de relatiën
tusschen Belgie en Engeland over Calais ver
eenvoudigd doch tevens bespoedigd. Vertrekt
men ’s morgens te 9 ure van Brussel dan ar
riveert men dienzelfden dag te Londendes
avonds te 12 ure. 16 malen per maand bestaat
daartoe gelegenheid en wel van den 1 tot den
8 en van den 15 tot den 21 ingesloten. De
posttreinen vertrekken bovendien twee malen
per dag, op een bepaald uur. De een vertrekt
van Brussel te 11 ure 45 min. des morgens,
en komt te Londen aan te half 5 ure in den
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag en Za-
turdag. Abonncrnents-prijs voor 3 maanden 1.40
buiten de Stad frunco ƒ1.65, enkele nommers
7*. cent
L
