EN ADVERTEXT1E-BLAI) VOOR DE STAD EN HET ARHONDISSEHENT SNEER.
NIEUWS-
Ijaturdag den 18 Januarij.
1851. No. 6.
Ij
r-
k
1
BINNENLAND.
i
I
BUITENLAND.
er
id
reeks
licht
en
dig geoordeeld is, ten einde
doel te doen beantwoorden
boot op Terschelling almede door
5
e
rr
”J
I
id
Is
0-
9
n
et
d-
a
e
branden
rên naati
wordt.,
meedoen,”
Dat zullen we u
t
i
Deze Coiranl verschijnt e'ken Woensdag en Za-
turdi’g. Aboonenients-prijs voor 3 maanden 1.40
builen de Siad franco /1.G5, enkele nummers
7' cent.
Ik koom van
Dan hebt gij ons gesprek ge-
zult ge meedoen.” Ik moet
Dat zullen we u wel afleeren I voelen.
zag, is bij op bet gelukkig denkbeeld geko
men, eene theorie op te sporen, waardoor men
groole ruimten zalen gestichten kerken en
andere gebouwen in een korten tijd door
middel van een bijzonderen toestel eene soort
van kagchel zonder hout, turf of steenkolen,
kan verwarmen alleenlijk door het branden
der dampkrings-luclit.
Heeft de heer Mastenbroek de eer van uit
vinder te zijn de maker van de kagchel de
heer Van Laarschot alhier, verdient allezins
hier vermeld te worden want hij beeft ons
door de vindingrijke bewerking, even als de
heer Lageinan van Haarlem, door de vervaar
diging zijner voortreffelijke magneten hel be
wijs geleverd dat, wat de werktuigkunde be
treft, ook de Nederlander in dit opzigt voor
de Engelschen noch voor eenig ander volk
behoeft te zwichten.
ROTTERDAM, 14 January. Luidens het de
zer dagen bekend gemaakt jaarlijksch verslag
der Noord- en Zuid-llollandsche Reddingniaat-
scliappij zijn sedert October 1849 49 schepe
lingen door hare tusschenkomst gered. De
maatschappij beeft in den afgeloopen jaarkring
buitengewoon groote onkosten gehad. Behalve
ook dat eene vernieuwing der reddingsmidde
len en eene verplaatsing daarvan op Texel noo-
dig geoordeeld is, ten einde ze beter aan het
en de reddings-
- eene nieuwe
heeft moeten vervangen worden zoo hebben
nog bovendien de stormen, die het einde van
1849 hebben gekenmerkt, den ganschen duin
op Vlieland weggeslagen, waarop de loods met
al de reddingsmiddelen geplaatst was; deze zijn
geheel door de zee vernield een verlies dat
op ongeveer ƒ2000 moet begroot worden. In
de alzoo op Vlieland ontstane behoefte is be
reids voorzien door het plaatsen van nieuwe
reddingsmiddelen.
DEVENTER, 13 Januarij. Wij vernemen
niet genoegen dat de beer K. P. ter Reehorst
lector en beëdigd translateur te Kampen van
de commissie der wereld-lentoonstelling te Lon
den een zeer vleijendcn brief van dankbetui
ging heeft ontvangen voor de inzending van
een exemplaar van zijn werk The Mariners
Friendin tien talen. Wij hopen, dat hem
dit tol aanmoediging moge strekken om voort
te gaan met de overzetting van dr. B. ten
HaarsKerkhervorming in tafereelen uit liet
Uollandsch in het Engelsch.
GRONINGEN, 13 Januarij.
van
sema
eene
vallige wijze
huize te pleg
In den nacht
den 6 dezer is de landbouwer W. B. Jan-
wonende onder Siddeburen en wel op
eenigzins afgelegene plaatsop eene toe-
voor eene waarschijnlijk ten zijnen
gen gewelddadige inbraak gelukkig
bewaard gebleven. F. P. Veldman, verwcr,
wonende te Siddeburen dien avond van Ap-
pingedam komende en huiswaarts keerende
hoorde op den grindweg, in de nabijheid van
Steendam eenige minuten van den tolboom
van Eppe Bos, bij herhaling fluiten, en dat
gefluit nabij gekomen zijnde, hoorde hij twee
personen hun misnoegen door zeer ruwe uit
drukkingen te kennen geven, dat de maan al
reeds eenigen tijd onder was en hunne makkers
aldaar nog niet aanwezig waren.
Deels, om zich voor de gevreesde, hem on
bekende en ook voor hem gevaarlijke personen
te verbergen deels om hun gesprek af te luis
teren verschool hij zich achter het aan den
weg staande plantsoen en hoorde hen met ont
roering lot elkander zeggen Waar mogen die
anderen toch blijven? De afspraak was, als
de maan onder was, zouden ze hier zijn, en
nu zijn ze er niet. Als we de handen nog
maar niet vol krijgen. W. J. (de daar in de
nabijheid wonende landbouwer) is een sterke
kerel.” Dat kan niet schelen 2 bij deze
deur, 2 bij die deur, 2 in buis en ik zal W.
J. wel moffelen.” Wie zijt gij daar?” tot
den man achter de boompjes.
Appingedam.” 1
boord nu
naar huis,”
1
wij zullen u wel zóó kapoenen, dat gij ons
niet verraden kunthetwelk op hetzelfde
oogenblik aanving met slagen snijden en mis
handelen. Gelukkig echter voor hem dal hij
langen lijd in militaire dienst geweest is en
daardoor, ervaren in de schermkunst, menige
snede met zijn stok heeft afgeweerd wat ech
ter niet belette, dat hij verscheiden sneden over
de handen en in zijne kleederen kreeg.
Eindebjk gelegenheid ziende, zich door de
vlagt uit deze netelige positie te redden zoo
heeft bij daarvan gebruik gemaakt en is zeer
ontsteld met achterlating van pet en eene
schoen aangekomen ten huize van den tolgaar
der E. Bos. Daar eenige oogenblikken vertoefd
hebbende en een weinig tot bedaren gekomen
zijnde, heeft hij, na alvorens daar van de ont
brekende kleedingstukken voorzien te zijn, zij
ne reis naar Siddeburen vervolgden bij
zijne aankomst genoemden landbouwer dadelijk
wekkende, en hem zijn wedervaren mededee-
lende laat zich de ontsteltenis van dezen hier
over gemakkelijk ‘gevoelen.
Toen Z. E. wijlen de heer Bruce, uit
Overijssel naar het Nieuwe Diep werd overge-
bragt met eene stoombootom zich tot de verre
reize in te schepen bevond zich op dat vaar
tuig een arme visscherman van Schokland dienst
doende als loods; minzaam tegen een ieder van
welken rang of stand onderhield bij zich ook
met dien nederigen maar in zijnen stand ver
dienstelijken zeeman en vernam hoe hij door
mislukte vischvangst, door vermeerdering van
gezin door tegenspoeden meer en meer was
achteruit gegaan, zich van zijn vaartuig had
moeten ontdoen, en thans met de zijnen in kom
mervol len toestand verkeerde. De liefdadige
man zweeg, maar het voornemen tot redding,
tot hulp was genomen.
In liet Nieuwe Diep aangekomenkonden
noch veelvuldige bezigheden noch schitterende
eerbewijzen zijnen Imogen rang verschuldigd
en bewezen hem den arme doen vergeten het
eerste oogenblik van vrijheid waarover hij be
schikken koude, werd benut, om zich te ver
staan met zijnen waardigen behnwdvader, den
heer Schimmelpenninck lot bereiking van zijn
edel doel, door diens tusschenkomst eene viscli-
schuit aangekocht, in gereedheid gebragtmet
zeil, treil en alle benoodigdhedenen geschon
ken aan den armen Schokker, om te dienen
tot eerlijk middel van bestaan voor hem en du
zijnen.
Edel voorbeeld voorwaar voor den rijke
FRANKFORT, 11 Januarij. Zeer treurig lui
den de berigten uit Keurhessen bijzonder uit
de provinciën Hanau en Fulda, waar de inge
zetenen door de Beijersche en Oostcnrijksche
troepen als het ware tot op het merg uitgezo
gen en voor langen tijd te gronde gerigt zijn.
Vele huisgezinnen zijn tot den bedelstaf ge
bragt de onroerende goederen zijn tot op de
helft hunner vorige waarde gezonken. Bij ge
mis aan geld staan de fabrijken stil en de be
kwaamste arbeiders zien zich genoodzaakt liet
land te verlaten om elders voor hunne huis
gezinnen het noodige onderhoud te verdienen.
BERLIJN, 11 Januarij. De Sleeswijk-Hol-
steinsche aangelegenheid zal waarschijnlijk zon
der wederstand afloopen. De landsvergadering
heeft liet stadhouderschap gemagtigd om de
eisclien* der commissarissen aan te nemen, wan
neer Rendsburg en Friedrichsort door Slees-
wijk-Ilolsteinsche troepen bezet blijven. Daar
de bij liet bondsbesluit van 17 Sept. 1846 ge
waarborgde regten der hertogdommen moeten
gehandhaafd worden zoo eisclit het stadhou
derschap van de commissarissen eene uitlegging
van dit bondsbesluit. Het is echter nog do
vraag of Denemarken met de schikking tevre
den zal zijn.
VAN DEN RIJN 9 Januarij. De behoefte
aan de uitbreiding der spoorwegliniën tusseben
de verschillende staten doet zich al meer ge-
Ook Nederland en Belgie reiken elkan-
SNEEK 17 Januarij. Door vriendelijke me-
dedeeiing van heeren directeuren der afdeeling
natuurkunde van de maatschappij Felix Meri-
tisdaartoe in staat gesteld, kunnen wij
zegt de Amst. Cour. met genoegen aan on
ze lezers de oprigting eener zoogenaamde zelf-
registrerende windvaan mededeelen waai voor4de
werktuigen in de maand Sept. 11. op eene der
hoogste vertrekken van liet gebouw Felix Me
rités zijn geplaatst. De groote hoogte, waarop
de windvaan aldaar boven de omringende ge
bouwen verheven is, stelt haar aan de onbe
lemmerde werking van den wind blooten ver
zekert alzoo de juistheid der opteekening.
Ofschoon de inrigting zeer eenvoudig is, ont
houden wij ons van eene beschrijvingmaar
raden liever degenen die er belang in stellen
aan om dezelve te gaan zien op die uren
welke ter bezigtiging van Felix Merilisvol
gens wettelijke bepalingen daartoe zijn vastgc-
steld.
Dewijl de toestel in eene glazen kast is ge
plaatst, kan de werking gemakkelijk beschouwd
worden, en men zal ongetwijfeld met genoegen
de beweging van het schrijvende potlood bij
eenige windverandering gadeslaan. Deze optee-
keningen geschieden op daarvoor ingerigte ta
bellen, waardoor men als het ware den levens
loop van den wind voor elk tijds-oogenblik
door zich zelven beschreven verkrijgt. Overi
gens behoeft het geen betoog, dat de kennis
der windrigting, verbonden met derzelver sterk
te, waartoe men al verder hoopt over te gaan
voor de scheepvaart van groot belang is en
daarom deze inrigting als zeer nuttig mag wor
den beschouwd.
AMSTERDAM, 13 Januarij. Gisterenavond,
toen de eerw. heer ds. Kerklioff in de kerk
der Herst. Evang. Luth. gemeente alhier bezig
was met de inzegening van den te Hoorn be
roepen predikant ds. Groote werd de eerstge-
melde geachte leeraar plotseling door een ze
nu w-toeval of, volgens sommigen door eene
beroerte aangetast, waardoor men in het eerst
voor zijn leven vreesde. Wij vernemen met
genoegen dat lieden morgen de toestand van
den zieke niet is verergerd.
AMSTERDAM, 14 Januarij. Men verneemt
dal er weldra te wachten is een door Giitzlaff
zelven geschreven verhaal zijner reize van China
over Egypte naar Engeland en Holland en
door de verschillende landen van Europa tot
zijne inscheping naar China terug.
Dezer dagen las men in bet Algemeen
Jlandelsblad een berigt uit het Journal de
Tarn, dat zekere de Vabert, notaris te Alby,
eene nieuwe uitvinding gedaan beeftom warm
te door warmte en sloom door stoom voort te
brengen.
Wanneer door het Jlandelsblad zulk eene
tijding uit een buitenlandsch blad wordt over
genomen zal de Amslerdamsche Courant toch
wel gaarne een plaatsje vergunnen, aan de ver
melding van hetgeen bij ons voor'kunsteu en
wetenschappen wordt gedaan. Reeds 13 jaren
geleden werd door een onzer ijverigste schei
kundigen den heer T. Mastenbroek in Felix
Merilis en in Doclrina Amiciliae eene
van verhandelingen voorgedragen over
en warmte, over stoom en stoomwerktuigen,
en eindelijk over kunstwarmte.
In den avond van den 6 dezer deelde voor
noemde lieer weder zijne beschouwingen mede
óver kunstwarmte, en toonde door verschillen
de galvanische, electrische en magnetische voor
beelden en proeven aan hoe warmte zonder
eenig organisch of onorganisch voedsel zonder
bout, turf, kolen, olie, smeer of eenig ander
voorwerp kan gevormd worden hoe door het
branden van de atmospherische luchtdie door
welijks merkbaren gas-stroom gevoed
in eene liooge mate warmte wordt ver-
preid zonder dat de dampkring daardoor in
het minst voor de inademing schadelijk of on
geschikt gemaakt wordt. Door een gaslampje
■dat de heer Mastenbroek te Londen toevallig
