GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEER. MELVVS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR DE r BINNENLAND. No. 20. ZATERDAG 1872. ,00 HET V R IJ H E I D S F E E S T. dan een ne- «Verdeelt nietverwijt niet gehalte jwa l: „Eii vrijheid van geweten ,„’t Is de ademtocht der ziel." H. J. Schimmel Aan mijn vaderland. red. lar- cob mia 101 en, iO )0 vat silo jlte per ha len ■am i en eije 32, ar den en uit- Sneek Werkhoven de surnumerair Buikers van Leeu warden. Dok- I w en is benoemd tot ontvanger derzeltde middelen te Volgens de Landb -cour, is onlangs in de Friesche gemeente S. eene zieke koe, die reeds door een deskundige ongeneeslijk was verklaard hersteld na het gebruik van Holloway pillen I Te Rotterdam had dezer dagen het volgend zonderling getuigenverhoor plaats. Eene vrouwaan welke goederen ontstolen waren, moest getuigenis afleggen, maar zij heeft geen voeten en mist de rechterhand en woont dag en nacht in een overdekte wagen in welke zij van Maassluis naar Rotterdam gevoerd werd Deze kon echter de te smalle deur der gehoor zaal niet binnen gerold worden weshalve de 3 rechters, de officier van justitie en de griffier zich voor de geopende deur plaatstenom deze zon derlinge getuige te hoorennadat zij met de lin kerhand den eed had afgelegd. De arrondissements-rechtbank te ’s Gravenha- ge heeft den heer H. W. L. Baud schuldig ver klaard aan de feitenhem ten laste gelegd (het toebrengen van slagen aan de heeren v. d. Does en Dierks) en hem veroordeeld lot een jaar een zame opsluiting. De Noordstar is van meening dat de straf bepalingen van de Duitsche poslwet niet op den edelen en eerlijken luitenant Keijser van toepas sing zijn, maar dat die brave krijgsman strafbaar is volgens de Nederlandsche’ wetgeving wegens misbruik maken van vertrouwen. Hij zal deswege wel niet te recht staan want in ’t militaire is ’t juist andersom als in het ci viele wat,daar eervol heet, noemen wij eerloos; wat daar voor prijzenswaardig wordt gehouden wekt bij ons diepe verachting. Waarlijk het drietal KeijserGisserTergau is een eervol klaverblad, een sieraad van t leger, een model van militaire eer. De Goessche feestcommissie heeft hare taak neergelegd en maakte bekend datby gebrek aan genoegzame geldelijke bijdragen«het voor genomen eeuwfeest te Goes zal moeten worden Bij koninklijk besluit zijn o. a. verplaatst de controleurs der directe belastingen, in- gaande rechten en accijnsen Keek van naar Leeuwarden de Bruijn van Ommen naar Sneek van den Driesvan Dragten naar kum Merens van Delfzijl naar Dragten -11 aan a 1- »gevierende herleving van haren geest gade te «slaan. Uit de handbreedte grondsde provin- »cie Holland genoemd ontspruit eene macht »d>e een tachtigjarigen strijd aangordt, met het «sterkste rijk op aarde en gedurende den voort- «gang der worsteling zelve tot een krachtvollen «slaat ontwikkeld en om hare slanke gestalte «een krans slingerende van de rijkste bezittingen «ter wereld, van de polen tol de evennachtslijn, «ten slotte hare bevelen voorschrijtt aan het «rijk van Karei.” ten van vele goedgeloovigen er is kerkelijk gif gemengd in den beker der vreugdewaaruit Roomsch en Protestant, Israëliet en vrijdenker op dien dag gezamenlijk hadden kunnen drinken, omdat hij een herinneringsdag was aan het eerste morgenrood, dat na een nacht van lijden ons be straalde. Maar de twistappel der godsdienst moest opge worpen worden en de angel van geloofsverdeeld heid is gestoken in de harten van vele onze land- genooten. En door wie? Door enkelen, die óf niet het minste begrip hebben van godsdienstige en burgerlijke vrijheid ót een afschuw daarvan. Zij mogen het voor zich-zelf verantwoorden op die wijze dissonanten te hebben geworpen in de feestaccoorden die de zonen van 't zelfde huis- gezin anders misschien eendrachtig zouden heb ben aangeheven. Zij mogen evenwel bedenken, wat onze dichter H. J. Schimmel hun in edele verontwaardiging toeroept «En gij, die verdeelt door uw kerkelijke kleuren, «Ons telkens uw haat in uw godsdienst doet zien, «Bespeurt ge dan niet hoe de kerkmuren scheuren, «Hoe de edelsten onzer uw tempels ontvliên want zóó is ’tl Die wind zaait, moet storm ais oogst verwachten. Nog ééns: dat is een zaak die zij met hun eigen geweten zullen hebben te verantwoorden. Wie hen voor 5t overige wil volgen wie meent reden te hebben voor onthoudingwie meent te zullen blozen bij de herinnering aan de da den zijner voorouders terwijl een ander daar voor eerbiedig den schedel ontbloot hij moet thuis blijven en geen feest vieren dat ’s zijn recht er. zijne vrijheid. Niemand mag gedwon gen worden tot deelneming aan de viering van een VRUREiDS-feest en pruttelaars en dwarskij kers kunnen daarbij ook heel goed gemist wor den. Wel zouden wij nog met Schimmel 1 e n willen toewenschen «Zij de oude u onleerende veete gesleten «En moog ’t op hel feest van g a n t s c h Neder land heten vergeeft en vergeet!” Maar als dat niet kan Welnu dat dan zij die wèl meê kunnen instemmenzij die wél op prijs stellen de oflersdoor onze voorvaderen ten koste van goed en bloedop het altaar der vrijheid gebrachtdat dan zij alléén feest vieren. Het getal en gehalte van dezulken zal wel meer dan voldoende zijn om, op den 1 Aprildag 1872, aan de wereld te toonendat het groote begin sel der vaderen voorlleeften dat het ook het tegenwoordig geslacht weet te bezielen tot dank bare nahulde aan die Heroën uit onze geschiede- denisdie eenmaal de eerbied en achting van Europa hebben weten af te dwingen, en aan wie de rnenschheid in 't algemeen veel verplich ting heeft. Deze CO UR A N T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS. Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten de Stad franco ƒ1.90. Als de geschiedenis het wereldgericht zal moeten zijn, zooals fechiller beweerde en wij hebben voor alsnog geen plan te opponeren tegen die stelling fdan kan de Nederlander tamelijk gerust het hoofd omhoog steken en de uitspraak alwachten. ’t Is waar ook onze geschiedenis heeft hare donkere bladzijden en niet alle daden van T voorgeslacht kunnen den toets eener onpartijdige criliek door slaan maar tegenover de weinigedie haar ontsieren staan er zoovele die haar benijd kun nen worden en tegenover de tekortkomingen of misdaden der vaderen kunnen we wijzen op zoo veel grootsche gedachten en daden die bij hen gerijpt zijn en uitgevoerd werden, dat we niet beschaamd zullen behoeven te staan als de vraag tot ons komt: en wat deed Uw voorgeslacht ten voordeele van zich-zelf en ten nutte van de rnenschheid in ’t algemeen Hel antwoord kan kortmaar veelbeteekenend zijn. Het zou aldus kunnen luiden De zucht naar vrijheid is den mensch inge schapen zij is een integreerend deel van zijn bestaan. Zonder vryheid houdt de mensch op mensch te zijn en wordt hij verlaagd tot dier of machine. Hem ontbreekt dan dié «ademtocht der ziel”, zooals een onzer grootste denkers dat prachtig dichterlijk uitdrukt die hem ge schikt moet maken tot grootsche daden. Ergo de vrijheidszucht moet worden aangekweekt, met alleen bij het individu, maar bepaald ook bij de volkerenverzamelingen van individuën jomdat een geheel volk zij ’t ook weinig tal rijk meer invloed kan uitoefenendan undividu. Wat nu heeft in de geschiedenis van het derlandsche volk altijd gepredomineerd Juist ^vrijheidszin I De factor van zijne grootsche handelingen is iltijd geweest bewaring en ontwikkeling van het dierbaar kleinood «de Vrijheid”, dat ook aan zij ne bijzondere zorg was toebetrouwd. En onze voorvaderen zijn inderdaad geen s'echte rentmees ters in tegendeelze zijn de wegwijzers ge veest voor de meeste Europesche Volken, waarbij ie vrijheidszin te veel «ausgep. ügelt”, het «mensch- lijn” te veel gedood was geworden. Zij hebben den dapende wakker geschud en hunne aanraking fvas meestal bezielend. Wy willen in onze verbeelding niet zoo heel er terug gaan. Drie eeuwen slechts. Och een panne tijds in de geschiedenis der rnenschheid! Velnu Daar is een volk klein in getal, maar sterk i wilskracht. Het wordt verdrukt en mishan- eldmishandeld tot bloedens toe. Het verheft ichde fiere nekniet geschikt voor slavenke- ens, wordt onbuigzamer dan ooit, naar mate de ruk vermeerdert. En de verdrukker is machtig; lachtiger en sterker, dan eenig potentaat in dat mrelddeel. Maar dat ontmoedigt den verdrukte iet. Hel geldt immers zijn heiligst rechthet echt van zijn gewetenhij wordt immers ge- wetst in ’t geen hem het meest dierbaar is i zijne vrijheid! Het oog schiet vonken, de id weerklinkt, de vuist ba't zich,... de strijd tus- :hen dwang en vrijheid is aangevangen en zij 11 niet eindigen dan ten voordeele der laatste, ‘e tachtigjarige worsteling was begonnen met et machtigste rijjs van de beschaafde wereld. - Maar dat «prachtige ryk” zegt Mot- iy »wa sgebouwd op het graf der vrijheid. Het is verkwikkend de trapsgewijze maar ze- Zóó spreekt de vreemdeling, de vrijheidlievende groote amerikaansche schrijver, die het zich tot een eer heeft gerekend ons volk in zijne geschiede nis te verheerlijken zóó spreekt hij over het moeihjkstmaar glansrijkst tijdperk van ons volks bestaan. Drie eeuwen is het geleden toen hel bloedig pleit werd aangevangeneen pleit dat moest ein digen óf met geheele vernietiging van alle vrij heidszin onzer vaderenóf met de schoonste triomf, die een getrapt en verdrukt volk kan be halen afschudding van het juk eener barbaarsch despotische dynastie. Wij mogen als algemeen bekend aannemen dat de inneming van den Briel door de Watergeu zen, die bannelingen van eigen huis en haard, den eersten sloot gat van een reeks van gebeurte nissen die de meest gezegende gevolgen hadden voor ons land en volk. Ook de namen der figuren, die toen in al hunne kracht vooral op den voorgrond traden leven voort in de herinnering van het dankbaar nageslacht wij behoeven hun ne namen hier dus niet meer te noemen. Ons volk weet en gevoelt wat het aan hen verplicht is en vereert hen als de grondleggers onzer bur gerlijke en godsdienstige vrijheid. Was hun daad eene revolutionairewelnu: zij was ten volle ge wettigd door de omstandigheden. Het verzet kón niet uitblijven na zoovéél druk na ’t schreeuwenst misbruik dat het gezag van zijn macht maakte, i En zelden heeft dan ook eene revolutie gezegen- der vruchten afgeworpen, Neenons volk be hoeft zich niet alleen hare revolutionaire afkomst niet te schamen het heeft reden daarop met trots terug te zien. Het tegenwoordig geslacht wil die daden van zijne voorvaderen thans feestelijk herdenken, nu het weldra drie eeuwen geleden zal zijntoen de Geuzen de prinsenvlag uil den Briel lieten wapperenom aan Nederland te verkondigen dat het geboorteuur zijner vrijheid en zelfstan digheid was aangebroken. En het mag dat met recht doen, want hel dierbaar kleinooddat het ontving uit de handen dier vaderenheeft hel tot nu toe ongeschonden welen te bewaren. Wel is de glans getaand die de kleine groote repu- publiek der vereenigde Nederlanden in de 17e eeuw omstraalde; wel beschikt Nederland thans niet meer over die kracht, welke de eerbied en ’t ont zag wist af te dwingen aan de machtigste Sta ten van Europa, maarwat ook mocht ver loren gaanonze zelfstandigheid bleef bestaan, onze vrijheid werd bewaard. Nog durven we ’t hoofd vrijmoedig omhoög steken als er sprake is van vrijheid. «Het kleine plekje gromis, ont woekerd aan de baren” is daarvan de bakermat gebleven. Ons volk wil feestvieren en bijdie de vrij heid liefheeftis gerechtigd daaraan meê te doen. Wat zou treffender en bemoedigender geweest zijn dan dat het plan tot vreugdebetoon op den aanstaanden Isten April met algemeene instem ming ware ontvangen geworden? Helaas! het heeft niet zoo mogen zijn. Er zijn wanklan ken gemengd in 't feest-accoord, en niet alle zonen van hetzelfde vaderland zullen op het vrijheids- feest meêjubelen. Er is alsem gegoten in de har- In de N. R. Ct. wordt er op gewezen dat artikel 299 van het nieuwe Duitsche strafwetboek van 1870 bedreigt met eene gevangenisstraf van een tot drie maanden en geldboete tot honderd thalers al wie een brief of eene andere ge sloten oorkonde die niet tot zijne kennisgeving bestemd is, opzettelijk en onbevoegd opent. Onze strafwet bevat dergehjke bepaling nog niet. Nu komt het bedoeld blad wenscheiijk voor, met het oog op het gepleegde door den luite nant Keyser dal in ons nieuw strafwetboek ook soortgelijke bepaling opgenomen werdwaarop het dan ook de aandacht van de betrekkehjke commissie meent te moeten vestigen. t Is wel treurig dat bedoelde vergrijpen nog voorkomen en strafbepalingen daartegen dus noo- dig zijn maar zoolang mannen van militaire eer aan zulke feiten slechts de beteekems van »on- I voorzichtigheid” toekennen en anders niets zal er wel geen ander middel zijn om de pu blieke moraliteit in dezen te beschermen dan door ’t bedreigen van straf. Dat zal dan in elk geval aan mannen als Keyser c. s. in 't vervolg wel wat meer voorzichtigheid leerenuit vrees voor de Wet, als ze zonder die dreigende vinger, weer te stomp mochten blijken te zijn om ’t on- zedelijke van eene handelwijze in te ziendie de domste boer als zoodanig zou welen te qua- lificeren. Z. M. heeft benoemd tot rechter te Rotterdam mr. E. Bergsmathans rechter te Leeuwarden. ADVERTENTIÉN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Gent», voor eiken regel daarboven 7 /a Cents. Alle brieven en stukken de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht. 1 COURANT SNEEK 4 iv». frt. i i i I '■f' ?m- nits nije rns. 9 lo. 35 ,35 .9 5A

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1872 | | pagina 1