J
MOTS- IN ADVERTENTIE-BLAD VOOR DE
GEMOTE EN BET ARRONDISSEMENT SNEER.
SN.
I
w
BINNENLAND.
r 1
L
1
1872.
No. 33.
Z E V E N-E N-T W IN TIGS T E J A. A. RG A N G.
WOENSDAG
24 APRIL.
State n-G e n e r a a I.
Ml.
DE LEGERS EN HUN VLOEK.
in.
ar-
1.
,50
April.
is
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
ver-
per
Naar men verneemthebben zich voor ’t sur
numerairs examen bij de posterijen ruim40can-
didaten aangemeld. Er zijn 12 plaatsen.
.on-
jave
jha)
Har-
mwe
.ngs-
i de
4%
l’/s
6 F
t,
en.
en.
Bo-
Nl.
ex
(S)
)ops
AD VERTENTIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7'/2 Cents. Alle brieven en stukken,
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
•2*/a
volk strijdt voor zijne vrijheid
en vrijheid is hel onderscheid
Te Slikkerveer is Zaterdag van stapel geloo-
pen het stoomschip Multatuli, gemeten 225 ton,
gebouwd voor rekening van van Maenen Co.
door Piet Smit Jr.
Naar men verneemt heeft, de Nederlandsche
Typ»grafen-Bond in zijne jaarlijksche Vergade
ring, Zondag jl. te Amsterdam gehouden, met
algemeene stemmen aangenomen het voorstel
tot aansluiting aan het Nationaal Werklieden
verbond.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Maandag 22 April.
De kamer heeft heden tot voorzitters der af-
deelingen gekozen de heeren van der Linden, van
Zuylen, de Brauw, v d. Pulte en Heemskerk Bzn.
De algemeene discussie over het wetsontwerp
Voor zooverre thans bekend is zal Z. M. de
Koning op Zondag den 12 Mei e. k. te Leeu
warden arriveren en den volgenden voormiddag
audiëntie verleenenterwijl des namiddags van
stadswege een diner aan Z. M. zal aangeboden
worden. Des avonds van dien dag zal de alge
meene illuminatie plaats hebben. Dinsdag is be
stemd voor een der uitstapjes in de provincie.
Woensdag wordt eene matinée musicale in den
Prinsentuin gegeven en Z. M. des namiddags ver
gast op eene harddraverij met paard en chais.
De volgende dagen zullen waarschijnlijk groolen-
deels gewijd zijn aan uitstapjes in de provincie
(Zaterdag 18 Mei naar Sneek) en het bezichti
gen van de verschillende merkwaardigheden van
Frieslands hoofdstad,
l'/s
dat mag voorheen waar geweest zijnofschoon
Te Amersfoort hebben verleden Donderdag
twee personen terecht gestaan wegens het op
zettelijk verbreken van afsluiting (nl. het inwer
pen van vensterglazen op 2 April jl.)
5’/8
As
75/g
De notaris Wiercx te ’s Hage zal 24 dezer in
het openbaar verkoopen de rechtennagelaten
door den heer J. P. Brand Eschauzier en be
groot op 1333/100oooo in hel ëeen eventueel nog
mocht terechtkomen van het in 1799 verongelukte
Engelsch fregat the Lutine. Dat zijn althans
geen luchtkasteelen!
De advocaten en procureurs bij het prov. ge
rechtshof van Frieslandhebben zich tot de
Tweede Kamer gewend met verschillende bezwa
ren legen het voorgestelde wetsontwerp op de
rechterlijke inrichting.
De korporaal D., die met de sabel met een
anderen korporaal heeft gevochten en aan zijne
wond zou gestorven zijn isvolgens een nader
bericht in het Dagblad, slechts licht gekwetst
aan de pols.
Die jongste heldendaad van het nederlandsche
leger, of liever korporaals daarvan, heeft dus een
minder tragisch einde dan primitief bericht werd.
betreffende de inkomstenbelasting is daarna aan
gevangen.
De heer van Kuyk heeft er zich sterk tegen
verklaardals eene hatelijke belasting die door
de Natie niet gewild en door den finantiëlen toe
stand van het Land niet geëischt wordt.
De heeren Dam Blom en Hingst verklaarden
zeer voor eene inkomstenbelasting te zijnals
opheffende een privilegie der meervermogenden
en kapitalisten en verdedigden tevens de afschaf
fing der eenzijdige en ongelijkmatige patent
belasting.
Morgen voortzetting.
Het Gemeentebestuur van SNEEK
Voldoende aan de uitnoodiging, voorkomende
in het le lid van het besluit van de Gedeputeer
de Staten van 18 April 1872 no. 24 (Prov.
blad no. 61)
Brengt ter kennis der ingezetenen
dat, van de door de Staten van Friesland vast
gestelde en door den koning goedgekeurde ge
wijzigde provinciale begrooting dienst 1871
opgenomen in no. 62 van hel Prov. blad, afdruk
ken verkrijgbaar zijn gesteld ter provinciale grif
fie te Leeuwarden voor den prijs van 10 Cent.
Sneek23 April 1872.
HAMERSTER DIJKSTRABurgemeester.
II. FENNEMASecretaris.
koopste.(2) Algemeene invoeringalthans uitbrei
ding er van is zeer wenschelijk
Een volk dat zich zelf niet handhaven kan
verdient niet vrij te zijn bel is minderjarig of
ergerkindscheen volk dat zich laat verdedi
gen is niet onafhankelijk want het hangt van
zijne verdedigers afeen volkdat er een leger
op nahoudt en dat ter zijner verdediging steeds
uitbreidtis gelijk aan den verwijfden jongeling,
diebevreesd voor koude-vatten, zich hoe langer
zoo meer inpakt en koestertmaar tegelijk in
even dezelfde male vatbaarder wordt; die, voor
dat hij man is, reeds grijsaard is en steeds kwij
nende en sukkelende zeer vroeg aan de tering
sterft.
Behoud het leger en breid het uitgij maakt
Nederland door eiken centdie voor het leger
meer dan te voren besfeed wordtéén uur vroe
ger rijp tot annexatie,
Hoe grooter legerdes te weêrloozer en
mer volk.
Een zwak man maakt men niet sterk door hem
aanhoudend steeds meer en meer te aderlaten en
alle beweging te ontnemen men maakt hem dood.
Zoo gaat het insgelijks met een volk dat zich
zelf niet verdedigen kan of, ten gevolge der wet
geving 't niet mag en aan ’t welk men hoe lan
ger zoo meer verdedigers geeft ten koste van
stoffelijke en zedelijke krachten. Men maakt het
dood.
In dien toestand verkeeren wij sints reeds al
te geruimen tijd.
Hel achtste hoofdstuk onzer Grondwet (Van
de Defensie) vereischt veel eerder en veel meer
dringend herzieningdan art. 56 (de koning ver
klaart oorlog) afschaffinghoezeer het laatste ook
hoog noodig is.
(2). Wij hebben haar gerangschikt onder
het legeromdat ze op het budget van Oorlog
voorkomt. Wat de officieren (10 in getal) be
treftis dit juist, wat de manschappen en
onderofficieren aangaatbehoort zij eigenlijk
bij de justitie afdeeling politie, te huis. Zij
is in Limburg, Noord-Brabant en Zeeland,
waar zij onbetaalbare diensten verricht.
De Hollandsche naam is: slrikruiter. Waarom
dien niet behouden
Eene slechte regeering vertrouwt op de sol
daten en begaatdaarop steunende dikwijls fou
ten, waarvoor zij zich anders wel gewacht zou
hebben.
Het volk is machteloos weêrloos en kan daar
om straffeloos onderdrukt worden.
De u’tgediende soldaten, die tot de dienst in
het leger gedwongen zijn geweesthebben voor
altijd een afkeer van hel weèrbaar-zijn gekregen.
Zij hebben genoeg van de soldaterij en verwar
ren dezehet kwaadmet de weerbaarheid
het goede.
Al die gevaren dreigen een kleinen Staaten
Nederland in ’t bijzonder, omdat er moeieiijk
een slechter legerinrichting dan de onze uitge
dacht kan worden. w
Indien alle Staten de legers afschaften en ie
der weêrbaar was zou het oorlogvoeren tusschen
volken onmogelijk zijn. Hel hoofd van den Staat
of de Vertegenwoordiging zou geen oorlog kun
nen althans niet durvenverklaren zonder dat
de Volkswil beslist haden in een natuurlijken
toestand zal geeu volk een ander gaan beoorlo
gen. Er zou meer genegenheidmeer samen
werking meer vertrouwen tusschen de verschil
lende Staten heerschendan thans bestaan kan.
Een leger boezemt wantrouwen in. Zijn daar
enboven niet meermalen oorlogen aangevangen
om het leger wat te doen gevendaar het anders
voor de inwendige rust, zelfs voor den vorst,
gevaarlijk zou zijn geworden
Het is waar ook.', het leger is om te vechten,
het heeft er een zeker recht toezonder dat ver
veelt het zichheeft het geen vijand te bestrij
den dan tast het de burgers aan; het moet im
mers iets doen I
Men zegtdat er soldaten moeten zijn om
de inwendige rust te handhaven en menig voor
stander van de legerafschaffing is na ’t Rotter-
damsch oproervan zijne meening terug geko-
men; zelfs hebben wij, hetgeen te Amersfoort
op den len April niet is voorgevallen, aan’t leger
Aan ’t onderwijs werd in ’71 van Staats
wege besteed ruim fr. 5 milt.
Kolb (Handb. d. vergl. Statist. 1871Ablh. II,
196) zegt:
Zwitserland heeft geen staand legerhet is
aan de bondsregeeringen bij de Grondwet ver
boden er soldaten op na te houden. Daaren
tegen is ieder Zwitser, die de wapenen kan dra
gen, in werkelijkheid dienstplichtig
Van kinds af aan aan het hanteren van
wapens gewoon doorloopt hij de recruten-school
zeer snel (infanterie in 28 dagen, scherpschut
ters artillerie enz, in 35.)
’t ook zij, een
tusschen roem
zeer groot.
Waar een leger bestaatis de natie onverschil
lig omtrent hare onafhankelijkheid, want zij ver
trouwt op de soldaten en wordt laf.
Eene slechte regeering vertrouwt op
hooren toeschrijven.
Maar is dat wel waar
Er moet voor de veiligheid en de inwendige
rust gewaakt en elke stoornis van deze tegenge
gaan en hersteld kunnen worden. Dat zal nie
mand betwisten; maar zijn daartoe juist wel sol
daten noodig? Komen oproeren of opschuddin
gen alleen daar voorwaar geen soldaten zijn
en worden ze niet anders voorgekomen en ge
stild dan door soldaten
Met en zonder soldaten zullen ze voorkomen en
met en zonder soldaten gestild worden.
Zou men denkendat eene weerbaarheidof
schutterij, of politie, mits behoorlijk ingericht,
niet even zoo goed, zelfs beter, dan leger-soldaten
voor dat doel geschikt zouden zijn
Dat onze politie veelal onmachtig is en zelden
steun vindtligt nóch aan het beginselnóch
aan de burgers maar is te zoeken in hare
keerde regeling en geringe bezoldiging, en
slot van rekening is zij zeer duur.
De Bijksveldwacht kost veel geldmaar
wel beschouwd, eene goedkoope politie.
Men heeft minder rekening te houden met het
getal en de kostendan wel met het gehalte en
de uitwerkselen.
De politiedie het meeste kost per hoofdis
de maréchausséemaar zij is inderdaad de goed-
Een Staat, zoo klein als de Nederlandsche,
kan door geen leger, goed of slecht, zijne zelf
standigheid handhavenindien een groote Staat
tot zijn ondergang besloten heeftmaar elke
groote Staat zal zich wel ontzien een kleinen aan
te tasten, indien die sterk door en uit zich zel-
ven is. De inwendige sterkte en kracht maakt
een volk onoverwinnelijkwat een leger nooit
gedaan heeft of doen kan.
Indien wij ons zelven die kracht en sterkte
geven willen (en wij kunnen het) moet een ge
heel andere weg worden ingeslagen.
De 35 millioendie alle jaren verspild worden,
maken onze bevolking armmaar beletten ook
haren zedelijken vooruitgang. Het leger met
zijn aanhang verwekt eene malaisedie doodend
werkt op de energie van ons volk.
Algemeene en onvoorwaardelijke dienstplichtig
heid gelijk in Pruisen beslaatbehoort in ons
land te worden ingevoerd, maar geen soldaterij
gelijk daar. De natie moet weerbaar zijn. Prui
sische algemeene dienstplichtigheid, verbonden met
Zwitsersche algemeene weerbaarheid; dat zij ons
streven. Ieder man behoort in staat te zijn om
zijn leven en have te verdedigen en moet dus met
de wapenen kunnen omgaan. Ieder worde daarin
van jnogs af aan geoefendmaar niemand zij
militair.
Men neme een voorbeeld aan de Vereenigde
Staten van Noord-Amerikawaar elk burger
weêrbaardoch geen soldaat is. Het leger telt
27.000 manin tijd van nood zijn er in korten
tijd 2 millioen.
Onze schutterij goed ingerichtalgemeen ge
maakt en uitgebreid zou een ijzeren muur voor
onze onafhankelijkheid kunnen zijn, terwijl zij
nu weinig anders dan een last voor de dienst
plichtigen is en over ’t algemeen geene beteeke-
nis heeft. Wat zij zou kunnen zijn hebben in
1830 de noordelijke schutters geloond.
In Zwitserland kost de verdediging aan den
Staat jaarlijks ongeveer 2J/2 millioen fr.(') en
kunnenin weinige dagen180.000 (1870) ge
oefende weerbare mannen bij-een zijndie een
vasten wil en zegevierenden moed bezitten. Zoo’n
macht is niette overwinnen, wel te overweldigen.
Met een leger zou Zwitserland wel soldaten
maar geen weerbaarheid hebben en zou het land
jn een rampzaligen toestand verkeeren.
Zwitserland met een leger zou uitgeput en arm
zijnhet proletariaat zou er waarschijnlijk groo
ter zijn dan in Nederland.
Door natuurlijke ligging zou echter de annexe
ring moeielijker zijn dan van ons landmaar zij
was toch te voorzien.
Een leger vecht om den roemzegt men en
het tegendeel eerder fe bewijzen ismaar hoe
st
I
b
F
jelt
or-
;ui-
oe-
jut-
7 35
8,35
9,9
10.5A
1
*’/8
