GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEER.
NIEUWS- EN ADVERTENTIE-BIAD VOOR DE
N.
B I N N E N L A N I).
No. 49.
19 JUNI.
WOENSDAG
G.
1872.
Thorbecke’s
n.
lukken van het snoode plan zeer begunstigd heeft.
WETHOUDERS der
en
scheen
zulke ma!ligheden(2)
giaffiiww
In ’t belang van schipperij en
»Schutlevaers-Vereeniging” zich
sen de
Antje;
Jonk-
dat wij straks zullen zienhoe onedel en slecht
het was.
In de maand October of November van 1852
werden op onzichtbare wijze van het eene eind
der gracht, die de ganscbe stad doorloopt, tot
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
hoe of door wien zij op bedaard en schijnbaar onpartijdig geschreven
werd schijnbaar met het doel
In Public Opinion leest mendat de koning
in der Nederlanden zeer letterkundig' is en dat
zij twee derde van haar inkomen aan de letter
kunde besteedt.
kunnen
50
'O.
- An-
Iman
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Gents,
voor eiken regel daarboven 7% Cents. Alle blieven en stukken»
de uitgave of redactie betreffende, worden franco i ngewacht.
sie? Was die brochure besteld werk?
Wij welen het niet; maar wel, dat zij het ge-
Met leedwezen vernamen wij uil den Musical
Standard, dat de jeugdige de Graan, wiens
meesterschap op de viool in kinderlijken leeftijd
ieders bewondering opwekteen aan wiens toe
juiching in Engeland op de Muziek-Vereeniging
van 1870 geen einde scheen le kunnen komen
aan de tering lijdende is.
zekere eenvoudige
welke) de R. K.
’’•8
1’4
terrein, te staan builen kerkelijke partijschappen
en zeer liberaal te zijn en dat hij de schrijver was,
moest ook wel geloofd worden want hij heelt
Men zegt dal de Tweede Kamer spoedig zal
bijeenkomen maar voor korten tijd.
Het dolatie-wetsontwerp ten behoeve van de
dochters van wijlen den heer Thorbecke zou dan
inkomen.
o. a. gewaarschuwd geen versche melk doch
alleen gekookte en niet te veel boter te gebruiken
daar het gebleken was dat de longziekte en tonu-
blaar die thans zeer heyig onder het vee heer-
schende zijn ook op den mensch kunnen
erven en ontstekingen in mond en keel
doen ontstaan.
BURGEMEESTER
gemeente Sb EEK,
Gelet op hunne publicatie van den31 Mei 1871,
waarbij de ingezetenen zijn herinnerd aan hunne
verplichtingen nopens de bijhouding der bevol
kingsregisters
Overwegende dat de nakoming dier verplich
tingen nog altijd veel te wenschen overlaat
Waarschuwen door deze, ieder, wien het aan
gaat dat voortaan elk verzuim in de aangiften
van aankomst in en vertrek uit de gemeente
verhuizingen binnen de gemeente en hetgeen daar
toe betrekkelijk is overeenkomstig de Algemee-
ne Politie-Verordening zal worden vervolgd.
Sneek 30 Mei 1872.
I1AMERSTER DIJKSTRA, Burgemeester.
H. FENNEMA Secretaris.
,34
De plaatselijke schoolcommissie der gemeente
Franekeradeel heeft een adres tot de Tweede Kamer
gerichtwaarin niet alleen wordt aangédrongen
op een herziening der wet op hel lager onderwijs,
maar ook de verlangde verbeteringen worden aan
geleid en toegelicht Als de voorname fouten der
wel van 1857 slipt de commissie aan, dat zij
niet beantwoordt aan art 194 der grondwetdat
voldoend lager onderwijs' verlangt dat het onder
wijs niet door alle kinderen wordt genoten dat
een bekwaam en bevoegd toezicht ontbreekt en
dat de regeling van het voorbereiding onderwijs
geheel achterwege is gebleven.
In de jongste vergadering van de afieeling
s Gravenhage der Maatschappij v. Landbou w werd
gegaan in Nederland
l overal en zoo zal het mogelijk nog lang na de-
ters beteekenen moesten, I
de huizen werden ge chreven Menigeen
bevreesd, vooral, toen slimme gasten, bekend
ook om hunne kerkelijke rechtzinnigheidden
dommen en
Bij de uitgevers van Egmond en Heuvelink te
Arnhem zal eene levensbeschrijving in het licht
verschijnen van Thorbecke, be wei kt door mr. E.
J. Ktehl.
De Arnh. Cour, verneemtdat van de 36
postambtenaren die examen gedaan hebben voor
ra en
Hui-
;a
i Hei-
stra en
z. v,
n.
Nauta,
i Sij-
d. v.
sthem.
fdzega
uizen. HOE ANNO 53 APRIL WERD BEWOGEN,
EN ’T NEDERLANDSCHE VOLK BEDROGEN.
L
Eene
zen tijd gaan.
In een vorig artikel, gewijd aan Neêrlandsch
'grootsten braafsten eerlijkslen en deugdzaam-
sten staatsman, is de Aprilbeweging van 1853 even
aangeroerd en beloofd op die schandelijke ge
beurtenis terug te komen.
Daar wij als oog- en oorgetuigen spreken
mag men ons verhaal als geschiedkundig aan
merken maar moet men ons tevens verontschul-
I digenwanneer wij niet alle personen, die in
die schandelijke geschiedenis eene treurige rol
gespeeld hebben met name noemen.
Enkelen hunner leven nog; van anderen zijn
nog zonen en dochteren over, die zich zeer goed het
toen gebeurde herinneren en die wij noch willen,
noch mogen kwetsendoor de namen hunner
vaders bekend le maken.
Alles goed voorbereid hel terrein nauwkeurig
verkend zijnde werd de directe aanval begonnen.
Wij meenen op een Paaschmaandag, na de och
tenddienst in de Domkerk althans het was in
de kerk en na hel eindigen der preek.
de telegrafie slechts zes althans zeer weinig
geslaagd zijn Het examen van telegrafisten voor
de posterijen is in vollen gang. Van beide zyden
worden hooge eischen gesteld.
handel heeft de
lot de hooge
Regeering gewend, om op verbetering van de ha
ven van Urk aan te dringen.
op hel andere de deurposten der huizen getee-
kend met een roodkrijten D of P.
Men verdiepte zich in gissingen wat die let-
De
I *yhi-
reformatie steeds eene groote macht geweest m
de handen van hen die er gebruik van wisten
te maken.
Eigenbelang-zoekende lieden hebben immer
getracht de godsdienst of liever kerkvormelijke
regelen te verbinden met staatkunde en maat-
I schappelijke toestanden. Om van droevige r
velt is deels ten gevolge van die combinatie
gerechtelijk vermoordHuig de Groot en Ho-
Gerbeets er door in den kerker gebracht.
Nederland heeft er, van sedert zijne vrijwor
ding af zijne beste burgers door verzaaktuit
geworpen, in de gevangenis en ter dood gebracht.
Immer heeft de reactiehet conservatisme
en de geestelijkheid het volk misbruiktdoor op
zijn zoogenaamd godsdienstig gevoel le werken
om het op te ruien legen hen, die het waarlijk
lief hadden en voor zijn rechten leefden.
Zoo is het gegaan in Frankrijk^1)zoo is het
zoo ging het elders en
Keurig is die waarheid uiteengezet door
Erckmann-Guatrian Gesch der Fransche Re vol.
van 1789, door een boer verhaald. Leiden 1872
(Holl, verl.)
De heer Groen van Prinsterer schrijft over
Thorbecke hel volgende
«Niemand zal het bevreemden dat ikdeel
genoot van den algemeenen rouweenige dagen
het stilzwijgen bewaard heb.
«Ook thans dit slechts.
«Sedert aan onzen eersten Koning de regeer-
stat ontvielis Thorbecke zijn opvolger geweest
door genie en veerkracht.
«Altijd facile princeps.
«Ais opposantmeer nog dan als Minister.
«Al'ijd als hoofd der liberale partij de aan
gewezen man.
«Altijd onmisbaar. In 1849, in 1362, maar
ook in 1868 in 1870. Ook nu, bij zijn afster
ven te midden van onzen erbarmelijken toestand
onmisbaar
«In die onmisbaarheid zelve ligt de schaduw
zijde zijner politiek.
«Eerbiedige schroom in het beoordeelen van
dergelijk een Staatsmanvoegt iedereen. Mij
vooral.
«Thorbecke was in hetgeen ik voor Nederland
en Oranje wenschelijk gekeurd heb telkens mijn
wederpartij en overwinnaar. Doch ook aldus bleet
van de vriendschap onzer jeugd een lielelijke weer
glans.
«Minder dan ooit zal ik nu ontrouw zijn aan
een betrekking die ikzelfs te midden van
heftigen strijdmet weemoedigen dank gewaar
deerd heb
«Ieder die de nagedachtenis van Thorbecke
vereertbehoort zich te verblijden dat hij zon*
der aarzeling ontslag gevraagd heeft
Over dit einde van den Tiendaagscben Veld
tocht zij het genoeg te verwijzen naar het Gids
artikel van den hoogleeraar Buys. Zoo schittert
Semper idem ook in de laatste politieke daad.
«Volgens iemand die Thoibecke van nabij
gekend heeftwas hij nergens grooter dan in
den huiselijken kring. Ook in liefelijkheid van
omgang, die menigeen in het schijnbaar stoïcijn-
sche van den grooten Staatsman niet zou hebben
vermoed Voeg er bij: ook hierin, dat hij niet
hel publiek belang aan eigen belang dienstbaar
I heeft gemaakt. De in het oog vallende gepast
heid van het finantiëel huldebetoon zal, als een
eeretitel le meer in 's lands historie worden ver
meld."
Dat na de Grondwet van 1848 de R. K.
kerk zich zelve zou regelen in Nederlandwas
duidelijk en wist iedereen. De bandenwaar
mede zij aan den Staat gebonden waswaren
gestaaktzij was vrij geworden. Eigen regeling
kwam haar naar recht en billijkheid toe, de
wet kwam haar te hulp. x
Dal die regeling zou plaats hebben in 1853
was reeds in 1852 bekend; doch niemand stoorde
er zich aan.
Wel werd er in Utrecht, even als in vorige ja-
ren, over gesproken van bisschoppelijke paleizen en
van voorspellingendat de Bildstraat van bloed
zou slroomen en van meer zotternijendoch
daarbij bleef hel. Er volgde geen emotie. En
30(a) toch was zij noodig om het doel te bereiken
I.
Voorafgaande maatregelen.
godsdienstof, beter gezegd kerkelijke
en antipalhiën, zijn in ons land sedert de
i was,
l, om de g moederen tot
bedaren te brengen, maar in werkelijkheid om de
verschrokkenen lot verslagenheid te voeren. Die
onnoozelen de voorspelling van de brochure werd toegedicht aan zekeren hoogleeraar,
Bildsche bloedstrooraen in ’l geheugen terugbrach- die bekend was als op geheel vrij godsdienstig
ten, en die P. verklaarden door pausgezind en die
D door dominé, E,n inderdaad, die lellerverklaring
kwam uit met de geloofsbelijdenis der bewoners,
Nu scheen het doel bereiktdoch een snedig bet nooit tegengesproken,
commissaris van politie die wel inzag waar Was hij de schrijver? Zat bij in de commis-
het heen moest, gaf eene verklaring aan die letters. 0 vxr-„ .„or-u 9
In die maanden vertoefde de bekende firma
Passarge Ilirschfeld in Utrechtdie prijscouran
ten van hunne linnens aan de deuren liet afge
ven en terug halen.
De commissaris van politie verklaarde D. door
donnéP. door passé en vertaalde die woor
den door afgegeven en teruggehaald. De goe
gemeente geloofde, dat het zoo wel zou zijn,
daar een commissaris van politie hel gezegd had,
die alles behoort te weten.
Hierbij kwam gelukkig nog dat bedoelde com
missaris een zeer goeden naam hadja men zou
bijna zeggen algemeen bemind was.
De D. en P. hadden werkelijk de beteekenis
die de slimme gasten er aan gegeven hadden en
het ook zeer goed konden weten, daar zij als
handlangers agenten missionarissen en opruiers
door de hoofdcommissie in T werk waren gesteld.
Die letters werden des nachts op de huizen
gezet door zekeren E. (naar mij uit zeer ver
trouwden bron is medegedeeld)in die dagen
kerkeknecht of zoo iets.
Deze toeleg mislukt zijndemoest men op iets
anders zinnen.
De hoofdcommissie vergaderde 's avonds laat
in zekeren koepel in de Maliebaan, even buiten
de stad gelegen en welke men van verschillende
kanten kon bereiken zonder argwaan op te wek
ken. Hetzelfde geldt van bedoelden koepel.
Men ziet: in de hoofdcommissie zaten geslepen
luidie op alles verdacht waren. Geen wonder
trouwens want .>r waren hooggeleerden onder
weleerwaarden, alsmede geslepen financiers en een
paar mannen, bekend door hunne domheid, maar
die door hun rijkdomweldadigheid en goede
trouw, grooten invloed uitoefenden op de smalle
gemeente en kleine burgerij welke beide men
juist zoo zeer noodig had om een grooten slag
te slaan.
Hel regende destijds brochures tegen de bis
schoppen.
Vliegende blaadjes vlogen door de lucht.
Enkele predikanten baden voor ’l behoud der
ware godsdienst in Nederland.
Dat maakte effect.
Hierbij kwam nog dat om
reden (hel is mij ontgaan om
geestelijkheid hare leeken druk bezocht of
liever van huis tot huis ging en nergens
te gaan zitten.
Dit werd in verband gebracht met de komst
der bisschoppen de letters D., P. en hel bloed
bad. De vrees voor eene Parijsche bloedbruiloft
begon veld te winnen.
De meening dal de bisschoppen inderdaad eene
macht als van ouds zouden hebben, de Domkerk
aan de R. K. overgaan en
meer, was zeer populair.
Dat alles ging natuurlijk uit van de hoof kom
missie.
Zeer werd die meening begunstigd door eene
brochure over de bisschoppendie zeer bezadigd,
(2) Bijv, dat de artilleristen ’s nachls door de
stad reden om op de R. K. te passen dat zij
niet gtngeo moorden, en dal men de paardenpoo-
ten niet hooren kon daar zij van dikke wollen
sokken voorzien warenenz.
EKEMi COdJiAA^
C5
J
'V
over
137
>,46
5.20
1 cvunuuuuinv ivc-oiuuu vu* vu» mu uiuoriuiji
Juni, 'zaken niet te spreken, Johan van Oldenbarne-
1
Tirns.
_r
1.30
1.9
1,28
ioor
Ioor
loot
9,1
1.17
ioor
ioor
Ioor
1,40
,37
HISTORISCHE BIJDRAGE TOT
EERSTE MINISTERIE.
