GEMWE EN HET ARRONDISSEMENT SNEER.
NIEUWS- EN ADVERTENT1E-BIAD VOOR DE
1 N N E N L A N I).
No. 83.
16 OCTOBER.
WOENSDAG
State n-G e n e r a a 1.
KIESVEREENIGINGEN.
en
I.
•ct.
A PROPOS ZEKER BERICHT.
ft;-
Deze CO UR A N T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
0;
0;
Hendrik fopt Nikolaas
Nikolaas fopt Hein.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Zaterdag 12 October.
In de heden gehouden zitting is de beraadsla
ging voortgezet over het Oost-Indisch tarief. Bij
den aanvang heeft de minister van koloniënbij
nadere overwegingde post gedistilleerd in het
tarief hersteld, óf ƒ40 per hectoliter óf zooveel
Dit
na
was
de
0;
16
vas
■62
•g-
4;
lia-
t.
ert
nes
z.
eth
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7% Cents. Alle brieven en stukken,
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
Voorshands is dit officieel bericht bewijs ge
noeg, en zal elk voor zich een naam mogen uit
denken voor de niet zeer welwillende pogingen
van die teleurgestelde partij.”
De Purmerender Ct. is naïf genoeg, de bla
den, die - in casu onwillenseen plaats in
ruimden voor den leugen; ter wille der waar
heid ook een plaatsje te verzoeken voor boven
staande.
Alsof, wat onze provincie betreft, de Harlin-
ger- en Friesche Ct. bijv, zoo’n opwekking noo-
dig hadden en daartoe niet reeds dadelijk uit
zich zelf zouden overgaan 1
De kiesvereeniging «Burgerplicht” te Amster
dam heeft tot haren candidaat voor de Tweede
Kamer gekozen mr. A. S. van Nierop en »de
Grondwet” koos mr. J. A. Jolles.
Het Nieuws van den Dag zegt: «Op goeden
grond kunnen wij het dezer dagen in verschil
lende bladen voorkomend bericht als zou de zaak
van den Noordhollandsch-Frieschen spoorweg ten
eenenmale mislukt zijn, tegenspreken. Het huis
Vignolles blijft aan de onderneming verbonden.”
En de Purmerender Ct. zegt betreffende het
zelfde bericht
»’t Is zonderling hoe van zekere zijde die na
langen doodslaap, eensklaps de houding aanneemt
van een levend, werkzaam lichaamdat Noord-
Holland en Friesland den zegen van een spoor
weg wil verschaffen, thans feitelijk wordt ge
tracht om hen, die dat doel met rassche schre
den naderen, den voet te ligten en zoo doende
naar ’t schijnt als ’t zijn kou juist datgene on
uitvoerbaar te maken, wat men van die zijde
voorgeeft te wenschen.
Daartoe worden brochures uitgegeven en arti
kelen geschreven die onder een goedgekozen
vorm tal van onwaarheden aan den man bren
gen, voor den nadenkenden lezer nogtans ge
makkelijk van de waarheid te onderscheiden.
Daartoe werd in Noord-Holland dezer dagen
het gerucht verspreid, dat binnen weinig dagen
de concessie voor den gewenschten spoorweg aan
het overleden Comité zou worden verleend.
Daartoe werden zelfs aan de firma Vignolles
te Londen brieven gericht, waarvan de inhoud
alléén bestemd schijnt om de wakkere pogingen
van het werkzame Comité verdacht en aldus ijdel
te maken, welk doel nogtans op de goede trouw
van genoemde firma heeft schipbreuk geleden.
Daartoe wordt nu weder aan de Haarl. Cour.
een bericht ingezonden en o. a. door het Dag
blad, Handélsblad, N. Rotterdammer, Harlin-
ger enz. overgenomen, van dezen inhoud
«Naar wij vernemen heeft een te Hoorn ge
houden vergadering van belangstellenden(l) in den
geprojecteerden Noord-Hollandsch-Frieschen spoor
weg, in plaats van een gunstig eindresultaat op
te leveren, tot een definitieve mislukking van het
plan geleid, naardien zich de Friesche gedele
geerden terugtrokken. De heer Vignerolles (lees:
Vignolles) zal voor zijn moeite betaald worden
en de geheele zaak als niet gedaan beschouwd
worden.”
Het een zoowel als het ander is klare onwaar
heid ’t geen spoedig zal blijken. En in plaats
van ons met het tegenspreken van zulke verzin
sels nutteloos bezig te houden, mogen we, als de
beste tegenspraak van allen, eenvoudig verwijzen
naar de opgaven van regeeringswegevan de
aanhangige concessie-aanvragen.
van een boek, componeeren van een muziekstuk,
vervaardigen van eene schilderij, van een beeld
enz. enz. enz.
Wat uit een materieel oogpunt bekeken hoogst
nuttig en onmisbaar is is zeer dikwijls uit dat
van den geest beschouwd zeer nadeelig en ten
eenenmale verwerpelijk.
Concurrentie tusschen twee ondernemers van
eeno gelijksoortige fabriek maaktdal het pro
duct, ’t welk zij afleveren, beter van hoedanigheid
en minder in prijs wordt; concurrentie van twee
derzelfde richting toegedane kiezers, maaktdat
zij beiden niets te zeggen hebben en hunne ei
gene zaak bederven.
Kiezersvereenigings maken een programma en
benoemen een bestuur.
Wie toetreedt, onderteekent dat programma;
maar daaruit volgt niet, dat hij zich aan dat pro-,
gramma houdthet is geen contractgeen han
delpapier waaruitwegens het niet gestand
doen aan de onderteekening, eene vordering volgt;
hy houdt er zich aannaarmate hij het zelf
goedvindt.
Wat belet kiezers van eene hoog gele richting
leden te worden eener vereeniging die volgens
’t programma donker blauw gekleurd is; wal be
let het bestuur eener liberale kiesvereeniging
een conservatieven candidaat voor te stellen en
door zijn invloed en vooraf beraamde en ten uit
voer gelegde plannen dien candidaat door te drij
ven
Is niet onlangs te Harlingen door eene «libe
rale” kiesvereeniging een ultra-conservatief als
candidaat voor de Provinciale Staten gesteld en
als lid in den Gemeenteraad gebracht
Gebeurt elders niet hetzelfde
Woensdag werd te Gent de tweede aigemeene
vergadering van het Nederlandsche tooneelverbond
gehouden onder voorzitterschap van den heer W.
J. Hofdijk, lid van het hoofdbestuur, die, bij
afwezigheid van den voorzitter diens functien
waarnam. Uit het verslag van den algeineenen
secretaris, mr. J. N. van Hall, bleek, dat het
tweede jaar van het bestaan van het bond niet
ongunstig kon genoemd worden. Niettegenstaan
de de onverschilligheid tochwaamede het tot
nog toe meestal werd bejegendwas het aantal
leden in verschillende afdeelingen toegenomen en
bestond er uitzicht om in sommige plaatsen nieu
we afdeelingen te vestigen. Wat in de eerste
plaats tegen die lauwheid gunstig afstakwas
het besluit der maatschappij tot Nut van het Al
gemeen om een subsidie van 10,000 voor het
oprichten eener tooneelschool toe te staan,
plan werd hierdoor een belangrijke schiece
der tot zijne verwezenlijking gebracht. Nog
evenwel het kapitaal niet groot genoeg om
geraamde onkosten voor de oprichting en instand
houding der school te dekkenen wenschte hel
hoofdbestuur pogingen in het werk te stellen om
hiertoe te geraken levens de hoop koesterende,
dat het flinke voorbeeld van de Maatschappij tot
Nut van ’t Algemeen tol navolging zou opwek
ken.
De voorstellen van het hoofdbestuur werden
aangenomen van welke het eerste inhielddat
«het hoofdbestuur machtiging verzoekt om (in ge
val de gelden in dit jaar nog mochten gevonden
worden) in overleg met de commissie, bedoeld in
art. 14 der wet, in deze naar bevind der zaken
te handelen, ten einde zoo mogelijk de schooi in
het begin van het maatschappelijk jaar 1873/74
te kunnen open stellenhet tweede «om twee
leden uit het hoofdbestuur van het nut uit te noo-
jigen in de commissie van toezicht en beheer over
In de vorige week lazen wij in de Ilarl. en
Friesche Cour. en later ook in onderscheide
ne andere bladen - een berichtwaarvan de
waarheid ons reeds zeer twijfelachlig voorkwam,
maar ’t welk we op dat oogenblik toch niet weer
spreken konden, omdat de gegevens ons daartoe
ontbraken. Het betrof den Noord-Hollandsch-
Frieschen spoorweg en hield niets meer of min
der in dan eene mededeeling van totale misluk-
king van bedoeld plan. De Friesche Ct. meende
daaraan zelfs een hoofdartikeltje te moeten wij
den, en verheugd als ze was over de mislukking
van t eene planal dadelijk te moeten opwek
ken om een ander met nieuwen lust en nieuwe
kracht weer op te vatten. Dat andere «de
schoone ^slaapster” der Friesche was natuur
lijk de lijn H a r 1 i n g e n-Heerenveen.
’t Zou o. i. niet loyaal zijn den onbaatzuch-
tigen ridder zijn illusion te ontnemen. Hij vech-
te voor haar, terwijl zij in slaapt!
Wat we evenwel meenen te moeten meedeelen,
aan hen die er nog geen kennis van hebben
kunnen nemenen er toch belang instellen, dat
zijn de volgende berichten, die in antwoord ge
geven worden op het bovenbedoelde, waarbij het
Noord-Hollandsch-Friesche spoorweg-plan in ééns
werd afgemaakt.
Ziethier dan
meer als later de accijns in Indië mocht bepaald
worden. Nadat de hecren de Jong en Gratema
hun amendement op de post manufacturen had
den verdedigd, is de discussie over art. 1 gesloten.
Hel amendement Bredius werd verworpen met 66
tegen 6 stemmen. Het amendement de Jong en
Gratema werd mede verworpen met 51 tegen 21
stemmen Artikel 1 van de wets voordracht werd
vervolgens aangenomen met 38 tegen 34 stem
men.
Eindelijk is ook het amendement van der Lin
de op art. 2 verworpen met 65 tegen 6 stem
men. Maandag voortzetting.
Zitting van Maandag 14 October.
In de heden gehouden zitting is de beraadsla
ging over het Oost-Indisch tarief voortgezet. Het
geheele debat liep over het^ameudement Kappey-
ne, tot afschaffing der uilvoerrchten. In beginsel
ontmoette dat amendement niet veel tegenspraak,
ook niet bij den minister van koloniën, maar uit.
een finanliëel oogpunt was er bezwaar nu reeds
de differentiële rechten vervielen en het normaal-
invoerrecht verminderd was. Ten slotte is het
amendement verworpen met 46 tegen 24 stem
men. Het amendement Bredius, om het uitvoer
recht voor suiker te bepalen op 50 in plaats van
op 30 cents per 100 kilo, werd vei worpen met
58 tegen 14 stemmen.
Over het amendement Kopstot opheffing van
het uitvoerrecht op de thee hebben de stemmen
gestaakt. Morgen voortzetting.
De 19e eeuw kenmerkt zichvooral in hare
tweede helftdoor een geest van vereeniging en
vergadering, welke in geheel Europa, en daar
van niet het minste in Nederland door even wil
lekeurige als dwaze wetten bemoeielijkt was, om
zich te uitenja doorgaans was dit genoegzaam
ónmogelijk gemaakt.
Hoewel de Grondwetten van 1814 en ’15 vrij
heid van godsdienst erkendenwist nogtans
een serviele ambtenaarderij gronden te vinden of
te makenom hendie er gebruik van maak
ten, te vervolgen, en spraken rechtbanken tegen
de zoogenaamde afgescheidenen het «schuldig” uit
en werden zij gestraft omdat zij zouden overtre
den hebben het verbod van in grooter getal dan
van 21 personen zonder verlof der politie byeen
te komen.
Om vrij den godsdienst uit te oefenendie
niemand schaadde of hinderdemoest men ver
lof van de politie hebben, aan welke dus feitelijk
boven de Grondwet gezag werd toegekendiets
wat trouwens gedurende het bestuur van «Vader”
Willem niet vreemd kan schijnendaar de Grond
wet tot ’40, en zelfs nog na dien tijd, weinig an
ders dan als eene holle phrase werd beschouwd
en een gesloten boek was.
Eerst bij de Grondwet van 1848 is het recht
van vereeniging en vergadering erkend.
Ten gevolge der kieswet en in verband met
de daarna aangenomen wet op hel recht van ver
eeniging en vergadering, zijn de kiesvereenigingen
ontstaan.
De oprichting dier politieke lichamen is in der
tijd zeer toegejuicht, en menigeen, inzonderheid
onder de liberalen, beloofde zich aan die vereeni-
gingen en vergaderingen veel heil.
In menigte zijn zij opgericht en in menigte
verdwenen, om voor nieuwe plaats te maken.
Bijna allen dragen een naam, die hare politie
ke kleur heet aan te duidenniet weinigen ver-
eenigen godsdienst met staatkunde; énkelen heb
ben een exclusief, een monopoliserend karakter-
Vereeniging van kiezers van gelijke richting
heeft men voorgesteld als eene hoogst wensche-
lijk zaak daardoor zou de stemversnippering
voorkomen en veendracht maakt macht" in ver
wezenlijking gebracht worden.
Inderdaad een schoon doeleene zeer wen-
schelijke zaak, waardoor de vooruitgang zou be
vorderd worden
Men heeft het voorbeeld aangehaald van sa
menwerking op industrieel gebied en de voordee-
lige vruchten, welke zij oplevert en die ieder kent,
als bewijs voor ’t nut der vereenigingen van kie
zers aangevoerd.
Intusschen vergal men dal samenwerking op
materiëel en intellectuëel gebied twee zeer ver
schillende dingen zijn en dat, wat voor het eene
geldt als regelbij ’t andere uitzondering is.
Men denke eens aan het gezamenlijk schrijven
OIIIAN
SNEEKE
■I
I
I
'(a)
I
r
r
30-
ar-
I
