Tm
NIEUWS- EN ADVERTENTIE-BIAD VOOR DE
BINNENLAND.
GEMEENTE EN 1ST ARRONDISSEMENT SNEEL
L
1873
No. 30.
A. C II T-E N-T W INTIG8TE J V A R €1 A N G.
12 APRIL.
ZATERDAG
VERGADERING
van den Gemeente-raad van Sneek,
op Zaterdag den 12 April 1873
des namiddags 6 uur.
t
n
1.
SNEEK, 11 April.
5,
n
it.
a
Het Dagblad maakt de volgende opmerking
0
o,
Deze CO UR A N T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
e
n
s
Dr. Burger te Amersfoort, rector aan het Gym
nasium aldaarzegt, dat de staatsschool met de
moderne theologie ongeveer evenveel heeft te
maken als nieuwe haring met nieuwe aardap
pelen.
O
0
PUNTEN TER BEHANDELING.
Resumtie der notulen.
2. Reclames bij Gedeputeerde Staten tegen
het door den Raad vastgestelde Kohier van den
Hoofdelijken Omslag, dienst 1873.
Met genoegen bericht de Friesche Cour, aan
hare lezersdat de voormalige kapitein P. A.
Janssen is benoemdjtot directeur van het burger
lijk en militair huis van verzekering te Middel
burg, met ingang van 1 Mei.
Men meldt van Moerdijk aan de N. R. Ct.,
dd. 6 April
«Toen hedenmiddag de predikant der gemeente
Drimmelen, die als ringpredikant hier de gods
dienstoefening zoude leiden, het kerkgebouw wilde
binnentreden, vroeg hij aan een der daar gepos
teerde maréchaussées hem naar binnen te ge
leiden. Deze weigerde zulks niet alleen, maar
trachtte tevens genoemden predikant en die in
gezetenen der gemeente, welke hem volgden, het
Naar hetzelfde blad verneemtheeft de mi
nister van binnenlandsche zaken zich reeds vóór
14 dagen in betrekking gesteld met de commis
sarissen des konings in de provinciën en een
aantal vraagpunten betrekkelijk den census aan
hun oordeel onderworpenwaarover het toege
zegde nader onderzoek zou behooren te loopen.
Tot directeur der gemeentewerken van Dord
recht is benoemd de heer J. A. van der Kloes
gemeente-architect te Bolsward.
Zaterdag had te ’s Hage eene algemeene ver
gadering plaats der algemeene kiesvereeniging
in Nederland, die door een aantal leden uit ver
schillende plaatsen des rijks werd bijgewoond.
Zij werd geopend met eene rede des voorzitters,
waarin hij o. a. betoogdedat de beginselen,
door de vereeniging voorgestaan, inderdaad wa
ren de eenige liberale, in tegenstelling van het
zoogenaamde «liberalisme,” waarvan een zeker
partijschap zich hier te lande had meester ge
maakt en waardoor deze zich verbeeldde de eeni
ge drager van liberale beginselen te zijn. Het
betreurende, dat de beginselen der algemeene
kiesvereeniging niet meer en beter door het volk
werden gekend en begrepen, wekte hij alle le
den op, dat ieder in zijn kring tot eene ruimere
openbaarmaking en verspreiding daarvan zou me
dewerken, waarvan, naar spreker vertrouwde, het
gewenschte gevolg zou zijn, dat meerdere kiezers
tot de vereeniging toetraden dan vooralsnog het
geval is.
Hierna had o. a. een uitvoerige gedachtenwis
seling plaats over de wijze waarop door de ver
eeniging zelf, officieel, tot de publiekmaking van
haar programma kon worden medegewerkt, waar
bij niet onduidelijk uitkwam de afkeer die het
meerendeel had van de overdreven partijdige po
lemiek van sommige conservatieve bladen, voor
al van hun hoofdorgaan, dat zich wellicht voor
stelde door partijdigheid en verderflijke geloofs-
inmenging der partij te dienen, doch waarvan zij
volstrekt niet gediend wilde zijn. Op voorstel des
voorzitters werd besloten het programma der
kiesvereenigingneergeiegd in hare statuten te
doen opnemen zoowel in de hoofdorganen van
verschillende richting, als voor zoover hare mid
delen mochten reiken, ook in de voornaamste pro
vinciale bladen. Dit programma luidt o. a.
«Zij (de kiesvereeniging) staat de monarchaal-
constutioneeie regeering voorzooals die in de
herziene grondwet van 1848 is ornschreven
«zij wil de rechten der kroon en die der ver
tegenwoordiging gelijkelijk zien gehandhaafd
«zij erkent de overzeesche bezittingen te zijn
toevertrouwd, aan het opperbestuur des Konings,
te beheeren in het belang der bevolking, in ver
band met dat van het moederlandzij verlangt
dat de wetgevingwordt hare medewerking bij
de regeling van dat beheer ingeroepen, dit helpe
verbeterenniet door plotselinge omkeeringen
noch door ondoordachte overplanting van wes-
tersche begrippen, maar langs den weg van wel
beraden ontwikkeling en beschaving der inlanders,
met eerbiediging hunner rechten, gewoonten, gods
dienstige en maatschappelijke instellingenen
naar den eisch hunner werkelijke behoeften
«zij begeert voor het lager onderwijs werke
lijke vrijheid voor allen, met handhaving der neu
trale openbare school.
«Groole prijs stellende op wezenlijken vooruit
gang op zedelijk en stoffelijk gebied, verlangt zii,
dat de rijks- en provinciale vertegenwoordigingen
niet slechts helpen bewaren het goededat be
staat, maar ook zich beijveren om op verbete
ring aan te dringen en daartoe des noods het
initiatief te nemen, in de overtuiging, dat op elk
gebied voortdarend veel ter ontwikkeling te doen
overblijft.”
Candidaten-bespreking voor de aanstaande pe
riodieke aftreding der leden van de Staten-Gene-
raal had in die vergadering niet plaatsde voor
zitter achtte dit minder gewenscht en in vele ge
vallen ook onpractisch. Het bestuur oordeelde
het beter, door locale kiesvereenigingen candida-
ten te laten stellen en dan waar men kans
van slagen zag de candidaturen op zeer krach
tige wijze te steunen. (Z2. N.)
Nabij Zutphen zijn 52000 jonge zalmpjesuit
de inrichting van «Natura Artis Magistra” te
Amsterdam'in den iJssel in vrijheid gesteld.
Waarschijnlijk zullen successievelijk nog '100.000
potelingen volgen.
In de maand Juni a. s. zullen de examens
plaats hebben ter verkrijging van het diploma
en van acten van bevoegdheid als arts of hulp-
apotheker.
Nadere bijzonderheden bevat de Staats-Courant
van Dinsdag j. 1.
Volgene de N. R. Ct. is aan het wetsontwerp
tot aanleg van de spoorwegen ArnhemNijme
gen en ZevenbergenZwaluwe bij het onderzoek
in de afdeelingen der Tweede Kamer eene alles
behalve gunstige ontvangst ten deel gevallen. De
meerderheid keurde wel het hoofddenkbeeld goed,
waarvan de regeering uitging, uitbreiding van
het Staats-spoorwegnetdoch verlangde vooraf
van haar te wetenwat eigenlijk volgens haar
plan tot suplement van het thans nagenoeg vol
tooide net moest dienen, hetzij dat de Staat zelf
behoort aan te leggen hetzij dat hij particuliere
ondernemingen zal hebben te subsidiëren. Zoo
lang dit plan in zijn geheel niet was blootgelegd,
meende men zwarigheid te moeten maken, tot
den aanleg der beide bedoelde lijnen mede te
werken, te meer, daar thans de lijn Zevenber
genZwaluwe voorkwam niet van zooveel meer
gewicht te zijn dan menige andere lijnwaarop
reeds lang de aandacht gevestigd of waarvan de
wenschelijkheid aangetoond was.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7)/2 Cents. Alle brieven en stukken»
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
binnentreden te belettenzeggende«geen rust
verstoren 1” De predikant wendde zich daarop
tot een anderen maréchaussée, die zijn plicht an
ders scheen te begrijpen, en met hem dan ook
het kerkgebouw binnentrad.
«Nadat bedoelde predikant zich overtuigd had
dat de kansel, evenals de vorige week, bezet was
door den geschorsten predikant Koeken, keerde
hij terug en gaf aan den brigadier der maré
chaussées, die inmiddels bij het kerkgebouw ge
komen was, zijn naamkaartje over, met last dit
onverwijld den officier van justitie te Breda te
doen toekomen.
«De burgemeester van Klundert, waaronder
dit gedeelte van Moerdijk ressorteert, was inmid
dels in de gemennte gekomen en heeft, naar
men ons mededeeltvan het gebeurde pro-
ces-verbaal opgemaakt.”
Z. M. heeft benoemd tot hoogleeraar in de
med. facult. aan de hoogeschool te Groningen
dr. H. A. Kooyker, offic. van gezondh. der 1ste
klasse en leeraar aan ’s Rijks kweeksch. voor
mil. geneesk. te Amsterdam.
Verschillende buitenlandsche bladen brengen
het bericht, dat aan mr. P. P. van Rosse oud-
Minister van Financiën en van Koloniën, de ver-
eerende taak van scheidsrechter is opgedragen in
een geschil tusschen Frankrijk en Engeland ten
aanzien van de regeling der handelsbetrekkingen.
De heer van Rosse heeft zich deze opdracht la
ten welgevallen
Volgens het Hbld echter hebben de beide
landen elk een commissaris benoemd met be
trekking tot de uitlegging van artt. in het han-
delstractaat (de hh. Ozenne en Kennedy.) Voor
’t geval deze het niet eens kunnen wordenis
aan den heer van Rosse de functie van super-
arbiter opgedragen.
Uit een verslag aan den koning over den af
loop der lichting van de nationale militie over
1872 blijkt o. a., dat het cijfer der lichting stond
tot dat van de ingeschrevenen als 1 :294/100.
Van het contingent 11000 man konden 91 niet
worden ingelijfd wegens gebrek aan beschikbare
lotelingen in 65 meest kleinere gemeenten.
Het voor inlijving bij de zee-militie aangewezen
getal van 600 kon worden ingelijfd. De lust tot
dienen bij de zee-militie neemt toe. In 1872 bo
den zich 1489 lotelingen daartoe aan. Het ge
tal ingelijfde plaatsvervangers bedroeg 1669, dat
van nommerverwisselaars 682 te zamen 2351
ruim ’/5 van het geheele getal der lichting. Het
aantal toegekende vrijstellingen was: wegens ge
mis aan voldoende lengte 1826; ziekte of gebre
ken 2157eenige wettige zoons 4473eigen
of broederdienst 9149het geheele bedrag der
vrijstellingenmet uitzondering van uitgeslote
nen en tusschentijds overleden, was 17,685aan
75 lotelingen is ontheffing van werkelijken dienst
verleend, als geestelijken en bedienaren van den
godsdienst bij de kerkgenootschappen of als stu
denten in de godgeleerdheid. Slechts aan 8 mi-
litieplichtingenvoor die lichting ingelijfdwerd,
krachtens de tweede zinsnede van art. 127, ont
heffing van dienst door den koning toegekend.
omtrent de in de zaak van Atjin bekende da
tums
Met de mail, die 1 Maart van Batavia ver
trokken isheeft, de Indische regeering zie
het Zaterdag avond verschenen nommer der Staatse.,
naar hier reeds het bericht afgezonden uit
welke troepen de «naar Atjin te zenden mili
taire macht” zou beslaan.
Volgens particuliere berichten zou die expedi
tie den twintigsten Maart vertrekken.
De oorlogsverklaring heeft echter eerst den 26
Maart plaats gehad, zooals de minister van ko
loniën Vrijdag jl. heeft bevestigd.
Men schijnt dus te Batavia reeds te hebben
geweten dat de zending van den vice-president
van den Raad van Ned. Indie bij het gouverne
ment van Atjin overmijdelijk een oorlogsver
klaring moest ten gevolge hebben.
Iets vreemds ligt er ongetwijfeld in de verge
lijking der verschillende opgenoemde datums.
Volgens het in de Leeuw. Ct. van heden op
genomen programma van ’s konings komst in
onze provincie, zal door Z. M Vrijdag den 16 Mei
e k. een bezoek aan Sneek worden gebracht
waarschijnlijk over Dronrijp en Bolsward, en van
Sneek weer terug naar Leeuwarden.
j- Leeuwarden, 10 April. De toestand van
handel en nijverheid alhier was in 1872, volgens
het over dat jaar uitgekomen verslag der Kamer
van Koophandel, niet ongunstiger dan in de laat
ste jaren en alzoo bevredigend. De toestand der
buitenlandsche scheepvaart bleef echter vooral
wat de zeilschepen aangaat, min of meer gedrukt,
een gevolg van de steeds toenemende concurren
tie der stoomvaart. De hier gevestigde reederij
heeft overigens niet onvoordeelig gevaren. Wat
de binnenlandsche scheepvaart betreft is met
goeden grond aan te nemen, dat ze goede win
sten heeft opgeleverdhet afgeloopen jaar toch
kenmerkte zich door zeer hooge vrachten een
gevolg van de vele aanbiedingen tegenover de
weinige vrachtzoekende schepen. De buitenland
sche handelsbeweging is slechts gedeeltelijk on
der cijfers te rangschikken, vermits de in- en
uitvoer voor ’t meerendeel op andere pla.atsen
geschiedt. De producten van landbouw en vee
teelt die hier ter markt komenwerden steeds
grootendeels naar ’t buitenland verzonden. Wat
de binnenlandsche handel aangaatmag uit het
talrijk bezoek op de marktdagen, uit de hooge
prijzen die besteed worden voor pandenwelke
voor winkelnering geschikt zijn uit de ver
fraaiing en den aanbouw van nieuwe winkels on
getwijfeld worden afgeleid, dat ze in een gewensch-
ten bloei verkeert en de omzettingen zich meer
en meer uitbreiden.
De aanvoer van vee in 1872 was 109,504
stuks, vertegenwoordigende naar den middenprijs
eene waarde van ƒ10,930,671, zijnde in getal
5,134 minder dan in 1871doch in waarde
ƒ350,000 meer. Van genoemd cijfer zijn 31,935
runderen, 7,179 kalveren, 58,322 schapen, 11,068
varkens en 1,000 paarden. De mindere aanvoer
is voornamelijk toe te schrijven aan de vele in-
koopen, die door buitenlanders bij de veehouders
zelve worden gedaan, en ook aan het buitenge
woon voordeelige grasgewas, waardoor verschei
dene landbouwers, die, in andere omstandighe
den tot het aan de markt brengen van vee ge
noodzaakt zouden geweest zijn dit nu hebben
kunnen behouden. Tegelijk is het de zeer ver
klaarbare reden voor de belangrijk hoogere waar
de van het vee. De steeds vermeerderende vraag
voor het buitenland was toch van zoo grooten
invloed op den loop der prijzen, dal die in den
i
SNEEKER (OIRVX
■X
f
r
a
i
i
