NIEUWS- EN ADVERTENTIE-BEAD VOOR DE
a
GEMEENTE EN BET ARRONDISSEMENT SNEER.
BINNENLAND.
1873
No. 34.
ZATERDAG
State n-G e n e r a a I.
I
1
I*
.an
SNEEKER. COURANT
eur
TWEEDE KAMER.
Zitting Dinsdag 22 April.
den
ril.
heeft.
s
SNEER, 25 A p ril.
a
4
4
S
r]
3
3
f
3
Naar het Weekblad voor Notarisambt en Re
gistratie verneemtzullen, naar aanleiding van
200
ren,
ser
jdu
'ie-
tnd
45,
^ar
den
De Enschedésche Ct. meldt uit Almelo d. d.
19 April
»De arbeiders, die voor een paar dagen het
werk gestaakt hadden, hebben het voor een groot
gedeelte hervatalleen de fabriek van de hee-
ren H. B Scholten is nog niet weder in wer
king. Tot nu toe is alles rustig afgeloopen en
men koestert ook geen vrees voor wanordelijk
heden.”
Het Vaderl. meldt
»Het gerechteiijk onderzoek in zake den dub
belen moord is thans in zooverre vooruitgegaan,
dat, naar wij uit goede bron vernemen, der ge
detineerden de Jong en Behagel weldra hunne
verwijzing naar den procureur generaal bij het
Provinciaal Gerechtshof in Zuid-Holland te wach
ten staat.”
Dinsdag avond jl. werd ons de gelegenheid
aangeboden kenn’s te maken met een paar da
mes, die in den laatsten tijd veel van zich heb
ben doen spreken en zeer verschillend beoordeeld
i werden pogingen aangewend tot sluiting van trac-
taten met Atjin omdat dit door Nederland zou
zijn bedreigd. Van daar het vragen van ophel
dering en rekenschap. Van daar de zending van
een regeerings-commissaris naar Atjin met last,
zoo noodig, van oorlogverklaring.
Tol hel laatste oogenblik is naar eene minne
lijke schikking met Atjin gestreefd. Atjin heeft
echter geweigerd ophelderingen te geven en daar
op is den 2Gsten Maart de oorlogsverklaring ge
volgd.
Inmiddels is met de betrokken Mogendheden
in gedachtenwisseling getreden en heeft de re-
geering by deze de meest gewenschte welwillend
heid en medewerking ondervonden.
De nota omtrent Atjin, door den minister van
koloniën aan de Tweede Kamer medegedeeld
behelst eene historische uiteenzetting tot op de
laatste verwikkelingen, toen het Indisch bestuur
inzag, dat de sultan van Atjin en zijne afgezan-
i ten ons misleidden en, verraderlijk te werk gingen
Bij de regeering is nog niets bekend omtrent
den afloop van de weder-inscheping der troepen,
waaruit de expeditie naar Atjin bestond.
Het Vaderl. meldt echter, dal te ’s Hage het
geruststellend bericht is ontvangen, dat de officie
ren Vinkhuyzen, Binkes, Havemaker en Winkel
man, benevens twee anderen, waarvan het blad
de namen niet weet, in welstand op de »Soera-
baya” zijn teruggekeerd. Dit wettigt het vermoe
den. dat de inscheping naar wensch gaat.
en zich zelfs tot buitenlandsche gezanten hadden
gewend om ondersteuning tegen ons in te roe
pen, terwijl zij met ons in onderhandeling waren
tot regeling van gerezen geschillen en onze hulp
inriepen tegen hunne inwendige patijschappen.
Bij het Fransche en Italiaansche Gouverne
ment en bij agenten van vreemde Mogendheden
Bij de tweede kamer der staten-generaal is
o. a. ingediend een wetsontwerp tol verhooging
van het Ve hoofdstuk, departement van binnen-
landsche zakender staatsbegrooting voor het
loopend dienstjaar, en wel den postkosten, sub-
sidiën en schadeloosstelling tot afwering van ’t ge
vaar, waarmede besmettelijke ziekten den veesta
pel bedreigenmet f 300.000 welke post daar
door op .050.000 wordt gebracht. Deze ver
meerderde uitgaaf is voornamelijk bestemd tot
bestrijding der longziekte. De groote offers
daardoor van de schatkist gevorderd, zijn zoo
meent de regeering in hare bij het ontwerp ge
voegde memorie van toelichting niet zoo groot
als men bij den eersten opslag zou denken, daar
toch de opbrengst van den verkoop van het
vleesch en de huiden van onteigend vee onge
veer 25 pCt. der uitgegeven gelden weder in de
schatkist doel vloeien.
Men schrijft uit Amsterdam, dd. 20 April:
»In de zaak der werkstakende sigarenmakers
is nog geen noemenswaardige verandering geko
men. De ongeveer negentig verbonden patroons
hebben tot nu toe hun besluit gehandhaafd om
geen andere gezellen in dienst te nemen dan die
niet tot den sigarenmakers-bond behooren. De
circa 500 sigarenmakers, welke om die reden en
omdat hun eisch van fi per duizend sigaren
meerder werkloon (d. i. circa f2 per week meer
op hun loon van f 7, met gerekend het nacht
werk in huis met vrouw en kinderen) door ge
noemde negentig patroons niet wordt mgewilligd,
den arbeid hebben gestaakt, zijn tot op heden
ook aan hun besluit getrouw gebleven. Zij hou
den bijna dagelijks vergaderingen in ’t locaal
»Neêrlands Werkman die zoo druk worden be
zocht, dat de ruime zaal lang niet in staat is de
leden en nieuwsgierige belangstellenden te be
vatten. De hulp, welke hunne met het buiten
land verbonden bondskas toevloeitmoet groot
zijn. Vooral is ’t de diamantslijpers-vereeniging,
die groote toezegging moet hebben gedaan zoo
de werkstakers slechts willen volhouden. Met ze
kerheid is evenwel nog niets te melden, de ge
ruchten zijn te verschillend en te overdreven.
»Ook de werkstaking der meubelmakers schijnt
nog ongedacht een muisje met een staartje te
zullen worden. Wel hebben eenige niet verbon
den patroons hunne gezellen de gevraagde 20 pet.
verhooging toegestaan, en, daar er overvloed van
werk is, ook aan vele der bekwaamste gezellen
van andere patroons op dat zelfde accoord werk
verschaft (en daarmede hunne collega’s een vlieg
afgevangen), doch de negen of tien verbonden
patroons en dit zijn de grootste fabrikanten
hebben op '16 April hunne werkplaatsen ge
sloten en nog niet geopend dan voor die gezel
len, welke terugkeeren op het door de patroons
gestelde accoord, d i. 10 pet. verhooging van
loon, ingaande 1 Mei. Eenige gezellen hebben
daarvan gebruik gemaakt en dat zal, denk ik,
die patroons de overwinning doen behalen
doch velen houden nog vol bij hun eisch, terwijl
hunne bondskas in goeden doen schijnt te zijn
daar zy nog niet de minste hulp heeft gevraagd
en toch de gezellen ten volle hun loon uitkeert,”
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een wets
ontwerp tot herziening van de belastbare op
brengst der gebouwde eigendommen. Het voor
naamste doel van dit ontwerp is, het bedrag
der belasting meer gelijkmatig en in evenredig
heid van de werkelijke, huurwaarde der gebouw
de eigendommen om te slaanen zulks over
het geheele rijk met terzijdestelling van het tot
dusver gevolgd stelsel der provinciale quota’s.
Men leest in de Staatscourant
»Nieltegenstaande bij de regeering bij herha
ling de verzekering is gegeven, dat zij de tijdin
gen uit Indie omtrent al hetgeen de expeditie te
gen Atjin betreftten spoedigste openbaar zal
maken, schijnt door minder juist begrepen par
ticuliere berichten hier en daar ongerustheid ont
staan te zijn waarvoor geen reden aanwezig is.
Wil men zich niet noodeloos ongerust maken
dan zal men wèl doen op de mededeeliogen
van regeeringswege te vertrouwen en daaraan de
particuliere tijdingen te toetsen. Hel Reuler-tele-
gram uit Penangwaarvan Woensdag ochtend
vertalingen verspreid zijn, luidde als volgti>Ex-
pédition hollandaise rappelée a Padangon
craint nouveaux soulèvements dans autres ports
Sumatra”.
De regeering heeft in de Staatscourant mede
gedeeld, dat Padang het militair station voor de
expeditie is. Reeds daarom dus zou hel zeer
natuurlijk zijn, dat de troepen zich van Atjin
naar Padang begaven. Eene andere reden om
ze naar Padang te dirigeren, kan hierin bestaan,
dat het een regeeringsplicht is om de noodige
waakzaamheid in acht te nemen in de nabij At
jin gelegen gedeelten onzer bezittingen. Maar
de regeering heeft geenerlei bericht ontvangen,
waaruit van eenige vrees voor opstanden blijkt.
Meent men te Penang dat zoodanige vrees bestaat
dan zal het waarschijnlijk zijn, omdat men te Pe
nang de redenen voor het terugtrekken der van
Java gekomen troepen naar Padang niet kent en
zich in onjuiste gissingen verdiept.”
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
In de zitting van heden is de heer van
Berch van Heemstede beëedigd en heeft zitting
genomen. Tien wetsontwerpen, meerendeels be
kend, zijn ingekomen.
De minister van koloniën heeft medegedeeld, dat
sedert gisteren een telegram is ontvangen, waar
uit blijkt dat bij de expeditie van Alchin verlo
ren zijn, buiten de adelborst1 zee-officier4
luitenants van de Europesche infanterie en 1 van
de inlar.dsche. Gewand 23 officieren van de land
macht en 2 officieren van de marine; voorts aan
minderen bij de landmacht gesneuveld 35 en ge
wond 363 en bij de marine gesneuveld 3ge
wond 20.
Overigens heeft de minister een nota laten ver
vaardigen voor de Kamer, betrekkelijk de aan
leiding tot de gebeurtenissen met Atchin zoo
vroeger als later. Er werd besloten deze te la
ten drukken en rond te deelen en op voorstel
van den heer van Lijnden zal daarover nader dis
cussie plaats hebben. Tegen zaterdag zullen eeni
ge kleine wetten en dan het ontwerp op de rech
terlijke organisatie op nieuw aan de orde komen.
De Standaard bericht dat de heer Groen op
een-en-zeventig-jarigen leeflijd er nog niet aan
denkt de pen neêr te leggen en reeds weer eene
nieuwe reeks van Nederlandsche Gedachten ter
perse heelt gelegd. Van de brieven van da Cos
ta en Thorbecke zal de heer G. het origineel
sten bewijze van nauwgezetheid ook door de
nakomelingschapaan een onzer wetenschappe
lijke instellingen ve. maken.”
De Amsterdaamsche corresp. der Köln. Zeit.
beschuldigt de regeering van groote lichtzinig-
heid in de zaak met Atjin. Volgens hem heeft
de liberale partij, door den toon dien zij tegen
over de waarschuwingen van den heer Nierstrasz
aannam, de kwestie tot een partyzaak gemaakt.
Ook de Times bespreekt de expeditie, en ver
wondert zich als iedereen dat de Neder
landers zich zoo hebben kunnen misrekenen Te
gen ’t najaar zullen zij nu wel voor genoegzame
macht zorgen, om allen tegenstand te overwin
nen. Het blad hoopt voorts, dat de Nederlan
ders uit het voorgevallene een les mogen putten,
welke hen doet besluiten om hun koloniale poli
tiek te wyzigen.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Gents,
voor eiken regel daarboven 7‘/2 Cents. Alle brieven en stukken,
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
De Friesche Courant bevat het volgende
Pastoor de Haan van Winschoten een jong
mensch van een allergunstigst voorkomen en aan
gename en losse manieren, geacht bij zijne ge-
loofsgenooten en andersdenkenden, is op last der
geestelijke autoriteiten uit Winschoten verwijderd,
en zijne bezittingen zijn verkocht. Algemeen wordt
■vermoed, dat de Haan verdacht werd van liberale
gevoelens te deelen, èn dat hij daarom is weg
gevoerd. De clericale bladen zouden ons zeer
verplichten (en daarmede zeer velen in zijn ge
boorteplaats Harlingen), als zij wilden vermelden,
of hij is weggevoerd als wederspannige of wel
als krankzinnige. In het eerste geval zouden wij
meenen, dat het op den weg der justitie ligt te
onderzoekenwat er van de Haan is geworden
daar geen Nederlandsch burger tegen zijn wil
mag worden vastgehoudenin het tweede geval
zouden wij verlangen te weten, of een consent
van de rechtbank de wegvoerders gedekt heeft
die_, zonder zulk een stuk, zich aan de wet zou
den hebben vergrepen. Wij vestigen de attentie
van de liberale bladen op dit geval.
een door de regeering in Nederlandsch Indie ge
daan voorstel tot wijziging en uitbreiding van eene
in het vorige jaar vastgestelde organisatie van
het kadaster op Java, binnen kort eenige land
meters van het kadaster van hier naar Indie ge
zonden worden.
Als chef dier zending wordt genoemd de heer
B. J. Hiddink, die bij zijn komst in Indie tot
ingenieur van het kadaster aldaar benoemd zou
.worden. Aan hem zou worden toegevoegd de
heeren C. E. Last, J. A. W, van Bergen en W.
van der Rest, de eerste om onder den titel van
bewaarder van het kadaster, de beide laatsten
om als landmeters van hel kadaster in Indie
werkzaam te worden gesteld.
Het Vrije Volk, orgaan der democratie in
Noord en Zuid-Nederland, verneemt dat de Am-
sterdamsche sectie der Internationale het voorstel
tot het houden van een sociaal democratisch con
gres voor Noord- en Zuid-Nederland, op het a.s.
Pinksterfeertreeds op haar dagorde geplaatst
De examens voor het lager' onderwijs in Fries
land zijn deze week voortgezet.
Maandag en Dinsdag zijn geëxamineerd 13
personen voor vrouwelijke handwerken. Toe
gelaten mejufvrouwen M. Hansma W. Hoog
slag, A. E. StuvelC. Ph. StoettI. Toens en
K. Veenslra, allen van Leeuwardenmejufvrou
wen Z. E. J. Boorsma, B. Rodenburg en P. Vis
ser allen van Sneek; mej. M. van Wijk, van
Dokkummej. F. van der Plaats, van Goënga;
mej. T. Zijlstra van Franeker.
Geëxamineerd voor landbouwkundeJ. L.
Rikkers, van Dragten; A. Woudstra, van Lang
weer, beiden toegelaten.
Geëxamineerd voor het teekenenA. Antonius
en P. Vlugt, beide van Leeuwarden; W. Swart,
van Marrum, allen toegelaten.
Geëxamineerd voor de acte van hulponder
wijzer 15 personen. Toegelaten M. Baarda, S.
Baukema, K. Ukema en T. Kappenburgallen
van Sneek, S. van Bachum de Boer, van Her-
baijum J. A. Boijenga, van Bozum S. Bredzée,
van Bolsward; J. R. Heeren van Dragten; G.
Heslinga, van BuitenpostH. Koelmans, van Har
lingen en F. Krol van Leeuwarden.
