GEMEENTE EN GET ARRONDISSEMENT SNEER.
NIEUWS- EN ADVERTENTIE-BLAD VOOR DE
q
1873.
No. 82.
ACH T-E N-T WINTI
A N
ZATERDAG
11 OCTOBER
OVER EFFECTEN.
"'1
,uw-
I
kilo.
I.
9,00
1,50
A
10, b I
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7'/a Cents. Alle brieven en stukken,
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
I
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
85
96
49
11
84
41
88
23
13
are
19
)l'/s
2
231
i 2032
87
2130
200
45.424
95.362
91.477
214
*re»,
68
27
56
en
werd natuurlijk steeds grooler, zoo dat zij bij den
Wij zullen zien waarom en boe dat geschiedt.
on-
gen
lil»
Oct.
)0
Tusschen 1852 en
schuld verdrievoudigd.
Wij kunnen slechts hoofdpunten opnemen.
De oorsprong van de Spaansche schuld daglee-
De volkeren zullen beweren, dat het kapitaal kent van de overwinning van Granada (1492)
reeds lang in de te hooge rente is afgelost.
En dat is zoo.
dood van Philip V (1746) 100 millioen gulden
bedroeg,
Zijn zoon Ferdinand VI ook al »de wijze’?
bijgenaamd, deed zich door zijn raad adviseren,
dat hy de schuld niet behoefde te betalen en sloeg
alzoo in Spanje het eerste staatsbankroet. j
Karel III wilde die schelmstreek weder goed-
maken en deed van 176279 eer,ige afbetalingen.
Inlusschen bleef de zilvervloot weg, ten gevol
ge van den Amerikaanschen oorlog, en dit, gevoegd
bij ’t ander, veroorzaakte eene nieuwe schuld van
100 millioen gulden.
Toen Joseph Napoleon in 1808 den Spaan-
schen troon aanvaardde, vond hij eene schuld van
900 millioen gulden. De koers stond in 1806 op
49, 1808 28, 1809 20 en in 1811 op 4%.
Bij de restauratie bedroeg de schuld 1467 mil
lioen gulden; de koers was 44%.
Ferdinand VII weigerde de schuld, in 1810 en
11 ten zijnen behoeve aangegaan, te erkennen.
In 1820 was de schuld gestegen tot 1795 mil),
gulden van welke in handen der kloosters
was. Daar deze werden opgeheven in de be
roemde zittingen van 17 Augustus en 6 October
van dat jaar cn hunne goederen verbeurd ver
klaard, verminderde de schuld met dat cijfer, doch
Ferdinand VII, weder in zijn vorge macht her
steld zijnde, deed een en ander te niet, benevens
nog eenige cortes-leeningen ten bedrage van 250
millioen gulden.
Hierop volgt eene aaneenschakeling van rente-
reduclie, nieuwe leeningen, conversie van achter
stallige coupons in renlegevende en slapende schuld,
enz. enz.
De Spaansche-effeclenhouders in Nederland we
ten er van mede te praten.
Geen schelmstreek is denkbaar, die niet niet
de Spaansche schuld is uitgehaald.
Hoe groot de Spaansche schuld geweest is
hoe groot zij nog isof haeveel er aan verloren
Nalezing op het Provinciaal verslag over
1872.
LANDBOUW EN VEETEELT.
De bodem in de provincie was verdeeld als
kend.
Er Waren op ’l eind van ’72
hectare
34.098
26.085
837
1175
2204
141
van bedraagt luttel; misschien een tiende van de oor
spronkelijke waarde, waarvoor ze zijn uitgegeven.
De schuld van Portugal lag tot het einde van
1852 in een dichten nevel gehuld.
Wel wist mendat zij een aanvang neemt in
het einde der 15e eeuwtoen Dom Emanuel
I ook al «de groote” genoemd regeerde.
c. are
52
69 22
28
94
30
14
Menigeen belegt zijn geld in effecten en noemt
dat een hoog renle-gevend kapitaal, in tegen
stelling van land, dat zoo lage renten oplevert.
Die verwisseling van geld in effecten is zoo
voordeelig.
De zilveren Metallieken byv. geven wel 7%%;
en land? och als men dat koopen moet
geeft het do helft niet.
Effecten een kapitaal te noemen is meer dan
een euphemisme, ’l is eene volkomene onjuistheid.
Effecten hebben met «kapitaal” heel weinig
gemeen.
Zij representeren iets negatiefs, namelijk een
kapitaal, dat bestaan heeft, maar er niet meer is.
Effecten te vergelijken met land is ten eenen-
male eene onjuistheid.
Land is een kapitaal, dat bestaat, uit zich zelf
eene waarde heeft, welke jaarlijks toeneemt, voor
verbetering vatbaar is effecten daarentegen zijn
bewijzen, dat er een zeker kapitaal vernietigd is,
zij hebben uit zich zelf geene andere of meerde
re waarde dan hun gewicht aan papier, de markt
waarde er van neemt jaarlijks af, zij zijn voor
geen verbetering vatbaar, maar leveren den hou
der gaande weg verlies in waarde op, om ten
slotte geheel waardeloos te worden.
Wie zijn geld in effecten steekt, krijgt iets denk
beeldigs, wie het in land steekt, iets reëels.
Men maakt onderscheid tusschen soliede en in-
soliede fondsen, wat even dwaas is als te spreken
van zekere en onzekere mogelijkheid.
Er bestaan geen soliede fondsen dan voor het
oogenblik.
De meest solied geachte fondsen kunnen na
verloop van korten tijd de allerinsoliedste worden.
Die verandering hangt af van den wil vanéén
persoon, van de regeering, van de omstandigheden.
De overgang van hoogst solied in allerinsoliedst,
is deels willekeurig, deels toevallig, doch voor al
le fondsen nu mogelijk, later waarschijnlijk en
ten slotte zeker.
De Roode en Blauwe Grieken werden voor
zeer solied gehoudende Poijais insgelijks, de
Cortes-leening ook, de Iloefijzer-schuld niet min
der, enz. enz.
Tegenwoordig worden die effecten niet eens
meer genoemd; ze zjjn volkomen waardeloos en
verdwenen.
Jaarlijks verdwijnen effecten van de beursze
hebben uitgediend en hel lot ondergaan, dat al
len ten deel zal vallen, omdat hel moet.
De noodzakelijkheid gebiedt het.
Eenmaal zullen de regeerjngen, ’t zij legitime
’t zij invasive van vorsten of van volken, ’t doet
er niet toe, door alle Staats-schuld de pen halen.
Het moet omdat de massa zoo groot zal zijn,
dat de renten er van niet meer kunnen betaald
worden.
Dat zullen de vorsten als motief aanvoeren.
Woeste gronden
Wateren
Kaden
Wegen en wegkanten
Wegen, straten en pleinen
Pastorale tuinen, openba
re parken, begraafplaatsen
Rivieren en beken
Vrijgestelde gebouwen
Gebouwde gronden
Lustgronden
Bouwlanden
Weilanden
Hooilanden
Tuinen en warmoesgrtmden 2159
en kweekerijen 822
6128
Men denke eens aan de inrichting van het Ge-
meentecrediet dal slechts 5% neemt en na 60
of 70 jaren het geleende kapitaal als afgelosl be
schouwt.
Dien aangewezen weg zullen de volkeren volgen,
al is hun punt van uitgang een ander, geen eer
lek of een logisch; doch liet doet er weinig toe,
hoe of waarom het geschiedt.
Het feit is voldoende,
Het bewijs voor onze bewering zullen wij leveren.
Rusland is soliedzegt men en men spreekt
van «Russische obligation” als van grondbezittingen.
Zoo vast en zeker zijn ze.
Het tegendeel is waar.
Wy zullen het aanloonen.
Toen Katharina II stierf (6 November 1796)
had Rusland eene schuld van 157% millioen roe
bels, welke toen eene marktwaarde bezaten van
millioen. Er werd meer en meer schuld
De marktwaarde
61
81
60
73
40
42
60
44
Roomgaarden en kweekerijen 822 89
Bosschen 6128 66
Waarom ’t aan den welwillenden lezer, die iets
weten wilis overgelatende kolommen zelf
op te tellenis ons een raadsel, te meer nog
daar de tabellen moeten dienen voor de statistiek
en het toch wel van belang zal wezen te weten,
hoeveel bunders iedere afdeeling aan grond be
slaat.
Wellicht wacht die optelling op de ingekomen
berichten van Ferwerderadeel en Smallingerland
even als zooveel, wat in ’t verslag foutief isop
verbetering.
Indien wij typographische uitvoering enz. be
oordeelden, zouden wij curieuse staaltjes aanha-
Tot proef slechts ééne
In hoofdstuk IX bl. 44 kolom 2 en 3 (waarom
aan de blz. niet, even als voorheen, een doorloo-
pend volgnommer gegeven zijn ondersteunden
en contribuanten verward.
Eene drukfout kan dal moeielijk zijn’t zal
dus eene schrijffout wezendie bij de correctie
niet is gezien, zooals een legio van fouten die in ’t
verslag voorkomen.
De opsteller of opstellers laten Gedeputeerde
Staten van tijd tot tijd zoowel nonsens als on
waarheid zeggen.
In een officieel verslag behoorde het waarlijk
anders te wezen.
Uit 34 begrafenisbussen zijn bijv, volgens ’t
verslag ondersteund 110.099 personen.
I 7 '6
Var- I
'Z-
volgtmet uitzondering van Ferwerderadeel en
Smallingerlandvan welke gemeenten geene op
gaven zijn ingekorinen. Volgens het Verslag is
de oorzaak daarvan, de moeielijkheid aan het op
maken- van die opgaaf verbonden, die met de
kadastrale leggers (lees liggers) moeten gelrok-
jken worden. Wij maken hierbij de opmerking,
dal die moeielijkheid in andere gemeenten niet
schijnt te beslaanterwjjl wanneer men
stof hééft,in casu die kadastrale liggers,de
verwerking er van zoo heel erg moeielijk niet
kan heeten. In ’t Verslag over ’71 werd van
beide gemeenten ’t zelfde gezegd, in dat van ’70,
69 enz. heette ’t evenzoo. Daar het maken van
deze nalezingen nog al zeer prozaïsch is, willen
wij met betrekking tot die moeielijkheid een
versje aanhalen uit onzen kindertijd, dal altijd
van toepassing zal blijven
«I k k a n n i e t” is een haatlijk woord
Dat men zoo vaak ontijdig hoort,
En, in des luiaards tragen mond,
Van d' ochtend- tot den avondstond.
Waar wil is, bestaat ook ’l kunnenwaar hij
niet is, komt «ik kan niet” aangehuppeld doch
zoo men moetdan houdt niet-kunnen en niet-
willen op.
Van 41 gemeenten is althans deverdeeling be-
Op T einde van 1754 bedroeg zij 34 mill, gul
den en in 1843 220’. Sedert dien datum tot
l’ 1852 toe is er nog 110 mill, bijgekomen.
De regeering achtte de renten te hoog en de
creteerde den 18 December van laatst genoemd
jaar eene reductie tot op 3
De houders protesteerden wel, doch natuurlijk
te vergeefs.
Wie geen genoegen nam met dat Ongehomolo-
geerd accoord, mocht toezien en kreeg niets.
1867 is de Portugesche
andel
74'/,
bijgemaakt tot 836 mill. toe.
er van was nog geen 24%.
In 1817 leende Rusland a 6% rente, tegen
eene koersuitgifte van 83’/3, in 1818 tegen 85,
in 1820 4 5% tegen. 72. Het ontving voor 40
millioen effecten, 29 millioen aan geld.
Zoo solied was het
Iets later bepaalde het do reëele waarde der
binnenl. schuld op V3 der nominale, en gaf daar
voor nieuwe effecten uit aan de houders der oude.
Het Staatsvermogen werd er voor als onder
pand aangewezen.
Hoe hoog Rusland zelf zijne soliditeit schatte,
kan hieruit blijken, dat het den uitvoer van edel
metaal en den invoer van binnenlandsche Staats
schuld verbood.
Desniettegenstaande heeten Ruslands fondsen
solied en leenen de kapitalisten er gaarne aan.
De Russische-schuld-geschiedenis is die van een
bankroetier-recidivist.
Dat de buitenlandsche Russische fondsen door
die bankroeten minder dan de binnenlandsche is, kan niemand zeggen.
zijn getroffen, doel niets ter zake; of, Zoowel iets, I Wel kent men het bedrag der Deferreds; ’t was
dan valt het verschil ten nadeele van Rusland 590’ gulden. De tegenwoordige marktwaarde er
uit. j
De huisgenooten te bedriegen wordt immers
voor erger gehouden dan ’t een vreemdeling te
doen
Zeer zeker volgens de oude manier van opvat
ting naar welke een vreemdeling vijand werd
genoemd.
Zoodra Frederik III van Denemarken met on
beperkte macht bekleed was geworden (1660),
verklaarde hij een deel der schuld voor verjaard.
Geschiedschrijvers geven hem den naam van 1
«de wijze”. i
In ’t jaar 1813 sloeg Denemarken een algeheel
staatsbankroet.
Nogtans leende men weder herhaaldelijk aan
dat Rijk.
De geschiedenis der Spaansche schuld te schrij
ven zou meer dan een menschen leeftijd vorderen.
Wij kunnen slechts hoofdpunten opnemen.
SNEEKER
OIJRANT
-■
1/}
-5
O)
-Q
s
o
M.
4i{L..<g8Es- i- W.n i
-■
