GEMEEXTF BN BET ARRONDISSEMENT SUNK.
W8- BN ADVERTENTIE-RLAD VOOR DE
ll
1873.
No. 85
WOENSDAG
22 OCTOBER.
)VER EFFECTEN.
>0.
"A
-
f
•J
■3
san.
IV.
•t
Oct.
8
'8
0,4
Landbouw en Veeteelt.
(V mol g.)
ADVEHTENTIËN van 1 lot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7% Cents. Alle brieven en stukken»
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
cl
Iers
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ4.65, buiten
de Stad franco f 1.90.
'z
's
'2
8
uwd
nge-
De
t en
aags
joed
ge-
do-
ordt
ïrijd
men
teld-
oudt
nak-
leer-
len
slig-
3,00
n bij
A Y's
>eger
Alleen de prins
hun schuld afbelaald,
xiikiii (O(
--
Nalezing op het Provinciaal verslag over
Sieilién
Hanover
Kleinere Staten
■Holland
Hessen Kassei
Duitschc Vorsten
Sardinië
Beijoren
Hesseu-Darmstad
Prins van Oranje
Bourbons
Bi unswijk
Denemarken
Baden
Marokko
gen, ’t zou cr slecht met de couponknippers heb
ben uitgezien.
Oen 5 Januari 1817 is de schuld officieel op.
gegeven nog een omvang te hebben van ruim
10090 millioen gulden.
was jamefyk door nieuwe ledningen oude
schuld afgelost, die nog zwaarder te dragen viel,
dan de nieuwewelke tegen den koers van om
streeks 70% was aangegaan.
Sedert heeft Engeland geen schuld moer ge
maaktbehalve in 1835 eene van 240 millioen
om de negerslaven vrij te koopen en in 1847
120 millioen voor den hongersnood in Ierland.
Overigens heeft het sedert 1815 steeds schuld
gedelgd en de rente verminderd door inkoop van
schuldbrieven, meer rentende dan 3%, in plaats
van welke het nieuwe 3% a pari wist te plaat
sen. fiaarneven ging vrijwillige conversie door
de houders van Staatspapieren.
De Engelsche schuld kan als soliede worden
beschouwd.
De leeningen zijn allo binnenlandsche en van
Engelsche effecten zijn er buiten *t Rijk zelf heel
weinige te vinden.
Beursartikel zijn ze in ’t buitenland niet de
koers is te hoog en de renten zijn te laag; want
gemiddeld geven ze nog geen 3%.
%V<dkp qflóclnn wvaaKedc ..zy», Jwystdc
I aan.
Iet zijn alle, die beneden pari staan of meer
te afwerpen dan de gewone.
Welke Staten insoliede zijn, bljjkt uit de loe-
gen zelve, die ze sluiten.
Daarover behoeven wy voor ons doel niet meer
zeggen.
De vraag is, welke Staten z'yn soliede en bij-
/olg welke effecten
Men is gewoon Engeland en Nederland in do
ste plaats, ot wel met uitsluiting van alle an-
re Staten, soliede te noemen.
De Engelsche schuld is groot; ongeveer be-
aagt zij tien duizend millioen gulden maar
oot-Brittanje heeft vele ressources, terwijl nij-
rheid en handel daar zeer groot zijn, ontzag-
ne voordeelen opleveren en bijgevolg de be-
stingen er ruimer vloeien.
»Onze revolutie heeft de staatsschuld niet in ’t
ven geroepen; haar oorsprong is ouder dan de
schiedeniswat de revolutie heeft ingevoerd, is
gewoonte om de schuld eerlijk te betalen”
f gt Macaulay; en daarin heeft hij volkomen ge.
I |k.
Ten tijde der laatste Engelsche omwenteling
1689, had Engeland eene schuld van 7’971,156
I ilden, rentende 478,260 gulden of 6%.
Willem lil vergrootte haar tot 488’774,268 en
n gemakkelijk schuld te maken, zonder loesl^m-
ing van ’t Parlement richtte hij in 1694 de
mk op.
Koningin Anna vermeerderde de schuldenlast
ip 453’007,932 gulden.
Toen George II in 1727 aan de regecring
jtwain vond 'h(f eeric “schufd van 62.To6,8uti*
gulden.
Negentien jaren later werd do rente van eeni-
ge fondsen verminderd en op 3% gebracht, ter
wijl er schulden waren, die ruim het dubbele
er van afwierpenja zelfs genoot de Bank ge
woonlijk 8% voor hare leeningen.
In 1751 werden alle schulden tol eene gemaakt,
en kregen daarom den naam van consols.
Later weiden nieuwe leeningen gesloten, tegen
4 en 5%.
Toen de oorlog met Amerika uitbarstte, had
Engeland eene schuld van 1455’215.916 gulden
toen de vrede gesloten werd, in 1784, bedroeg
rij 2’998,219,536.
Van tijd tol tijd heeft Engeland afgelost, doch
slechts weinig in vergelijking met hel geheel.
Van 1784 tot 1793 bedroeg de aflossing ruim
128 milk; doch de Fransche revolutie en de oor
logen met Napoleon hebben de schuldenmassa lot
eene verbazende hoogte gebracht.
Van 1793 tot 1816 is de schuld vergroot
mei 10,551,479,269 gd., waarvoor de Slaat slechts
7’017,494,684 ontvangen heeft.
Engeland was in die dagen niet soliede, en
had Napoleon Brittanje ten onder kunnen bren-
Er bestaat geen infamer spel dan dat aan de
beurs gedreven wordt: hol speculeren op verschil
in koers.
Hel moge heeten premie trekken ofresconlre,
’t i* xorschillig, hel is spel in ’t groot, want vr~
koop en
den, dat de koers zal dalen ot rijzen (d la baisse
a la hausse), en waarmede allerlei praktijken van
schurkachtigen aard gepaard gaan. I Zweden
Er is een lijd geweest, dat eenige ingezetenen 2.0S!'.e“rij,<
van Noord-Holland cr waren nog geen tele
grafen stelselmatig de Londensche of Am-
sterdamsche beurs drukten of opjoegen.
Zij verloren zoo’n dag dan wel iets, maar na
men het den volgenden veertig- en zestigvoud
terug. Door de telegraaf is die Schwindel ten
minsten onmogelijk gemaakt.
Dat er zoo iets plaats moest hebben, wist men,
doch hoe het ging of wie het deden, wist men
niet.
Hun gemeenschappelijk kapitaal, waarmede ze
speelden, bedroeg omstreeks 3 millioen gulden.
De Amsterdamsche beurs richtte zich toen bijna
geheel naar de Londensche.
Kwamen de koersen van daar lager af, dan
begon Amsterdam laag, en deed onze vereeniging
inkoopen, om ze, zoodra ze de beurs hadden op
gejaagd, te verkoopen.
Wel is waar, is het beurspel bij art. 419, 421
en 422 van het wetboek van strafrecht strafbaar
gesteld, doch het bewijs te leveren dat er gespeeld
is, is zoo goed als onmogelijk en, wat meer is,
juist die artikelen hebben voor het spel een vorm
doen uitdenken, die de grootste schelmerij straf
feloos maakt.
Dat het beursspel bijna alleen gespeeld wordt
ten aanzien van insoliede fondsen, zal de lezer
reeds hieruit begrepen hebben, dat de koers er
van zoo varieert,wat met soliede niet geval is.
Maar hoe komen er jooyele insoliede cffec(^nrip
do V reld, en hoe kunnen ze aan de beurs ge
duld worden
Bankiers, kassiers, commissionairs en dergelij*
ke, zijn happig op de beloofde premie, die ze
voor hel plaatsen van aandeelen genieten.
Dus alles wordt in het werk gesteld om de
leening lekker te maken.
Brochures worden geschreven door filanthropen
over ’t voordeel der nieuwe leening aan veile
couranten worden hoofdartikels besteld; beurs-
kenms-specialiteiten worden belast met ingezonden
artikelen, en advertentiën van ongenoemden oe
fenen ook grooten invloed uit.
Het terrein bewerkt zijnde, trekt men op de
beurzen der domme, goedgeloovige geldbezitters af,
en plaatst zoodoende de leening.
Soms zijn de eerste nemers 't zelf, die de goé
gemeente beet hebben. gemiddeld;. de opbrengst
Zij leenen bijv, tegen den koers van 80%; do
zooeven genoemde manoevres worden uitgevoerd;
’t effect is aan ’t rijzen gebracht, en wordt dan
langzamerhand aan de markt gebracht en de
slag is geslagen; de vinken zijn onder het net.
Zoodra een effect wordt aangeprezen of zwart
gemaaktdat dan niemand, die wijs is, ’l koope
of verkoope, want men legt het op zijne beurs
NT.
z I
Aardappelen leverden een buitengewoon voor-
deelig gewas op, niettegenstaande in de kleistre
ken hier en daar '/3 van de productie verloren
ging door de ziekte.
Zij zijn verbouwd geworden op 11,763 58 heel,
of 2,159.10 meer dan gemiddeld. De opbrengst
was 1’895.338 heet, of 161 per heel., dit is 14 6
meer dan gemiddeld.
Winlerkoolzaad werd meer verbouwd dan in
jaren oa Wet- op. 2226.28 neet, mgen
1566,37 in 71 en toch bleef het getal beneden
gemiddelde sedert ’63, ten gevolge daarvan dat
in dat jaar de bouw op ruim 4378 heet, geschied
de. De opbrengst was per hectare 27.1 hecloL
of 3 boven ’t gemiddelde.
Zomerkoolzaad is geteeld op 119,05 heet., dit
is op 64 minder dan gemiddeld de opbrengst
was 20.3, gemiddeld 20.1,
Kanariezaad is verbouwd op 225.13 heet, of
op 310 minder dan gemiddeld; de opbrengst was
24,8 heet, of 0,8 boven ’t gewone.
Het verbouwen van cichorei dat in ’71 aanzien
lijk minder was dan m ’70 is in ’72 weer toe
genomen. De betrekkelijke opbrengst was
grooter en de oogst er van in alle opzichten zeer
gunstig.
De prijs van 1000 kilo natte wortelen verschil
de van f 18 in Ferwerderadeel tot ƒ36 in Oost-
dongeradeel. De wortel is verbouwd geworden
op 1696.47 hectare, dit is op 319.81 meer dan
t was 20.900 kilo per
heel, of 1460 moer dan gemiddeld.
Er waren op ’t Bildt 10 droogerste Leeu
warden 2 fabrieken; in Leeawarderadeel 7 droog
Barradee) 1 fabriek en 10 droog. Dokkum 3
droog.; Westdongeradee) 17; Ferwerderadeel 28
Franeker 1; Menaldumadeel 1 fabriek en 3 droog.;
Danlumadeel 2 fahr. en 19 droog.; Smaiiingerland
1 droog Tietjerksteradeel 1 fabriek en 5 droog
te zamen 7 fabrieken, waaronder 4 stoomfabrie
ken en 104 droog,
De Nederlandschc Staatsschuld wordt voor so-
lied gehouden en sedert ’45 is zij dal ook, doch
eene andere vraag is deze: zal het zoo blijven
Ons belastingstelsel is verrot, de sociale toe
stand is op den duur onhoudbaar, de koloniën
verkeeren in precaircn toestand, met de binnen
landsche regeering ziet het er treurig uit.
Orn kort te gaan indien de kamer blijft ge
lijk zij is, indien in de O. I. bezittingen wordt
huis gehouden zoo als tot nog toe, indien onbe
kwaamheid en middelmatigheid met gezag be
kleed blijft en den boventoon blyvenyoeren, dan
is de'soliditeit "van onze Staatsschuld vrij dubieus.
In 1844 stónden wij op de grens van een
Staatsbankroet. De Engelsche bladen uit die da
gen spraken over Nederland niet anders dan in
verband met insolventie.
De vrijwillige leening heeft in dien toestand
groote verbetering gebracht.
Wij zijn sedert 1845, ofwil men liever van
af die leening rekenensedert hel jaar ’44 fi-
nantiëel veel vooruitgegaan; doch alleen in cijfers,
of bijna alleen.
In het wezen der zaak is daarna weinig ver
anderd, verbeterd nog minder.
Innerlijke bewijzen voor soliditeit zijn niet voor
handen.
Uiterlijke van het tegendeel wei.
De 2'/a% stonden omstreeks 1830 op 65
en toen was de gewone rentestandaard hooger
dan thans.
Zij gaven toen dus ruim 3%%.
Tegenwoordig zijn ze te koop voor hoogstens
58, en leveren alzoo ruim 4% op.
Ah koopwaar zijn ze dus afgeslagen in prijs,
en dat bewijst, dat men ze minder vertrouwt dan
toen.
Echter slaan ze boven pari en dat is reeds veel.
Dat liooge cijfer is 0.
sidien die Engeland gaf
aan diens- vijanden. 1
1 IxHSlPH-d
rschillig, het is spel in ’l groot, want van }ecn:
verkoop is geen sprake, ’t isloutefr wen- Vortugaï
Duilschland
Pruisen
a. te wijten nan de sub
om Napoleon te bestrijden of
Als aan
9’613,434 p. st.
^533,355
7’936,606
5’669,885
5’248,773
4’845,571
4’211,111
2734,415
2*480,107
1733,528
1’529,765
1'273.107
700.000
592.000
501.017
263 581
220.000
200,000
125,086
121,917
26.990
16,371
63711,524 p. st. of 764*538,288 g;
van Oranje en de Bourbons hebben
