m
GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEEK.
NIEIWS- EN ADVERTENTIE-BLAD VOOR DE
N.
L
1873
No. 90.
AC II T-E N-T W I N TIGS T E J
8 NOVEMBER.
ZATERDAG
lllramontanisme contra
V r ij m e t s e 1 a r ij.
A f k o n d i
VERGADERING
van den Genicente-raad van Sneek,
ox> Maandag den 10 Nov. 187 3,
’s voormiddags 10 uur.
i.
i.
i
ulo.
t3,00
'0/a
en V o 1-
ge-
ten
lem
loor
of
jlen
laar
I 50,
igste
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad/1.65, buiten
de Stad franco /1.90.
er
O
710
eren,
ƒ84,
Var-
7-
VA-
slijk
aald
is
iian-
over
mco
sche
t 85
mco
Vov.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7’/2 Cents. Alle brieven en stukken,
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
>'A
>4
van
SNEEK doen te weten, dat, door den Raad dier
Gemeente in zijne vergadering van den 25sten
October 1873, no. 4, is vastgesteld de volgende
Verordening
Uil-
geweest, die den beroemden munster aldaar tot
stand brachten.
In welke eeuw evenwel de vrijmetselarij ont
staan is kan niemand zeggen, daar de oudste
oirkonde van ’tjaar 1459 is, doch dat zij toen
reeds lang moet bestaan hebben, is duidelijk uit
het Regensburger stuk te zien.
Vrij algemeen wordt Maagdenburg of Keulen
genoemd als de plaats, waaruit de broederschap
is voortgekomen en daarbij Albertus Magnus
(graaf van Bolstüdt) als de uitvinder der zinne
beeldige taal en vormen, welke zij bezigt, aan
genomen.
Doch toen, en later nog, had zij eene gansch
andere beleekenis dan thans, daar zij inderdaad
zich met steenbouwen bezig hield.
In de 16e eeuw begint de broederschap te
vervallen en in eene zedelijke vrijmetselarij over
te gaan, wat zij in de daarop volgende 17e dan
ook zoo goed als uitsluitend reeds is.
Symbolen en taal bleven behouden.
Zooals genoeg bekend is, houden de vrijmet
selaars er eene soort van cant-taal op na.3)
Aan de nieuwe richting van het wezen der
vrijmetselarij hebben de Engelsche Locke, Holbes,
Shaftesbury, Collins en Toland veel toegebracht.
De wijsbegeerte was geheel bespiegelend ge-'
worden, van allen kerkdwang vrij, en in verband
gebracht met eene op de rede steunende zede-
leer.
Geen wonder dus dal de paus haar verdoemde.
Wat in 1717 in Engeland geschied was, kwam
4 jaren later in Frankrijk tot stand.
De eerste Fransche loge dezer vrijmetselaars
werd in 1723 te Parijs opgericht, in ’28 was er
reeds eene te Madrid, in ’30 in Bengalen, in ’31
in Ierland en in ’38 te Hamburg.
De eerste Nederlandsche loge is de Haagsche,
V Union royale, opgericht in 1749 door Vincent
de la Chapelle.
Daaruit zijn spoedig 13 loges ontsproten, welke
den 27 December 1756 zich vereenigd hebben
tot eene Nationale loge der Vereenigde Nederlan
den, met baron van Aerssen Beheren tot Hoger-
heide als grootmeester.
Evenwel bleef zij tot 1770 van de Engelsche
moeder-loge afhankelijk en werd eerst in dat
jaar zelfstandig verklaard.
3). Op blz. 69 van Multatuj.i’s IV Bundel Idcën
(V orstenschool) komt dat woord voor, dat ee-
nige opheldering behoeft.
De Sehotsche prediker Andbeas Cant vereeuwigde
zijn naam door een taal uit te vinden, die alleen voor
zijne aanhangers verstaanbaar was.
Sedert wordt élke soort van jargon cant genoemd
en favourite cant words beteekent: toover-
woorden, en h o c u s-p o e u s-p a s.
Leest men de Jezuïten-organen dan komt al
het kwaad van de vrijmetselaars.
Is het weer ongunstig, dan hebben de magons
’t gedaan; is de oogst mislukt, ’t is de schuld der
magons; epidemiën zijn verwekt door de matrons;
aardbevingen, branden, droogte, stormen schip
breuk, 't is allemaal aan de magons te wijten.
Spanje, de magons; Rome, de magons; de com
mune, de magons; de cholera, de magons; de aard
appelziekte, de magons Atchin de magons
neen, want dan waren de pauselijke Zouaven
er zeker heen gegaan, om ze uit te roeien. At
chin dus niet.
Het ongeloof, de magons; nu ja, daarvan is wel
iels waar; alhoewel toch de magonnerie geen ge
loof uitsluit, ja integendeel aankweekten geen
volslrpkl-ongeloovige tot lid wordt aangenomen.
Van godsdienst is de loge niet vrij.
Velen onder de vrijmetselaars beweren dal
de broederschap begint met Salomo’s tempelbouw.
Anderen maken haar nog ouder en voeren ’t
volgende aan
De beide zonen Lamegiis waren de beginselen
aller wetenschap.
Jabal vond de meetkunst uit.
Tubal-Kaïn de smeedkunst.
Zij schreven de beginselen op twee slcenen
zuilen, opdat ze door den zondvloed niet zouden
verloren gaan.
Hermes vond eene der zuilen en leerde den
inhoud er vandaan anderen kennen.
Bij den Babylonischen torenbouw werd er ge
bruik van gemaakt.
Nimrod zelfs was een metselaar.
Abraham en Sara, in Egypte gekomen, leerden
aan de bevolking van dat land de zeven vrije
wetenschappen. Een hunner scholieren was Eu-
clides, hij werd meester der wetenschappen.
Door dezen zou de instelling geordend zijn
en vervolgens door David bevestigd.
Inlusschen is de instelling ontwijfelbaar van
christelyken oorsprong.
Vóór ’tjaar 1440 droegen de vrijmetselaars
den naam van St.-Jansbroedersen nog zijn de
beide Sint-Jansdagen de groole feestdagen der
vrijmetselaars.
Deze feiten doen al dien beuzelpraat over tem-
pelbouw^en mythische personen te niet.
De eersten, die zich zelf vrije metselaars ge
noemd hebben, zijn de Straatsburger bouwlieden
en reiken elkander de hand om het gemeenschap
pelijk doeldomheid en armoede, te bereiken.
Van zijn standpunt uit heeft een »geachl” lid
der Tweede Kamer het zeer goed uitgedrukt, toen
hij geen welvaart voor den geringen man wen-
schelijk achtte omdat hij daardoor ongeloovig
werd en niet daarheen kon geleid wordenwaar
men hem wilde gebracht hebben.
Lang vóór deze speciale geachtheid verdedigde
eene geachte specialiteit (ook op letterkundig ge
bied) de stelling, dat armoede leidt tot dapper
heid en dat daarom het pauperisme nuttig was
voor de onafhankelijkheid en handhaving van den
Even als die vruchten waaraan wespen en
wormen knagen, doorgaans de beste zijn even
zoo heeft elke instelling, waar tegen zich de zwar
te internationale kant, een vermoeden voor zich
van goed en nuttig te zijn.
Al toch wat vooruitgangbeschavingverlich
ting bevordert; al wat bedoelt den mensch mensch 1 Staat,
te doen zijnd. i, een vrij denkend en werkend
wezen; al wat medewerkt aan-'de verbetering van
den mensch om hem tot zijne bestemming te bren
gen, ja al wat waarlijk menschelijk is, wordt door
de zwarte internationale en hare stiefzusters
uit Genève of Dordt, gehaat, vervolgd, gelasterd.
Geen wonder voorwaar 1
De duisternis is onvereenigbaar met het licht
water en vuur verstaan elkander met; jezuïtisme,
het kome uil Rome of uit Genève of uil Dord
recht, duldt geen humanisme.
Al wat den mensch tot mensch doet zijn, of
hem versiert, is den duisterlingen van concilie of
synode een gruwel.
Onderwijs, welvaart, geestesbeschaving, vrij
heid, zijn hun als eene nachtmerrie en de vrij
metselarij vereenigt, volgens hunne opvatting, het
streven naar dal viertal in zich tot een beginsel.
Vooral wiskundige en natuurkundige kennis
de grond-waarheid 2 maal 4, is zoowel den
strijder voor Rome als voor Genève of Dordt een
doorn in het oog, en den despoot een walg.
Zeer te recht zeide voor ongeveer eene halve
eeuw de wijsgeer vorst Puekler Muskau. a)
»De mathematische kennis verdrijft het zekerst
alle wanbegrippen cn onverstand, als onverstaan
bare philosophie, alle mystiek en ander leelijk tuig.”
En verder
»Ik heb ook nog nooit een dweepziek gods-
diensl-ijveraar onder de wis- of natuurkundigen
aangetroffen, en nog nooit een ijverig absolutist
die geen vijand was van de natuurkundige we
tenschappen.”
De oorzaak hiervan is vrij eenvoudig het be
spieden der natuur dwingt tot denken; denken en
stom-gelooven kunnen niet samengaanevenmin
als het eerste met blind gehoorzamen.
Jezuïtisme en despotisme weten dat zeer goed
Wij maken hier de opmerking, dat noch de R,
Kath., noch de Hervormde kerkleer de vrijmetselarij ver
biedt. Wij hebben een R. K. pastoor gekend, die voor
zittend meester in de loge was bij is voor een paar
jaar overleden en in onze provincie bijv, zijn vele
predikanten vrijmetselaars.
Daarenboven is de tegenwoordige paus zelf lid der
broederschap. En al vervolgt bij haar nog zoo v r ij-
metselaar blijft hij altijdgeen water van de zee
wasclit hem dat af.
Hij kan evenmin die hoedanigheid afwasschen als het
feit, dat hij geboren is, ongedaan maken.
Jan Mabie Mastaï Éebetti is vrijmetselaar, hoewel
van lagen rang.
Het „1 i c h t” heeft bij „gez ie n”; wij meenen te
Bologna, althans ergens in Italië,
2). In zijn Boek voor V o r s t e n
ken, blz. 1U0.
De Gemeenteraad van Sneek
Overwegende dat de in de gemeente geldende
bepalingenomtrent het bewaren en verkoopen
van wmrweik en buskruitbelmoren te worden
gewijafu*;
Gelet op de artt. 22 cn 23 der Wet van 26
Januari 1815 (Staatsblad no. 7), en art, 2 der
Wet van 9 Juli 1855 (Staatsblad no. 68);
Besluit
de bestaande artt. 184 lot en met art. 188 der
Algemeene Polilie-Verordening in te trekken, en
de volgende nieuwe artikelen voor die Verorde
ning vast te stellen
Art. 184. Het verkoopen van vuurwerk, bus
kruit of schietkatoen is verboden, behalve uit de
huizen, welke daartoe bij schiiftelijke vergunning
van Burgemeester en Wethouders zijn toegelaten.
Art. 185. Geen buskruit, vuurwerk of schiet
katoen mag worden verkocht of geborgen in win
kels of bergplaatsen, van haardsteden of verwar
mingstoestellen voorzien.
Art. 186. Op zolders en pakhuizen, waar zich
buskruit, vuurwerk of schietkatoen bevindt, mag
geen vuur, licht, lucifer of strijkzwam voorhanden
zijn, en geen tabak worden gerookt.
Art. 187. Vuurwerkers en kooplieden of win
keliers in buskruit of vuurwerk mogen niet meer
dan vijf-en-twintig kilogrammen in huis, en niet
meer dan drie kilogrammen in hunne winkels
of benedenhuizen voorhanden hebben.
Het meerdere dan drie kilogrammen moet wor
den geborgen op afgesloten plaatsen op zolders
en pakhuizen, en wel bezorgd onder haren klee-
den.
Het moet worden bewaard in goed gesloten
koperen of blikken bussen of in flesschen, zicht
baar voorzien van het woord «buskruit”, en bij
het overbrengen naar den winkel zich in die
voorwerpen bevinden.
Art. 188. Het is verboden vuurwerk te ver
vaardigen na zons-ondergang of voor zons-opgang.
Gedaan te Sneek in de openbare zitting van
25 October 1873, no. 4.
(get.) J. ten GATE, Voorzitter,
H. FENNEMA Secretaris,
Zijnde deze Verordening aan de Gedeputeerde
Staten van Friesland, volgens hun bericht van den
31sten October 1873, no. 5, in afschrift mede
gedeeld.
En is hiervan afkondiging geschied waar het
behoort, den 8 November 1873.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
T. VAN DER WEERDT, L. B.
De Secretaris, 11. FENNEMA.
PUNTEN TER. BEHANDELING,
1. Notulen.
2. Mededeeling van goedgekeurd raadsbeslui
ten, rapporten er. ingekomen stukken.
3. Adressen van Jan Nauta en J, Boersma
Dzn. om een plekje grond aan de Neltjeshaven
in de kleine Kerkstraat.
4. Adres van C. 11. Visser, om grond op
grondrente voor bet bouwen van een huislim-
merschuur enz. naast de de Hoogere Burger
school.
5. Idem van J. II. Sanders, ora de bank van
ieening over het jaar 1874 weder uit de hand
te pachten.
6. Idem van S. van der Wielenom ont
slag als Hulponderwijzer in de Jongenscbool.
7. Idem van Mej. Wed. W, T. Stam, om
i n g.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
De lezer bemerkt het, men behoeft geen lid
‘der Jezuïlenorde te zijn, om Jezuït te w.ezen.
jt A N G.
SNEEKER CO I IRAN
”4
*4
'4
i/
/8
BESLUIT TOT WIJZIGING DER ARTT. 184 TOT
EN MET 188 DER ALGEMEENE POLITIE
VERORDENING TE SNEEK.
8
