NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR DE
GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEEK.
No. 1.
ZATERDAG
I
De aanvallen op het open
baar lager onderwijs.
en
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, builen
de Stad franco ƒ1.90.
Hel bestuur der vrijmetselaarsloge te Rotter
dam heeft aan een Duitschen beeldhouwer opge
dragen, voor haar zaal een borstbeeld van den
heer E. Douwes Dekker te boetseeren.
van
an-
toonecl ver-
Een vereeniging tot invoering der lijkenver-
branding in Nederland is thans te ’s llago tot
stand gekomen Tol voorloopig bestuur, belast
met het ontwerpen der statutenwaarvoor de
grondslagen zijn vastgesteld, zijn benoemd de le
den van hel comilió van oproepingde heeren
M. F. A. G. Campbell, dr. L. J. Egeling die
De onderwys^quaestie is geen quaestie zij is
eene leus om aanslagen te bedekken-
Zjj is het schild, waarachter een doodend zwaard
schuilt; zij is een bedekte mat-zet op het schaak
bord.
Daarom is de genoemde quaestie gevaarlijk
ware zij eene serieuse, dan zou zij spoedig door
het gezond verstand kunnen worden opgelost.
De Beijersche ultramontaan dr. Jörg sprak
van
eene
de
Wegens volslagen gebrek aan hulppersoneel is,
met toestemming van gedeputeerde staten en den
schoolopziener van het eerste district in Drenthe,
aan het hoofd der school te Taarloo geplaatst.
een kweekeling,
Rij de aanvallen, die, zoowel openlijk als be
dekt, van verschillende punten uit het vijandelijk
kamp tegen het openbaar onderwijs in Nederland
gericht worden, is T de plicht van ieder, wien de
toekomst der natie ter harte gaat, pal te staan op
zijn post, om die aanvallen krachtdadig af te
slaan.
Het is duidelijk genoeg, dat de tegenstanders
van neutraal onderwijs (ik bedoel de leiders en
aanstokers der beweging) een gansch ander doel
hebben, dan het onderwijs.
Het onderwijs is hun slechts middel om tot het
doel te geraken heerschappij over alles én allen
in alles.
Gelukt hun de toeleg geheel, dan zijn zij de
adel en de geestelijkheid der middeleeuwen.
Spoedig zal er dan censuur en geloofsdwang
worden ingevoerd, gevolgd door gevangenzetting,
uitbanning en verbeurdverklaring van goederen;
vooral dezeals de hun meest voordeelige.
De beide lijnrecht tegenover elkander staande
richtingen, die elkander toch zoo nauw verwant zjjn,
en nu gemeenschappelijke zaak maken omdat zjj
hetzelfde bedoelen, zullen na behaalden triomf
elkander den buil betwisten en, om dezen te be-
meesteren burger tegen burger, ouders tegen
kinderen, echtgenooten tegen elkander ophitsen,
kortom de burgeroorlog is daar.
Gelukkig echter, dat zij nooit volledig in hun
toeleg zullen slagen, en dat dushoe gaarne zij
’t ook willen, terugkeer tot de middeleeuwen eene
onmogelijkheid is.
De kern der natie is daartoe te ontwikkeld
terwjjl in de onderste lagen der maatschappij
een zeer groot aantal wakkere mannen van groot
gezond verstand gevonden worden, die zeer goed
Inzien, wat er gedaan moet worden, en welke het
doel is van hen, die nu met den vierden stand
cuquetteren om is de overwinning behaald
dezen met reuzenarm in de duisternis van onwe-
tenheid, in den poel van onderdrukking neer te
slingeren.
de vergadering leidde mr. P. Lindo, J. Rut
gers, W. C. A. Staring en J. E. de Vlij, alsme
de dr. A. G. Oudenaans, na herstemming met
mr. S. van Houten. Hel aantal oprichters be
draagt 900; zoodra hel ledental 1000 is, zal een
vergadering gehouden worden tot het vaststellen
der door het voorloopig bestuur te ontwerpen
xUa vóór hnl houden der vergadering
loegetredenen zullen over 187-i /Tl.bU
over 1875 zal de contributie 1.50 bedragen en
mocht in 1875 hel getal leden niet tot 1000 ge
klommen zijn is dezelfde contributie ook voor
1876 'vastgesteld. De oprichtingskosten komen
ten laste der vereeniging en het voorloopig be
stuur is gemachtigd lot aan de eerste algemeene
vergadering de in ’t belang der zaak noodige uit
gaven te doen. Het doel der vereeniging blijkt
uit de volgende drie punten der bovenbedoelde
grondslagen. 1°. Men zal aandringen bij de wet
gevende macht op een wijziging van de wet op
het begraven, zoodal ook het verbranden van lij
ken worde toegelaten. 2°.- Men zal trachten jui
ste begrippen te verspreiden omtrent het begra
ven en verbranden van lijken. 3°. Men zal trach
ten, zoodra de wet de vrijheid geeft om de lijken
te verbranden, kapitaal bijeen te krijgen voor de
oprichting van lijkovens.
De Vereenigingon moeten,
durende voldoenden tjjd
vormd te hebben, de hulp van net kapitaal van
anderen inroepen onder hypothecair verband der
woningen en solidaire aansprakelijkheid der leden
en met jaa'lijksche aflossing. Hel. doel der Ver
eenigingen moet zijn aan hare leden goede wo
ningen te verschaffen hetzij dat de leden per
soonlijk eigenaars der woningen worden hetzij
dat de woningen hel eigendom blijven der Ver
eeniging.
Nog werd aangenomen de volgende motie
»De vergadering betuigt hare ingenomenheid met
Op de beide Kerstdagen werd te Amsterdam
gehouden de algemeene Jaarlijksche vergadering
van het «Nederlandsch Algemeen Werkliedenver
bond en het Coöperatief congres.”
In de algemeene vergadering werd o. a. beslo
ten, dal het Verbond niet zal oprichten een orgaan
en dat geen pondspondsgewijze bijdrage tol in
standhouding van vakverèenigingen zal worden
verleend.
Op het Coöperatief congres werd besloten op
te richten eene «Vereeniging tot bevordering der
coöperatie in Nederland.”
Het congres sprak de wenschelijkhcid uit tot
oprichting van coöperatieve bouwvereenigingen.
na door stortingen ge-
een eigen kapitaal ge-
van liet kapitaal
de belofte van den Minister van Justitie aan de
Staten Generaal, dat weldra eene wettelijke rege
ling der coöperatieve vereenigingen aan hun oor
deel zal worden onderworpen. Zij verklaart hoo-
ge waarde te hechten aan het spoedig tot stand
komen dezer wet, welke naar haar gevoelen de
hoofdelijke aansprakelijkheid vau.de leden der
coöperatieve vereenigingen behoort te huldigen."
Daar tot nu de onuitvoerbaarheid werd er
kend van het stichten van een centraal-magazijn
voor winkelvereenigingenwerd de commissie
uilgenoodigd middelen te beramen om de winkel
vereenigingen van het zoo goedkoop mogelijk
doen van hare inkoopen in gemeenschap met
elkander te brengen.
De vooruitgang van het coöperatieve beginsel
in Nederland wordt geconstateerd.
In eene volgende vergadering van het Werk
lieden-Verbond werd besloten dat het bestuur
zich wenden zal tot de Regeering, met verzoek
dat zij hel middelbaar onderwijs toegankelijk ma
ke voor werkmanszonen en dat bij de afdeelingen
worde aangedrongen op het vormen van een
fonds, waaruit die afdeelingen zelve het verschal
fen van m. onderw. aan werkmanszonen kunnen
bevorderen. Tevens besloot de vergadering dat
elke afdeeling van het Verbond worde een bu
reau voor informatie ten gerieve van leden die
elders werk zoeken of wien elders werk Wordt
aangeboden. Verder werd nog besloten dal het
centraal-bestuur zijn aandacht zal wijden aan hot
vraagstuk van het gebruiken der bevolking van
de gevangenissen ter ontginning van woeste gron
den on werd aangenomen een motie: de besturen
der afdeelingen en afgevaardigden nemen aan
alles aan te wenden om het gebruik van sterken
drank in hunne omgeving te beperken.
Nog werd een motie, tol het uitsproken der
wenschelykheid van een wetboek op den arbeid
van den Staat, verworpen en kwamen het Lier-
nur-rtelsel en de loonsverhooging zonder eigenlyk
bepaald resultaat ter sprake. Een fonds tot on
dersteuning van weduwen en behoeftige werklie
den werd door de vergadering wenschelijk. geacht.
,.t
Voor oplossing langs dezen weg deinzen de te
genstanders terug; wel wetende, dat zij dan zeer
spoedig in al hunne naaktheid ten toon zouden slaan.
Ik spreek hier niet van de menigte die ver
blind is, maar alleen van hen, die haar geblind
doekt hebben ten einde haar te kunnen leiden
en misleiden naar hartelust.
Den bedrogenen is het kwaad,van ’t bedrog niet
toerekenbaar; de bedriegers en dezen alléén zijn
aansprakelijk.
De school-agitatie is evenzeer op leugen gegrond
als die andere in April ’53.
De bisschops-quaestie was evenmin eene quaes
tie als de school-quaestie er eene is.
Toen de Aprilbewegers hun doel bereikt had
den en hel liberaal ministerie viel keurden de
reactionaire opvolgers niet alleen de benoeming
der bisschoppen goed, maar bezoldigde hen boven
dien hetgeen uit de grondwet volstrekt niet
volgde.
De aanslag der Aprilbewegers gelukte echter
slechts ten deele, want de hoofden der conspira
tie bereikten hun verborgen doel niet. Wel zijn
ze benederlandscheleeuwd.
Een ministerie van Landbouw en Nijverheid
en een dito van onderwijs werden niet opgericht.
Het opgelreden2) ministerie durfde niethet.
moest in liet zog der liberale richting varen, om
niet hals over kop over boord te slaan.
Enkelen der hevigste bewegers hebben zich
kant gemaakt ot zijn krankzinnig geworden
deren hebben zich van het politiek
wjjderd, tegelijk bespot en veracht.
De leus was antipapistisch, episcophotisch
’tdoel wast machtsverkrijging door onderdrukking
van godsdienstvrijheid en gelijkheid voor de Wet.
a) Bestaande uit: v. Hall, buiten l.Donker
Curtius, just.; v. Reenen, binncnl.; Enslie, mar.;
v. Doorn fin. en Herv. eeredienstForstner
oorl.; Paiiud, kol. en Ligiitenvelt, R. K. eered.
Te Maastricht circuleert een adres aan den
minister van Binnenlandsche Zaken, dal reeds voor
zien is van een aantal handteekeningen van niet
Katholieke ingezetenen allen ouders of voogden
van kinderen die op de Rjjks-lagere school gaan,
waarbij adressanten zich beklagen over de vele
vacautiedagenwelke op die Rijksinstelling in
strijd met de bestaande bepalingen, worden ge
geven. Zoo bijv, zijn als onwettige vacanliedagen
opgenoemd Drie Koningen, St. Servaardag, St.
Petrus en Paulus, Maria Hemelvaart, St Barbara
en meer anderen. Adressanten uiten den wensch,
dat de min. de noodige maatregelen moge ne
men, opdat dergelijke wetsovertredingen er niet
plaats grijpen.
en Dordt
S N E E K 2 Januari.
Een korten heilgroel aan al onze lezers bij
den aan vang van den nieuwen jaarkring:
Het jaar 1875 zij een gezegend jaar voor de
menschheid I
Het brenge meer en meer verbroedering tus-
schon volkeren en volkeren het geve nieuwen
wasdom aan het vrijheidszaad dat in bloedi
ge voren uitgestroóidallengs moor welig begint
te ontkiemen tot een nieuw leven, en het kweeke
meer en meer aan hel ware humaniteitsbegin-
seldal gelukkig 1 ouder is dan onze
christelijke jaartelling.
Het jaar 1875 zij voorts een gezegend jaar
voor ons vaderland, voor onze provincie en ge
meente.
Dat men steeds bereid zij offers te brengen
ter bevordering van het algemeen welzijn, en on
derling met nieuwen moed samenwerke tot ver.
edeling en volmaking.
Ook wij wenschen daaraan op nieuw onze bes
te krachten te wijden, nu ons blad zijn dertigste
jaargang is ingetreden.
Wij bevelen ons op nieuw met vertrouwen aan
bij hen, die ons streven op prijs stellen, en daar
van door hunne medewerking/reeds bij herhaling
blijk gaven.
Gedurende 't afgeloopen jaar is aan de Stads
waag alhier gewogen boter 38962,4, 4346/8 en
1036490 kilo kaas. Hel getal kazen bedroeg 61732.
De laagste aanvoer van boter was 17 Feb. 182,4
118/8; van kaas 7 April 310 kilo. De laagste
prijs der boter was 26 Mei ƒ44,50van kaas
(kantor) 10 November 24.00; (nagel) ƒ24.00,
De hoogste aanvoer van boter was 2 Juni 1371,4
53Z; van kaas 16 Juni 57060 kilo. De hoogste-
prijs der boter was 10 Feb. ƒ72.00; kaas (kan
ter) 18 Aug. ƒ39.00; (nagel) 16 Juni ƒ39,50.
De gemiddelde prys der boter was ƒ60.00; kaas
(kanter) ƒ32.15; (nagel) ƒ35.85. De gemiddelde
prijs dor boter was in 1873 ƒ56.25; kaas (kan
ter) ƒ40.55; (nagel) ƒ41.55.
-j- Ba'lk 30 December. De nieuwjaars-uitJee-
ling-cpllecle heeft opgebracht 168.
db.zcr dagen op den Duitschen Rijksdag
een toekomsligen burgeroorlogen wel op
wijze, waaruit duidelijk bleekdat hij en
zijnen er naar snakten.
Zoodls Jörg zijn er legio in Duitschland
velen in Nederland
Gelukkig dat zij weinig kwaad meer kunnen
doen, mits wen op zijn hoede zij; want gevaar
bestaat er. De Jezuïten van Rome
zitten niet stil.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 1'/., Cents. Alle brieven en stukken,
de uitgave of redactie betreffendeworden franco ingewachl.
b.d
I.
V
Bl VI M.AX S».
4
I
