MI1WS- E\ IIIÏERTEVflE-IIElll VOOR DE
EEXTE E5 HEI ARRONDISSEMENT SNEEK.
1':
I
WOENSDAG
De aanvallen op het open
haar lager onderwijs.
II.
1
o.’ No. 2.
ia>
m,
z.
ll E R IJ K.
REDD1NGSHAKEN
I
te 7
SI
en
?r-
4e.
5e.
e-
6e.
II.
van
«Volksonder-
die
het getal onderwijzers ver-
SS I A EXL A
le.
2e.
van «Nijver-
meisjes-indu-
d.
jr.
te
7e.
8e.
a-
im
33
n-
tot
rd
v.
'P-
en
ce,
is.
ir-
e-
ke
Q-
da
es
te
g.
in
5
in
!C.
te
te
o-
k-
te
te
e*
wijzers en
gracht.
Tjipke Ferwerda grofsmid buiten de
voormalige Noorderpoorl.
R. Gilhuis, winkelier buiten de voormali
ge Oosterpoorlnaast den timmerwinkel
van wijlen den Heer Uk. Wouda.
Autoon de Jong, timmerman, achter Wil
lem Molenaar.
den Goncieige der Hoogere Burgerschool,
in de Oliemolen van den Heer Veen aan
de Franeker vaart.
Sneek den 5 Januari 1875.
J. ten GATE, Bury.
II. FENNEMA, Secr.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
de gemeente Sneek, voldoende aan de resolu-,
We hebben in ons land eene Maatschappij tot
Nut van ’t Algemeen; ook eene Vereeniging tot
Nut van den Javaan. Men schijnt evenwel aan
al dat nut nog niet genoeg te hebben; want op
de vergadering van de afdeeling Amsterdam van
het Algemeene Vredebond van den 29en Dec jl.
stellen de II.11. C. A. J. Geesink en J. W. Ren
ders voor het hoofdbestuur uit te noodigen
eene Commissie te benoemen, ten einde in over
weging te nemen en, des gewenschtvoorberei
dende maatregelen te nemen tot oprichting eener
maatschappij tol nut der onderworpen Atjineezen
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
Van gemoedsbezwaren mag in deze geen spra
ke zijn.
Tegen militieplicht, betaling van belasting, vac
cinatie, schutterlijken dienst; tegen alles waaraan
een last verbonden is, bestaan gemoedsbezwaren.
De dief heeft een groot gemoedsbezwaar tegen
de bescherming van den eigendom; de mormoon
tegen monogamie de R. K. tegen de Hervorm
de kerk.
Gemoedsbezwaren zijn individueel de Staat
heeft er niet mede te maken.
Gaat de Staat aan gemoedsbezwaren toegeven,
dan is hij den weg van zelfoplossing ingeslagen
dan wordt ieder individu souverein en houdt al
les op.
Bij zoo’n toestand is de Parijsche commune
kinderspel.
De onderstaande, wel iêtwat arrogante prokla-
malie van dr. Kuyper door 't Ilandelsblad een
•bulletin van ’t oorlogtooneel” genoemd, verdient
zeker wel \de aandacht. Hoe zal men rustig hei
jaar 4875 ingaan nu de heer Kuyper vreest
De proklamatie aan den volke luidt
»De ondergeteekende, verrast door da veelvul-
dge uiting van sympathie, hem, zoo in bijzonde-
Geen wonder dan ook dat de partij die in
1853 tegen vrije regeling der R. K. kerk ageer
de, nu met die zelfde kerk, welke zij destijds als
den vijand van het menschdom afsehilderdein
nig verbonden is.
Hadden in 1853 de Aprilbewegers de R. K.
kerk kunnen vernielen, ze zouden ’t niet nagela
ten hebben.
Twintig jaren later zijn ze bondgenooten 1
Slechts schijnbaar is dit vreemd.
In majorem dei yloriam zien clericalen,
welke soort ook, tegen geene daden op.
Beiden zien in het onderwijs hun grootster,
vijand; beiden hebben daarin gelijk, dus beiden
vereenigen zich, om gemeenschappelijk den ge-
meenschappelijken vijand te bestrijden.
Op welke wijze is hun natuurlijk onverschillig.
«Gum finis est licitus, etiam media sunt lici-
ta" zegt Busenbaum, in zijne Medulla theoloyiae
moralis VI3 (Merg der zedelijke godgeleerd
heid
Dat «doel heiligt de middelen”,
brengen de haters der openbare school met kracht
en macht in toepassing.
hi
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
de gemeente Sneek,
Gelet op hel besluit van heeren Gedeputeerde
Staten van Friesland, van den 17 December 1874
Als ik strijd voor het openbaar onderwijs, volgt
daaruit nog geenszins, dat ik ons openbaar on
derwijs volmaakt acht.
Er ontbreekt nog veel aan.
Er zijn te weinig scholen het aantal onder-
hulponderwijzers is veel te klein de
bezoldigingen zijn schandelijk gering, het toezicht
deugt niet.
De onderwijzers behooren goed bezoldigde Staats
ambtenaren le zijn.
Overal moet gelegenheid zijn om openbaar on
derwijs te genieten.
Het aantal scholen moet minstens met een der
de vermeerderd en
dubbeld worden.
De onderwijzer moet den rang, die hem toe
komt in de maatschappij, kunnen innemen, want
in zijn hand berust de toekomst; hij is de leider
der spes patriae. Zoo als de toestand thans is,
is hij honger- en gebrek-tyder.
Schande over een land, dat zoo iets duldt 1
De invloed der gemeentebesturen op het onder
wijs is te groot.
Een vijandig gemeentebestuur heeft het in de
macht het openbaar onderwijs zóó le drukken
dat het ónmogelijk kan gegeven worden.
Dat dit geschiedt, is een feit.
Tot oprichting eener openbare school zijn ze
verplicht, doch hiertoe gedwongen wordende kun
nen ze het traclement zóó laag stellen (jnmimum),
dat niemand de school aanvaarden kan.
Het onderwijs is Staatsbelang en behoorde der
halve van Staatswege gegeven te worden.
tie van den heer Commissaris des Konings in de
provincie Friesland dd. 4 Januari j. I. le afdee
ling no. 21 brengen door deze ter kennis van
de ingezetenen
datvan den 5 Januari 1875 tot nadere aan
kondiging de groote wegen in deze provincie
zullen zijn afgesloten voor rij- en voertuigen
welke wat betreft de diligences en wagens met
breede veilingen aan hunne raderen (buiten en
behalve de reizigers met hunne gewone bagage)
met zwaarder vrachten dan van vijfhonderd kilo
grammen gewicht zijn beladenen wat aangaat
alle rij- en voertuigen met smalle of gewone
veilingen, zwaardere vrachten hebbende dan vier
honderd kilogram en dat in alten gevalle niet an
ders dan halfspoo? zal mogen worden gereden
naar aanwijzing van de op die wegen te vinden
spoorleiders welke evenwel ’s nachts zullen zijn
weggenomen en dat de tolgaarders en andere
beambten vaft het bestuur der wegen zijn ge
machtigd en gelast voor de stipte naleving van
deze bepalingen nauwkeurig zorg te dragen.
Sneek den 5 Januari 1875.
Burgemeester en Wethouders van Sneek
J. ten CATE.
De Secretaris, H. FENNEMA.
VERGADERING
van den Gemeenteraad van SNEEK,
op Woensdag 6 Januari 1875
’s namiddags 5 uur.
Punten ter behandeling:
1. Resumtie der notulen.
2. Mededeling van goedgekeurde raadsbeslui
ten, ingekomen stukken, enz.
3 Adres van het Departement
beid” om subsidie enz. voor eene
strieschool.
4. Idem van de Afdeeling van
wijs” om bekwame leerlingen der Tusschenschool
en der school voor K. O. toe le laten tot het
middelb. en gymnasiaal onderwijs.
5. Voordracht van de hooldonderwijzers der
Jongensschool en der school voor K. O., om twee
kweekelingen te stellen in het genot der hoogere
toelage.
6. Voorstel van Burg, en Weth. tot betaling
van onvoorziene uitgaven en af- en overschrijvin
gen op de Gemeentebegrooting voor 1874.
7. Idem van dezelfden tot wijziging van
Gemeentebegrooting.
8. Idem van dezelfden tot vaststelling van het
plan met bestek en voorwaarden voor de stich
ting van een schoolga' uw.
9. Idem van deze! ..en omtrent de demping
van de opvaart bij hel Ziekenhuis.
10. Benoeming van een lid der Commissie
van toezicht p het middelbaar onderwijs.
11. Tw, reclames bij heeren Gedeputeerde
Staten tegen het aanvullingskohier van den hoof-
delijken Omslag, dienst 1874.
nis van de ingezetenen de volgende beschikking
van Zijne Excellentie den Minister van Binnen-
landsche Zaken van den 8 December 1874
«De Minister van Binnenlandschc Zaken.
«Gelet op de Koninklijke besluiten van 9 No-
«vember 1869 (Staatsblad no. 167) en 15 Octo-
«ber 1873 (Staatsblad no. 137), waarbij de stem-
«pelmerken en het afkenringsmerk voor de ma
sten, gewichten en weegwerkluigen zijn vastge-
ssteld, heeft goedgevonden
»1°. te bepalen, dat het goedkeuringsmerk, ge-
sdurende het jaar 1875 te bezigen, zal zijn
«bij den ijk en herijk der maten en gewich-
sten, de letter IIin den gewonen drukvorm
«schuins gesteld, bij den ijk der weegwerktuigen:
vvoor gewoon gebruik, de Koninklijke Kroon; voor
^fijnere wegingen, een vijfstralige Ster.
»2U. ter algemeene kennis te brengen, dat het
«merk van het Kantoor, waar de eerste stempeling
«heeft plaats gevonden, volgens ministeriële be
sschikking van 21 December 1869, no. 188,12e
«afdeeling, voor elk der hierna volgende ijk-kan-
toren uit het daarbij vermeld cijfer bestaat
^Leeuwarden, 15e, enz.
En zal deze worden afgekondigd en geplaatst
in de Sneeker Courant.
Sneek den 22 December 1874.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. TEN GATE.
De Secretaris, 11. FENNEMA.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
de Gemeente Sneek maken bekend dat er
aanwezig zijn bij
Rintje Tjerkstrabij den houtmolen van
den Heer ter Horst.
T. T. Bloksma pompmaker buiten het
Ik zeide, dat het toezicht niet goed is.
De plaatselijke schoolcommissiën ten platten
lande bestaan dikwijls uit leden, die zelf de lage
re school nog zeer van noode hebben, en dus
over het onderwijs niet kunnen oordeelen. Ook
beteekent het schoolbezoek, zelfs door bevoegde
commissiënniemendalhet is louter vorm.
Iets anders is het met de schoolopzieners.
Dezen zouden zeer heilzaam kunnen werken
mits zij er den tijd toe hadden, d. i.: zich alleen
met het onderwijs konden bemoeien.
Ze zouden derhalve geen andere betrekking dan
deze mogen bekleeden en dus naar die mate
moeten gesalariëerd worden.
Deskundigen, zoo in praktijk als theorie, heb
ben er reeds met nadruk op aangedrongen.
De 94 schoolopzieners kosten den lande om
streeks een halve ton of ongeveer ƒ500 per hoofd.
Zullen zij aan het doel beantwoorden, dan moest
hunne bezoldiging zeker vijfmaal grooter zijn.
Een vierde gedeelte der schoolopzieners zijn
leden der rechterlijke macht; van eigenlijke vak
mannen slechts een groot tiental.
Meer dan de helft zijn meesters in de rechten.
Het gewichtig ambt van schoolopziener wordt
uit den aard van den toestand, waarin de titula
rissen verkeeren, beschouwd als bijzaak, dikwijls
zelfs als sinecure en ook als zoodanig behandeld.
De helft der schoolopzieners zou meer dan vol
doende zijn, mits zij zich dan ook geheel aan hun
ambt konden wijden.
Het tegenwoordig schoolopzicht is hoogstens
een kwart maatregel.
Uit dien hoofde moet men zich er wel over
verwonderen, dat door de schoolopzieners nog
zooveel goeds lot stand komt.
Hadden zij meer tijd en grooter machtter
wijl de onderwijzers Staals-amblenaren waren
dan zou het openbaar lager onderwijs een onge
kende vlucht nemen en lot vollen wasdom ko
men. Mr. W. F. S.
timmerman aan den Prinsen- re brieven als advertentiën na de jongste Kamer-
zb'AI
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7 '/2 Cents. Alle brieven en stukken
de uitgave of redactie betreffendeworden franco ingewacht.
no. 25. (Prov. blad no. 150). Brengen ter ken- j
