e
OMÏÏEEN JIET lilllllMIISSEUENT SNEU.
NIEUWS- EN ADVERTENTIE-IIL1D VOOR HE
1
ra
I
LI
1^
1875.
T B
D E R, T I
J
No. 7.
ZATERD.
LIJFSDWANG.
A N
7.
A
A
ijn.
14,00,
In
7n>
:7>.
2
‘ï^gai
s\irh
ek-
t 6
keur
53,50
f
A M.
W
Mr. W. F. S.
4
vaar-
■n. 1
tuaa.
I ƒ18
a
ur,
van
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, builen
de Stad franco 1.90.
Gedurende het lossen en laden zal
knecht steeds, bij het
Art. 11.
oordeeling
aaf.
oth.
5,00
a
ere)
it 25
leren,
ten allen
en van
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Gents,
voor eiken regel daarboven 7 /2 Cents. Alle brieven en stukken
de uitgave of redactie betreffende worden franco ingewacht..
72—
moor»
ee-1
1Z., I
‘Ul-
Dickens schreef zijn meeste romans niet alleen
om den lezer aangenaam bezig te houden, maar
ook om in de maatschappelijke toestanden ver
betering te brengen.
Zijn populariteit heeft hem ook in het laatste
I doel doen slagen.
De natie werd door Dickens geschriften over
tuigd dat zekere dingen in Engeland moesten
veranderd of afgeschaft worden.
Herhaaldelijk heeft hij de gijzeling om schul
den tol onderwerp zijner studiën gemaakt. Voor
al in Kleine Dora toont hij het oninenschelijke
der schuldgevangenis op afdoende wijze aan.
Ton slotte heeft in Engeland de menschelijk-
heid over middeneeuwsche ruwheid gezegepraald
en is 9 Augustus 1869 de lijfsdwang bij schuld
in beginsel afgeschaftbehoudens zeer weinige
gevallen.
Jan.
'7ia I
l/2
Art. 12.
'ten dadelijk na
zoodra mogelijk worden bezorgd.
Art. 13.
de schipper of een
tuig aanwezig moeten zijn.
Gunstig steekt hij dit grof cynisme af de taal
van den anti-liberalen hoogleeraar Gratama.
Bij verbindtenissen, zeide deze, wordt de band
met den persoon des schuldenaars steeds losser,
die met zijne goederen sterker.
Voor gijzeling is alleen plaats in het' stra/becht.
Niet de wraakgierige crediteur moet hier de
handhaving van het recht in handen hebben, maar
aan den onpartijdigen rechter en den officier van
justitie zij die taak opgedragen.
Aan deze zijde het modern humanismeaan
gene een grof cynisme.
Verdediging van persoonlijke vrijheid tegen
wraakgierigheid hier; daar vrij spel aan het des
potisme van den schuldeischer over den schulde
naar.
Erkenning van
Zie Levit. XXV. 9; 2 Kon. IV, 1; Nehem.
V, 1—8; Maith. V, 28, XVIII, 25, 30.
2) Stellionaat heeft plaats wanneer men
eens anders onroerend goed verkoopt of be
zwaart onvrij vast goed voor vrij uitgeeft of
opgehouden, zal hij daarvan, bij zijne aankomst,
door behoorlijk bewijs moeten doen blijken.
Alle boodschappen en adressen moe
de aankomst en de goederen
'■-■rv’
Indien om welke redenen ook op
was ook tegen de
’t aangeboren recht tot per
soonlijke vrijheid dooi’ den een, door den ander
verdediging van een der treurigste voorrechten
van het kapitaal.
Het »qui non habet in acre luat in pelle”,
moest, dunkt mij, den rechtsbeoefenaar in de 19e
eeuw even misselijk voorkomen als het noog om
oog, tand om tand” der talionisten.
Waarlijk, het humanisme is in Nederland nog
niet zeer ontwikkeld.
Gelukkig is bet verschijnsel, dat de volksover
tuiging tegen de schuldgevangenis gekeerd is; ten
gevolge waarvan menig wraakgierig crediteur zich
genoopt ziet dit middeneeuwsch rechtsmiddel niet
in toepassing te brengen.
Voor de eer van Nederland is het te hopen,
dat de lijfsdwang, als middel om betaling te er
langen, spoedig verdwijne.
*C)ok voor de publieke moraliteit'is de afschaf
fing er van gewenscht.
Het is, m. i., niet vereerend voor de 5e juristen
vergadering, dat van 66 aanwezigen 51 vóór het
behoud van dit gerechtelijk onrecht zijn geweest.
Hoe daarenboven de redactie van het Paleis
van Justitie er toe komen kan te zeggen dal
lijfsdwang een straf moet worden, is mij een
raadsel.
Ik had gehoopt voor de redactie, dat zij de per
sonele vrijheid te hoog stelde, om haar onder
geschikt te maken aan geld.
Een schuldenaar is geen misdadiger.
Is hij dat weldan zijn er andere middelen
om hem te straffen dan de schuldgevangenis.
Onwillig om te betalen is bijna niemand, al
meent de teleurgestelde schuldeischer dan ook
dat het inderdaad het geval is.
Bijna in geheel Europa is de gijzeling om schuld
afgeschaft in Nederland vindt zij warme verde
digers 1
Een bedroevend verschijnsel voorwaar; doch
gelukkig maken de 51 gijzelingvrienden nog niet
hel rechtsgeleerd Nederland uit.
Er zullen allyd voorstanders van oude en ver
ouderde instellingen gevonden worden.
Zoo is nog een groot gelal van dusdanige lie
den vertoornd, dat de Joden gelijke rechten met
de overige Nederlanders hebbenzoo zijn er zelfs
nog goedkeurders van de pijnbank.
Doch, wat behoef ik het te zeggen, is de
schuldgevangenis geen pijnbank in zedelijken zin?
Is zij niet bijna altijd een pers, om uil den-
schuldenaar te knijpen en te wringen wal er niet
in zitof liever wordt zij niet gewoonlijk toege
past, om anderen voor hem te doen betalen
De schuldgevangenis is doorgaans een alleron-
zedelijkrt hulpmiddel, dat de Nederlandsche wet
geving tot schande verstrekt.
De gegijzelde schuldenaar heeft woning en on
derhoud
Maar vrouw en kinderen dan
De rampen aan de preventieve gevangenis ver
bonden zijn dezelfde, als welke de gjjzeling on
afscheidelijk vergezellen.
Opmerkelijk is het zeggen van den «liberalen”
hoogleeraar Goudsmit ,3) die den lijfsdwang ge
schikt achtte voor het doel, dat men er mede
beoogt het erlangen van betaling. Dezelfde prees
het middel aanomdat het niet strijdt tegen de
goede zeden en dus geoorloofd moet zijn.
De gegijzelde toch zit in een goed lokaal hij
kan alleen niet gaan en wandelen, waar hij wil.
de hypotheken te laag opgeeft. Bij ons is stel
lionaat haast ónmogelijk.
3) Gemelde hoogleeraar
afschaffing der doodstraf!
van Sneek eiken Dinsdag ’s middags
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek en die van Léèüwarderadeel doen te we
ten dat door de Raden dier gemeenten, hiertoe
gema'chligd bij besluit van Hecren Gedeputeerde
Staten van Friesland van den 19 December 1873
no. 3 in hunne respectieve vergaderingen van
den 17 en 30 October 1874 gemeenschappelijk
is vastgesteld de volgende Verordening welke
door Heeren Gedeputeerde Stalen voornoemd is
goedgekeurd, bij hun besluit van den 26 Novem
ber 1874 no. 76.
REGLEMENT voor het beurtveer van
WIJTGAARD en WIRDUM op SNEEK
VICE VERSA.
Art. 1. Het veer zal worden bevaren met
een overdekt vaartuig, geschikt om personen en
goederen veiligdroog en wel bewaard tol ge
noegen der Gemeentebesturen te vervoeren.
Art. 2. De schipper wordt benoemd door het
Gemeentebestuur van Leeuwarderadeel in over
leg met dat van Sneek.
Art. 3. De Gemeentebesturen zijn bevoegd
den toestand van het vaartuig ten allen tijde te
laten onderzoeken. Dit onderzoek zal in elk
geval, eenmaal in het jaar van wege het Gemeen
tebestuur van Leeuwarderadeel plaats hebben
door een deskundige op kosten van den schipper;
zoo lang do gebreken, die aan het schip worden
bevonden niet zijn hersteld zal hel tot de be
diening van het veer niet worden toegelaten.
Art. 4. Te Wijl gaardWirdum en Sneek
De schuldgevangenis was in het oud Romein-
sche rijk onbekend.
Doch daarmede is niet gezegd, dat de Romei
nen vrijgevig jegens hunne schuldenaren waren;
fi integendeel, zij mochten oudtijds dezen als slaaf
verkoopen of hem (en hunne profijte doen ar
beiden, tenzij men het in partes secare (in stuk
ken snijden) letterlijk opneme. Zoo ja dan zou
ieder schuldeischer van des schuldenaars lichaam
hebben mogen afsnijden een stuk groot, naar
mate hij geld te vorderen had.
Bij de Joden gold zoowel gijzeling als verkoop
van den schuldenaar met vrouw en kinderen.1)
De oorsprong der tegenwoordige schuldgijzeling
is middeneeuwsch en eene navolging van hetgeen
adellijke- en andere roovers deden lot het ver
krijgen van een losprijs.
In den gewezen pauselijken Staal was dit mid
del om aan geld te komen zeer algemeen.
De gijzeling om schuld is niets anders dan een
gereglementeerde menschenroof, de toepassing van
qui non habet in acre, luat in pelle (die geen
geld heeft, moet er met zijn huid voor boeten.)
Tol 1° October 1838 kon men zich hier te lan
de onder lijfsdwang verbinden, hetgeen doorgaans
geschiedde en bij notariële contracten zóó alge
meen was, dat vele notarissen die bepaling nog
steeds in de» door hen opgemaakte akten invoe
gen, alhoewel zij volkomen nietig is.
De lijfsdwang is beperkt tot de gevallen, die
i de Wet opnoemt, in art. 585 en vlgg., Wetb.
van Burg. Rechtse.
Langer dan 5 jaren mag de gijzeling niet du-
ren terwijl de gegijzelde door het doen van boe-
del-afstand zijne vrijheid kan terug erlangen
welks bepaling uil den aard der zaak alleen kan
zien op gijzeling wegens schuld.
Lijfsdwang toch heeft ook plaats wegens slelli-
onaat,2) het terughouden van stukken, tot welker
afgifte men verplicht is enz.
zullen door de betrokkene Gemeentebesturen
vaste ligplaatsen voor het schip worden aange
wezen.
De afvaart zal plaats hebben van Wijlgaard
eiken Maandag’s voormiddags 11 uur van
Wirdum eiken Maandag, ’s namiddag half twee
uuron
12 uur.
Art. 5.
den tijd van afvaart, geen schip in lading licht,
is de commissaris van het veer, of, bij gemis
van dezen hel hoofd der politie bevoegd voor
rekening van den schipper, een geschikt vaartuig
voor de reis aan te leggen.
Art. 6. Aan beide zijden van den kop van
het roer zal met duidelijke letters worden ver
meld, tusschen welke plaatsen het vaartuig dienst
doet.
Art. 7. De schipper is verplicht, aanteekening
te houden van alle goederen, door hem voor het
vervoer aangenoiiien en die aanteekening aan
belanghebbendenop hun verzoek, te vertoonen.
Art. 8. Voor de aanvaarding van zijn werk
kring zal de schipper ten genoege van het Ge
meentebestuur van Leeuwarderadeel borgtocht
moeten stellen voor een bedrag van honderd
gulden tot zekerheid van de richtige bezorging
der hem toeyertrouwde goederenen, in het al
gemeen, van alles wat hij, uit kracht dezer ver
ordening, verschuldigd zou kunnen worden.
Art. 9. De schipper moet zich in de bedie
ning van het veer doen bijstaan door een of
meer bekwame knechten ter beoordeeling van
het hoofd van politie. Ingeval bij verhinderd is
zijne betrekking in persoon waar te nemen zal
hij zich door een ander bekwaam persoon ten
genoege der Gemeentebesturen, doen vervangen.
De schipper is verantwoordelijk voor alle abui
zen en onachtzaamheden ook van zijne onder-
hoorigen.
Die verantwoordelijkheid betreft, niet alleen de
goederen, welke reeds in het schip zijn geladen,
maar strekt zich uit tot die, welke aan hem be
steld of in bewaring gegeven en door hem of
van zijnentwege aangenomen zijn.
Voor al die goederen zal hij de meest moge
lijke zorg dragen.
Art. 10. Goederen, die, wegens onreinheid,
stank brandgevaar of om andere redenen bij
zondere emballage behoeven, mogen niet worden
geladen, tenzij zoodanig verzorgd, dat de overige
goederen tegen alle schade zijn beveiligd.
Alleen om geldige redenen ter be-
van het hoofd der politie, zal de beurt
kunnen stilstaan. Zonder zulke redenen zal de
afvaart stipt op de bepaalde uren moeten plaats
hebben, en de reis met den meesten spoed moe
ten worden afgelegd. Indien de schipper doel
oorzaken, buiten zijne macht gelegen, mocht zijn
Art. 14. De schipper mag geenehoogere vracht-
loonen verderen dan bij het aan deze verorde
ning toegevoegde tarief zijn toegestaan. Van
goederen in het tarief niet vermeld zal het
vrachtloon worden berekend in verhouding tot
hetgeen voor soortgelijke goederen is bepaald.
Onderdeden eener partij zullen in vrachtloon niet
hooger mogen komen dan de partij zelve.
Het beslelloon wordt gerekend in de vracht-
loonen te zijn begrepen.
Art. 15. De schipper is verplicht
tijde een exemplaar dezer verordening
Toepassing van lijfsdwang, om iemand te dwin
gen tot het dóen van iels, waartoe hij verplicht
en in staat is, verdient geen afkeuring. Ik zou
zelfs in een dergelijk geval geen tijdsbepaling in
aanmerking willen genomen zien.
Zoo zou men bijv, in het proces v. Arnim de
lijfsdwang met goed gevolg hebben kunnen aan
wenden, om dezen tot teruggave der verduister
de slaats-stukken te dwingen.
Maar gijzeling om schuld wel foei 1
I
