liEliKEiïfE EMIET IRlffliSSEIIEiW S^EEL
NIEUWS- EN ilWERTENTIE-BLID VOOR IIE
I
1875.
No. 20.
WOENSDAG
LETTERDIEVERIJ.
J
IH HAM
S N E E K 35 R
1
■t
KENNISGEVING.
e
i
2
daarna gedrukt
BI NN E.M.ANB.
e
e
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnemontsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
Men heeft ook te Brussel, Antwerpen, Leuven
i Multatuli's Vorstenschool”
ten tooneele te voeren.
I
e
a
3
STATEA-GEXEliAlL.
Tweede Kamer.
1
8
1
a
ADVERTENTlEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7‘/2 Cents. Alle brieven en stukken
de uitgave of redactie betreffende worden franco ingewacht.
Voor de rechtbank te Amsterdam hebben te
recht gestaan een student in de theologie aan de
Utrechlsche boogeschool, oud 30 jaren geboren
te Soerabaija, en een werkman wonende te Am
sterdam. Dit jonge mensch, wiens studiën in de
letteren eenige jaren geleden door hel faillisse
ment zijns vaders waren afgebroken, had, na een
paar jaren met les geven den kost te hebben
verdiend zich laten overschrijven als student in
de theologie. Om de noodige geldelijke midde
len te vinden tot het voltooien zijner studie, be
gaf hij zich met een brief, waarin zijn toestand
De arrondissementS'-rechtbank te Maastricht
verklaarde dat de gehouden processiën strijding
zijn met de wet en veroordeelde den pastoor-deken
der Servatiuskeik in de kosten van het rechtsge
ding.
Naar men verneemt heeft het wetsontwerp
tot wijziging der rechterlijke organisatie ten aan
zien van het getal Gerechtshoven ten doel, dat
getal tot vijf te beperken, gevestigd te Leeu
warden, Arnhem, Amsterdam, 's Gravenhage en
’s Bosch.
Een landbouwer te Beekbergen is krankzinnig
geworden door het verlies van een proces, dat
over de ƒ100 liep, terwijl hij naden afloop ƒ500
aan proceskosten te betalen had. Dit bericht
geeft ’t Wagen. Weekblad aanleiding tot de
vraag, of de Regeering niet indirect schuldig is
aan de ramp van dezen ongelukkige?Aanne
mende dat naar strikt recht is gehandeld en
rechter, procureur noch advocaat de zaak op de
lange baan geschoven hebben, dan blijft niettemin
het feit bestaan, dat om een kwestie van ƒ100,
het vijfdubbele aan proceskosten verslonden is.
»Dat is een gruwel, zegt ’t W. W.; dat is even
goed alsof men decreteerde: in burgerlijke zaken
wordt het procedeeren verboden. Dit zou velen
tot een zegen zijn en bepaald dezen man waar
schijnlijk voor krankzinnig te worden beveiligd
hebben. Toch zou zulk een verbod ieder be
seft het tegelijker tijd den eenen burger aan
de willekeur en de misleidingen van den ande
ren burger overgeven. Daartegen moet recht te
bekomen, zijn maar andersbeter, sneller en
goedkooper recht dan dit thans mogelijk is.
Hier te Lande schijnt het er vroeger bepaald
op te zijn aangelegd, om advocaten en procureurs
in de gelegenheid te stellen, zich ten koste hun
ner cliënten te verrijken. Die tijd dient echter
voorbij te zijn; goed en goedkoop recht is een
onafwijsbare eisch des tijds. En 't is een schan
de voor Nederland en voor de Regeeringen der
laatste jaren, gelijk voor de Kamers, dat zulke
ongerechtigheden blijven bestaan. Mogen we de
aandacht van den Minister van Justitie op deze
zaak vestigen. Het zal hem tot onvergankelijke
eer zijn, indien het hem gelukken mocht de aan
gewezen ellende uit ons midden weg te doen.”
De burgemeester van. Urk is in conflict geko
men met eenige leden van zijn gemeenteraad.
Deze laatste verlangen bestendiging der gewoonte
om de raadsvergaderingen des avonds tq houden,
en willen niet verschijnen in de zitingen, die
door den voorzitter tegen 11 uren des voormid-
dags worden belegd. De raadsleden hebben den
Commissaris des Konings van deze gewichtige
quaestie in kennis gesteld.
Het Börsenblatt meldt dat de rijkskanselier
van Duitschland door den Bondsraad is gemach
tigd geworden tot het sluiten van een letterkun
dig' tractaat met de Nederlanden.
Naar wij vernemen is bij den Raad van Sta
te ingediend een wetsontwerp tot droogmaking
'van 't zuidelijk deel der Zuiderzee.
Zitting van Vrijdag 5 Maart.
De discussie over de spoorweg-politiewet is gevorderd
van art. 13 tot art. 29- Het amendement van den heer
Lenling op art 13 is ingetrokken, nadat de regeering
aan zyn denkbeeld eenigetmate was te gemoet gekomen.
De minister is teruggekomen op de bevoegdheid de
rezeering bij art. 29 gegeven, tol het bevelen van ver
laging der tarieven
Morgen voortzetting.
Zitting van Zaterdag 6 Maart.
Bij de kamer zijn ingekomen wetsontwerpen tot wij
ziging der wet omtrent den wijn-accijns en tot goed
keuring van bet handelstractaat met Portugal
De beraadslagingen aangaande de spoorweg politiewet
ziju voortgezet. De gisteren door den minister inge
trokken bepaling, dat de regeering ten allen tijde tariefs
verlaging kan bevelen, is bij een amendement van den
beer van Kerkwijk wederom in de wet opgenoman. Al
de overige artikelen 29—74 zijn aangenomen. Einde
lijk is de gehecle wet aangenomen met 30 tegen 23
stemmen.
Zitting van Maandag 8 Maart.
De Kamer heeft het ontwerp lot bekrachtiging eener
overeenkomst ter regeling der zaak aangaande de Am-
sterdamsche kanaalmaatschappij aangenomen met 46
tegen 11 stemmen.
Doch voorloopig genoeg I
Sai.OMo’s wijsheid was plagiaatde dagbladen en Gent het plan
tnn Innnonln tn vt\c
plagiëren elkander en misschien is, wat ik nier
ter neder schreef, verre van nieuw.
Mr. W. F. S.
Volgens een brief uit ’s Hage aan ’t Utrechtsch
Dagblad zouden de heeren burgemeesters van
de residentie en van Arnhem niet willen toestaan
dat de «Vorstenschool” aldaar wordt opgevoerd.
’t Zal spoedig blijken of djl bericht waarheid
bevat.
En Salomo was wijs door overneming van bet-
i geen hij gehoord of gelezen Had.
De Gothische (eigenlijk Moorsche) bouwstijl is
nieuw en toch ouder dan acht eeuwen.
Wat is dus oud en wat nieuw
Ook letterdieverij is zeer oud, getuige Grieken
en Romeinen, en toch is de vorm, waarin zij ge
schiedt, en de omstandigheden waaronder, soms
i heel nieuw.
Vondel’s beroemd stuk «Gijsbrecht van Am
stel” was niet nieuw; Bilderdijk’s Ondergang
der eerste wereld evenmin, en zoo gaat en ging
het met bijna alle geschriften, die niet op waar
neming, geschiedenis of onderzoek berusten.
Van hetgeen geschreven en daarna gedrukt
wordt, is een groot deel geletlerdiefd.
Van Lennep, len onrechte als groot auteur ge-
Zelden lazen wij echter van onbeschaamder let
terdieverij dan die welke door den boekhandelaar J.
J. Hansma, in de Lecuio. Cl. van heden (9 Maart), op
de kaak wordt gesteld. De beer II. schrijft daar
„Dezer dagen heb ik ook in uw blad geadverteerd een
werkje, getiteld: Beelden uit de Natuur en de Heilige
schrift door E. H. Oorter te Bochum dat ZEd voor
cigeu rekening en op verzoek met mijn naam als uit
gever in het licht heeft gezonden. Geheel ter goeder
trouw en omdat Gorter stadgenoot was leende ik mijn
naam daartoe aber dezer dagen zendt de beer .1
J. Telchuiis, uit Poortvliet in Zeeland mij een boekje,
r in 1858 verschenen met zoo ongeveer denzelfden titel
als hel bovengenoemde maar wat het mooiste vaiwie
zaak is Gorter heeft het werkje van den heer Telchmje
bijkans letterlijk gecopieerd en durft nog we) in de voor
rede te zeggen van zijn eigen ufschrijverij Ga dan
l „mijne eerstelingen” de wijde wereld in Gods zegen
I vergezelie u 1”
vierd, smaalde vinnig op Heinrich Heine, ver
taalde diens schoone dichtstukjes en gaf ze voor
eigen werk uit. Voor «Publiek” waren ze nieuw.
Van Lennep schreef vadei landsche romans, die
Walter Scott vroeger gemaakt had en toch voor
echt Nederlandsch doorgingen, en nog doorgaan.
Hieronymus van Alphen gaf kindergedichtjes
om er «mede te springen naar de woning.” Hij
heeft ze op twee of drie na vertaald uit het
Duitsch; een Duitscher heeft ze weer in zijn taal
overgebracht.
Ten Kate vertaalde zijn «oorspronkelijk” ge
dicht »Ahasveros op den Grimscl" uit hel Duitsch
en behandelde hel origineele als een stuk versche
kaas, dat in warm water heeft gelegen hij lag
het op een rekbed, en sloeg er munt uit.
De Braga bevat vele staaltjes van lel terdieverij.
Tot de merkwaardigste reken ik dien welke
reeds in den 16e eeuw gepleegd is op een «oor
spronkelijk” gedicht van van Lennep. Ja lezer
drie eeuwen te voren had reeds zeker Schot den
Hollandschen auteur bekrabbediefd. Zekere juf
frouw Smits vertaalde al in de helft der voor
gaande eeuw een goed gedeelte van v. Lennep’s
Pleegzoon en noemde hare letterkundige diefstal-
bij-anticipatiede Pastorie te Lindisfarne.
Couranten, tijdschriften en allesWat lot de
periodieke litlteratuur behoort, bestaan voor 70,
80, soms 100% uit letterdieverij.
De Wetenschappelijke bladen en de Globe ko
men er ridderlijk voor uit.
Hoe heeft men v. Eff^n’s Spectator geplagia-
teerd en hoe heeft van Effen: Steele, Addison
en anderen geplunderd I
De een plundert den ander.
Soms loopt mijnheer Plagiarius er wel cens
in soms wordt wel eens een fuik uitgezet om
letterdieverij-liefhebbers te vangen.
Zoo heeft Jenny Lind’s wonderkind den gang
door de pers gemaakt, om één te vangen, doch
de aanslag mislukte, omdat allen er in liepen
zelfs de vischvanger zelf, die dat mirakel, na ver
loop van een week twee drie, reproduceerde en
dus zijn eigen lokvinken in zijn eigen net ving.
Op zulke wijze komen canards (eenden) in de
wereld en ze worden geslikt zoo als eenden alles
slikken (donner comme a un canard).
De een neemt over van den ander, verminkt
een bericht, voegt er aan toe, phantaseert er bij
of borduurt er op, en klaar is Kees; doch enke
le malen staat Kees verlegen over zijn eigen werk,
als hem gevraagd wordt, hoe hij aan dit of dat
komt.
Zeker bladte Amsterdam uitkomende; heeft
de gewoonte aangenomen, onze hoofdartikels over
te nemen en te plaatsen als eigen werk met
den naam van den schrijver er onder, en met
(S. C.) in den linker hoek, als ware dit de plaats
van afzending.
Soms zelfs wordt naam en (S. G.) weggelaten
en aan het hoofd een nieuwe titel gegeven, bijv.,
in plaats van Nekrologie, »Onze dooden.”
Voor ons blad is dit vrij vereerend, doch gaar
ne hadden wij dan ook, dat het certificaat van
oorsprong niet dubbelzinnig ware en men, in stede
van S. C., voluit schreef Sneeker Courant.
Er is niets nieuws onder de zon.
Al het oude is voorbij gegaan en weder nieuw
geworden.
Toen Salomo bovenstaande woorden uitsprak
was hij zeker in een kwaad humeur mogelijk
over zijne kat, die uit overmaat van wijsheid van
de trappen viel en hem toen deze domme on
waarheid deed zeggen.
Alles is nieuw voor dengene, die het nog niet
weet, of niet gezien heeft.
Sommige dingen, die zeer oud zouden zijn, zoo
ze nog bestonden, zullen nieuw worden, zoodra
ze herontdekt zullen zijn geworden.
Men denke eens aan de deur sluitingen bij de
Spartanen, het Grieksch vuur, het glasschilderen
en meer andere dingen, die oud waren, doch van
welke de kunst vergeten is, zoodat zij, wederge-
vonden wordende, nieuw zullen zijn.
t Veel van 't geen nieuw heet of heette, is oud.
Toen Terentius en Plautus hunne tooneel-
stukken schreven, waren ze nieuw voor de Ro
meinen, en toch waren ze oud, want ze waren
navolgingen der Grieken.
Van Racine en Corneille geldt hetzelfde.
Breederoo schreef kluchtspelen, die voor Hol-
land spiksplinter nieuw waren en toch oud
daar ze navolgingen waren van Terentius en
Plautus, die, zooals we zagen, de Grieken had-
I den geplunderd.
Hooft stal uit Tacitus, en Tacitus leende van
1 Thucijdides.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek brengen door deze ter kennis der inge
zetenen
dat bet Kohier van belasting op de binnen de
Gemeente Sneek gehouden wordende Honden
dienst 1875 door den Gemeenteraad in zijne
vergadering van den 6e dezer maand is vastge
steld en thans gedurende den tijd van acht
dagen te rekenen van den 10de dezer maand
ter Secretarie voor een ieder ter inzage zal liggen.
dat binnen dien termijn van acht dagen re
clames op ongezegeld papier tegen het door den
Raad vastgestelde Kohier kunnen worden inge
diend bij de Gedeputeerde Staten van Friesland.
Sneek 9 Maart 1875.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. TEN CATE.
De Secretaris, II. FENNEMA.
