GEMEENTE EN ÜEÏ ARRONDISSEMENT SNEEK.
MEI WS EN IIIVERTENTIE-IILil) VOOR DE
1875.
No. 36.
WOENSDAG
I.
i-
HET VERSLAG (1874) VAN DE KAMER
VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN
Jo-
SOURER (OIRAVT.
UIT HET GEMEENTEVERSLAG.
995/g, die elders gewogen
liet grasgewas
AFKONDIGING.
UIT
pen jaar, ontleenen wij *t volgende
t
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
tl-
au
kje
A.
Ie
n
w-
els
ot
ie
a.
W.
i
e
en
r.
w-
v.
d.
te
ng
A.
is.
fr.
e-
in
k-
lis
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel daarboven 7 */2 Cents. Alle brieven en stukken
de uitgave of redactie betreffendeworden franco ingewacht.
Uit het door Burg en Wefh.
meenteraad ingediend Verslag
was de gezondheidstoestand
423 (215
(203 en L
Nog wordt, sedert 1 Oct. ’74, een Hulpschool
gehouden voor leerlingen die in de Tusschen-
school en in de school voor K. O. geen plaats
aanvoer bedroeg dus, met inbe-
3 kg.- overvyicht per '/4 ton, 1,895,504
Handel.
De handel in sommige marktartikelen had hier,
even als elders, minder gunstige uitkomsten.
Voor achteruitgang van den handel bestaal ech
ter geen vrees, daar voor de énergie der han
delaren hunne relatiën steeds meer en meer uit
gebreid worden.
De boterhandel was weer belangrijk.
De aanvoer van boter, die aan de stadswaag
bedroeg 38962/4 en 4346/g ton
en 995Z, die elders gewogen
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek doen te weten dat door den Raad dier
gemeente en den Rand der gemeente Hemelu-
mer Oldephaert en Noordwolde in hunne ver
gaderingen van 19 December 1874 en 4 Febru
ari 1875, is vastgesteld de volgende verordening
REGLEMENT voor het BEURTVEER
TUSSCHEN HET HEIDENSCHAP (He-
melumer Oldephaert en Noord
wolde) en SNEEK.
Art. 1. Er bestaat een beurtveer tusschen
het Heidenschap onder Hemelumer Oldephaart en
Noordwolde en Sneek.
Art. 2. De tijd van afvaart is
van ’t Heidenschap, des Dinsdags, van 21 Maart
tot 23 September, ’s morgens 4 uur, en geduren
de den overigen lijd des jaars, ’s morgens 5
uur;
van Sneek, des Dinsdags, van 21 Maart tot
23 September, ’s namiddags 3 uur, en gedurende
den overigen tijd des jaars ’s namiddags 2 uur.
Art. 3. Het Veer zal worden bediend door
één schipper met een knecht.
De schipper wordt tot wederopzegging aange-
aan den Ge-
van den toestand
onzer Gemeenteover het jaar 1874 ontleenen
wij het volgende
De bevolking bestond op 31 Dec. ’74 uit 4586
mannen en 5068 vrouwen, samen 9654. Gebo
ren werden in den loop van het jaar (met in
begrip der levenloos aangegeven) 186 mann.
165 vrouwel., samen 351. Overleden zijn 231,
t. w. 126 m. en 105 v. De betrekkelijke
sterfte was in 1874 1 op de 42 en over het
vijfjarig tijdvak van 18701874 1 op de 44
zielen. En zijn 78 huwelijken gesloten.
Het getal kiezers was voor leden van de
Tweede Kamer 312 voor leden der Prov. Sta
ten 311 en voor leden van den Gemeenteraad
488.
Het personeel van het Gemeentebestuur on
derging de volgende verandering
In plaats van den heer Mr. R. L. A. Hamer-
ster Dijkstra die door verandering van woon
plaats had opgehouden lid van den Gemeente
raad te zijn, werd als Raadslid gekozen, de heer
N. G. Bouma terwijl de heer T. van der
Weerdt die eerst als wethouder en later als
raadslid zijn ontslag nam, als wethouder vervan
gen werd door den heer J. van Driessen en als
raadslid door den heer Mr. P. Feenstra Kuiper.
In plaats van den heer G. J. van der Meulen,
die op zijn verzoek eervol werd ontslagen, werd
de heer G. Benthem Reddingius benoemd tot
Gemeente-ontvanger.
De Gemeenteraad heeft 26 (waaronder 2 spoed-
vereischende) zittingen gehouden.
De ontvangsten over ’73 hebben bedragen
- ƒ135120,29; de uitgaven ƒ132423,45; voordeelig
slot alzoo ƒ2696,84. Bij de gewijzigde begroe
ting voor 1874 zijn de ontvangsten geraamd op
ƒ164570,72; de uitgaven op ƒ164568,695, en
het waarschijnlijk batig slot alzoo op ƒ2,025.
De Gemeente-eigendommen verkeeren over
T algemeen in goeden staat. Aan inkomsten
is ontvangen wegens landerijen 17388,42
L -wegens huizen ƒ1036,835 en van I
168,50.
Op den boomgaard gelegen bij het Duivels-
brugje is een Ziekenhuis gesticht waarvan de
kosten waarschijnlijk zullen bedragen ƒ12840.
De exploitatie der feacale stoffen heeft een
voordeelig saldo opgeleverd van f 2237,875, ter
wijl de zuivere winst der Gasfabriek over het
tijdvak van 1 J-L 12?" 1
de openbare tusschenschool 369 (198
147); 375 (198 en
de school voor
m. en 208. v.)
en 211) 412
blijven zeer gering, en bestaan bijna uitsluitend
uit bijsoorten.
Op 3 Juni bestond de aanvoer uit 2006'/2 kg.,
en op 17 Juni uit 1099'/2 kg.
De prijzen liepen op 3 Juni van ƒ1,35 tot
ƒ1,40, en op 17 Juni van ƒ1,05 tot 1,42'/2.
Op de wekelijksche veemarkten werden aan
gevoerd 10,130 runderen, 2812 kalveren, 14,260
schapen en lammeren, 2078 varkens, 3358 big
gen en 107 paarden.
Op de voor- en najaars-paardenmarkt resp. 140
en 120 paarden, en op de jaarhjksche kalver
markt 467 kalveren.
De aan voer was dus over het geheel grooter
dan in het vorige jaar.
De handel in rundvleesch, spek, wild, eieren
en visch was varieerende.
Wat de diverse handel betreft, zooals die in
koloniale waren, manufacturen, yzer en andere
metalen, wijnen, granen, zaden en peulvruchten,
groente, aardappelen en in effecten, deze was
over 't algemeen belangrijk te noemen.
De middelen van vervoer waren behalve
spoorwegverbindingwaarop de uitzichten weer
herhaaldelijk in rook vervlogen, vrij voldoen
de.
Door het kantoor van den Rijkstelegraaf wer
den verzonden 10,028, ontvangen 10,012 en op
genomen en verder geseind 278 berichten. In
het geheel alzoo 20,318 berichten, tegen 18,172
in het vorige jaar. De zuivere ontvangst be
droeg ƒ3844.325.
Het Postkantoor verzond 3200 ongefrankeerde
en 318,000 gefrankeerde brieven, waaronder van
de 8 hulpkantoren 700 ongefrankeerde en 82,000
gefrankeerde brieven voorts 109,700 stuks
drukwerken, waaronder 7500 van de hulpkanto
ren.
Verder werden nog verzonden 1200 monsters,
4400 binnen- en bmlenlandsche postwissels, 4000
aangeteekende brieven en 60,000 briefkaarten.
De ontvangst was nagenoeg gelijk aan de ver
zending.
De kamer hield 12 gewone en 2 buitengewo
ne vergaderingen. Omtrent hare werkzaamheden,
waarvan aan het einde van het verslag een over
zicht wordt gegeven, behoeven wij geen na
dere mededeelingen te doen, daar van elke ge
wone zitting der kamer reeds vroeger een be
knopt verslag in ons blad is openbaar gemaakt.
De Kamer bestond gedurende 1874, uit de
volgende leden: A. Bleeker, H. Jz. Kingma N.
G. Bouma, J. L. Bakker, J. Houwink, P. M. T.
Delhmersen D. Gorterterwijl als secretaris
bleef fungeren de heer H. Fennema Jr.
De vier eerstgenoemden moesten met het ein
de des jaars aftreden. Herkozen werden de hee-
ren H. Jz. Kingma en J. L. Bakker, terwijl in
plaats van de heeren A. Bleeker en N. G. Bou
ma, die zich niet weder herkiesbaar stelden, ge
kozen werden de heeren P. Fennema en N. W.
J. C. de Voogt.
Fabrieksnijverheid en ambachten.
De toestand van de fabrieken en ambachten
was, Op enkele uitzonderingen nabevredigend.
Bijzonderheden worden in het verslag meège-
deeld, omtrent de gemeentelijke Gasfabriek') de
Grutterijen, de fabriek van marmer schoorsteen
mantels, de lijmziederij, de zeemlederfabriek, de
likeurstokerij, de fabriek van mineraalwater, de
zeepziederijen, brood-, koek- en beschuitbakkerij-
en, de goud- en zilversmederijen, de wolkam-
merijen, de wollenweverijen, de blauwverwerij,
de kleedermakerijen, de kuiperijen en touwsla-
gerijen.
konden krijgen. Op 15 October bedroeg het ge
tal leerlingen 115 (62 m. en 53 v.)
In de niet gesubsidieerde bijzondere school
»E b e n 11 a z e r” werden onderwezen 205
(118 m. en 87 v.); 197 (101 en 96); 182 (111
en 71); 182 (103 en 79) leerlingen.
De kosten van het lager- en meer uitgebreid
lager onderwijs, hebben bedragen ƒ21664,285,
terwijl aan schoolgelden werd ontvangen ƒ5970,95.
De Stads-bewaarschool telde, bij den aanvang
des jaars, 260 leerlingen en bij het einde 225
de bewaarschool behoorende bij de bijzondere
school »Eben Haëzer” telde op 1 Jan. ’74 76
en op 31- Dec. 79 leerlingen.
De Hoogere Burgerschool met vijfjarigen
cursus had, bij den aanvang des jaars 52 gewo
ne en 9 buitengewone leerlingen bij derf aan
vang van het schooljaar 1874/75 43 en 8 en
bij het einde des jaars, 41 en 7.
De uitgaven hebben bedragen ƒ16901,96, ter
wijl ter gedeeltelijke voorziening in die kosten
is ontvangen Rijkssubsidie 8500 en School
gelden 1847,075, samen 10397,07’.
Aan de Latijnsche school werd bij den aan
vang des jaars aan 24 en bij het einde daarvan
aan 28 leerlingen onderwijs gegeven.
De kosten der school buiten die van het ge
bouw hebben bedragen ƒ4549,175, en de ont
vangsten met inbegrip van ƒ1200 Rijkssubsidie,
samen ƒ1914,92.
Wat het armwezen in het algemeen betreft
kan volgens heeren Voogden der Algm. Ar
men het jaar 1874 als gunstig kan worden
aangemerkt.
Uit de laatstelijk goedgekeurde rekeningen
blijkt dat de geheele ontvangsten van het Bur
gerlijk armbestuur met inbegrip van die voor
het Armenhuis over 1873 hebben bedragen
ƒ18491,755 (waaronder een subsidie uit de ge
meentekas van ƒ17216,305) en de uitgaven
18486,79’.
De geheele ontvangst van het Old-Burger
Weeshuis over 1873, bedroeg ƒ46447,185 en
de geheele uitgaaf (waaronder een som van ƒ7000
voor schuldaflossing) ƒ43554,25.
De rekening van het Stadswerkhuis. over het
tijdvak van 1 Juli ’73 tot 30 Juni ’74 leverde
eene zuivere winst op van 494,48’.
De toestand van den landbouw en die van de
veeteelt wordt over 1874 tamelijk gunstig ge
noemd. De besmeltehjke longziekte openbaarde
zich echter bij 8 veehouders. 35 runderen wer
den afgemaakt en onteigend. Ingeënt zijn 77
runderen.
In Dec. ’74 werden in de gemeente gevonden
5 veulen 97 paarden 12 springslieren 859
koeien 120 kalveren pinken en hokkelingen
398 schapen en lammeren, 19 geiten en bokken,
en 22 varkensvoorts waren aanwezig 2766
hoenders 224 eenden en 198 duiven. Het ge
tal bijenkorven was 13.
Omtrent het hier ter markt aangevoerde en
de daarvoor besteedde prijzen, hebben we reeds
vroeger opgaven gedaan, terwijl wij voorts, wat aan
belangt den toestand van Nijverheid Handel en
Scheepvaart, verwijzen naar ons uittreksel uit
het Verslag van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken, bier beneden.
TE SNEEK.
Uit het dezer dagen door de Kamer van Koop
handel en Fabrieken uitgebracht verslag van den
toestand van de Nijverheid, den Handel en de
Scheepvaart in onze gemeente over het afgeloo-
gewogen is1
benevens 2449/j
werd.
De geheele
grip van
kg.
De kleinste aanvoer had plaats op den 17den
Februari: 182/4 en 118/g ton, en de grootste op
den 2den Juni1371/4 en 53/a ton.
De laagste prijs was ƒ44/;, op den 26sten
Mei, en de hoogste ƒ72, op den lOden Februari.
De aanvoer van kaas was dit jaar grooter dan
ooit te voren. Aan de waag is gewogen: 1,036,490
kg. kaas, en daarenboven 12,600 kg. aangevoerd,
die elders was gewogen, bedragende te zamen
1,049,090 kg., dus 167,617 kg. meer dan in’73.
De kleinste aanvoer had plaats den 7den April:
310 kg., de grootste den löden Juni57,060 kg.
De laagste prijs van kanterkaas was: per 150
kg. ƒ24, den lOden November, en van nagel-
kaas op denzelfden datum eveneens ƒ24.
De hoogste prijs van kanterkaas: den 18den
Aug. ƒ39, en van nagelkaas den 16den Juni
ƒ39,50.
De wolmarkt voldoet nog niet aan de verwach
ting, die men er van koesterde. De aanvoeren
Omtrent de Gasfabriek wordt bet volgende mee
gedeeld
De gemeentelijke gasfabriek heeft, over het tijdvak
van 1 Juli 1873 tot 30 Juni 1874, verbruikt 13 711
hektoliter engelsche gaskolen geproduceerd .- 276525
M’ gus, 18 839 hekloliter cokes, 55.796 liter teer en
pl. m 95000 liter ammoniac water, en afgeleverd
221419 M:i gas aan particulieren en gemeentegebou-
wen, 7768 hekloliter cokes, 563a6 liter teer en 96680
liter ammoniac water.
De meeste gaskalk werd voor bemesting verkocht
Het aantal geplaatste gasmeters bedroeg, bij *t einde
van genoemd tijdvak, 537
De straatlantaarns, ten getale van 164, waaronder 3
petroleumlautaarus, hebben te zamen 2148*22 uren ge
brand.
Niettegenstaande de énorme duurte der steenkolen
bleef de prijs van het gas 12 cents per M3.
De finantieele verhouding tusschen de gemeente en
hare gasfabriek, met betrekking, tot de straatverlichting
bleef dezelfde, tot nadeel der gasverbruikers.
J
voordeelig saldo opgeleverd
1 Juli 1873 tot 30 Juni 1874
ƒ1077,26 bedroeg.
Over ’t algemeen
voldoende.
Omtrent den toestand van het onderwijs be
vat het verslag o.a. het volgende
Aan de gesubsidieerde bijzondere Fransche
Meisjesschool werd op 15 Januari aan 35 op
15 April aan 43 op 15 Juli aan 40 en op 15
Oct. aan 43 leerlingen onderwijs gegeven. Het
getal leerlingen aan de openbare jongensschool
bedroeg op diezelfde datums208, 205, 205 en
206. Daarvan namen deel aan het onderwijs in
de fransche taal 48, 42, 41 en 55.
De openbare Meisjesschool telde op meerge
noemde datums, 165, 166 173 en 17o leerlin
gen -r-
m. en 171 v.); 377 (230 en
177); 383 (182 en 201); -
kosteloos onderwijs 441 (233
en 208) 431 (220
209.)
