NIEUWS- EN ADVERTENTIE BLAD VOOR RE
fflEENTE EN HET ARRONWfflT SNEER.
I
I
1
No. 61.
1875.
7,00
7s"
7s
7<
2%
2
'7,6
I
7W
jSSi
j
*0 4
Uit ’s Gravenhage wordt dd. 25 Juli geschre-
KI Y V KX LA y
mij
stuk
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementspiijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
in den regel goed op de
vee) sprake is van
1
oor
U5
oor
,34
51
oor
3or
ror
14
ƒ18
8 i
30;
,00
- a
re)
217
tren,
50
5,554
,17
,53
.43
•J'
l‘/z
)5
a>
ven aan de Veend. Crt.
«Wij vernemen van i
hoogte zijnde personen, dat er i
eene ontbinding der Tweede Kamer.
ADVERTENTlEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7% Cents. Alle brieven en stukken»
de uitgave of redactie betreffende worden franco ingewacht.
In de N. Noordhollander komt een brief voor
van doder Nuyens aan de R. K. kiesvereeniging
te Rotterdam gericht, waarin hij o. a. zijn weer
zin uitspreekt tegen de «naneven van Galvijn”,
waaronder hij verstaat een vorm van het Prote
stantisme, die zich thans nog openbaart in de
opinie en in den geest van Groen van Prinsterer.
De anti-revolufionaii e partij zegt hij in
zoover zij Calvijnsch is, heeft hare traditfën, die
haar te allen tijde anti-papistisch zullen maken.
Dr. N. wil dat de katholieken thans zelfstandig
zullen optreden en een centrum-partij vormen.
Zij konden in 1848 de liberalen, in 1867 de con
servatieven steunen, dewijl deze toen toonden,
dat zij hen in hunne rechten niet wilden verkor
ten. Maar de liberale partij heeft zich gemeta-
morphoseerd (althans voor een groot gedeelte)
de conservatieve partij wordt opgelost, gedeelte
lijk in de liberale, gedeeltelijk in de anti-revolu-
tionaire. Daarom moeten de Katholieken nu zelf
standig optreden. Al moet nu en dan een can-
didaat bij de stembus bezwijken, gering zal die
nederlaag zijn, vergeleken bij de handhaving hun
ner zelfstandigheid.
«Overwegingen van utililairen aard moeten ach
terslaan bij overwegingen van eigenwaarde. Zoo
dit voortaan niet geschiedt, vreest dr. N., dat in
het vervolg zeer vele Katholieken nog liever met
de liberalen zullen medegam, dan zich een Cal
vinist te laten welgevallen. Om eene gewensch-
te eenheid onder de R. Kath. stemgerechtigden
te verkrijgen zou dr. N. de algemeene leiding
willen hebben toevertrouwd aan een comité om
de twee jaren gekozen op eene meeting, waartoe
gedelegeerden van kiezersvereenigingen en ande
re R. Kath. vereenigingen, journalisten, R. Kath.
Kamerleden en Kath van naam, die niet tot eene
of andere dezer calegoriën behoorden, zouden
uitgenoodigd worden. Dergelijk comité zou kun
nen handelen en spreken namens de Kath. stem
gerechtigden iets, waartoe noch eenig dagblad,
noch eenig bijzonder persoon recht en mandaat
bezit.”
Een der correspondenten van de H. Crt. heeft
dezer dagen in een boek, dat in het begin dezer
eeuw gedrukt werd, een stuk papier gevonden
waarop 70 jaren geleden het volgende geschreven
was.
»50jarig beproefd middel tegen dén beet van
een dollen hond, op menschen en dieren aange
wend. Men neme dadelijk warmen azijn of lauw
water, wassthe de wonde goed uit en droge ze,
dan giet men eenige droppels mineraal zoutzuur
in de wonde; daar minerale zuren het speeksel-
vergift oplossenzal men zeker de rampzalige
werking er van voorkomen.”
Bij een brand, die Zaterdag de woning van
den arbeider C Marijnissen te Zundert heeft in
asch gelegd, zijn twee jonge kinderen in de vlam
men omgekomen.
joors eerstgenoemd blad voor de helft betaalden.
»Is er ook een aanschrijving noodig aan de
garnizoenscommandanten met bevel geen inbreuk
te maken op de vrijheid van lectuur.”
Ter toelichting zijner circulaire moet de mi
nister nog hebben medegedeeld, dat naar zijne
meening ambtenaren van het uitvoerend gezag
zich van aanbeveling en bestrijding van candida-
ten in de verkiezingen behooren te onthouden,
onverschillig of' zij daarbij al dan niet van hun
titel gebruik maken, en voorts er nog op gewe
zen heelt, dal met opzet in de circulaire in het
algemeen van «verkiezingen” wordt gesproken,
daar hetgeen ten aanzien van de verkiezingen van
leden van de Tweede Kamer geldt, evenzeer van
toepassing is voor de verkiezingen van leden der
Prov. Staten en, wat de burgemeesters in het
bijzonder betreft, vooral ook voor de verkiezingen
van leden van gemeenteraden.
Die toelichting maakt de zaak niet beter.
Wij geven toe dat er gevallen kunnen zijn
waarin het betamelijk is dat een ambtenaar zich
van aanbeveling of bestrijding van candiJaten ont
houdt, maar dat een Minister zoodanige onthou
ding als algemeenen regel stelt voor hetmeeren-
deel der ambtenaren (want verreweg de meesten
behooren tot het uitvoerend gezag) strookt niet
met art. 8 der grondwet, dal luidt: tniemand
heeft voorafgaand verlof noodig, om door de druk
pers gedachten of gevoelens te openbaren, behou
dens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.”
Recht om zijn gevoelen over een candidaat te
zeggen, heeft alzoo ieder ambtenaar.
Heeft de Minister nu alleen bedoeld een voor
schrift van betamelijkheid te geven dan blijkt
daar al we<*r Zijner Excellentie’s vaderlijke zorg
uit, maar ’t mag toch, daargelaten dat de bedoel
de bemoeiing van ambtenaren/ niet in strijd is
met de wet, betwijfeld worden, of ,’t wel op den
weg van een Minister .ligtdusdanige lessen in
de betamelijkheid te geven.
Wij voor ons geven den Minister in over
weging, de politieke ontwikkeling der Natie maar
aan de Natie zelve over te laten. Zijne Excel
lentie zou daardoor ook de aanmerking ontgaan,
dat hij zijne ambtelijke qualiteil gebruikt, om die
ontwikkeling in de eene of andere richting te
leiden.
Zaterdag 1 1. heeft de officier van justitie met
den rechter-commissaris en den substituut-griffier
der rechtbank te Dordrecht, zich begeven naar
Strijen, om aldaar een onderzoek in te stellen
belrekkelijk een gerucht, als zoude eenige dagen
te voren de huisvrouw van den kastelein F. en
diens dochtertje vergiftigd zijn Naar men ver
zekert is de kastelein F. Zondag gevankelijk
naar Dordrecht overgebracht en zou ook de dienst
meid J. d. B., waarmede hij in eene verbodene
betrekking verkeerde, en die Maandag 11. uit den
dienst aldaar was weggezonden, door de huisvrouw
van F., in verzekerde bewaring zijn gesteld.
Het Staatsblad no. 137 bevat het Kon. besluit
van 17 Juli 11., bepalende dat de wet van 5 Ju
ni 1875 tot vaststelling van bepalingen bij het
voorkomen van hondsdolheid in werking treedt
op 1 September 1875.
In het Belgische Weekblad de Zweep leest men
de volgende opmerkingen omtrent de neutiale
Staatsschool, met het oog op den uitslag der ge
houden verkiezingen van leden onzer Tweede
Kamer.
In Noord-Nederland zijn de aanvallen der vrij-
heiddoovers tegen de nationale schoolwet geheel
en al verijdeld. In de laatste verkiezingen heb-
ben de vrijzinnige verhitte Nederlandsche burgers
1
Blijkens een bij het Departement van Koloniën
ontvangen telegram van den Gouv -Generaal van
Ned. Indië, heeft kolonel Wiggers van Kerchem
den 22slen dezer uit Atjin aan de Indische Re-
geering bericht, dat toeankoe Daoed nog niet tot
Sultan verheven wasdat de «Schouwen” bij
Samalangan hevig beschoten is geworden en de
kampong van dien naam daarop door drie oor
logschepen getuchtigd is dat de gezondsheids-
toesland in Kotta Radje niet, maar daar buiten
wel gunstig was, terwijl slechts enkele cholera
gevallen voorkwamen en de sterfte gering was.
Twee broeders te Bergen-op-Zoom moeten, door
concurrentiegeest gedreven, een derden'broeder,
die, even als zij, handel dreef in aardewerk, zoozeer
het dier de kaken in den korf kan openen en
beletten dat tanden naar buiten uitsteken.
De metaaldraden der korven moeten verbon
den worden door uitvijlen der draden en opvol
gend solderen, zoodanig dat scherpe, uitstekende
punten worden vermeden. Zij moeten vervaar-
digd.zijn van ijzerdraad.
Het is geoorloofd de metaaldraden te bedek
ken inet een laagje zink, tin, nikkel, zilver, goud
ot ander voor bedekking geschikt metaal, en den
band om den hals en den metaaldraad boven den
kop, maar niet de gedeelten vóór, om of onder
den neus en den bek met zachte stof te beklee-
den.
10
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek, brengen, ter voldoening aan het bepaalde
bij de arlt. 17, 18 en 19 der Wet van 14 Sep
tember 1866 (Staatsblad no. 138), ter kennis
van de ingezetenen dier gemeente
dat de lijst, bevattende de najnen der inwo
ners, die vo< r het verleenen van inkwartiering
en onderhoud van militairen in aanmerking ko
men. hij hun besluit van den 26 Juli 1875 is
herzien
dat die 'herziene lijst is aangeplakt en gedu
rende 14 dagen, ingaande den 28 Juli 1875, op
de Secretarie voor een ieder ter inzage zal wor-
den neêrgelegd en dat bezwaren tegen die lijst,
binnen 14 dagen na afloop van den tijd voor de
inzage bestemd, schriftelijk moeten worden inge
diend.
Sneek den 27 Juli 1875.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. ten GATE.
De Secretaris, H. FENNEMA.
A M.
uli.
j
10
die over het aangezicht
den neus tusschen zich opnemen, naar beneden
en aan de keelzijde van den band opnieuw zijn
vaslgeklonken. In dwarsche richting zijn, naar
gelang van de taille van den korf, 3, 4 of meer
dergelijke metaaldraden aangebracht, wier uitein
den eveneens aan den band zijn vastgeklonken.
De aldus afgesloten ruimte moet toelaten, dat
De minister van binnenlandsche zaken heeft
goedgevonden te bepalen, dal de muilkorven
waarvan honden moeten voorzien zijn in de ge
vallen in voormelde wel vermeld moeten zijn
ingericht naar het model, dat, na invoering van
voormelde wet op 1 Sept. e. k., ter secretarie van
elke gemeente des Rijks voor ieder te bezigtigen
zal zijn en waarvan de beschrijving luidt als volgt:
Een enkelvoudige stalen band omgeeft den hals
van den hond. De uitejnden van den band wor
den, met behulp van een vastzittend of hangend
slot, zoo bevestigd dal afnemen van den korf
zonder sleutel of zonder doorsnijding van den
band onmogelijk is.
Aan vveerszijde van het verticale middelvlak en
evenwijdig daaraan zijn aan hel nekgedeelle van
den band steike metalen draden vastgeklonken,
die over het aangezicht van den hond Joopen,
De minister van binnenl. zaken heeft aan de
commissarissen des Konings de volgende circulai
re gezonden
«Herhaaldelijk is mij gebleken, dat burgemees
ters, schoolopzieners en andere in dienst van den
Staat geplaatste personen zich aan bemoeiing ten
aanzien van de verkiezingen van leden voor de
Tweede Kamer der Staten-Generaal schuldig ma
ken door zich in aanbevelingen van dezen of ge
nen candidaat voor het lidmaatschap te mengen.
Dit heeft mij na de herhaalde aanschrijvingen,
die daartegen door verschillende ministers van
binnenlandsche zaken gelicht zijn, ten uiterste
bevreemd en het misbruik heeft vooral mijne
aandacht getrokken, nu voor de verkiezing, die
heden in hot kiesdistrict Zutphen moet plaats heb
ben, die bemoeiing geheel in strijd'met den geest
der wet op ruime schaal heeft plaats gehad bij
eene advertentie, voorkomende in het '1ste bij
voegsel tot de Zutphensche Courant van 17 Ju
li jl. Door dergelijke aanbevelingen wordt in
vloed op de verkiezingen geoefend en geen amb
tenaar behoort van zijne betrekking tot dat ein
de misbruik te maken in het voor- of nadeel van
een bepaalden candidaat. Dal misbruik spiingl
bij bedoelde advertentie te meer in het oog, daar
onderscheiden ambtenaren zoover zijn gegaan van
bepaald in hunne betrekking op te treden. De
regeering mag niet loelaten, dat op de vrijheid
der verkiezingen inbreuk worde gemaakt en ik
verzoek u alzoo, zoover dit van u afhangt, tegen
aanbevelingen bij verkiezingen door ambtenaren
te waken.”
Begrijpen wij de circulaire goed, dan noemt
de minister hel zelfs bemoeiing van ambtenaren
met de verkiezingen, wanneer deze eene aanbe-
velingsadverlentie van een candidaat onderteeke-
nen, met de bijvoeging achter hun naam van de
betrekking die zij bekleeden Onzes inziens treedt
een ambtenaar daardoor evenmin in zijne betrek
king op, als een koopman, die zijn naam onder
de advertentie zet, met bijvoeging welk bedrijf
hij uitoefent, daardoor een daad van koophandel
verricht.
De vermelding van de positie die de ondertee-
kenaren in de maatschappij bekleeden, geschiedt
alleen om crediet te geven aan de aanbeveling
en hel zal toch ook aan ambtenaren wel vrij
staan om te doen uitkomen, tot welke klassen
der maatschappij de voorstanders van den candi
daat behooren.
»’t Schijnt zegt het Nieuws v. d. Dag
dat de minister, naarmate de kiezers tonnen min
der vertrouwen in hem te stellen, hoe langer hoe
meer in defouten terugvalt, die zijn eerste ministerie
kenmerkten en hem ten slotte onmogelijk maakten.
«De vaderlijke zorg van den Minister gaat ver;
zoo is bijv. o. a. ons blad op de bureaux van
het Ministerie van Binnenlandsche Zaken verbo
den.
«In de kazerne te Gouda is, naar’t Rad. meldt,
met '1 Juli de Nieuwe Rotterdammer Courant
verboden en vervangen door het Dagblad van
Zuid Holland, niettegenstaande de sergeant-ma-
door de stembus de zegepraal behaald. Daar
ook, in dat land, waar de gewetensvrijheid het
eerste werd geëerbiedigd, ja gevestigd, wikten
lichtdoovers meester in de school spelen en hun
ne anti-nalionale begrippen in den geest van liet
kind overzeften. Gelukkig stonden or.ze Noord-
Nederlandsche broeders op wacht, om met kracht
dadigheid de puikwet aller vrije wetten over het
volksschoolwezen tegen de aanvallen der jezuiten
te verdedigen.
Wij, goedgunstige Belgen, liggen nog immer
met de schandwet van 1842 op bet geweien.
Hier in België sluipen de lichtschuwende uilen
nog immer in onze volkscholen, en het algemeen
onderwijs, alsook onze bekwaamste onderwijzers
worden als het wave door die godsvruchtige pa-
ternostermannen verldmd, die alleen alle macht
in handen hebben. En of ze er gebruik van
weten te maken, dat bewijzen ons de menigvul
dige bedevaarten en allerlei ultramontaansche be-
toogingen, die haat en tweedracht onder het volk
zaaien en den burgeroorlog verwekken.
~*x r
