GEMEENTE Eil MET ARRONDISSEMENT SNEEK.
NIEUWS- El ADVERTENTIE BLAD VOOR DE
JT
IJ
I
J
I
I
I
I
I
I
I
4
1875.
No. 84.
DERTIGSTE JA. A R G
WOENSDAG
20 OCTOBER
EN.
00 a
f-
De Staat kan, mag en moet
schoolmeesteren
Nieuw-Tonnenstelsel.
Xo’
2%
2'A
7*
/i«
I 1
I
I
SM'l'kl.ll (0
1
II.
leerplicht
Mr. W. F. SCHOOK.
BIX LAAD.
2.
Men wijst in de Arnh. Cl. op de omstandig-
ksch
jrdt,
wint;
ind-
eenl
>enit
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementspiijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
Bij de kamer zijn wetsontwerpen ingekömen
houdende nadere bepalingen omtrent de heffing
en verzekering van den accijns op de binnenland-
sche suiker en houdende bepalingen omtrent den
accijns op suiker.
1
1
DPP
oudt
dien
het
irkt.
ND-
over
1.
uige
SIG
LP.
bij
bou
te
te
A.
ane-
is; te
aau-
ihofï
i K.
5.50
6,55i
7,17
7,58
8,43
9.—
door
9,15
door
9,34
9 51
door
door
door
10-14
met
w-
iard
inde
«erts
i bij
b'j
Z. M. heeft benoemd tot burgemeester van
Hennaarderadeel den heer J. Vitringa Coulon
met toekenning van eervol ontslag als burgemee
ster van Sloten.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7 '/2 Cents. Alle brieven en stukken,
de uitgave of redactie betreffendeworden franco ingewacht.
Het Gemeentebestuur van Sneek
Voldoende aan de nitnoodiging van heeren Ge
deputeerde Staten van Frieslandvan 30 Sept.
1875 (Prov, blad no. 103);
Brengt ter kennis der ingezetenen dat, ter
Provinciale Griffie te Leeuwarden, voor den prijs
van 25 Cents verkrijgbaar zijn gesteld afdruk
ken van prov. blad no. 104, inhoudende de door
den Koning goedgekeurde begroeting der enkel
provinciale en huishoudelijke inkomsten en uit
gaven van Friésland, voor 1876.
Sneek16 October 1875.
J. TEN GATE Burgemeester.
H. FENNEMA, Secretaris.
A M.
Oct.
/IO
13
7r
STATEJS-ftEWEKAAlL.
Tweede Kamer.
Zitting van Vrijdag 15 Oct.
Bij de voortzetting der beraadslagingen over
de rechterlijke ontwerpen, is het amendernent-
Bredius, om de procureurs bij de ontbonden pro
vinciale Hoven, ook als aangesteld te beschou
wen hij hel gerechtshof dat ’t rechtsgebied van
het ontbonden Hof omvat, aangenomen met 63
tegen 8 stemmen. Daarna is ’t geheele ontwerp
tot vermindering van het getal Hoven op vijf,
aangenomen met 58 tegen 12 stemmen.
Ten Tweede is het" wetsontwerp tot verhoo-
ging van de tractementen der leden en ambte
naren bij den Hoogen Raad, na verwerping van
een amendement-Lenting, tot meerdere verhoo-
gingaangenomen met 62 tegen 9 stemmen.
Óp ’t derde ontwerp, tot intrekking der wet van
29 Mei ’49, werd door den heer van Eek en
anderen een amendement voorgesteld, strekken
de om art. 1 en 3, dat voor strafzaken minder
getal rechters bepaalt, dan ’t Regeerings-ontwerp,
te behouden, verworpen met 38 tegen 31 stem
men en het Regeerings-ontwerp aangenomen
met 45 tegen 24 stemmen.
Zitting van Maandag 18 Oct.
De beraadslaging aangaande het wetsontwerp
tot den aanleg van staatsspoorwegen zijn aange
vangen. De heeren van Baer, Kerkwijk en Hingst
hebben de noodzakelijkheid betoogd tot opneming
van meerdere lijnen, waarvan het nut algemeen
is erkend. De heer Tak, het ontwerp toetsende
met de beginselen van spoorwegaanleg, heeft bet
gemis van eene leidende gedachte, waarop later
voortgebouwd moet worden, aangetoond. De heer
Smidt heeft voornamelijk aangedrongen op eene
betere regeling der exploitatie. Morgen voort
zetting.
Naar wij vernemen, bestaat bij mejuffrouw
Mina Kruseman, die zich thans te Brussel bevindt,
het voornemen, om dezen winter een door haar
geschreven tponeelstukje voor drie personen, in
Nederland te komen spelen. Zij zou daarbij
worden geassisteérd door mejuffrouw Elisa Baart
en eene andere harer elèves, ook eene Neder-
landsche jonge dame. De eerste harer voorstel
lingen zou in de maand November te Delft plaats
hebben.
Te Epe heeft zekere J. K., die ift ongeoorloof
de betrekking leefde met de vrouw van P. v. Z.,
toen laatstgenoemde v. Z. bij hem aan huis kwam,
om zijn vrouwdie daar werk verrichtte, te ha
len dezen na hem gezegd te hebben zijn huis
te moeten verlaten en die hieraan niet direct
gevolg gaf, met een geweerschot doodgeschoten.
Sterke drank schijnt ook hier weer een hoofdrol
gespeeld te hebben, daar J. K. dien dag daardoor
zeer opgewonden is geweest. Hij heeft zich zel-
ven als de moordenaar aangegeven en is in hech
tenis genomen.
Uit Utrecht worden tegenwoordig, volgens het
U. D., bezendingen kikvorschen, met gras in
manden gepakt, naar Frankrijk en Engeland ge
ëxpedieerd.
I
1
Marcelis Houba, uit Niftrik, is door het prov.
gerechtshof in Gelderland veroordeeld tot 15 ja-
ren tuchthuisstraf, wegens moedwilligen dood
slag op zijn vrouw gepleegd. Hij had op 18
Juni jl. zijn echtgenoot, met wie hij niet best har
monieerde, met een mes in de linkerbil gestoken,
en haar toen de noodige heelkundige hulp
houden, zoodat zij 8 Juli tengevolge
bloeding overleed.
De vraag blijft echtermag de Staat school
meesteren.
»Neen 1” zegt de Kerk, »de Staal is daartoe
ongeschikt; want hij is te werelds gezind, te veel
Voor de vervulling der betrekking van direc
teur van de gemeentelijke gasfabriek te Gorin-
chem, waartoe onlangs een oproeping is gedaan
in de verschillende dagbladen, hebben zich 48
sollicitanten aangemeld. Daarbij is er een die
het curieuse aanbod gedaan heeft, van zijne jaar
wedde ad ƒ1500, jaarlijks ƒ500 te bestemmen
voor de armen der stad om te strekken voor
voeding en brandstoffen
Of de raad in ’s mans ongekende barmhartig
heid aanleiding zal vinden tot zijne benoeming
ligt nog in het onzekere.
den heer Gemeente-Architect en bij den
Stoepopzichter der exploitatie van faecale
stoffen.
Sneek, 8 October 1875.
J. van DRIESSEN, L. Burgem.
H. FENNEMASecretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek
Verdere uitvoering gevende aan het 3e lid van
’s Raads besluit van 6 Februari 1875, no. 12, tot
wijziging der verordening op het houden van
verzamelingen van mest en op de sekreten welk
besluit is afgekondigd den 24 Februari 1875
Hebben, op voorstel der Commissie van beheer
de exploitatie der faecale stoffenbesloten
te bepalen dat hel gewijzigde art. 8 en de
intrekking van art. 9 der gemelde Ver
ordening op MAANDAG 25 OCTOBER
1875 in werking zullen treden voor al
die gedeelten der gemeente waarin het
nieuwe tonnenstelsel niet reeds in wer
king is gebracht
aan de betrokkene ingezetenen te kennen
te geven, dat hunne sekreten tijdig zoodanig
behooren te zijn ingericht dat de nieuwe
tonnen er in geplaatst kunnen worden
en dat zij, te dien aanzien, alle medewer
king en inlichtingen kunnen bekomen bij
ont-
van ver-
De heer S. Draisma van Valkenburg, te Leeu
warden, de bekende handelaar in Lofodinsche
levertraan, zal weldra ijzerhoudende levertraan
in den handel brengen. De heer dr. E. A. van
der Burg, te Leeuwarden, heeft zich met het on
derzoek naar de beste methode daartoe belast,
met zoodanig gevolg, dat het praeparaat (lode-
tum ferrosum bevattende) door deskundigen in
alle opzichten voortreffelijk wordt genoemd.
De verbetering van het onderwijs begint in ons
land met de hervorming de hervormers waren
groote voorstanders van goed onderwijs. Dit
dwong de R. C. geestelijkheid mede te doen, en
wel uil het beginsel »wie de school heeft, heeft
de toekomst
Langzamerhand maakte de Hervormde Kerk van
^ep- de school eene kerkelijke.
Staatsverordeningen er tegen gemaakt hielpen
nietsy en werden in den wind geslagen.
Algemeen volksonderwijs ontbrak.
De omwenteling van 1795 bracht hierin ver
andering de Staat werd schoolmeesternadat
de Kerk getoond had, voor die taak niet bere
kend te zijn.
Intusschen blijven de drijvers van Dordt en
Rome beweren, dat het onderwijs aan de Kerk
toekomt, daar deze de moeder der school is.
Dit is waar, doch die oude schoolmoeder heeft
in ons land gebrekkige kinderen gebaard, die bij
de geboorte reeds de kiemen van ziekte en dood
in zich omdroegen.
Wat de Kerk niet kon, heeft de Staat gedaan.
Men vergelijke eens Spanje en Italië met Neder
land.
De ondervinding van 75 jaren bewijst klaar
dat niet de Kerk, maar de Staat kan schoolmees
teren.
gen, dat de Kerk opzettelijk liegt wilt ge nog
meer bewijs voor de erger dan kwade trouw der
Kerk, lees dan art. 1 der zelfde Wet.
Meesterlijk zet de S. dat uiteen bl. 14 en
volgg. en komt bl. 28 tot het resultaatDe
Staat mag blijven schoolmeesteren.
Wie ter goeder trouw is en gezond verstand
bezitkan niet twijfelen aan de juistheid van
’s schrijvers conclusie.
Ik voor mij zeg er volkomen amen op, en
wensch deze belangrijke brochure in veler han
den, vooral ook van hen, die ter goeder trouw
ijveren tegen openbaar onderwijs.
Bij de Wet van 1857 kregen de gemoedsbe-
zwaarden een vinger, door hun ’t oprichten
van secte-scholen toe te slaan nu willen zij
de geheele hand en ’t onderwijs, als regel, sec-
tarisch maken.
Ondankbaar zijn ze en perfide tevens.
De schrijver beweert verder, dat, zoo de Staat
kan en mag schoolmeesteren bij er ook toe
verplicht is. Dat betoogof laat ik beter zeg
gen: de bewijzen, vangen aan op bl. 28, terwijl
tevens wordt aangetoond, dat de Staat beter moet
schoolmeesteren.
Ook dit lijdt geen twijfel.
Ons volksonderwijs, hoe ook verbeterd, is nog
gebrekkig en onvolledig.
De artt. 18 en 19 der Wet (getal leerlingen
en salaris) verdienen in hooge mate afkeuring.
Daarenboven behoort het openbaar onderwijs
inderdaad door den Staat gegeven te worden.
Nevens deze verbetering moest er
bestaan.
Is dit alles geschied, dan zal er een einde ko
men aan wat de S. zoo terecht noemtgemaak
te domheid.
Het besluit onderschrijf ik gaarne de Staat
kan, mag en moet schoolmeesteren.
Ik zeg den schrijver dank voor het uitgeven
der brochure waarmede zeker allen, die ’t wél
meenen met het Vaderland, van harte zullen in
stemmen.
op de zijde der wetenschap, en de wetenschap
z onderdrukt den godsdienst onder de menschen
en dreigt dien met volkomen ondergang. De
wetenschappelijke mensch van den tegenwoordi-
gen tijd kan niet meer godsdienstig zijn; de we
tenschap ondermijnt de hechte grondslagen der
Kerken, door in de geschiedenis de dwaasheid
en in de natuur de onhoudbaarheid barer stel
lingen aan te wijzen. En de Kerk met hare
leerstellingen is toch eeuwig”.
Maar zóó, zegt de schrijver, spreekt zij haar
eigen vonnis uit, en behoeft niet wederlegd 1 te
worden.
En dit is zóó: de Kerk, dergelijke taal voeren
de en zij moet dat wel veroordeelt zich
zelve. De Kerk is de grootste vijandin der we
tenschap. Terecht noemde Alexander von Hum
boldt den minister van eeredienst den tegen
voeter van dien van onderwijs.
Geloven en weten staan tegenover elkaAr; waar
’t eene begint, hóudt het andere op.
De Kerk gaal in haar euvelmoed en aanma
tiging nog verderzij beschuldigt den Staat van
gebrek aan paedagogische beginselen.
De Kerk bedient zich in deze, als van ouds,
van opzettelijke onwaarheid.
Wilt gij ’t bewijs, lezer, sla dan op art. 23 der
i Wel op 't lager onderwijs, en gij zult u overtui-
J. 1. Dinsdag zijn te Rotterdam gearresteerd drie
personen, die op twee valsche wissels bij de Bij
bank der Nederl. Bank een som van ruim 136000
gulden trachten te ontvangen. Een hunner zou
het geld incasseren en moest dit in een koffie
huis, ver van het kantoor der Bijbank verwij
derd aan de beide anderen ter hand stellen.
De uitgezonden persoon kwam werkelijk in het
aangeduide koffiehuis, maar in gezelschap van po-
litie-beamblen, die zich ook van de beide ande
re personen meester maakten. De beide laatste
personen waren sinds geruimen tijd als zeer in-
soliede bekend, en hebben op verschillende wijze
en onder allerlei namen eenige buitenlandsche
handelshuizen opgelicht.
