1
NIEUWS- EN ADVERTENTIE BLAD VOOR DE
GEMEENTE EN BET ARRONDISSEMENT SNEER.
IN
No. 12.
WOENSDAG
9 FEBRUARI.
ZEDEPREEKEN VAN EEN VRIJDENKER.
EN.
4
de
4
1
LM
L
Mei
ui.
4
4.
4
>7.
4
1
1
opgesloten te houden;
R E X X E X L A X 0
van
nens
iens
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementspi ijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
toestem-
/waartoe
subsidiare gevangenisstraf. Vele nieuwsgierigen
treuren over dit vonnis.
e te
sma,
s de
4
7’/.
00 a
r
n
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
de gemeente Sneek, brengen ter kennis van
ingezetenen dat in hunne vergadering van
A H.
eb.
3/
/16
5.60
1.554
7.17
7,58
8,43
9.—
door
9.15
door
9,34
951
door
door
door
014
mn.,
Bou
jjuf-
tar-
Als bewijs voor de noodzakelijkheid van ver-
hooging der tractementen van brievengaarders,
wordt in de N. R. Ct. door een inzender mede
gedeeld, dat op de plaats zijner inwoning, een
dorp in Zuid-Holland met 10.000 inwoners, de
brievengaarder een jaarwedde van 300 ont
vangt, waarvan nog 50 afgaat voor kantoorbe
hoeften. De twee bestellers aldaar ontvangen ie
der 400, dus nog meer dan hun patroon 1
Te Gorinchem is een geheim pandjeshuis ont
dekt.
Zekere vrouw, die haar mans Zondags-pak er
eiken Maandag inbracht en het des Zaterdags,
loste had op die wijze daarvoor in ’tjaar ƒ26
rente betaald.
Ook is er eene kaartlegster, de Zweedsche da
me genoemd, veroordeeld tot ƒ1.50 boete of
Een Atjin-telegram van 7 Februari meldt:
Den 28 Januari zijn drie kolonnes opgerukt
tegen de IX Moekim. Met vele moeilijkheden
en grooten tegenstand des vijands, hebben zij de
vlakte Daroe bereikt. Den 30sten is met he-
vigen tegenstand, de kampong Daroe genomen
en verbrand.
Den 31sten is de kampong Oleh Soesoe met
bijbehoorende moskee genomen.
Het hoofd der Moekim Daroe heeft de onder
werping aangeboden.
De geest der troepen is uitmuntend.
De gezondheidstoestand is ongunstig.
Naar het Vad. verneemt zal de Tweede Ka
mer den 22 dezer weder bijeenkomen.
Men telegrafeert uit LondenEen Nederlandsch
eskader is op de kust van Venezuela verschenen.
De bevelvoerende Commodore van de Engelsche
oorlogschepen te Jamaica heeft pen schip naar
Curasao gezonden, om voor de belangen der En-
gelsche onderdanen te waken, in geval vijande
lijkheden mochten ontstaan.
van
de
den
5 Februari 1876, voorloopig is vastgesteld het
kohier van belasting op de binnen deze gemeen
te gehouden wordende honden, voor het jaar
1876; en dat dit kohier, te rekenen van den 9
dezer maand, gedurende 14 dagen ter Secretarie
alhier voor een ieder ter inzage.zal liggen, bin
nen welken termijn elk zijn bezwaren tegen het
kohier, op ongezegeld papier bij den gemeente
raad kan indienen.
Sneek den 8 Februari 1876.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. van DRIESSEN L. Burgem.
De Secretaris, H. FENNEMA.
Het Volksblad »De Coöperatie" noemt het on
langs genomen Kon. besluit om de postadmini
stratie te doen medewerken tot het inbrengen
van gelden in spaarbanken seen doodgeboren
kind.” Het blad keurt den maatregel alleen in
zóóverre goed, dewijl bij mislukking de Staat, de
Bij Z. M. besluit is de bij besluit van 16 De
cember 1875, no. 39, gedane benoeming van jhr.
P. J. van Beijma tot kantonrechter te Arnhem,
op zijn daartoe gedaan verzoek, ingetrokken, en,
met ingang van den 15 dezer, benoemd tot kan
tonrechter te Arnhem, jhr. mr. L. W, A. Schuur-
béque Boeije, thans kantonrechter te Middelburg.
Volgens het Vad. was het bericht omtrent een
nieuw* wetsontwerp aangaande de rechterlijke or
ganisatie, waarbij een aantal rechtbanken worden
opgeheven, in zooverre onjuist, dat de rechtbank
te Sneek behouden blijft.
'J Hoeveel „lidmaten” zou de „Nederl. Herv. Kerk”
overhouden, indieu allen, die er eigenlijk niets meer
mee te maken hebben, en zich er ook in ’t geheel niet
meer mee bemoeien, zich lieten „uitschrijven”? Maar
dat zou heeten oonopdige drukte maken, en ergernis
geven. En zoo blijft op de bevolkings-registers de
rubriek „tot geen gezindte behooreude” bedroevend
klein, want de jongeren doen als de ouden en „laten
‘t maar loopen", d.i. blijven ingeschreven, sinds hèt
oogenblik dat zij, zonder oordeel en geestkracht genoeg
om zich er legen te verzetten, aangenomen werden
Ik weet een goed middel om die „onware" toestand te
doen ophouden laat de „kerk" overal een belangrijken
boofdelijkeu omslag heffen. Dat
Te Zaandam zijn de kladden
voor de bied. Herv Kerk zeer
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7'/2 Cents. Alle brieven en stukken»
de uitgave of redactie betreffende w’orden franco ingewacht.
erk-
DA-
er
bo-
2. den heer Commissaris en de Agenten van
Polilie te machtigen om, zoodra zij vermoeden
dat van schadelijke zwervers en voetzoekers ge
bruik wordt gemaakt, de vergunning te ontne
men aan de personen, op wie dat vermoeden be
trekking heelt
3. aan de ingezetenen te kennen te geven dat
het gebruik van vuurwapenen en van alles, wat
niet onder de onschadelijke zwervers en voet
zoekers kan worden begrepen, blijft verboden en
behoort te worden vervolgd en gestraft.
Sneek, 5 Februari 1876.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. van DRIESSEN L. B.
De Secretaris H. FENNEMA.
De heer mr. G. H. Betz, van Rotterdam, op
pert in het Februari-nommer van het tijdschrift
»Het Nederlandsch Tooneel” een spian voor de
toekomst”, gelijk hij het noemt. Hij zou name
lijk gaarne zien, dat jaarlijks of om de twee of
drie jaren een tooneel-wetstrijd wierd uitgeschre
ven. De schrijvers van het beste tooneelsluk en
het.gezelschap, dat er de beste uitvoering aan
verzekerde, zouden alsdan worden bekroond. Den
secretaris van het Nederlandsch Tooneelverbond,
mr. J. N. van Hall, lacht zulk een plan wel toe.
In ’t zelfde nommer geeft de heer Van Hall,
met ’t oog op het plan om in Pruisen op 's
rijks kosten een tooneelschool in ’t leven te roe
pen, in overweging, voor onze tooneelschool, die
haar aanwezen aan ’t particulier initiatief dankt,
den steun der hooge regeering in te roepen.
Het dramatisch kunstonderwijs zegt hij
verdient dien steun zeker niet minder dan het
onderwijs in de beeldende kunsten.
Naar men aan het Vad. uit goede bron me
dedeelt, zijn de processtukken in zake H. J.
Jut c. s., welke de procureur-generaal ter exa-
minatie van den officier van Justitie te Rotter
dam had ontvangen, nadat de instructie op een
paar punten was aangevuld, aan dien ambtenaar
teruggezonden, met verzoek, thans de verwijzing
naar hem, procureur-generaal, overeenkomstig
art. 120 Wetbcek van Strafvordering, te vorde
ren. Behalve de aan het dossier toegevoegde,
bijna even uitgebreide instructie tegen De Jong
c. s. bevat de inventaris bij de achthonderd pro
cesstukken. De behandeling der zaak kan niet
eerder dan tegen de tweede helft van Maart of
de eerste helft van April worden tegemoet ge
zien.
Uit Workum wordt aan de N. R. Ct. gemeld,
dat, wat men aldaar voor ’t licht hield van een
in T ijs vastzitlend schip in de Zuiderzee, geble
ken is ’t licht te zijn geweest van de rood in
de nevelen ondergaande planeet Venus. Een
weinig phantasie van de dijkbewoners te Mak-
kum en Workum was er slechts noodig, om ook
hoorngetoet te vernemen. Kloeke zeelieden heb
ben zich over en door 't ijs gewaagd, maar niets
gevonden dan schotsen en ijsklippen. Ten over
vloede bracht de post de geruststellende tijding,
dat het schip veilig en wel aan de Oranjesluis
bij Schellingwoude ligt.
Een vierde deel dergenen, die voor zich zelf
in ’l geheel geen godsdienst meer behoeven, dur
ven dit niet bekennen, omdat zoo zeggen ze
anderen die band nog wel noodig hebben en
dezen, hun voorbeeld volgende, daardoor bande
loos zouden worden. 'Ze achten de godsdienst
nog van
en vreezen
nemen, wanneer
hechten.
Dit eerste kan waar zijn, maar ’t is een treu
rig verschijnsel, dat men zoo’n maatregel (op
zich zelf reeds een noodzakelijk kwaad) in leugen
moet zoeken. Ik durf betwijfelen of het verkon
digen van dwaling waarom en aan wie ook
ooit goed kan zijn.
Het nut, dat men vooral voor de lagere stan
den in den godsdienst meent te zien, steunt voor
namelijk daarop, dat men enkele malen, als het
volk het geloof in »God”, »de looner van het
goed en straffer van het kwaad”, werd ontno
men, of aan ’t wankelen gebracht, het tot woe
stenijen heeft zien overslaan. Men besloot daar
uit, dat de godsdienst het volk tot nu toe in be
dwang had gehouden; ’t geen waar kan zijn,
maar óók: dat die dus voor ’t volk noodzakelijk
was, ’t geen in 't geheel niet waar is.
Op dezelfde wijze redeneerende zou men kun
nen besluiten, dal voor een eerlijk man een ge
vangenis noodig is, want als men er hem een
20tal jaren onschuldig in heeft opgesloten, zal
hij bij zijn ontslag er uit, de menschen opruien
tot verzet tegen zulk een onrechtvaardige regee
ring, óf door de conversatie in ’t tuchthuis zelf
een dief zijn geworden. Nu ziet men hoe noed-
zakelijk zoo’n gevangenis is ook voor eerlijke lie
den, zullende menschen zeggen, hij moet maar
spoedig weer opgesloten worden. Neen, zeggen
anderen terecht, men ziet hoer nadeelig zoo’n op
sluiting is, ze maakt zelfs van eerlijke lieden op
roermakers en dieven.
Ieder ziet toch in, dat zij, die jaar aan jaar
van geslacht tot geslacht de deugd beoefend heb
ben Join God”, 't zij uit liefde tot hem, 't zij op
hoop van belooning en vrees voor straf, bij het
verlies van dien grondslag hunner deugd, ook de
deugd zelf moeten verliezen.
Gij moet niet stelen, want daardoor bedroeft
ge God.
En later van d’ andere zij: de god, waarvan
tot nu toe gesproken is, bestaat slechts in uw
verbeelding; hij heeft niet meer werkelijks dan
de duivel, dan heksen en spoken, dan Sint-Ni-
klaas, dan de boeh-man.
W^lnu, dan bedroeven we hem ook niet, door
te stelen, en dusdaar ga je.
Neen, zoo er lieden mochten zijn, die uitslui
tend door godsdienst op den goeden weg wor
den gehouden, en ik geloof hun getal is niet
groot; zeer dikwijls wordt aan godsdienst tce-
geselueven wat op rekening van ’t zedelijk ge-
belangrijkei
zou helpen. Zielhier
over te hoogen aanslag
talrijk. Hoewel aan de
meeste kladden is tegemoet gekomen, hebben toch verschil
lende aanzienlijke leden der gemeente voor hun lidmaat
schap bedankt. Tweb dames hebb’en dit o a. bij deur
wuardersexploit gedaan. (Vaderl. 1 Juli 75J
Wat dunkt n? Ja, als ’t maar op de beurs aankomt,
dan gaan „aanzienlijke leden" en „dames" zelfs vóór
in het „handelen naar hun overtuiging,"
belang als een goede politie-maalregel
haar de kracht als zoodanig te ont-
ze loonen er zelf niet aan te
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
Sneek
in aanmerking nemende dat van de vergunning,
om op de verjaardagen van Hunne Majesteiten
den Koning en de Koningin zwervers en voet
zoekers af te steken, bij vorige gelegenheden, mis
bruik is gemaakt dooi’ sommige ingezetenen, die
voetzoekers, gevuld met kogeltjes en andere scha
delijke bestanddeelen, in den handel brachten of
zelf afstaken, en daardoor andere personen aan
gevaar en nadeel blootstelden;
hebben, met toepassing van art. 117 der Al-
gemeene Polilie-Verordening, besloten
1. Vergunning te verleenen, om, op Zaterdag
19 Februari a. s. den verjaardag van Zijne
Majesteit den Koning, des avonds na 7 uur, zwer
vers en voetzoekers van volstrekt onschadelijken
aard af te steken
voel moest geplaatst worden voor wie gods
dienst werkelijk een politie-maatregel is, dan zal
ieder vrijdenker moeten erkennen, dat deze zoo
spoedig mogelijk door een op waarheid gegronde
moet vervangen worden, ’t Is waar, het is een
middel om iemand, die voortdurend gevangen
heelt gezeten, onschadelijk te doen blijven, hem
opgesloten te houden; maar ieder die erkent,
(door ondervinding weet) dal opsluiting niet al
tijd noodig is tot onschadelijk zijn, zal
men, dat hel het allerlaatste middel is
men zijn toevlucht moet nemen.
Neemt men dit aan, acht men als grondslagen
van moraal den godsdienst te zwak, dan moet
men alle pogingen in ’t werk stellen om dien
grondslag door een meer stevige te vervangen,
en niet zich voordoen alsof men, reeds gebruik
makende van de meer hechte, toch nog aan de
zwakke de voorkeur gaf, omdat er voorloopig neg
een aantal lieden zijn voor wie de zwakke de
eenige is.
Door de goede uitkomsten, die de onafhanke
lijke moraal oplevert, moet de godsdienstige lang
zamerhand verdrongen worden. Evenmin als een
christen zijn gehechtheid aan ’t christendom be
hoeft of mag verbergen, evenmin behoeft en
mag, ten minste op den duur de vrijden
ker zijn vrije gedachte aan ’t oog van anderen
onttrekken. Als ieder toonde wat hij was, zou
de schare vrijdenkers reeds zoo talrijk blijken als
menige godsdienstige secte.
