fflOTE EN IIET «VH SNEEK.
MEWS- EN ADFERTENTIE-BLAD VOOR DE
LI
1876
No. 39.
N
13 M El.
ZATERDAG
X
De Transvaal Republiek.
-I
ar-
tf.
SMIhIJt Ci
J'->
Ja-
Burgemeester en Wethouders op
ur
00
50
a
B i 5 E A L1M».
6
Mr. W. F. SCHOOK.
M
i.
rd.
5
.00
-a
an
rns
mi-
lui-
Itje
>lk-
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementspi ijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
Tot lid der provinciale staten in het hoofdkies
district Dokkum is gekozen de heer mr. IJ. Foc-
kema, met 597 van de 796 stemmen.
10
U
?n -
ran
de-
nèt
ran
ide
/an
or
15
or
)4
>1
or
or
or
A
57
50
18
53
U
5
d
00
75.
v.
011-
i<jd
11
12
uur
De toestand van den heer Groen van Prinste-
rer blijft zorgwekkend. De lijder is zeer zwak.
De Overmaassche Courant, een zuiver ultra-
montaansch blad, bevat een warm pleidooi voor
het voorstel-Moensdaarin worden de Katholieke
afgevaardigden dringend uitgenoodigd hun stem
aan dit voorstel te geven.
stukken van 2’/2, 1 en */2 cent,
ningen blijven de ducaat
gebulte der twee
bet gewicht van
5% verminderd.
aan den Raad van State toegezonden wetsontwerp om
trent het Indische muntwezen de munteenheid met Ne
derland behouden wordt door in Indie bet goud in te
voeren
In den laatsten tijd is er zooveel over de Trans
vaal Republiek gesproken, dat het mij niet on
gepast voorkomt de lezers van dit blad er nog wat
over te onderhouden.
Deze jonge Staat hij is eerst 17 Januari
1852 onafhankelijk verklaard ontleent zijn
naam aan de rivier, die hem van de Kaapkolonie
scheidt, de Vaal, d. i. gele rivier.
Volgens Behm en Wagner is de oppervlakte
5379 vierkante mijlen groot, niet medegerekend
de diamantvelden, welke Engeland, bij proclama
tie van 27 October 1871 bij de Kaapkolonie heeft
geannexeerd, onder den naam van >GriquaLand
West.”
De Grondwet van dit land, dat ruim 9 maal
zoo groot is als het onze, dagteekent van 13
Februari 1858.
Het bewind is verdeeld tusschen de Uitvoeren
de en Wetgevende Macht (Volksraad).
Aan het hoofd der eerste staat T. F. Burgers,
die, na zijne te Utrecht volbrachte studiën in de the
ologie, predikant in de Kaapkolonie is geworden,
doch voor de bevolking al te vrijzinnig was, daar
hij de moderne leer predikte.
Hij is den 27 Mei 1872 tot president voor 5
jaren gekozen, en is herkiesbaar.
De staat is verdeeld in 10 districten, bestuurd
door Landdrosten.
De hoofdplaats heet Praetoria.
Volgens F. Jeppe, lid van de uitvoerende macht,
telt de blanke bevolking 25 a 30,000 zielen, de
zwarte (Kaffers) 250 a 300,000.
De staats-godsdienst is dezelfde als de Ned.
Hervormde, welke alle openbare ambtenaren moe
ten belijden overigens worden alle andere ge
duld.
Ik behoef niet te zeggendat de kerkelijke
richting er orthodox is.
Daarom betwijfel ik het, of het van den presi
dent Burgers wel mensch- en staatkundig is ge
handeld, uitsluitend sterk geprononceerde moder
nen uit ons land als hooge staats-ambtenaren
mede te nemen.
Geen wonder dan ook, dat hij reeds nu onte
vredenen heeft gemaakt.
Indien dit mocht leiden tot zijne niet-herkie-
zing is het zijn eigen schuld, doch voor de jeug
dige Republiek zou ’t een groote ramp zijn.
De taal der boeren is oud-Hollandsch met eenig
Engelsch vermengd.
Het finantiewezen is er goed.
Het laatst bekende budget van ’74, 31 Janua
ri, op welken datum het finantie-jaar eindigt, be-
bedroeg 49,318 pd. st. in ontvangst en 45,481
in uitgaat.
De voornaamste inkomsten bestaan uit belas
ting op gebouwde en ongebouwde eigendommen,
hoofdgeld, alléén van niet-bezitters te heffen, in
voerrechten en licenlen.
In Februari ’73 heeft de staat bij de Kaapsche
Bank eene leening gesloten, groot 60,000 pd. si.,
om de bankbilletten, die hij met gedrongen koers
had uitgegeven, in te trekken.
De aandeelen in die leening zijn ieder groot
100 pd. st. en leveren 6°/0 rente op. Binnen
20 jr. moet zij afgelost zijn.
De handel is passief, doch zal ongetwijfeld ac
tief worden en een hooge vlucht nemen, hetgeen
te danken zal zijn aan de bekwaamheid en het
doorzicht van den tegenwoordigen president, die
met recht een edel mensch mag genoemd wor
den, een zeer beschaafd man is en, in alle be-
teekenissen van het woord, de eerste burger van
den staat.
De uitvoer bestaat voornamelijk uit struisvede
ren, wol, ivoor, vee, leder, granen, oranjes, ge
droogde vruchten, tabak, boter, brandewijn enz.
Derhalve eene groote verscheidenheid.
In delfstoffen is de grond buitengewoon rijk.
Ch. Mauch ontdekte in 1867, in het district
Matebele, rijke goudmijnen, zoo ook in ’72 tus
schen Marica en Noordhoofd.
Nabij Marabasstad deed E. Button in ’71 de
zelfde ontdekking.
Parsons, Mc. Lauchlin en Valentin vonden
er 173 rijke goudertsen in een grond, 5 geogr.
mijlen gelegen ten oosten van Leidenburg.
Deze is verklaard tot openbaren eigendom.
Diamanten, koper, ijzer, steenkolen en andere
delfstoffen zijn in ruime mate in den grond aan
wezig doch om al die rijkdommen te exploite
ren is kapitaal noodig, en dat juist ontbreekt.
Voor liefhebbers van de jacht is de bodem een
paradijs. Hij levert o. a. op: antilopen in 8 soor
ten, springbokken, zebras, yaks, door de boeren
genaamd »het wilde beest”. Het laatste is er
zoo talrijk, dat Mohr eens tusschen Poltchefs-
stroom en Drakenberg op één dag 18 wagens
met gedroegde huiden van dit dier tegenkwam.
Daar ieder wagen 3000 kilo’s voert en ieder huid
er 6 kilo weegt, waren er 9000 yaks gedood
en toch verminderen zij zichtbaar niet.
Hetzelfde geldt van de antilopen.
Tegenwoordig zenden de Engelsche geneeshee-
ren vele borstlijders naar de Transvaal, om er
te genezen.
Met een goed bewateringsstelsel zou de bodem
de vruchtbaarste der wereld worden, doch dit
ontbreekt er, even als zooveel anders, dat noodig
is, doch kapitaal vereischt.
Boomrijk is de grond niet, doch alle soorten
die er worden aangekweekt, wassen er uitmun
ten goed.
Zoodra de bevolking dichter wordt, zal de land
bouw verbeteren aangezien er gebrek aan han
den is.
Wegen ontbreken er bijna geheel.
Alle vervoer geschiedt door wagensmet os
sen bespannendikwijls met 32 en meer.
De eenige spoorweg die er in bewerking is
zal loopen van Pretoria naar de naaste haven.
Bij Z. M. beshiit van den 10 dezer is de heer
commissaris des konings in Friesland gemachtigd
tot bijeenroeping van de staten der provincie in
buitengewone vergadering, op den 23 Mei a. s.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek roepen bij deze op alle manspersonen,
binnen deze gemeente woonachtig, welke op den
1 Januari 1876 hun 25en jaar waren ingetreden,
en mitsdien allen die geboren zijn in het jaar 1851,
STATEX-GENEKAAL.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag 10 Mei.
In de Kamer is heden, na langdurige algemeene
beraadslagingen over het voorstel Gratama c. s., tot in
trekking van de jachtwet voor wat betreft de bijzondere
bescherming van de jacht en het jachtbedrijf, en na
verwerping van eene motie van den heer Bredius, tot
schorsing, maar met uitdrukking van de noodzakelijk
heid der algeheele herziening der jachtwet, artikel 1
van het voorstel verworpen met 39 tegen 25 stemmen,
waarna het voorstel werd ingetrokken.
Zitting van Donderdag 11 Mei.
De Kamer heeft heden bijna de gansche zitting ge
wijd aan de algemeene beraadslagingen over het wets
In de Stemmen voor waarheid en Vrede
wordt er den heer Moens een grief van gemaakt,
dat de voorsteller geen onderwijs-specialiteit is.
ontwerp tot regeling van de voorwaarden ter verkrijging
van afzonderlijke bevoegdheid tot uitoefening der tand
heelkunde.
De heeren Idzerda, Romhach en Kappeijne hebben
het ontwerp bestreden, vooruamelijk omdat daarbij afge
weken is van het beginsel van eenheid van stand, bij
de geneeskundige wetten aangenomen, en omdat zij dit 1
ontwerp geheel onnoodig achtten.
De heer Godefrni en de Minister van Binnenlandsche
Zaken hebben daarentegen het ontwerp uitvoerig ver
dedigd, als strekkende in het belang van het publiek
daar de geneeskundigen niet willen of kunnen als tand
meesters fungeren
Art 1 het hoofdbeginsel van het ontwerp inhoudende
is daarop aangenomen met 42 tegen 22 stemmen Op
art 2 is een amendement Idzerda aangenomen om de
bepaling te doen vervallen dat vreemdelingen elders exa
men afgelegd hebbende hier tot uitoefening bevoeed
kunnen verklaard worden Ten slotte is het geheele
ontwerp aangenomen met 45 tegen 22 stemmen
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents>
voor eiken regel daarboven 7'/2 Cents. Alle brieven en stukken,
de uitgave of redactie betreffende worden franco ingewacht.
Bij de Tweede Kamer zijn ingekomen drie wets
ontwerpen: 1 tot regeling van bet Nederlandsch munt
wezen, 2 tot verhooging van hoofdstuk 7 der Staats
begrooting (beschikbaarstelling van fondsen tot'uitvoering
van de muntwetj; 3. houdende nadere bepaling omtrent
de verwisselbaarheid van muntbillelten-
De stukken zullen worden gedrukt.
Naar men met zekerheid verneemt wordt bij de nieuwe
muntwet aangenomen de enkele gouden standaard- De
gouden standpenningen zullen zijn het tienguldenstuk
en bet vijfguldenstuk. A'ls zi.veren pasmunt worden
voorgesteld het tweeguldenstuk het eeuguldenstuk en de
stukken van 25, 10 en 5 cents, als bronzen pasmunt
Gouden negotiepen
en de dubbele ducaat- Het
en eenguldenstukken zal zijn 0,945,
bet tegenwoordig guldenstuk wordt met
Voorts verneemt men dal bij het
Slate toegezonden wetsontwerp
om zich voor den Schutterlijken dienst te doen in
schrijven zullende daartoe door en namens heeren
de Secreta
rie der gemeente worden gevaceerd.
WOENSDAG DEN 24 MEI 1876.
des morgens van 9 tot 10 uur, voor die van wijk 1, 2 en 3
ff ff ff
ff ff
ff ff
middags om 12
Verder wordt ter kennis van belanghebbenden
gebracht
Dat degenen, die, vroeger in andere gemeen
ten ingeschreven, sedert de inschrijving van het
vorige jaar, binnen deze gemeente zijn komen
wonen, zich insgelijks op dien dag zullen moe
ten laten inschrijven, in het register, loopende
over een der jaren 1842 tot en met 1850 waar
toe zij volge,ns hun ouderdom behooren.
Dateen ieder, hetzij hij al of niet vermeent tot de
vrijgestelden of uitgeslotenen te behooren, tot
deze inschrijving verplicht is.
Dat voor ingezetenen worden gehouden alle
Nederlanders, alhier hun gewoon verblijf houden
de, alsmede alle vreemdelingen, binnen deze ge
meente woonachtig, welke hun voornemen, om
zich binnen dit Rijk te vestigen, zullen hebben
aan den dag gelegd, hetzij door eene uitdrukke
lijke verklaring, hetzij door het werkelijk over
brengen van den zetel van hun vermogen en de
hoofdmiddelen van hun bestaan.
Dat zij, die in meer dan in eene gemeente hun
gewoon verblijf houden of den zetel van hun
vermogen hebben gevestigd, tot de inschrijving
verplicht zijn binnen die gemeente, alwaar eene
dienstdoende Schutterij aanwezig is.
Dat de registers ter inschrijving op den 15
Mei e.k. geopend en op den 1 Juni daaraanvol
gende gesloten worden, en dat allen, die bevon
den worden, zich alsdan niet te hebben doen
inschrijven, volgens art. 9 der wet op de Schut
terijen, door het Gemeentebestuur ambtshalve zul
len worden ingeschreven, en door den Schut
tersraad tot eene geldboete worden verwezen
terwijl zij bovendien zonder loting bij de Schut
terij zullen worden ingelijfd, indien het zal ge-
blijken, dat er, tijdens de verzuimde inschrijving,
geene redenen tot uitsluiting of vrijstelling ten
hunnen aanzien bestonden.
Dat eindelijk een ieder, die binnen deze ge
meente niet geboren is, wordt aangemaand, zich
tijdig van eene geboorte-acte te voorzien, en zich
alzoo van zijnen juisten ouderdom te verzekeren,
teneinde de inschrijving naar behooren geschie
de, en hij alzoo niet kome te vallen in de straf
bij het aangehaald art. 9 bepaald.
En, opdat niemand hiervan eenige onkunde
zal kunnen voorwenden, zal deze worden afge-
kondigd zoo als gebruikelijk is, en geplaatst in
de Sneeker Courant.
Sneek den 10 Mei 1876.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. van DRIESSEN, L. Burgem.
S. HAAGSMA, Secretaris.
4, 5 en 6
7, 8 en 9
10-
Een regeeringtelegram van Atjeh van den 28
April j. 1. deelt mede:
In den nacht van den 22n op den 24n April
bekroop den vijand onze ppsitie Lamprit en viel
de buiten de versterking gelegerde dwangarbei
ders aan. De bezetting versloeg den vijand in
de vijandelijke stellingen met veel volk. Nu en
dan worden onze convooienj aangevallen. Onzer
zijds is krachtige voortgang gemaakt met den
aanleg van wegen en de opvoering van vivres
naar de zuidelijke versterkingslinie.
De cholera heerscht sterk bij den vijand bij
ons is zij nagenoeg geweken en de algemeene
gezondheidstoestand is zeer bevredigend.
