NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HE
GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEEK.
;n.
No. 64.
E E N-E N-D E R T 1 O S T E J
1876
WOENSDAG
9 AUGUSTUS.
DUBBEL EMPLOOI.
ui I
k
Mr. W. F. SCHOOK.
-
,jr.
ira-
d. I
er, fc
jirk I
SMIhl!
A A T.
net
de
I 4
L M.
<7-
5? J A A B X L A A IS
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementspnjs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
De Zaamdamsche Gemeenteraad heeft besloten,
te beginnen met den nieuwen cursus, de Hoo-
gere Burgerschool ook voor meisjes open te stel
len.
De Ned. Maatschappij ter bevordering van Nij
verheid heeft een adres aan den Koning gericht,
waarin zij, erkennende dat, zooals de toestand thans
is, er voor Nederland niets anders overblijft, dan
m
d
rlof
.60
>5ó
,17
,68
,43
oor
,15
oor
34
51
jor
oor
oor
14
5
B L I K S L A G E R IJ.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek brengen, ter voldoening aan art. 8 der
Wet van 2 Juni 1875 (Staatsblad no. 95) ter
algemeene kennis, dat zij vergunning hebben ver
leend tot oprichting eener Blikslagerij, aan PIET
HANJA en zijne rechtverkrijgenden in het per
ceel Gemeente Sneek, Sectie B. no. 2354, staan^
de zuidzijde der Pol alhier.
Sneek, 8 Augustus 1876.
J. van DRIESSEN, L. Burgem.
S. HAAGSMA Secretaris.
ia
i
i
i
16
ttt
16
/.o
10
l
W.
an-
dts.
te
J fl
am,
(aar
De Amsterdamsche brandweer is op de ten
toonstelling te Brussel, met den eersten hoofdprijs,
het sdiplóme d’honneur”, bekroond.
Eerstdaags wordt, naar met zekerheid wordt
vernomen, het besluit verwacht van den Minister
van Financiën, dat de Belgische centen in open
bare kassen en kantoren niet meer in betaling
zullen worden aangenomen.
n.,
ir.
rol-
nt-
d.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarboven 7'/2 Cents. Alle brieven en stukken»
de uitgave of redactie betreffende worden franco ingewacht.
De heer B. P. Korteweg schrijft het volgende
aan de Gron. Cour.: Vergun mij naar aanlei
ding der mededeeling mijner verloving met mej.
Elize Baart in uw blad dd. 4 Augustus (overge
nomen uit de Arnh. Cour.}, de opmerking te
maken, dat het mij volkomen onverklaarbaar is,
hoe door de redactie van genoemde courant uit
die praemissen de conclusie getrokken word'dat
»het uitzicht, mej Elize Baart zich aan ons too-
neel te zien wijden, voor goed verloren is.”
Te recht wordt opgemerkt »dat mej. Elize
Baart zich op het gebied der kunst naam heeft
gemaakt” en men zou hier kunnen bijvoegen, dat
hel Nederlandsch looneel waardig wel behoefte
heeft aan altisten van naam. De onderstelling,
dat onze verloving een hinderpaal zoude wezen
om haar hare roeping te doen volgen, komt mij
beleedigend voor èn voor mij, èn voor haar.
De eenige verklaring daarvan te vinden, zou
gelegen zijn in zekere maatschappelijke veroor-
deelen en de meening van mannen, waarlijk niet
uitmuntende door kracht, dat de vrouw als be-
hoorende tot bet zwakke geslacht, niets beters
te doen heeft dan volgen 1 Ook hierom
trent echter ben ik de denkbeelden toegedaan,
wier verkondiging zij zich voor een deel tot maat
schappelijke roeping gekozen heeft.
hun geweten, d. w. z. op ’t standpunt van De
Tijd, met voorbehoud om eerst het advies van
den clerus in te winnen. Wel heeft de richting
van De Tijd velen gewonnen, maar elke stembus
levert het bewijs, dat in bijna iedere gemeente
een aanzienlijke minderheid niet ophoudt kiach
tig te protesteeren legen het ultramontaansche
drijven.
De clericale leiders doen het echter gaarne voor
komen, of zij ook voor de geheeie kerk spreken.
Niet alleen wordt de invloed van den clerus steeds
grooter, maar zij weten zeer goed, dat zij de
kracht hunner tegenstanders breken door hen,
die hun ultramontaansche politiek bestrijden, dag
aan dag als vijanden van hun kerkgenootschap af
te schilderen. Van niets is ons volk en te
recht zoo afkeerig als van geloofsvervolging.
Vrijheid van godsdienst is de roem onzer historie.
Zeg een eenvoudigen Nederlander, die van poli
tiek niets begrijpt, dat de vijanden van het ul-
tramonlanisme den ondergang van het Katholi
cisme beoogen, en tien tegen één dat hij, schoon
ijverig Protestant, partij zal kiezen vóór de rich
ting, met wier beginselen hij onmogelijk vrede
kan hebben. Dat weten de clericalen en daarop
speculeeren zij.
De Kon. bewilliging is verleend op de acte
van oprichting van de naamlooze vennootschap
»de Friesche Landaanwinning-maatschappij”, ge
vestigd te Makkum.
Het Vad. komt even terug op het protest van
De Tijd, in zake het gesprokene op ’t jubilé van
Prins Frederik- Nog nooit, zegt het blad, is
door het hoofdorgaan der clericalen vermeteler
gesproken. Niet alleen worden de tegenstanders
van het ultramontanisme vijanden van alle Ka
tholieken en voorstanders van den burgeroorlog
genoemd, maar'zelfs wordt de Duitsche Kroon
prins aangevallen, omdat hij het gewaagd heeft
de vergadering van eene Vereeniging bij te wo
nen, die zich in de antipathie van De Tijd en
haar geestverwanten verheugt. Maar vooral de
heer Renting wordt met scheldwoorden overladen.
Zijn geestdrift voor den beminden Prins van Oranje
wordt als huichelarij voorgesteld, zijn opwekking
tot den strijd tegen het clericalisme als een op
wekking tot godsdienst-oorlog. En dat alles om
dat hij als grootredenaar van de orde der vrij
metselaren in Nederland in herinnering heeft ge
bracht, dat die orde gekant is niet tegen het Ka
tholicisme, maar tegen het ultramontanisme!
De Tijd vergeet, dat hetzelfde honderden ma
len m haar eigen kolommen is gezegd. Zij maakt
nu alleen met zooveel woede van de zaak gewag,
wijl zij de gelegenheid, om haar haat te luch
ten tegen het Duitsche vorstenhuis en de gods
dienstige hartstocht harer geloofsgenooten op te
zweepen, niet wil laten ontsnappen.
’t Zou er treurig uitzien als werkelijk het ul
tramontanisme niets anders was dan de (Katho
lieke kerk. Als alle Katholieke burgers gehoor
zaamheid betuigende aan de wetten van het land,
daarbij de reserve maakten, met voorbehoud van
Ik wil thans wijzen op iets dat maar al te
veel voorkomthet bekleeden van te vele amb
ten door een en denzelfden persoon, er moge al
of niet bezoldiging aan verbonden zijn.
De eenige vraag isof de bijeenvoeging van
verschillende betrekkingen aan de behartiging der
enkelen in den weg staat.
Over het algemeen zijn in Nederland ook el
ders de ambtenaren, zoowel van den Staat, het
Gewest cf de Gemeentete karig gesalarieerd
zoodat zij, om te kunnen leven, er iets bij moe
ten doen.
Vooral springt die karigheid in hel oog bij de
onderwijzers aan de lagere schooldie van hun
ne bezoldiging vooral in de dorpen niet leven
kunnen.
De Wel op hel lager onderwijs verbiedt hun
ambten of bedieningen waar te nemendan met
goedkeuring van Gedeputeerde Staten (art. 24)
Die bepaling zou goed zijn indien hun inko
men geëvenredigd ware aan hunne noodzakelijke
behoeften om te leven.
Met die goedkeuring gaat het soms al vreemd
in het eene gewest wordt zij klakkeloos verleend,
in het andere hardnekkig geweigerd.
Een en andermaal beslist over de verleening,
het »witte voetje” dat de verzoeker heeftgun
stig,of het tzwarle blaadje” waarin zijn naam
staat, afwijzend.
Dat is meten
niet richtig.
In sommige gewesten wordt geen bezwaar ge
maakt, de onderwijzer te vergunnen eene kerke
lijke betrekking waar te nemen; vooral is dit het
geval in Friesland en Groningen.
Ik meen dat die vergunning in strijd is met
het beginsel van kerkelijk-secteloos onderwijs
(daargelaten nog art. 194, lid 2, der Grondwet.)
Een onderwijzer mag geen handel drijven, dus
niet koopen roerende zaken, met het doel ze we
der te verkoonen.
Ook zijn gezin ligt onder dit verbod als na
melijk de leden er van bij hem inwonen dus
kan men aannemen, dat niemand hunner het mag,
tenzij ze volgens de wet zijn hoofden van huis
gezinnen, d z. meerderjarige, of daarmee gelijk
gestelde alleen-wonende personen.
Volgens de Patentwet zou onder het woord
nberoep" vallen het verbod van het onderwijs in
teekenen, zang- en toonkunst, in vrouwelijke hand
werken doch de regeering heeft deze uitlegging
der misselijke Patentwet gewijzigd door dit als
geoorloofd aan te nemen. Eene décisie die
m. i.niet door den beugel kan wanneer men
consequent wil zijn Zij is altoos in strijd
met de Memorie van Toelichting op de L. O. Wet.
De Gemeentewet laat toe de betrekking van
Burgemeester en Secretaris in één persoon te ver-
eenigen mits de gemeente of gemeenten ieder
niet meer ingezetenen hebben dan 5Ü00 of 10000
te zamen en zij aan elkander grenzen.
Met 496 burgemeesters is dit het geval, en 219
secretarissen zijn tevens gemeente-ontvangers.
Het dubbel emplooi maakt vele malen, dat
de hoofdzaak beschouwd, behandeld wordt als
bijzaak.
Vooral zal dit het geval zijn, wanneer aan het
hoofdambt een vaste bezoldiging is verbonden en
de belooning der andere afhangt van den ijver
der ambtenaars:
Iemand is, bijvoorbeeld, ambtenaar op een
tractement van ƒ1000, niet meer en niet min
der; hij mag doen, wat hij wil, mits hij zijn plicht
doe. Hij is ijverig en vervult zijn plicht zoo
goed mogelijk. Hij krijgt er later een baantje
bij, dat percentsgewijze betaald wordt, bijv, een
agentschap voor eene assurantie-maatschappij.
Het natuurlijk gevolg moet zijn, dat de laatste
betrekking met meer ijver zal waargenomen wor
den dan de eerste, want het geld verzoet den
arbeid, en aan welke waarneming het grootste
voordeel verbonden is, aan die zal ook de meeste
vlijt besteed worden.
Dus zal de laatste voorgaan wegens het te
verwachten voordeel.
met twee maten en derhalve
Uithoofde van de zoo schrale bezoldiging is de
ze vereeniging wenschelijk.
Het overtreden van het verbod der Wet wordt
dikwijls oogluikend toegelaten.
Leden der rechterlijke macht bekleeden niet
zelden verboden ambten.
Ik heb een predikant gekend, die kassier was,
alhoewel de kerkelijke reglementen dit verbieden.
Zeker nu reeds lang overleden rijksamb-
tenaar was begiftigd met 19 goed-bezoldigde
posten waaronder die van postdirecteur en se
cretaris eener gevangenis.
Toen hij bij het nederleggen zijner betrekkin
gen voor het pensioen van eenige, waaraan geen
groote som verbonden was, bedankte, benoemde
Willem I hem tot ridder van den Nederlandschen
Leeuw.
Daar hij de meeste zijner ambten voor half
geld deed waarnemen, kan men gemakkelijk na
gaan of het publiek bij dien toestand al of niet
gebaat was.
Voorheen was het erger dan thans.
Geliefde kinderen werden met vele winstgeven
de betrekkingen overladen de overigen mochten
loezien.
Doch ook nü nog is er veel te veel dubbel
emplooivooral wat de leden der Tweede Ka
mer betreft.
Men heeft onder hen leden der rechterlijke
macht, griffiers van gedeputeerde staten, opzie
ners en inspecteurs bij het lager onderwijs, bur
gemeesters. Dat óf het een óf het ander emplooi
moet verwaarloosd worden, zal wel niet behoe
ven gezegd te worden want dezelfde persoon
kan niet op verschillende plaatsen te gelijk zijn.
Het voormalig hof in Drenthe heeft om deze
reden meermalen geen zitting kunnen houden.
De leden waren naar den Haag en konden dus
niet vergaderen intusschen bleven de preven-
tief-gevangenen achter slot en grendel opgesloten
zitten en de civiele processen kregen een ver
lengstuk, ten nadeele van hen, die renten van
hel geeischte moesten betalen, berekend sedert den
dag der introductieve dagvaarding.
Deze werden op die wijze in de beurs gestraft
voor het dubbel emplooi van een ander.
Billijkheidshalve hadden de afwezige rechterlij
ke ambtenaren dit moeten betalen, omdat de ei-
scher geen renteverlies mocht lijden en de ge
daagde aan de vermeerdering der rente geen
schuld had, daar deze veroorzaakt werd door eene
vrijwillige daad der rechterlijke ambtenaren.
Ik kan mij denken, dat eene vordering van eene
ton gouds op deze wijze een jaar langer in be
handeling moet blijven.
Aan de verliezende partij kost deze soort van
dubbel emplooi de bagatel van 6000 (zegge
zes duizend gulden Nederlandsch Courant.)
En toch vermocht hij er niets tegen.
Er zijn voorbeelden aan te wijzen dat door
diezelfde oorzaak, iemand, die dadelijk bleek on
schuldig te zijn, toen zijne zaak behandeld werd,
bijna elf maanden in voorarrest gezeten heeft.
Door het dubbel emplooi was hij te gronde
gerichtdoch hij kon er niets aan doen en de
Koning ook nietdoch treurig was het
i-'
v.
z.
?eg.
illje
v.
Üu-
las-
