1
GEMEENTE EN «ET ARRONDISSEMENT SNEEK-
NIE11WS- EN ADWTENTIE-READ VOOR DE
1 >1
Lij
I
I
r
No. 91.
1876.
E E N-E N-D E R T I Gr S T E J
ZATERDAG
4 NOVEMBER
EN
den Vooruitgang.
De Tolk van
I
te
50,
dat
er
„1XA E .V LA» D.
met
lof
i
F
iens
IUW
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffendefranco
in te zenden.
Door den minister van financiën is na afge
legd examen benoemd lot adspirant landmeter
bij het kadaster, de heer van der Werf te Sneèk.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal is bij?
eengeroepen tegen Dinsdag 7 November ’s avonds
te 8 uur.
teurs en
len, geeft
Nabij Loenen-Vreeland is een boerenarbeider,
die zich op de rails bevond, door de sneltrein
aangegrepen en geheel verpletterd.
,50.
het
be-
.50
5b6
,17
,58
43
'10
s
1 M.
'cl
0 a
50,
ff.,
elle
s de
uis,
te
i
in
l
Kilo
50,
- a
00,
,00.
-
1
10
rd
100
;n.
19
2 a
65,
W.
en
óke
en
d.
nm.
rkje
S.
ijn-
hjk.
ima
Z. M. heeft benoemd tot directeur van het post
kantoor te Sneek de heer M. G. Engelhardt, com
mies der posterijen; tot ontvanger der directe
belastingen te Dockum de heer J. H. Rekking,
thans te Woudrichtem, en Mr. Huber advocaat
bij het gerechtshof te Leeuwarden, belast met de
waarneming van de rijksadvocatuur in Friesland.
zoowel
hanteeren de vio-
en slaan de pau-
De Arnhemsche Courant wil, dat de Tweede
Kamer het wetsontwerp op ’t lager onderwijs
behandele vóór dal van den heer Moens.
«Wil de Minister zegt zij aan het on-
van de bijzon-
gemoet ko-
om zulks te
billijk verlangen der voorstanders
dere niet neutrale school, te
men de liberale partij zij daar
beletten.”
200 inteekenaren ko-
van 4 maandelijksebe
«De Minister van Koloniën zegt het blad
is ter zake van het gebeurde in de Tweede
Kamer op Vrijdag jl. door zijne 18 natuurlijke
vrienden verlaten.
«Daardoor zijn de Ministerieële dagen van den
heer Alling Mees geteld.”
oor
,15
oor
34
51
oor
oor
oor
14
helzen, wordt verworpen door de hoofden der
Roomsch-Catholieke kerk, door de hoogwaardige
Bisschoppen en door den grijzen opperherder te
Rome.
oln 1848 brak het liberalisme zich baan on
der de Roomsch-Catholieken, maar Rome heeft
de misleiden de oogen geopend en hen de valsche
grondstellingen van dat liberalisme doen verlaten.
«Thans is het onder de Catholieken, als men
een handje vol lieden niet meêrekent, totaal uit
geroeid."
De aandeelhouders der «Maatschappij tot land
aanwinning op de Friesche Wadden” zijn opge
roepen tot een buitengewone vergadering op Vrij
dag 3 November, in het lokaal «Eensgezindheid”,
Spui, te Amsterdam. Door het bestuur zal aan
de goedkeuring van aandeelhouders worden on
derworpen een overeenkomst, welke de Regeering
genegen is te sluiten, behoudens bekrachtiging
door de Wetgevende Macht, betreffende een door
het Rijk te verstrekken renteloos voorschot, tot
voltooing van den verbindingsdam tusschen Ame
land en den vasten wal.
Het beticht, door eenige bladen meêgedeeld,
dat de Staat het werk geheel zou overnemen
blijkt dus onjuist.
De Middelburgsche Courant voorspelt dat
weer een Ministerieële crisis in aantocht is.
Hoogst gewaagd is die profetie met.
Dr. S. bespreekt in de Huisvrouw de vraag
«Hoe moeten wij wonen?” en zegt o. a.
Hoe dichter opeengehoopt een bevolking woont,
des te rijker oogst vindt de dood. Hel uitbreken
eener epidemie op een of ander punt der stad
wordt, omdat er tusschen de verschillende deelen
eener bevolking zoo talrijke punten van aanraking
zijn, spoedig een algemeen gevaar en steeds ma
ken de epidemien hare talrijkste slachtoffers in de
groote steden. In de donkere, vochtige, overbe
volkte, onfrissche en onzindelijke woningen der
behoeftigen ontwikkelt zich gewoonlijk de kiem
der besmettelijke ziekte, doch spoedig grijpt deze
vei der om zich heen op uitgestrekter gebied, en
eischt zoowel in het vriendelijk woonhuis van een
burger, als in het-paleis van den rijke zijn of
fers. Hoe grooter de armoede en de overbevol
king in zekere gedeelten der stad, des te hooger stijgt
het gevaar voorde omgevingen deze omstandigheid
moet bij de keuze eener woning vóór alle andere
omstandigheden in aanmerking genomen worden.
Wel moet de armoede ook door een reeks van
andere oorzaken tallooze offers inboetenslechte
voeding, overspanning van lichamelijke krachten,
het dikwijls overmatig gebruik van s'erken drank,
dragen voor een goed deel bij tot de grootere
sterfte onder de behoeftige klassedoch al deze
oorzaken te zamen voeren een vroegeren dood
niet meer offers in de armen, dan de ellendige
woningen, waarin een groote, opeengehoopte be
volking vaak haar dagelijkse!) verblijf en haar
nachtelijk onderkomen vindt. Men heeft uit zorg
vuldige statistieke gegevens bevonden, dat de
gemiddelde levensduur bij de welgestelde klas
sen 44,- bij den middelstand 25 en bij de arbei
dersbevolking slechts 22jaar bedraagt, en dat we
der van de kinderen in de welgestelde klassen 1
onder 4 5, in den middelstand 1 onder 2.5, in de
lagere klassen 1 onder 2 geborenen den dood
ten prooi komt. Deze cijfers spreken met een
verschrikkelijke duidelijkheid.
Het Dagblad is zeer verontwaardigd over de
onbewimpelde verklaring, door den minister van
koloniën in de zitting der Tweede Kamer van
Vrijdag afgelegd in zake het landbezit in Indie.
’I Was een volkomen radicale geloofsbelijdenis en
hem is dan ook van radicale zijde vrij wal lof
toegezwaaid. Volgens het blad moet één van vie
ren *1 geval zijn, óf de minister is in het kabi
net opgenomen zonder dat het hoofd daarvan
zich te voren overtuigd had welke beginselen de
nieuwe titularis, dien hij een plaats nevens zich
aanbood, was toegedaan óf de minister van ko
loniën heeft zijn ambtgenooten omtrent zijn be
ginselen een verkeerde voorstelling gegeven óf
het ministerie heelt gemeend, dat het bestuur kon
gevoerd worden met een amalgama van begin
selen aan de groene tafel, óf ook de overige le
den van het kabinet zijn, voor zooveel hunne an
tecedenten vroeger van het tegendeel getuigenis
hebben afgelegd, tot hel koloniaal ladicalisme o-
vergegaan.
«In 't eerste geval, betoogt het blad, zou het
mogelijk zijn, dat de ambtgenooten van den mi-
De AL R. C. verneemt dat het Noordelijk
zendingsfeest in 1877 zal worden gehouden op
het terrein van baron Van Heemstra te Veen
klooster.
De Tijd zegt«hetgeen de statuten van
Werklieden-Verbond nopens het onderwijs
dit historisch voorwerp voor het rijksmuse-
um voor ƒ50.000 aan te koopen.
Uit N. Schans schrijft men aan de Winschot er
Courant 31 jl.
«Voor de eerste maal hebben
waggon van
nister van koloniën door bedoelde verklaring e-
venzeer verrast zijn geworden als blijkbaar de
geheele Tweede Kamer met ons. Maar dan moe
ten zij zich ook bewust zijn geworden dat zij
door de opneming van dezen collega in hun
midden, niet alleen een onvergeeflijke lichtvaardig
heid hebben gepleegd, maar dat daardoor ook een
toestand is ontstaan, die onhoudbaar is. In het
tweede geval zullen de ambtgenooten van den
minister van koloniën gemakkelijk kunnen be
slissen wat hun te doen staat. In het derde
geval zien wij een kabinet voor ons, dat door
ieder als een ongerijmdheid zal beschonwd wor
den. In het vierde eindelijk zouden wij een mi
nisterie bezitten, dat op dit oogenblik onze tegen
partij is, maar na zulk een merkwaardige om-
keering op een voornaam beginsel van regee-
ringsbeleid weinig aanspraak op vertrouwen van
wien ook, zou kunnen maken.”
In 1875 werd te Rotterdam eene debating-club
opgericht. Zoo althans heette zij, doch eigenlijk was
zij bestemd eene schrijfvereeniging te zijn, daar, het
geen er besproken werd, voor de pers bestemd was,
teneinde de beginselen van vooruitgang, zoowel on
der de leden als aan het publiek, bekend te maken.
Dit geschiedde in den vorm van een tijdschrift,
dat doet denken aan Dn. Feringa’s Vrije Gedachte.
De periodieke pers nam er weinig notitie van,
wat jammer is, omdat het doel van het tijdschrift
bestaat in «onder zooveel mogelijk gelijk-gezin-
den, zonder twisten, vraagstukken van den dag
en beginselen (te) bespreken waartoe de bonte
samenleving zelden geschikt is, omdat allicht an
dersdenkenden gekwetst worden, zender het te
willen al is men ook met de meest vredelie
vende meening vervuld.”
Eene partij-leus kent de vereeniging niet.
Zij wil in vrijzinnige richting ostichten", waar
aan behoefte is op zedelijk, verstandelijk en stof
felijk gebied.
Een voornaam medewerker is iemand, die, we
gens zekere omstandigheden, onder den pseudo
niem T. Mousset schreef.
Multatuli vindt in dat tijdschrift eene welver
diende verdediging, ook van de zijde des heeren
I. W. T. Cohen Stuart (niet te verwarren met
A. B. Cohen Stuart).
Met groot genoegen las ik Mijne Levensbe
schouwing" door Mousset, een opstel dat eene
logische aaneenschakeling is en getuigt van ijve
rig en diepnadenkeud zoeken naar de nog onop
geloste vraagwat is waarheid op godsdienstig
(metapbysisch) gebied
Behalve dit, komt er nog veel meer in voor, wat
den denker aantrekt
Eéne aanhaling slechts J
Misschien zal menigeen de leuze: «wijsheid,
kracht, schoonheid”, beter vinden dan: egoïsme,
humaniteit, studie van ’t zijn.” Toch doe ik niet
anders dan een schakel opklimmen in den keten
der causaliteit. Egoïsme voert tot wijsheid; stu
die van 't zijn tot kracht; humaniteit tot schoon
heid."
Ware woorden, mits ze goed verstaan wor
den.
Het woord egoïsme wordt gewoonlijk ineen
kwade beteekenis opgeval, en Baco a Verulano’s
woorden «het egoïsme beheerscht de wereld en
moet haar beheerschen”, worden vaak in verband
gebracht met den persoon van dien diepdenkenden,
geleerden staatsman, geschiedkenner en wijsgeer,
doch laagharligen, onwaardigen rijkskanselier en
veilen opperrechter in Engeland, tijdens de re
geering van koningin Elisabeth.
Minder bevalt mij een stuk van eene juffrouw,
die van het vrije huwelijk niet alkeerig schijnt
te zijn.
Est modus in rebus, sunt denique certi fines;
voor alles is eene maat.
Wie goed, en met het oog op de eischen van
het maatschappelijk samenzijn, nadenkt, kan het
zoogenaamd tvrije huwelijk" ónmogelijk verde
digen.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7’/2 Gents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
we gister een
de Oldenburgsche baan voor 't sta-
tion*Nieuwe Schans gezien, die een paar heeren
heeft gebracht en weggehaald, welke een verga
dering hebben gehad met eenige heeren van de
directie van den Nederlandschen Staatspoorweg.
«Naar men verder verneemt, is Zondag een
proefrid gehouden over de Eemsbrug.
Het Ned. Tooneelverbond, dat zooveel invloed
ten goede uitoefent en ons met de tijd zeker ac-
actrices zal geven, die natuurlijk spe-
een Tijdschrift uit in 12 afleveringen
ieder van één vel druks.
Dat Tijdschrift zal, als er
men, een Bijblad hebben
afleveringen te zamen 50 vel druks en 6 kos
ten.
Wij hopen, dal onze rederijkerskamers zich
dal werk zullen aanschaffen.
Er zal gewisselijk veel uil zijn te leeren.
’t Europeesche dames-orchest heeft zich te Am
sterdam laten hooien allen in t groen, i..~.
heeren achter zich, gekleed als pikeurs.
De dames spelen de eerste viool
letterlijk als overdrachtelijk
loncel en de logge contra-bas
ken.
Zelfs is er eene dame bij met een hoorn!
De meeste blaasinstumer.ten worden echter
door heeren bespeeld.
De Amsterdamsehe Courant spreekt met
over T concert.
Z. M. heeft benoemd tot burgemeester van
Oostslellingwerf den heer mr. J. A. Raedt.
Ook de verdediging (eenigermale) van zulk een
toestand door den Hr. T. Mousset kan ik niet
goedkeuren.
Gedachten en korte gezegden, van denzelfden,
zijn pittig, doch niet allen kan ik beamen. In
enkele toch straalt de goedkeuring van het vrije
huwelijk door, bijv, in 3 en 4, bl. 124.
Mr. I. W. T. Cohen Stuart, te New-York,
besprak Multatuli en v. Vloten’s Onkruid
onder de tarwezoowel den een als den ander
keurt hij af.
Met de zending op Bali neemt Nathaniël Lub
bers te Amsterdam, een loopje, en dat te
recht.
Kortom, den lezer wordt rijke verscheidenheid
van stof aangeboden.
Ik wensch dit tijdschrift in veler handen, daar
de lezing er van bevorderlijk moet zijn aan hu
maniteit en liberaliteit.
Mr. W. F. SCHOOK.
Volgens mededeeling van den Haagschen kro
niekschrijver der Gron. Ct. is de gouden beker,
die admiraal Tromp na den zeeslag van Chattam
werd vereerd en die in ’t bezit eener Leidsche
familie was, dezer dagen voor 80.000 aan baron
Von Rothschild te Frankfort verkocht, na,weige
ring van den minister van binnenlandsche zaken
om
z£s.1
