GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEER.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR DE
187 6.
No 97.
E E N-E in-u E R T? 1
O S T E
N Gr
ZATERDAG
25 NOVEMBER.
Multapatior's-Bond.
J
4
ilo
Ik
F/
)p-
d
>o’
COURANT.
SNEER
g.
i.
er
E LANB.
onze ver
ft
d:
70
De kroniekschrijver verwacht levendige begroo-
lings-discussië.
de
de
en
uur
M.
IV.
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende franco
in te zenden.
.60
>55
,17
,58
.<3
oor
,15
oor
,34
51
oor
oor
oor
■14
10,
)0,
>0,
de
4
m-
zi»
lan
ia
jk-
Itje
Ir.
2
er-
21
A
?8,
tot
v.
v.
ar-
md
v.
■ts.
ske
v.
ft
ft
Het bond, welks naam hierboven geplaatst is,
heeft, hoe jeugdig ook, geen aanspraak op het
epitheetrii,eu.w. Het doel dat het najaagt is
oud maar daarom niet minder edel. Niemand
dan ook, die het om zijn beginsel zal willen ver-
oordeelen.
Dal hel recht had zich te constitueeren en zich
als tweelingbroeder met meer vrijzinnige vormen
evenwel te plaatsen naast het Genootschap
tot Afschaffing van den sterken drank, durven
wij volmondig toestemmen.
Nu het afschaffings-genootschap door een lang
zaam verval van krachten, veroorzaakt door zijn
absolutisme, bewijzen van onmacht heeft gege
ven in het bestrijden van een der vreeselijkste
volkskwalen, was hel althans een goed denkbeeld
van den stichter des Ronds, den heer I'hilippona
te Uden, te trachten, langs andere wegen, op meer
vrijzinnige grondslagen, tot hetzelfde doel te ge
raken. Zijne grondwet geeft blijk, dat hij reke
ning houdt met de bestaande toestanden, met de
dringende eischen van onzen tijd, o.a. door toe
passing van de gezondheidsleer, het stichten van
arbeiderswoningen, enz. als een der vele mid-
Volgens de Haagsche kroniekschrijver van de
Gron. Crt. zou de heer Heemskerk eene gewij
zigde kieswet wenschen behandeld te hebben
voor de gewijzigde wel op T lager onderwijs.
De Kroniekschrijver hoopt en verwacht ook dat
de liberale partij deze vraag zal stellen »de on
derwijswet ga voor de kieswet en de Kamer
worde in de gelegenheid gesteld om de eerste te
behandelen, onmiddelijk na de kersUacantie.”
Omtrent den uitslag van het najaars-examen
van 1876 in de verschillende provinciën, deelt
de Wekker een slaat mede, waaruit blijkt dat
er van de 1833 candidaten 1726 examen hebben
afgelegd, dat aan 977 acten zijn toegewezen, aan
735 geweigerd, en dat enkelen zich onder *t esa-
ARVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7’/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
Wie beproeven zou de namen op te sommen
en het doel te beschrijven van al de Vereenigin-
gen, Bonden, Maatschappijen, Genootschappen,
enz., die voor en na in ons lieve Vaderland zijn
tot stand gekomen, zou spoedig bemerken, dat hij
het onmogelijke ging beproeven. De reglemen
ten, wetten en statuten, of hoe men de bepalin
gen, waarnaar de vereeniging wil trachten te le
ven, ook noemezij alléén zouden reeds een
lijvig boekdeel vullen.
Te verwonderen is hel dan ook niet, dat on
der die velen slechts enkelen bestand zijn tegen
den stroom des tijds. Het meerendee), soms
met grooten ophef aangekondigd, onder luide toe
juiching geboren, lijdt een treurig kwijnend le
ven om eindelijk den teringdood te sterven en
met stille trom begraven te worden.
Vanwaar dit verschijnsel?
Het antwoord op deze vraag is niet moeielijk.
Alles wat leven wil moet rekening houden met
de eischen van het tegenwoordige, moet zich on
derwerpen aan de wetten van het bestaanbare.
Vele vereenigingen nu zijn gebaseerd op toe
standen, die nog herinneren aan de staartpruik-
jes onzer voorvaderen; toestanden, die wij, god
dank, voor goed achter den rug hebben an
deren streven naar utopiën.
Beide moeten te gronde gaan.
Zij slechts, die telkens zich wijzigen naar den
drang van den stroom van richtingen en mee-
ningen die niet schromen het doel, dat zij be-
oogen, telkens langs nieuwe wegen te naderen
die oude vormen durven verbrijzelen en hun be
ginsel kleeden in een nieuw kleedzij alléén
kunnen zich staande houden en als ’t ware
eene onsterfelijke jeugd genietende der maat»
schappij voortdurend ten zegen zijn.
delen op te nemen.
Zal echter sMultapalior’s Bond tot bestrijding
van het misbruik van bedwelmende dranken”,
gelukkiger zijn dan zijn stervende tweeling-broe
der Zal het meer resultaten zien van zijne
bemoeïngen, of zal ook zijn stem wezen als die
des roependen in de woestijn zijn arbeid een
Sisyphus-arbeid steeds vruchteloos den steen
wentelend tegen de steile helling des bergs
Zal het Bond den drankduivel, den vloek van
zoo menig huisgezin, den kanker, die aan Nêer-
lands volksbestaan knaagt, jaar op jaar meer of
fers vraagt en jaar op jaar meerdere pen
ningen afwerpt voorde schatkist; penningen^door
de tranen, de vervloekingen van zoo menig on
gelukkige veroordeeld en als het ware de prijs
waarvoor zedelijkheid en menschelijkheid werden
verkocht; zal het Bond, een Theseus gelijk,
als verwinnaar keeren uit den strijd met dit veel
hoofdig monster
Een ook door ons opgenomen opmerking van
den Haagschen correspondent der Amh. Cour.
is niet juist. Hij doet het voorkomen alsof het
vrij groot aantal kloosterlingen of nonnen, aan
wie in den laatsten tijd verlof gegeven werd hier
te lande lager onderwijs te geven, zonder exa
men werden toegelalen, terwijl met ’t oog op de
laatste alinea van art. 6 der wet op ’t lager on
derwijs door het woordje bovendien dui
delijk blijkt, dat de vergunning eerst verleend
wordt na afgelegd examen. Dit artikel luidt
sNiemand mag Jager onderwijs geven, die niet
in ’t bezit is der bij deze wet gevorderde bewij
zen van bekwaamheid en zedelijkheid.
»Vreemdelingen behoeven bovendien
gunning.”
In haar nommer van Dinsdag komt de Amh.
Cour, ook op de opmerking terug.
Het blad besluit aldus: »Mochl echter de
heer Heemskerk, van liberale zijde gedrongen,
reeds nu het recht der bijzondere school opoffe
ren, mocht reeds bij beraadslagingen over de
begroeting het weigeren van alle recht aan de
verongelijkten regel van regeeringsbeleid blijken,
dan is voor ons eerbiedig wantrouwen langer
onmogelijk en openbare strijd gebiedende plicht.
»Wij hopen echter, dat het ministerie-Heems
kerk, gaat het bezwijken, met eere en in eere
zal bezwijken. Het is wellicht reeds zóóver ge
komen dat het vallen moet. Maar de gevolgen
van den val kunnen zeer verschillen. Het kan
met een liberale wet op het lager onderwijs nog
wel een overwinning behalen, maar die laatste
overwinning zou gelijkertijd de volkomen neder
laag zijn.”
Er zijn er, die meenen, dat ook hier een streven
naar het onbereikbare wordt aangetroffen, die,
uitgaande van statistieke opgaven, roet een beroep
op de ervaring, de kwaal als ongeneeselijk beschou
wen en Multapatior’s-bond een doodgeboren kind
noemen.
Voor het oogenblik schijnt deze meening de
overheerschende te zijn. Sedert ruim een jaar
is het Bond geconstitueerd en nog zijn slechts
enkele afdeelingen gevormd, is het aantal cor
respondenten gering en dat der leden beneden
de duizend. In de laatst gehouden algemeene
vergadering waren slechts ruim een tiental leden
aanwezig, en de stichter en voorzitter moest de
treurige verklaring afleggen, dat tijdens zijne
langdurige afwezigheid buitenlands tengevolge
van de ziekte zijner dochter, door het waar
nemend hoofdbestuur niets was tot stand ge
bracht.
Aan de ééne zijde de onverschilligheid, de
lauwheid, het ongeloof in de zegepraal van een
edel beginselaan de andere zijde de tegen
werking van het kwijnende afschaffersgenoot-
schap; waarljjk, er behoort moed toe voor den
stichter en de weinige afdeelingen, om met_ dg
geringe middelen, waarover zij nog kunnen be- j
schikken, den strijd te aanvaarden en vol te hou
den tegen de telkens krachtiger optredende volks
zonde.
Ook wij gaan niet mede met hen, die niets
verwachten van Multapatiors-Bond. Als wij slechts
ernstig willen en werken, moet er iets tot stand
komen van hetgeen wij wenschen. Het oordeel
I over een of ander voorgesteld doel moge ver
schillen; de wijze waarop, de middelen waardoor
men tot dat doel zal geraken, mogen verschil
lend worden opgevat; te ontkennen is het
niet, dat elke ernstige samenwerking noodzake-
hjk moet leiden tol vervulling vanalbans voor
een deel het gewenschte.
Welnu, het beginsel van M -B., »de welvaart
des volks te bevorderen, door hel bestnjden der
nadeelen, voortvloeiend uit het steeds toenemend
misbruik van bedwelmende dranken” zal wij
zeiden ’t reeds boven wel bij niemand tegen
stand ontmoeten. Daarom heeft het Bond aan
spraak op algemeene medewerking.
Iets anders is het of de meening, dat M.-B.
spoedig en volkomen het voorgeslelde doel zal
bereiken, op goede gronden steunt. Men make
zich tot geen illusie! Hoe zeer ook genegen el
ke poging in de goede richting te steunen, kun
nen wij ons dit gunstig uiterste evenmin voor
stellen. Ook deze vereeniging zal wil zij nut
stichten zich telkens moeten wijzigen naar de
behoeften des tijds, naar de eischen van het oogen
blik. Ook de stichter heeft dit gewild, toen hij
vrijheid een der eerste rechten van het lidmaat
schap noemde, en elke afdeeling vrijliet, zelve
de middelen te kiezen, waardoor zij trachten wil,
de beginselen van het Bond te doen verwezen
lijken. Maar nu wij ons nog niet op ervaring
in dezen kunnen beroepen, van de vereeniging
nog weinig meer hebben gezien, dan dat zij ge
boren, gedoopt is en zich heeft voorgenomen
naar zekere wet te levennu meenen wij geen
overtollig werk te doen met de middelen, welke
die wet aangeeft, te bespreken.
Dit in een volgend nummer.
In het ontwerp van een nieuwe wet op het
zegel dat thans de Kamer heeft bereiktis
o a. vrijstelling van zegelrecht voor de registers
van den burgerlijken stand opgenomen.
De wijziging in de kieswet, welke in de troon
rede is aangekondigd, bepaalt zich naar het
Hand, verneemt, tot zeer kleine verlaging van
den census in de voornaamste steden waar thans
hooger census wordt vereischt dan in de overige
plaatsen van het district, waartoe zij behooren.
Daar de minister van binnenlandsche zaken
verhinderd is 27 dezer de plechtige opening van
de spoorweglijn Nieuwe SchansIhrhove bij te
wonen, is thans die opening twee dagen vroe
ger gesteld en bepaald op morgen (Zaterdag) 25
November.
De feesttrein zal ’s morgens te 8 uur 25 min.
van Groningen naar Leer vertrekken, waar aan
de autoriteiten, die aan den tocht deelnemen, een
dejeuner zal worden aangeboden ongeveer 3
uur zal men te Groningen terugkeeren met
Pruisische autoriteiten, die met de leden van
Provinciale Staten en van den gemeenteraad
met de overige autoriteiten dezerzijds te 4
zullen deelnemen aan een diner in het concert-
huis.
De Standaard zegt in een hoofdartikel, onder
het opschrift »de beslissende slap”. »Wij bele
ven een hoogst belangrijke gebeurtenis, name
lijk de overgang van hel Ministerie-Heemskerk
tot de liberale partij, nadat hel twee zijner hoofd
vestingen had prijs gegeven de school en het
gemeenschappelijk grondbezit op Java.”
In een artikel over het ministerie en de par
tijen, komt de Tijd tot de conclusie, dat het te
genwoordige ministerie van zijn eerste optreden
af tot nu toe, blijk heeft gegeven van een bui
tengewone behendigheid en ook zeer gelukkig is
geweest. Te behendig was het echter toen hel
den heer Alting Mees tot Minister van kolomen
koos, want daardoor is het vertrouwen der oude
garde van de conservatieve partij geschokt. Het
was te gelukkig en daardoor is men gaan vra
gen naar de middelen waardoor dit verkregen
werd en men is scherper gaan toezien.
De toestand is nu van dezen aard Tegen
over het ministerie slaan de liberalen in het volle
bewustzijn der meerderheid en rekenend op de
overwinning; de conservatieven ontmoedigd, schuw
en weifelend; de anti-revolutionairen en de ka
tholieken vol wantrouwen. Want hel is waar, de
gelukkige grepen van dit ministerie hebben bij
de welwillende toeschouwers het vermoeden van
kunstjes gewekt en de groote volgzaamheid geeft
aanleiding tot twijfel aan de volharding. Wij
willen nog niet betwijfelen, zegt de Tijd, of de
heer Heemskeik in zijn wetsontwerp op hot la
ger ondei wijs een iets heeft geschreven wij
durven nog niet verzekeren, dat hij hiermede
slaan of vallen zal. Wat dat iets is weet ieder.
De heer Heemskerk zal zeggen dat hj niets be
loofd heeft; hel zij zoo; maar de heer Heems
keik is iets sinds het jaar 1868 en een gedaan
teverwisseling zou wat te zichtbaar zijn. Men
waclite af, ’t zij met of zonder vertrouwen, en
dringe aan op spoedige indiening der onderwijs
wet.
