NIEUWS- EN ADVERTENTIE BLAD VOOR DE
GEMEENTE EN DET ARRONDISSEMENT SNEER.
'T
J
i
I
No 103.
E E N-E N-D E R, T 1 O S
1876.
C J A AR GANG-
ZATERDAG
30 DECEMBER.
NEKROLOGIE.
7
f
SAEEKEK (11
'1
(I.
a.
i
Napoleon op St.
mer, 86 jaar.
Ameide, oud-presidenl
o u d-Proc ti reur-ge n eraa 1
ver-
U I T DE PERS.
BINNENLAND-
ge-
O ’UTJlj??^
1
I
1
2
2
3
3
3
4
4
5
hulponderw.
D
D
0
in
k-
1-
i
50
bb
17
>8
V3
or
Li
or
>1
or
or
or
14
M
?C
IS
d
•it
e,
i-
je
as
v.
g-
il-
li-
je
14
m
Onder deze hebben wij, tot ons genoegen,
opgemerkt de namen onzer drie afgevaardigden,
die van de heeren Moens, Wijbenga en Idzerda.
Ook de heeren Bergsma, van Houten en Gra-
tama voteerden tegen het improductieve en tel
kens klimmend budget.
81—120
121—160
161—200
201—240
241—280
281—300
Frankrijk.
Graaf Carné, sedert 1863 lid der Acad. Franf.,
begaafd schrijver.
Patin, secretaris der Acad. Franf., bekend be
oefenaar der klassische talen, 83 jr.
Alex. Pillon, vermaard Hellenist, 84 jr.
Michelet, als auteur ten onzent even bekend en
gevierd als
Kingsley.
George Sand (Aurora Dupingeb. Dudevant)
72 jr.
Nefller, een der beste journalisten van Frank
rijk, 55 jr.
Ambroise Firmin Didot, de beroemde on ge
leerde boekdrukker en uitgever te Parijs, 86 jr.
Jacques Prinx, die een spin gedresseerd heeft
in 1869, waarmede hij een half millioen francs
gewonnen heeft.
van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
l'/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be-
daaromtrent te vernemen bij den
en 1 kweek.
2
I
2
3
2
7^ Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffendefranco
in te zenden.
In den nacht tusschen 21 en 22 dezer is bij
den ontvanger der belastingen te Heerlen inge
broken en voor een bedrag van ruim ƒ6000 ge
stolen.
In de Amsterdamsche Courant schrijft iemand
nopens het wetsontwerp op het lager onderwijs
nog het volgende
«De facultatieve subsidiëring van bijzondere
scholen, door de gemeente of provincie, is ver
vallen.
De beroemde Londensche kleêrmaker Poole,
vriend van den prins van Wales, vermaard lief
hebber van fraaie paarden (hij hield er 20) en
van de lange jacht.
De laatste der bewakers van
Helena, 93 jaar.
ADVERTENTIËN
voor eiken regel meer
langrijk lager. Voorwaarden
Uitgever.
Verder zijn overleden
Heinrich Lang, de beroemde liberale Zwitser-
sche theoloog.
De Russische grootvorstin Maria Nicolajewna
wed- van den prins van Leuchtenberg, 57 jr.
De Hongaarsche patriot Frans Deak, 73 jr.
Baron Simon Sina, de fabelachtig rijke en
even milde Weener bankier, die lang te Scheve-
ningen heeft vertoefd.
Therèse Fiedler van Halfenstein, in der tijd
hofdame van Maria Theresia, 119 jr.
Alexander T. Stewart, de rijkste Koopman van
Amerika, nalatende 200 millioen gulden, 74 jr.
George Fruits, vriend van Benjamin Franklin,
114.
I)e Kardinalen Giacomo Antonelli70 jr.en
Patrizzi, 78 jr.
Cabrera, befaamd Spaansch generaal, 58 jr.
Te Genève: Dubois Coppenex, min van Napole
on III, 94 jr.
George, erf-grootherlog van MecklenburgStre-
litz, 28 jr.
Even als in vorige jaren geven wij ook thans
weer een lijst van de voornaamste personen,
die in het jaar 1876 overleden zijn.
Nederland.
Mr. N. F. C. J. Sassen, van 1853 tot 1872
lid der Eerste Kamer, behoorende tot de liberaal-
Katholijke partij, 65 jaar.
Graaf van Bijlandt, oud-voorzitter der Eerste
Kamer, oud-Staatsraad, oud-Gommissaris des Ko-
nings in Overijssel en later in Zuid-Holland.
R. W. Graaf van Lijnden Commissaris des
Konings in Zeeland, 68 jaar.
Mr. Berend Wichers, oud-lid der Tweede Ka-
Hij was een der negen mannen,
die met Thorbecke in 1844 het initiatief namen
tot eene volledige herziening der Grondwet.
Jhr. mr. J. W. van Loon, lid der Tweede Ka
mer.
Mr. L. J. Nepveu van
der Rechtbank te Groningen, 68 jaar.
Mr. /E. baron Mackaij, vice-president van den
Raad van State.
Mr. I. Rau van Gameren, president van het
Hof in Gelderland.
H. W. E. Cazius,
in Limburg. 77 jaar.
Tengbergen, vice-admiraal, 82 jaar.
Schout-bij-nacht H. Kemper, lid van het Hoog
Militair Gerechtshof.
Generaal-majoor C. M. H. Pel (Atchin).
Emerence de Ceva, oud-generaal majoor, 85 jr.
Mr. Groen van Prinsterer, 75 jr.
Mr. Jeronimo de Bosch Kemper, 68 jr.
P. J. Kerckhoff, hoogl. te Utrecht.
E. J. Diest Lorgion, hoogl. te Groningen 63
jaar.
Sam. Verveer, beroemd schilder.
De dichters: dr. J. P. Heije, 67 jr., J. van Oos-
terwijk Bruijn, 82 jr.
Mr. J. Gerdes Oosterheek, archivaris van Gel
derland.
Ds. O. G. Heldring (asijl Steenbeek).
Paul v. Vlissingen, bekend Amsteidamsch indu
strieel, 77 jr.
Wed. Blussé - de Jonge, geb. Maizonnet103
jaar.
Carel Christiaan Anthony Last, den welbeken
de steenteekenaar, wiens naam niet alleen in de
kunstwereld, maar in veel ruimer kring algemeen
bekend was, 68 jr.
J. C. Kinderman, indertijd pred. bij de Evang
Luth. te Doetinchem, later te Utrecht gevestigd
en onder den naam van «Ghonia” in de letter
kundige wereld bekend.
Duitschland
verloor zijn beroemden liberalen dichter Freili-
grath.
George Pertz, de beroemde historicus en schrij
ver der monumenta Germanica historica en van
andere werken, 82 jr.
Adolf Stahr, bekend biograaph, 71 jr.
Eng eland.
Anton Rothschild.
«Een nieuw artikel 5 bevat bepalingen omtrent
de ruimte der schoollocalen.
»De kweekelingen zullen tot hun 16de jaar
als zoodanig in de school werkzaam mogen zijn
wanneer zij bij een tweede examen voor den
rang van hulponderwijzer of hulponderwijzeres
niet slagen, dan mogen zij niet langer behulp
zaam zijn in het geven van schoolonderwijs.
«De aanduiding van het aantal rijkskweek-
scholen, in art. 12 der beslaande wet, vervalt.
Daarentegen Wordt eene nieuwe bepaling bij dat
artikel gevoegd, houdende, dat ook de provincie
en de gemeente normaalscholen zullen kunnen
op rich ten.
«De bepaling var. art. 15 der beslaande wet
omtrent hare niet-toepasselijkheid op verschillen
de gevallen, is eenigzins uitgebreid.
«Bij de vakken van het gewoon lager onder
wijs zijn gevoegd het Fransch, Duitsch ën de
wiskunde.
»Een nieuw artikel geeft den gemeenteraad
de bevoegdheid op de scholen ook eene laagste
klasse in„J.e richten,voor Hnderen van 5jarigen
er artikel voorschriften
en de eventuele slui-
weinig stemmen tegen door de volksvertegen
woordiging werd aangenomen.
Slechts 14 leden hebben tegen die begroo-
ting gestemd.
54 anderen hebben er geen bezwaar in ge
zien om zulk eene uitgave voor dit doel voor hunne
verantwoordelijkheid te nemen.
«Wij blyven de opdrijving der militaire uitga
ven een ramp noemen voor het land, zegt de
K. Ct. aan het slot van haar artikel. Het is
onwaarachtig, dat de kracht van een volk zou
liggen in krijgstoerustingen op groote schaal. In
tegendeel, zij verlammen die kracht. Men roept
om meer militairen, maar waar wil men zg van
daan halen, tenzij men krachten onttrekt aan den
arbeid, die welvaart schept? Men vraagt immer
meer millioenen om ze te besteden aan vestin
gen, aan militaire inrichtingen, aan kanonnen
maar die millioenen worden onttrokken aan dat
gene, wat de volkswelvaart zou kunnen verhoogen.
Nijverheid, landbouw, handel, arbeid, kunst en
wetenschap maken een volk groot en krachtig.
Wanneer men een militair volk van ons wil
maken, gaan wij den ondergang te gomes*
daten produceeren niet; zij zijn, uit maatschap
pelijk oogpunt, een dood-element. Dit is een
economische waarheid, die als een rots zoo vast
staat.
Dezelfde redevoering van den minister van oor
log, waarmee de Vertegenwoordiging voor zijne
hooge eischen moest gewonnen worden, is een
sterk sprekend pleidooi tegen de militaire uitga
ven. Wij hopen, dat ieder staatsburger, die in
de zaken van zijn land belang stelt, kennis zal
nemen van het tafereel, dat de minister ophing
van den toestand onzer weermiddelen. Die toe
stand is allerbedroevendst, letterlijk alles is on
voldoende. En dat, nadat jaren achtereen schat
ten zijn besteed om zooals het heette, het land
weerbaar te maken.
Wat is er gedaan met de millioenen der natie,
waarmêe voor hare welvaart wonderen zouden
te wachten zijn geweest?
De millioenen zijn verkwist, onverantwoordelijk
verkwist, want er is niets voor verkregen. Wij
zijn op militair gebied nog even zwak, als toen
men begon de militaire budgetten op te drijven.
En zal de toestand uit militair oogpunt beter
worden, als er nog meer, en altijd meer millioe
nen den militairen minister in den schoot wor
den geworpen Een dwaas, die het gelooft,
want er is een hinderpaal een hinderpaal, die
nooit uit den weg te ruimen is. Die hinderpaal
is, dat ons volk een onoverwinnelijken afkeer
heeft van de soldaterij. Dit belet, en zal altijd
blijven beletten, het compleet worden van het offi
cierscorps, van kader en van gelederen
vallen, levert ook thans weer een lezenswaar-
de houding door
en tij-
aan-
en o. i. zeer
Al leert zij
toch op nieuw
in de overtuiging, dat phraseologie en geldver-
morserij scheering en inslag zijn bij alle vecht-
ministers en dal hel een bedenkelijk ver
schijnsel is, dat, desniettegenstaande, ook deze be-
grooting van Oorlog weer met betrekkehjk zoo
De Kamper Crt. die, even als wij, telkens
haar afkeurende stem laat hooren tegen de on
verantwoordelijke opdrijving van de uitgaven
voor militaire doeleinden overtuigd als zij is,
dat de millioenen, door de natie daarvoor jaar
lijks ten offer gebiacht, in een ondempbare put
dig artikel, naar aanleiding van
den nieuwen minister van Oorlog, vóór
dens de beraadslaging over zijne begroeting,
genomen. Die houding wordt
terecht ten hoogste afgekeurd,
ons niets nieuws, zij bevestigt ons
ting (tei;.^..
«Voorts is een n,x.. artikel in de wet op
genomen, bepalende, dal ïloör'de gemeente ge
regeld worden het schoolplan, de schooltijd en
de vacantiën, zullende de regeling de’- school
uren moeten geschieden in overleg met de leer
aren der verschillende kerkgenootschappen.
«Omtrent het aantal kinderendat op ééne
school vereenigd mag zijn, is bepaald, dat elke,
school niet meer dan 300 kinderen mag tellen.
Op elke school, onverschillig het aantal kinderen,
moei steeds een hoofdonderwijzer zijn.
«De onderwijskrachten zijn verder aldus
deeld
«voor 4480 leerl.
«Slechts in «zeer bijzondere gevallen” zal èére
school 400 leerlingen mogen bevatten. In dat
geval moet de hoofdonderwijzer worden bijge
staan
«voor 301320 leerl. 4hulponderw. en 2 kweek.
321-360 «4 3
361400 «5 2
«Het minimum der jaarwedden is verhoogd
voor de hoofdonderwijzers van f 400 tot f 600
voor de hulponderwijzers van 200 tot f 400;
terwijl de toelage voor de kweekelingen bepaald
is op 100.
«De wet bevat verder nieuwe bepalingen om
trent het aannemen en het wegzenden van leer
lingen, terwijl ook voorschriften zijn gegeven om
trent schoolbibliotheken.
«De andere bepalingen in het ontwerp zegt
de berichtgever dal ruim 80 artikelen telt,
kan ik hier achterwege laten; ten eerste omdat
de voornaamste er van reeds bekend zijn, en ten
tweede omdat ik niet zoo volkomen ben inge
licht, dat ik nu reeds den geheelen inhoud der
wet zou durven mededeelen. Ik meen dus mij
bij het bovenstaande te moeten bepalen.”
Inmiddels wordt het geheele wetsontwerp reeds
door de groote bladen meêgedeeld.
SNEEK,29 December.
Lemmer, 22 Dec. Gisteren werd in eene r-
meenteraadszitting besloten, de armenschool al
hier met 1 Jan. e. k. op te heffen den hoofd
onderwijzer B. Veenstra een jaarlijks pensioen
uit de gemeentekas te verleenen van 409 en
daarenboven eene billijke vergoeding voor de tij-
